ءبىلىم كوزى – كىتاپتا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءبىلىم كوزى – كىتاپتا.
ساباقتىڭ ماقساتى: ءبىلىمنىڭ كىلتى كىتاپ ارقىلى بەرىلەتىنىن ۇعىندىرۋ. كىتاپتىڭ
ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ۇعىندىرا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. كىتاپتى ۇقىپتى، تازا ۇستاۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپ سۋرەتى، قاناتتى سوزدەر جازىلعان پلاكات،
«ءبىزدىڭ كىتاپحانا» - اتتى كىتاپتار كورمەسى.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ۇيىمداستىرۋ
نەگىزگى ءبولىم
ءانۇران ورىندالادى
كىرىسپە: تاقىرىپتى حابارلاپ، ماقساتىن ايتۋ.
ارمىسىزدار، قۇرمەتتى قوناقتار مەن وقۋشىلار! 3 «د» سىنىبىندا «كىتاپ ءبىزدىڭ دوسىمىز» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
كىتاپ ءبىلىمىمىزدى مولايتادى، كىتاپتان كوپ ونەگە، تاربيە الامىز. ونى وقي وتىرىپ ادامنىڭ ىشكى رۋحاني جان دۇنيەسى ارتادى. اينالاداعى ومىرمەن، تابيعاتپەن ادامنىڭ ەڭبەگىمەن، قۇربى – قۇرداستارىمەن تانىسادى. ادامنىڭ جاقسى بولۋىنا، جاقسىلىق ءىس ىستەۋىنە، قۇلشىندىراتىن قۇرال – بۇل كىتاپ.
«ءبىلىم كىلتى - كىتاپتا» دەگەن تاربيە ساعاتىن ا. بايتۇرسىن ۇلى اتامىزدىڭ كىتاپ تۋرالى جازعان ولەڭى مەن باستاعالى تۇرمىن.
بالالار، بۇل جول باسى دانالىققا،
كەلىڭدەر، وقىپ، بايقاپ قارالىق تا
بۇل جولمەن بارا جاتقان وزىڭدەي كوپ،
سولاردى كورە تۇرا قالالىق پا؟
دانالىق – وشپەس جارىق، كەتپەس بايلىق،
جۇرىڭدەر، ىزدەپ تاۋىپ الالىقتا!
1 – جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار مەن وقۋشىلار. بۇگىنگى «ءبىلىم كىلتى - كىتاپتا» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
كىتاپ تا الما اعاشى
جەمىسىن بىزدەر تەرەتىن
ءتاتتى الماعا بالاشى،
كىتابىڭنىڭ ءار بەتىن، –
دەپ مۇزافار اتامىز جىرلاعانداي، ادەبي كىتاپتار مەن وقۋلىقتار، ءبىلىم كوزى، رۋحاني قازىنامىز ەكەن.
2 – جۇرگىزۋشى: بالالار وندا ورتامىزعا كىتاپتى شاقىرايىق.
كىتاپ: بارەكەلدى، مىڭ راحمەت، مۇزافار اتامىزعا، بالالار مەن ءسال كەشىگىپ قالدىم، كەشىرىڭىزدەر. مەن سىزدەرگە ۇلكەن قۋانىشپەن كەلدىم جانە دوس بولىپ قايتاتىنىما سەنەمىن.
2 – جۇرگىزۋشى: قوش كەلدىڭىز، قىمباتتى دوسىمىز كىتاپ، جوعارى شىعىڭىز.
كوپ اڭگىمەم، ولەڭىم،
كۇندە اقىل بەرەمىن.
جاقسى كورسە مەنى كىم،
مەن دە ونى جاقسى كورەمىن.
بۇل نە بالالار؟ – كىتاپ
ولاي بولسا، اڭگىمەمىزدىڭ ءوزى كىتاپ بولماق، كىم بىلەدى بالالار «كىتاپ» دەگەن ءسوز قايدان شىققان، قانداي ماعىنا بەرەدى؟
1 – وقۋشى: كىتاپ – اراب ءسوزى «جازبا»، ال تۇرىكشە «داپتەر» دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. مەرزىمدى باسپا ءسوز باسىلىمى دەگەن ءسوز رۋحاني قازىنا، بايلىق، ءومىر ايناسى، زامان سىرى، تاريح شەجىرەسى وقۋ تاربيە قۇرالى. العاشقى كىتاپ جازۋ قۇپياسىن تەك ءدىنباسىلار مەن موناحتار عانا بىلگەن.
2 – وقۋشى: سوندىقتان دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش كىتاپتار ەۆرەي ەلىندە «تاۋرات»، جۇڭگو ەلىندە «كونفۋسيي»، پارسى تىلىندە «اۆەستا»، اراب تىلىندە «قۇران» شىققان.
1 – جۇرگىزۋشى: كىتاپ اتادان قالعان اسىل مۇرا، كونەنىڭ كوزى، ەسكىنىڭ ءسوزى. ول ماڭگىلىككە ساپار شەككەن اسىل ەسكەرتكىش. زامانىمىزدىڭ زاڭعار جازۋشىسى مۇحتار اۋەزوۆ سوزىمەن ايتقاندا « ءار ادامنىڭ ومىرلىك دوسى». بۇدان 41 جىل بۇرىن، ياعني 72 - جىل يۋنەسكو - نىڭ شەشىمىمەن حالىقارالىق كىتاپ جىلى دەپ اتالسا، 1995 جىل 23 - ءساۋىر كىتاپ كۇنى دەپ جاريالاندى. مىنە سودان بەرى بۇل كۇن رەسەي، گەرمانيا، امەريكادا جوعارى دەڭگەيدە اتاپ وتىلەدى. وسى كىتاپتىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى نە بىلەمىز؟
3 – وقۋشى: كىتاپتى جاساۋ ءۇشىن ادام كوپ ەڭبەك ەتەدى. الدىمەن ورماننان اعاش كەسەدى، ونى فابريكاعا اپارادى. فابريكا ول اعاشتى قاعاز قىلىپ شىعارادى. سودان كەيىن وعان اۆتورلار جازادى، سۋرەت سالادى. باسپاحانا جازۋلار مەن سۋرەتتەردى كىتاپ ەتىپ شىعارادى.
4 – وقۋشى: كىتاپ جاسقا دا، كارىگە دە قاجەت. كىتاپ ءبىزدىڭ دۇنيەتانىمىمىزدى كەڭەيتىپ، رۋحاني جان دۇنيەمىزدى وياتىپ ەرتەگى، اڭگىمەلەر سىر شەرتكەن سەنىڭ اقىلشىڭ.
5 – وقۋشى: قازاق كىتاپ باسپاسى رەسەيگە قوسىلعان سوڭ قالىپتاستى. تۇڭعىش كىتاپتار 1800 جىلى شىعارىلا باستادى.
6 – وقۋشى: العاشقى كىتاپ شىعارۋ ءىسى قولمەن اتقارىلعان، ادامدار كىتاپ باساتىن، ءارىپ تەرەتىن ماشينالاردى ويلاپ تاپتى. قازىرگى كەزدە كىتاپ باسۋ مەحانيكالاندىرىلعان.
ساباقتىڭ ماقساتى: ءبىلىمنىڭ كىلتى كىتاپ ارقىلى بەرىلەتىنىن ۇعىندىرۋ. كىتاپتىڭ
ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ۇعىندىرا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. كىتاپتى ۇقىپتى، تازا ۇستاۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپ سۋرەتى، قاناتتى سوزدەر جازىلعان پلاكات،
«ءبىزدىڭ كىتاپحانا» - اتتى كىتاپتار كورمەسى.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ۇيىمداستىرۋ
نەگىزگى ءبولىم
ءانۇران ورىندالادى
كىرىسپە: تاقىرىپتى حابارلاپ، ماقساتىن ايتۋ.
ارمىسىزدار، قۇرمەتتى قوناقتار مەن وقۋشىلار! 3 «د» سىنىبىندا «كىتاپ ءبىزدىڭ دوسىمىز» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
كىتاپ ءبىلىمىمىزدى مولايتادى، كىتاپتان كوپ ونەگە، تاربيە الامىز. ونى وقي وتىرىپ ادامنىڭ ىشكى رۋحاني جان دۇنيەسى ارتادى. اينالاداعى ومىرمەن، تابيعاتپەن ادامنىڭ ەڭبەگىمەن، قۇربى – قۇرداستارىمەن تانىسادى. ادامنىڭ جاقسى بولۋىنا، جاقسىلىق ءىس ىستەۋىنە، قۇلشىندىراتىن قۇرال – بۇل كىتاپ.
«ءبىلىم كىلتى - كىتاپتا» دەگەن تاربيە ساعاتىن ا. بايتۇرسىن ۇلى اتامىزدىڭ كىتاپ تۋرالى جازعان ولەڭى مەن باستاعالى تۇرمىن.
بالالار، بۇل جول باسى دانالىققا،
كەلىڭدەر، وقىپ، بايقاپ قارالىق تا
بۇل جولمەن بارا جاتقان وزىڭدەي كوپ،
سولاردى كورە تۇرا قالالىق پا؟
دانالىق – وشپەس جارىق، كەتپەس بايلىق،
جۇرىڭدەر، ىزدەپ تاۋىپ الالىقتا!
1 – جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار مەن وقۋشىلار. بۇگىنگى «ءبىلىم كىلتى - كىتاپتا» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
كىتاپ تا الما اعاشى
جەمىسىن بىزدەر تەرەتىن
ءتاتتى الماعا بالاشى،
كىتابىڭنىڭ ءار بەتىن، –
دەپ مۇزافار اتامىز جىرلاعانداي، ادەبي كىتاپتار مەن وقۋلىقتار، ءبىلىم كوزى، رۋحاني قازىنامىز ەكەن.
2 – جۇرگىزۋشى: بالالار وندا ورتامىزعا كىتاپتى شاقىرايىق.
كىتاپ: بارەكەلدى، مىڭ راحمەت، مۇزافار اتامىزعا، بالالار مەن ءسال كەشىگىپ قالدىم، كەشىرىڭىزدەر. مەن سىزدەرگە ۇلكەن قۋانىشپەن كەلدىم جانە دوس بولىپ قايتاتىنىما سەنەمىن.
2 – جۇرگىزۋشى: قوش كەلدىڭىز، قىمباتتى دوسىمىز كىتاپ، جوعارى شىعىڭىز.
كوپ اڭگىمەم، ولەڭىم،
كۇندە اقىل بەرەمىن.
جاقسى كورسە مەنى كىم،
مەن دە ونى جاقسى كورەمىن.
بۇل نە بالالار؟ – كىتاپ
ولاي بولسا، اڭگىمەمىزدىڭ ءوزى كىتاپ بولماق، كىم بىلەدى بالالار «كىتاپ» دەگەن ءسوز قايدان شىققان، قانداي ماعىنا بەرەدى؟
1 – وقۋشى: كىتاپ – اراب ءسوزى «جازبا»، ال تۇرىكشە «داپتەر» دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. مەرزىمدى باسپا ءسوز باسىلىمى دەگەن ءسوز رۋحاني قازىنا، بايلىق، ءومىر ايناسى، زامان سىرى، تاريح شەجىرەسى وقۋ تاربيە قۇرالى. العاشقى كىتاپ جازۋ قۇپياسىن تەك ءدىنباسىلار مەن موناحتار عانا بىلگەن.
2 – وقۋشى: سوندىقتان دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش كىتاپتار ەۆرەي ەلىندە «تاۋرات»، جۇڭگو ەلىندە «كونفۋسيي»، پارسى تىلىندە «اۆەستا»، اراب تىلىندە «قۇران» شىققان.
1 – جۇرگىزۋشى: كىتاپ اتادان قالعان اسىل مۇرا، كونەنىڭ كوزى، ەسكىنىڭ ءسوزى. ول ماڭگىلىككە ساپار شەككەن اسىل ەسكەرتكىش. زامانىمىزدىڭ زاڭعار جازۋشىسى مۇحتار اۋەزوۆ سوزىمەن ايتقاندا « ءار ادامنىڭ ومىرلىك دوسى». بۇدان 41 جىل بۇرىن، ياعني 72 - جىل يۋنەسكو - نىڭ شەشىمىمەن حالىقارالىق كىتاپ جىلى دەپ اتالسا، 1995 جىل 23 - ءساۋىر كىتاپ كۇنى دەپ جاريالاندى. مىنە سودان بەرى بۇل كۇن رەسەي، گەرمانيا، امەريكادا جوعارى دەڭگەيدە اتاپ وتىلەدى. وسى كىتاپتىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى نە بىلەمىز؟
3 – وقۋشى: كىتاپتى جاساۋ ءۇشىن ادام كوپ ەڭبەك ەتەدى. الدىمەن ورماننان اعاش كەسەدى، ونى فابريكاعا اپارادى. فابريكا ول اعاشتى قاعاز قىلىپ شىعارادى. سودان كەيىن وعان اۆتورلار جازادى، سۋرەت سالادى. باسپاحانا جازۋلار مەن سۋرەتتەردى كىتاپ ەتىپ شىعارادى.
4 – وقۋشى: كىتاپ جاسقا دا، كارىگە دە قاجەت. كىتاپ ءبىزدىڭ دۇنيەتانىمىمىزدى كەڭەيتىپ، رۋحاني جان دۇنيەمىزدى وياتىپ ەرتەگى، اڭگىمەلەر سىر شەرتكەن سەنىڭ اقىلشىڭ.
5 – وقۋشى: قازاق كىتاپ باسپاسى رەسەيگە قوسىلعان سوڭ قالىپتاستى. تۇڭعىش كىتاپتار 1800 جىلى شىعارىلا باستادى.
6 – وقۋشى: العاشقى كىتاپ شىعارۋ ءىسى قولمەن اتقارىلعان، ادامدار كىتاپ باساتىن، ءارىپ تەرەتىن ماشينالاردى ويلاپ تاپتى. قازىرگى كەزدە كىتاپ باسۋ مەحانيكالاندىرىلعان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءسوز تىركەسىن بىلدىرەتىن سينتاكسيستىك قاتىناستار
