InfoHub Logo

بازاردا نەمەسە دۇكەندە بالىق تاڭداپ جۇرگەن كەزدە، كوزىمىزدى الداپ، ەسكى بالىعىن بەرىپ جىبەرەتىن ساۋداگەرلەردىڭ قۇرىعىنا قالاي ءتۇسىپ قالماۋعا بولادى؟ بالىقتى قالاي تاڭداۋ كەرەك؟ وسى سۇراقتارعا قاتىستى ءبىزدىڭ كەڭەستەرىمىز كادەگە جاراپ قالار.

داستارحانىمىزدا بالىقتان جاسالعان تاعامداردىڭ ءجيى بولعانى ءجون. ويتكەنى ولار ءدامدى عانا ەمەس، اعزامىزعا وتە پايدالى. بالىقتىڭ قۇرامىندا قان تامىرلارىن جاقسارتىپ، قان قىسىمىن قالپىنا كەلتىرۋگە كومەكتەسەتىن جانە حولەستەرين دەڭگەيىن تۇسىرەتىن ومەگا-3 ماي قىشقىلدارى بار.

سونىمەن قاتار، بالىق كۇز جانە قىس ايلارىنداعى اعزامىزداعى د دارۋمەنىنىڭ تاپشىلىعىن جويادى. ول  سۇيەك تىندەرىن قاتايتاتىن كالسيي جانە فوسفور سياقتى باسقا دا ميكروەلەمەنتتەردى اعزامىزعا سىڭىرۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارادى.   بالىق تاعامدارىندا يود، ماگنيي جانە ا مەن ۆ12  دارۋمەندەرىنىڭ دە بار ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون.

بالىقتى ۇنەمى تۇتىنۋدىڭ قانداي پايداسى بار ەكەنىن بىلدىك. ءبىراق اعزامىزعا پايدالى، پىسكەن كەزدە ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن جاقسى بالىقتى قالاي تاڭداۋ كەرەك؟ بۇگىن ءبىز سىزدەرگە ءدال وسى ماسەلەگە قاتىستى ءبىراز كەڭەستەردى ۇسىنباقپىز.

1. تۇششى سۋ نەمەسە تەڭىز بالىعى

ەڭ اۋەلى، ءوزىڭىز دايىنداماق بولعان تاعامنىڭ تۇرىنە قاراي تۇششى سۋ نەمەسە تەڭىز بالىعىنىڭ قايسىن تاڭداپ الاتىنىڭىزدى انىقتاپ الىڭىز. تەڭىز بالىقتارى ادەتتە مايلى بولادى. ولاردىڭ قاتارىنا اقسەركە، مايشاباق، كامبالا، سكۋمبريا جانە كوپتەگەن سالاتتارعا پايدالاناتىن تۋنەس جاتادى.

ال تۇششى سۋدى مەكەن ەتەتىن بالىقتار قاتتى مايلى بولماعانىمەن، قۇنارلىعى جاعىنان تەڭىز بالىقتارىنان قالىسپايدى. شورتان، جايىن، تۇقى، اقتابان، الابۇعا جانە ءنالىم – مىنە، بۇلاردى ءسىز بالىق ساتاتىن دۇكەندەردىڭ سورەسىنەن مىندەتتى تۇردە تابا الاسىز.

2. جاڭا اۋلانعان بالىق

جاڭا اۋلاعان بالىقتى ساتىپ العان كەزدە ونى مۇقيات قاراۋ كەرەك. اسىرەسە بالىقتىڭ ءتۇسى مەن قابىرشاعىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىڭىز. ونىڭ قابىرشاقتارى بىر-بىرىنە تىعىز جابىسىپ، ءتۇسى كۇمىس رەڭ بەرىپ، قۇبىلىپ تۇرۋى كەرەك. ەگەر قابىرشىقتارى اشىلىپ، ال ءتۇسى تات باسقان سياقتى سارعىش تۇسكە ەنگەن بولسا، وندا بۇل بالىق بۇزىلا باستاعان. كۇدىگىڭىز باسىم بولىپ تۇرسا، ساۋساعىڭىزبەن بالىقتىڭ ارقاسىن باسىپ كورىڭىز. جاڭا اۋلانعان جاقسى بالىق بولسا، ساۋساقتان تۇسكەن ءىز بىرنەشە سەكۋندتا جوعالىپ كەتەدى.

بالىقتىڭ بۇزىلماعانىن بىلدىرەتىن تاعى ءبىر بەلگى – ونىڭ دەنەسىنە تىعىز جابىسىپ تۇراتىن، القىزىل رەڭدى جەلبەزەكتەرى. باسى مەن جۇزبەقاناتى جوق بالىقتاردى ساتىپ الساڭىز، وندا ونىڭ جاقسى بالىق بولماعانى. ويتكەنى كوپتەگەن ساتۋشىلار جەلبەزەكتەرى قارايا باستاعان بالىقتىڭ باسىن ادەيىلەپ كەسىپ تاستايدى.

بالىقتىڭ بالعىندىعىن كورسەتەتىن تاعى ءبىر كورسەتكىش – ونىڭ كوزدەرى. كوزى بۇلىڭعىر نەمەسە ءتۇسىپ قالعان بالىقتى ەشقاشان ساتىپ الماڭىز. ەڭ سوڭىندا ايتارامىز، بالىقتان بۇزىلا باستاعانىن بىلدىرەتىن اممياكتىڭ ءيىسى شىعىپ تۇرماۋى كەرەك.

3. مۇزداتىلعان بالىق

مۇزداتىلعان بالىق الار كەزدە دە ونىڭ ساپاسىنا قاتتى كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جاڭا اۋلانعان بالىقتى تاڭداعانداي بۇل كەزدە دە ونىڭ يىسىنە نازار اۋدارعان ءجون. بالىقتىڭ ءيىسى ازداپ قانا ءبىلىنۋى كەرەك نەمەسە مۇلدەم ءيىسى بولماۋى كەرەك. ال ەگەر ءسال جاعىمسىز ءيىستى سەزگەن بولساڭىز، دەمەك ول بالىق مۇزداتىلعانعا دەيىن بۇزىلىپ كەتكەن دەگەن ءسوز.

مۇزداتىلعان بالىقتىڭ سالماعى جاڭا اۋلانعان بالىقتىڭ سالماعىنا سايكەس كەلۋى كەرەك. ال ەگەر جەپ-جەڭىل بولسا، وندا ول بالىقتى بىرنەشە رەت ەرىتىپ، قايتا مۇزداتقان. قۇيرىعى قيسىق، جۇزبەقاناتتارى سىنىق، دەنەسى مايىسقان بولسا، ول دا كۇدىك تۋدىرادى. سول سەبەپتى تابيعي قالپىندا مۇزداتىلعان بالىقتى ساتىپ الىڭىز.

مۇز سياقتى جىلتىراعان بالىقتى ساتىپ العان كەزدە وتە اباي بولعان ءجون. ويتكەنى ونى اۋەلى مۇزداتىپ، سودان كەيىن سۋىق سۋعا سالادى دا، تاعى دا مۇزداتادى. وسىلاي بىرنەشە رەت قايتالايدى. مۇنىڭ ەڭ ءقاۋىپتى جاعى، سۋعا ءتۇرلى كونسەرۆانتتار قوسادى. ال تۇتىنۋشى اقشاسىن بالىققا ەمەس، مۇزعا تولەيدى.

---