مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرى
مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرى...!!!
قارا تاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
كوشكەن سايىن ءبىر تايلاق بوس كەلەدى
قارا ءتۇندى جامىلىپ قارا قازاق،
قارا كۇندى باسىنان كەشكەن ەدى....!!! قارا ءتۇن مەن قارا كۇندى جامىلىپ، تاۋەلسىزدىك تۇعىرىنىڭ بيىك بولۋىنا باعىتتالعان جول،
قاقاعان قارا بوراندا،
اق قاردى ءۇنسىز جامىلىپ،
وتان ءۇشىن قاشان دا،
وق ءتيسىن كەۋدەم جارىلىپ دەپ جالعاستى. ۇلى تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنىڭ بىرلىگىنىڭ سىنالار ءساتى ۇلت تاۋەلسىزدىگىن تاعى ءبىر قادامعا جاقىنداتىپ بەردى. قانشا جەردە، قانشا ەلدى ۇلت پاتريوتتارى مەن جاۋىنگەر باتىرلار ەرلىگىمەن ەلدى قورعاپ، جەردى امان ساقتادى. كەزىندە قىرشىنداي جاس كەزدەرىنەن سوعىسقا اتتانىپ، بۇگىنگى كۇندە ساليقالى قاريا بولىپ وسى كۇنگە دەيىن جەتكەندەرى بار. دەگەنمەن دە، ولشەۋلى عانا عۇمىردىڭ تەزى جەتىپ فانيلىك بولعاندارى قانشاما. بيىل دا وسى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ بىتكەنىنە 70 جىل تولىپ وتىر. ۇلى مەرەكەنىڭ قارساڭىندا ارنايى سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ ەرلىگى مەن ونىڭ ارتقا قالدىرعان مۇرالارىن ىزدەستىرۋ بارىسىندا مىنا ءبىر اتامىزدىڭ كىشكەنە بولسا دا عۇمىرىن بايانداۋدى ءجون كورىپ وتىرمىن.
تاعدىرىنىڭ سۋىق جەلىنە قارسى قاراپ تويتارىس بەرە بىلگەن مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرلارى دا جەتەرلىك. سونىڭ ءبىرى تۇڭعاتوۆ مىرزاعالي. 1910 جىلى 2 اقپاندا شىعىس قازاقستان وبلىسى، قاتونقاراعاي اۋدانى، چەرنوۆايا اۋىلىندا كەدەي شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. اۋىلداعى مولدادان حات تانىپ، سونىڭ ءتالىمىن العان. ارمانشىل جاستىڭ قيالى نوۆوۆسيبيرسك قالاسىنداعى فزو - عا وقۋعا جىبەرىلدى. سوۆەت وداعىنىڭ كەزىندە ۇلى دەرجاۆادا كينومەحانيك ماماندىعى وتە تانىمال بولىپ جاتتى. سول كەزدە مىرزاعالي اتامىز كينومەحانيك ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەپ، ءناپاقاسىن تاۋىپ جۇرەدى. قاھارلى موسۆكادان سويلەپ تۇرعان راديو داۋىسى بۇكىل قازاق دالاسىنداعى كىندىك بىتكەن ەر ازاماتتاردىڭ سوعىس جارامدىسىن اسكەرگە الىپ جاتتى. وسى لەكپەن بىرگە مىرزاعالي اتامىز دا اتتانىپ ەرلىكپەن وتانىن قورعادى. 1945 جىلى سوعىس اياقتالىپ، گەرمانيا ماشيناسىن جەڭگەننەن كەيىن ءوز ماماندىعى بويىنشا الماتى وبلىسى، اقسۋ اۋدانىنا كەلىپ جۇمىسىن جالعاستىرادى. ءار ۇلت، ءار مەملەكەت ءوزىنىڭ باتىرلارىمەن ماقتانىپ، سوعان قاراپ وسسە، مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرلارىنا قاراپ بارلىق اقسۋ ادالىس ءوستى دەسە بولادى. سەبەبى، اتامىز ءوزىنىڭ ەرلىكتەرى ءۇشىن « قىزىل جۇلدىز وردەنى»، «ءى، ءىى دارەجەلى ۇلى وتان سوعىسى وردەنى» ەكى مارتە «زا وتۆاگۋ»، «زا بويەۆىە زاسلۋگي»، «زا ۆزياتيە كونيگسبەرگا» «زا پوبەدۋ ناد ياپونيەي»، «زا پوبەدۋ ناد گەرمانيەي ۆ ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوينە 1941—1945 گگ» مەدالدارىمەن ماراپاتتالدى. گەنەرال - پولكوۆنيك ن. كرىلوۆتىڭ 3 - بەلورۋسيا فرونتىنىڭ گەنەرال چەرنياكوۆسكيدىڭ، ۆاسيليەۆسكيدىڭ، شىعىس پرۋسسيانى ازات ەتۋدەگى ەرلىگى ءۇشىن «العىس حاتتارمەن» ماراپاتتالعان.
1948 جىلى وتباسىن قۇرىپ الماتى وبلىسى، لەپسى ستانسياسىنا كينوفيكاسيا باستىعى بولىپ، جۇمىسقا اۋىسادى. كينو سالاسىندا اۋدان تۇرعىندارىنا دا ادال قىزمەت جاساپ 1951 جىلى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى اقسۋ اۋدانىنا اۋىسىپ كەلەدى. ءوزىنىڭ تالاي جىلعى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە 1970 جىلى زەينەتكەرلىككە شىعىپ، بەينەتىنىڭ زەينەتىنە قول جەتكىزەدى. وتباسىندا ءبىر قىز تاربيەلەپ، دۋالى اتا بولىپ كوزىمەن كورىپ، ەرىن تيگىزگەن ءۇش نەمەرەسىنىڭ قىزىعىن كورەدى.
قازىرگى تاڭدا باتىردىڭ قىزى تۇڭعاتوۆا مارجان مىرزاعالي قىزى ۇلى پەداگوگ جولىندا ەرەن ەڭبەگىمەن قىزمەت جاساپ، زەينەتكەرلىك جاسقا كەلىپ وتىر. ءبىلىم سالاسىنداعى سىڭىرگەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا تالاي شاكىرتتەرىنىڭ قاناتىن قاقتىرىپ، بەلدەرىن بۋىپ ومىردە ءوز ورىندارىن تابۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزىپ كەلەدى.
مەدال كورسەم كەۋدەڭدە جارقىراعان،
ماقتانامىن، بۇل ارينە مەنىڭ اتام.
تاعدىرىمەن ارپالىس، زامانداردا،
اتامنان دا تاماشا تاريح قالعان. دەگەن ولەڭ جولدارىن ويىما ەرىكسىز ورالا بەردى. نەگە، ويتكەنى كەشە كۇن بۇگىن تاريح، تاريح جاڭارادى، تاريح ارحيۆتەردەن تابىلادى دەگەن مەندە وسىنداي ۇلى دالانىڭ ەرلىكتەرىن جاساعان باتىر اتالارىمىزدىڭ تاريحى ءار ءبىرىمىزدىڭ جۇرەكتەگى ارحيۆىمىزدەن ورىن الارى حاق.
قارا تاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
كوشكەن سايىن ءبىر تايلاق بوس كەلەدى
قارا ءتۇندى جامىلىپ قارا قازاق،
قارا كۇندى باسىنان كەشكەن ەدى....!!! قارا ءتۇن مەن قارا كۇندى جامىلىپ، تاۋەلسىزدىك تۇعىرىنىڭ بيىك بولۋىنا باعىتتالعان جول،
قاقاعان قارا بوراندا،
اق قاردى ءۇنسىز جامىلىپ،
وتان ءۇشىن قاشان دا،
وق ءتيسىن كەۋدەم جارىلىپ دەپ جالعاستى. ۇلى تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنىڭ بىرلىگىنىڭ سىنالار ءساتى ۇلت تاۋەلسىزدىگىن تاعى ءبىر قادامعا جاقىنداتىپ بەردى. قانشا جەردە، قانشا ەلدى ۇلت پاتريوتتارى مەن جاۋىنگەر باتىرلار ەرلىگىمەن ەلدى قورعاپ، جەردى امان ساقتادى. كەزىندە قىرشىنداي جاس كەزدەرىنەن سوعىسقا اتتانىپ، بۇگىنگى كۇندە ساليقالى قاريا بولىپ وسى كۇنگە دەيىن جەتكەندەرى بار. دەگەنمەن دە، ولشەۋلى عانا عۇمىردىڭ تەزى جەتىپ فانيلىك بولعاندارى قانشاما. بيىل دا وسى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ بىتكەنىنە 70 جىل تولىپ وتىر. ۇلى مەرەكەنىڭ قارساڭىندا ارنايى سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ ەرلىگى مەن ونىڭ ارتقا قالدىرعان مۇرالارىن ىزدەستىرۋ بارىسىندا مىنا ءبىر اتامىزدىڭ كىشكەنە بولسا دا عۇمىرىن بايانداۋدى ءجون كورىپ وتىرمىن.
تاعدىرىنىڭ سۋىق جەلىنە قارسى قاراپ تويتارىس بەرە بىلگەن مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرلارى دا جەتەرلىك. سونىڭ ءبىرى تۇڭعاتوۆ مىرزاعالي. 1910 جىلى 2 اقپاندا شىعىس قازاقستان وبلىسى، قاتونقاراعاي اۋدانى، چەرنوۆايا اۋىلىندا كەدەي شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. اۋىلداعى مولدادان حات تانىپ، سونىڭ ءتالىمىن العان. ارمانشىل جاستىڭ قيالى نوۆوۆسيبيرسك قالاسىنداعى فزو - عا وقۋعا جىبەرىلدى. سوۆەت وداعىنىڭ كەزىندە ۇلى دەرجاۆادا كينومەحانيك ماماندىعى وتە تانىمال بولىپ جاتتى. سول كەزدە مىرزاعالي اتامىز كينومەحانيك ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەپ، ءناپاقاسىن تاۋىپ جۇرەدى. قاھارلى موسۆكادان سويلەپ تۇرعان راديو داۋىسى بۇكىل قازاق دالاسىنداعى كىندىك بىتكەن ەر ازاماتتاردىڭ سوعىس جارامدىسىن اسكەرگە الىپ جاتتى. وسى لەكپەن بىرگە مىرزاعالي اتامىز دا اتتانىپ ەرلىكپەن وتانىن قورعادى. 1945 جىلى سوعىس اياقتالىپ، گەرمانيا ماشيناسىن جەڭگەننەن كەيىن ءوز ماماندىعى بويىنشا الماتى وبلىسى، اقسۋ اۋدانىنا كەلىپ جۇمىسىن جالعاستىرادى. ءار ۇلت، ءار مەملەكەت ءوزىنىڭ باتىرلارىمەن ماقتانىپ، سوعان قاراپ وسسە، مەنىڭ تۋعان جەرىمنىڭ باتىرلارىنا قاراپ بارلىق اقسۋ ادالىس ءوستى دەسە بولادى. سەبەبى، اتامىز ءوزىنىڭ ەرلىكتەرى ءۇشىن « قىزىل جۇلدىز وردەنى»، «ءى، ءىى دارەجەلى ۇلى وتان سوعىسى وردەنى» ەكى مارتە «زا وتۆاگۋ»، «زا بويەۆىە زاسلۋگي»، «زا ۆزياتيە كونيگسبەرگا» «زا پوبەدۋ ناد ياپونيەي»، «زا پوبەدۋ ناد گەرمانيەي ۆ ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوينە 1941—1945 گگ» مەدالدارىمەن ماراپاتتالدى. گەنەرال - پولكوۆنيك ن. كرىلوۆتىڭ 3 - بەلورۋسيا فرونتىنىڭ گەنەرال چەرنياكوۆسكيدىڭ، ۆاسيليەۆسكيدىڭ، شىعىس پرۋسسيانى ازات ەتۋدەگى ەرلىگى ءۇشىن «العىس حاتتارمەن» ماراپاتتالعان.
1948 جىلى وتباسىن قۇرىپ الماتى وبلىسى، لەپسى ستانسياسىنا كينوفيكاسيا باستىعى بولىپ، جۇمىسقا اۋىسادى. كينو سالاسىندا اۋدان تۇرعىندارىنا دا ادال قىزمەت جاساپ 1951 جىلى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى اقسۋ اۋدانىنا اۋىسىپ كەلەدى. ءوزىنىڭ تالاي جىلعى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە 1970 جىلى زەينەتكەرلىككە شىعىپ، بەينەتىنىڭ زەينەتىنە قول جەتكىزەدى. وتباسىندا ءبىر قىز تاربيەلەپ، دۋالى اتا بولىپ كوزىمەن كورىپ، ەرىن تيگىزگەن ءۇش نەمەرەسىنىڭ قىزىعىن كورەدى.
قازىرگى تاڭدا باتىردىڭ قىزى تۇڭعاتوۆا مارجان مىرزاعالي قىزى ۇلى پەداگوگ جولىندا ەرەن ەڭبەگىمەن قىزمەت جاساپ، زەينەتكەرلىك جاسقا كەلىپ وتىر. ءبىلىم سالاسىنداعى سىڭىرگەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا تالاي شاكىرتتەرىنىڭ قاناتىن قاقتىرىپ، بەلدەرىن بۋىپ ومىردە ءوز ورىندارىن تابۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزىپ كەلەدى.
مەدال كورسەم كەۋدەڭدە جارقىراعان،
ماقتانامىن، بۇل ارينە مەنىڭ اتام.
تاعدىرىمەن ارپالىس، زامانداردا،
اتامنان دا تاماشا تاريح قالعان. دەگەن ولەڭ جولدارىن ويىما ەرىكسىز ورالا بەردى. نەگە، ويتكەنى كەشە كۇن بۇگىن تاريح، تاريح جاڭارادى، تاريح ارحيۆتەردەن تابىلادى دەگەن مەندە وسىنداي ۇلى دالانىڭ ەرلىكتەرىن جاساعان باتىر اتالارىمىزدىڭ تاريحى ءار ءبىرىمىزدىڭ جۇرەكتەگى ارحيۆىمىزدەن ورىن الارى حاق.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جۇرەكتىڭ قۇرىلىسى. جۇرەكشەلەر مەن قارىنشالاردىڭ ءرولى. جۇرەك قاقپاقشالارى. جۇرەك جۇمىسىنىڭ كەزەڭدەرى. قان تامىرلارى: ارتەريالار، كاپيلليارلار، ۆەنالار. ۆەنالىق قاقپاقشالار.
