InfoHub Logo

...بۇكىل دەنەم سال-سال بولىپ، بەيكۇنا بالاداي تۇياق سەرپپەستەن قاتىپ قالعان ەكەنمىن. جانىمدى دا، ءتانىمدى دە باۋراعان الدەبىر راحات كۇيدىڭ قۇشاعىنان اجىراعىم كەلەر ەمەس. ۇيقىمنىڭ ابدەن قانىپ قالعانىن سەزسەم دە، جاڭاعى ءتاتتى، ءلاززاتتى كۇي ءوز ىرقىنان شىعارۋعا كونبەي، بۇكىل تۇلا بويىمدى يەكتەپ باسىپ العان سياقتى. كىرپىگىمدى قاعىپ، كوزىمدى قانشا جىپىلىقتاتسام دا، ءبىرازعا دەيىن وزىمە ءوزىم كەلە السامشى.

ماۋىققان مىسىقتاي بولىپ، قاشانعى اۋناقشىپ جاتارسىڭ. اقىر كوزىمدى جىرتيتا اشىپ، جان-جاعىما قاراعان بولدىم. سويتسەم... جانىمدا ءتىرى جان، ءتىستى باقا جوق. كىلەگەيلەنگەن كوزىممەن كەڭ بولمەنىڭ قۋىس-قۋىسىن تىنتە قاراپ شىقتىم. كوزگە تۇتىلار ايعاق ىزدەپ، الاس ۇرىپ ءجۇرمىن عوي باياعى. تۇندە شالبار-جەيدەسىن، كەۋدەشەسىن ءار جەرگە لاقتىرىپ تاستاي سالعانىن بايقاپ قالعانمىن. ەندى ءبارى جىلان جالاعانداي جىم-جىلاس.

مەنى توسەگىمنەن جۇلقا كوتەرگەن كۇش تە وسى — ءوزىمنىڭ ءۇي ىشىندە جالعىز قالعاندىعىم. ستول ءۇستىن، توسەكتىڭ باسىن، تۋمبوچكانىڭ تارتپاسىن دەگەندەي، ايتەۋىر بارلىق جەردى ساپىرىلىستىرىپ، ىزدەگەن بولىپ جاتىرمىن. «وي، شيقان شىققىر، يمپوتەنت بولعىر! — دەدىم اقىر كۇيىكتەن شىداي الماي. — قىل اياعى سوقىر تيىن دا قالدىرماعانى ما مىنا جەكسۇرىننىڭ؟.. راحاتتانۋدى بىلەدى، اۋناپ-قۋناعانى ەشكىمنەن كەم ەمەس. ەڭ قۇرىعاندا، ادامدى سىيلاپ، بىردەمە قالدىرماي ما؟ قالتاسى قاڭسىعان ساراڭ».

ءۇمىتىمدى ۇزبەستەن، جوق ىزدەۋدى ودان ءارى جالعاستىرا ءتۇستىم. ەندى ەكپەتتەپ الىپ سيپالاپ جاتقانىم — ەدەندەگى كىلەمنىڭ ءۇستى. قولىما تىستەرى ءبۇپ-بۇتىن قوڭىرقاي تاراق ىلىگە كەتتى. كادىمگى ەر ادامدار ءجيى قولداناتىن ءتىسى قاتقىل، دوكىر تاراق.

بۇرق ەتە قالعان اشۋىمدى تاعى تەجەي السامشى: «مازاق قىلعانى ما، ەي، سوندا مەنى؟» سول اشۋلانعان قالپى قولىمداعىنى تەرەزەنىڭ تور كوزىنەن ارى قاراي توعىتىپ جىبەرە جازداعانىم. قولىمدى قۇلاشتاپ سەرمەي بەرىپ، ولاق جاسالعان مۇسىندەي قاتتىم دا قالدىم. مەنى توقتاتقان — باسقا ەشتەڭە ەمەس، كەشە تۇنگى جويقىن ارپالىس، ونىڭ ماعان سىيلاعان ءلاززاتتى شاقتارى... ساراڭى ساراڭ-اۋ، ءبىراق ادامدى ءيىتىپ اكەتەتىن ەركەكتىك ەبى كەرەمەت. وسىناۋ جيىرما توعىز جاسىما دەيىن ناق وسىنداي شىنايى جىگىتتى كەزدەستىردىم دەسەم، وتىرىك ايتقان بولار ەدىم... ءسىز سۇراماي-اق قويىڭىز، مەن دە ار جاعىن قازبالامايىن.

ءبىر كەزدە قاراسام، بولمە ورتاسىندا ءوزىمدى-وزىم قۇشاقتاعان كۇيى ءالى تۇرمىن. وڭ قولىمدا — توسەك استىنان تابىلعان جاڭاعى تاراق. تۇندە جامباس جاناستىرعان كىسىدەن قالعان جالعىز بەلگى. تاناۋىمنىڭ استىنا تاقاتا، ولاي-بىلاي جۇگىرتىپ قويدىم. ساراڭ نەمەنىڭ ءيىسى شىعاتىن سياقتى. ءيىس بولعاندا دا، بويىمدى بالقىتىپ، ويىمدى ون ساققا جۇگىرتىپ، قۇمىقتىرىپ جۇتا بەرەتىن جۇپار.

سول-اق ەكەن، دەنەم لەزدە بۋسانىپ قويا بەرگەندەي بولدى دا، ويران بوتقاسى شىعىپ، شاشىلىپ جاتقان توسەك ۇستىنە سولق ەتكىزىپ وتىرا كەتتىم...

وزىمە ءوزىم كەلىپ، تاس ءتۇيىن بولىپ بەكىنىپ العانىم — سۋىق سۋعا جۋىنىپ، يىعىما كيىمىمدى ىلگەننەن كەيىن عانا. بوساعا جاقتاعى ايناعا قاراپ تۇرىپ، وزىمە-وزىم سەرت بەردىم. سىرەسپە ويدان شىققان ول سەرتىمنىڭ ۇزىن-ىرعاسى مىناۋ:

«ەندى بۇدان بىلاي راپىلبەك دەگەندى جەلكەمنىڭ شۇقىرى كورسىن، بۇدان بىلاي جانىما جولاتسام، نەعىل دەرسىڭ؟ بۇل — ءبىر. وسى ەسىكتىڭ بوساعاسىنان اتتاپ كورسىن ەندى. ءوزىم تەلەفون سوقپايمىن، حابارلاسپايمىن. بۇل — ەكى. ءوزى مازالاپ جاتسا، امال جوق، سويلەسۋگە تۋرا كەلەر. ءيا، ءارى كەتسە، تەك تەلەفونمەن سويلەسۋدەن ارىعا بارمايمىن. بۇل — ءۇش. ساراڭ نەمەنىڭ مەنى ءبىر تيىن قۇرلى كورمەيتىن مازاعىنا كونە بەرەر جايىم جوق. ءبىتتى وسىمەن».

ارادا بىرەر كۇن ءوتتى. مەن نان تاۋىپ جۇرگەن كومپانيانىڭ جۇمىسى باستان اسادى. جىلپوس راپىلبەك تۇرماق، ودان زورعى ءمينيستردىڭ بالاسى كەلسە دە، وسى سىرەسكەنىم — سىرەسكەن.

ول تۋرالى ويدىڭ توڭىرەكتەيتىنى — تۇنگە قاراي. وسى بار عوي، ءتۇن مەزگىلى مەن راپىلبەكتىڭ ءبىر اجىراماس بايلانىسى بار سياقتى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، جالاڭاشتانىپ شەشىنىپ، باسىم جاستىققا تيە بەرىسىمەن-اق، راپىلبەكتىڭ ەلەسى ەڭكەڭدەپ جانىما جەتىپ كەلەدى. ءار جەرىن اق شالعان قالىڭ قارا قاسىن، ايەلدىكىنە ۇقساس شارالى كوزدەرىن كورگەن سياقتانام. ءسىڭىرلى قولدارىمەن باۋىرىنا باسقانداي ما-اۋ... ايمالاپ، قۇشاقتاي ما-اۋ. ءار جەرىمدى ۇستاپ، مىتىعانداي بولا ما-اۋ، ايتەۋىر قاسىمدا جۇرەتىن سياقتى. ءسويتىپ ءوزىمدى قيناپ، قينالىپ جاتىپ، قايتا-قايتا اۋناپ ءتۇسىپ، تالىعىپ جاتىپ، ارەڭ دەگەندە بارىپ كوزىم ىلىنگەندەي بولادى-اۋ.

ال كۇندىز ول تۋرالى ويدى بىلاي قويعاندا، ەلەسى جىلت ەتسە، نەعىل دەرسىز.

سەنبى كۇنى ەدى. جالعىز باستى ادامدا اكەتىپ بارا جاتقان ءقايبىر تىرلىك بار. اسىقپاي تۇرىپ، كىشكەنە شىنىاياقتاعى «Neskafe» كافەسىنە ەرىنىمدى كۇيدىرىپ وتىرعام. ەسىكتىڭ قوڭىر داۋىستى قوڭىراۋى جان بىتكەندەي كۇمبىرلەپ قويا بەردى. "سول بولماسا نە قىلسىن؟ جوق، اشپايمىن". قاتۋلى قاباقپەن تاس ءتۇيىن قالپى تاقالىپ كەلىپ، سىعىلاسام، ايەل ادام.

— سىزگە جەدەلحات. مىنە، مىنا جەرگە "الدىم" دەپ قول قويا سالىڭىز.

بىرەۋلەردىڭ تەلەفون سوققانى بولماسا، ماعان جەدەلحات كۇندە كەلە بەرمەيدى. اۋەلدە تۇسىنە الماي، قايىرا وقىدىم. "جەكسەنبى كۇنى تۇسكى ساعات 13 00-دە كەزدەسەيىك. جولىعاتىن جەرىمىز مىناۋ" دەپ مەكەن-جايدى ناقتى كورسەتىپتى. كوشەسى، ءۇيى، پاتەرى ءبارى تايعا تاڭبا باسقانداي سايراپ تۇر. سوڭىنا راپىلبەك دەپ قول قويىلعان.

سول-اق ەكەن، ءبارى جايىنا قالدى. نەشە كۇننەن بەرى وزىمە بەرگەن ءسوزىم دە، تاس ءتۇيىن بولعان كوڭىلىم دە، ايناعا قاراپ تۇرىپ، داۋىستاپ ايتىلعان سەرتىم دە. كەرىسىنشە، ەرتەڭگى كۇندى ويلاۋمەن قايتا-قايتا ۋاقىتتى ساناپ، دەگبىرسىزدەنە باستادىم. "مەنىڭ مۇنىم نە؟.. وزىمە ءوزىم بەرگەن ۋادە قايدا؟ توقىلداقتىڭ تاۋبەسى سياقتى بولدى-اۋ مۇنىم..." دەپ ءوزىمدى قايراعان بولامىن. سول تۇنگى ۇيقىمنىڭ دا ۇيقى سياعى بولماي، توسەك ۇستىندە قيالمەن الاسۇردىم-اۋ دەيمىن.

تاڭ اتىسىمەن-اق كەزدەسۋگە دايىندالا باستادىم. گاردەروب تولى كويلەكتىڭ نەشەۋىن كيىپ، نەشەۋىن شەشتىم دەسەيشى. ماقتانباي ايتايىنشى، ماعان كيىم اتاۋلىنىڭ ءبارى جاراسا كەتەدى. ورتادان گورى سۇڭعاقتاۋ بويلى، ارىق دەنەلى، اشاڭ ءوڭدى، قوي كوزدى، ەرەسەك قىزدى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىڭىز. كەرەمەت مارجانداي بولماسا دا، تىستەرى تۇگەل. تەك ۇلكەندەۋ جاناردىڭ كىرپىككە تاپشىلىعىن، تاناۋىنىڭ ەتەك جاعى ءسال جايىلىڭقىراپ كەتكەنىن ايتپاعاندا، بىلاي جامان ەمەس قوي، ءا؟ كيىم جاراسپاي كورسىن ەندەشە. "بۇنىسى كىم تاعى؟" دەپ، باسىڭىزدى قاتىرماي-اق قويىڭىز، بۇل — باسقا ەشكىم ەمەس، سىزگە وسى اڭگىمەنى شەرتىپ وتىرعان بويجەتكەننىڭ ناق ءوزى.

ءيىسسۋدىڭ دا ءتۇر-تۇرىن تاڭداۋمەن وزىمە ءوزىم الەك تاۋىپ الدىم. اقىرى ۇزاتىلاتىن كۇنگى قالىڭدىقتاي بولىپ، دايارلىق كەزەڭىن ءتامامدادىم-اۋ. ەندى ونىڭ كەز كەلگەن سوزىنە، كەز كەلگەن قيمىلىنا دايىن تۇرۋعا، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، قۇشاعىنا قۇلاي كەتۋگە ساقاداي سايمىن.

تەك تۇسىنبەگەنىم — جەدەلحاتتا كورسەتىلگەن مەكەن-جاي ماعان بەيتانىس. "قالادا تۋىستارىم كوپ، ءتىپتى ناعاشىلارىمنىڭ دا قولايلى پاتەرى بار" دەپ ماقتانىپ ءجۇرۋشى ەدى، مىناۋ سولاردىڭ ءبىرى بولماعاي.

ادەمى سۋمكامدى يىعىما اسىپ، بيىك وكشەمدى نىق قاداپ، بۇراڭداي باسقان كۇيى باسپالداقپەن كوتەرىلىپ كەلەمىن. كورسەتىلگەن مەزگىلدەن ءسال-پال ەرتە كەلىپ قويعان سياقتىمىن با، قالاي؟ كەشە عانا يت تەرىسىن باسىنا قاپتاعىم كەلىپ، اشۋلانىپ تۇرعانىم قايدا؟ ەندى، مىنە، سول ساراڭنىڭ قۇشاعىنا قۇلاعانشا تاعات تابار ەمەسپىن. «سوندا بۇل نە قىلعانىم؟ نە قىلعان كۇش مەنى وعان تارتاتىن؟» دەيمىن وزىمە-وزىم ۇرسىپ.

مىنە، ىزدەپ كەلە جاتقان پاتەرىم. جۇرەگىم لۇپىلدەي سوعىپ، دەگبىرسىزدەنە قوڭىراۋ باستىم. ەسىك اشىلعان ساتتە العا قاراي ۇمسىنا بەردىم دە، قايتا سەرپىلدىم. ويتكەنى، ەسىكتى اشقان... راپىلبەك ەمەس، باسقا ادام. ادام دەيمىن-اۋ، ءوزىم سياقتى ۇزىن ەتەك ۇرعاشى. قىز با، كەلىنشەك پە، قايسى ءبىرىن اجىراتىپ جاتارسىڭ مۇندايدا. تەك ۇلتى قازاق ەمەس، كادىمگى كوك كوزدى ورىس. ساسىپ قالعانىم بولار:

— يزۆينيتە... يزۆينيتە! يا، كاجەتسيا، وشيبلاس، — دەدىم دە، كەيىن قاراي كىلت بۇرىلا بەردىم.

— جوق، ءسىز جاڭىلعان جوقسىز. راپىلبەكتى ىزدەسەڭىز، وندا ءسىزدىڭ بەت العان پاتەرىڭىز وسى.

نايزاعايداي جارق ەتىپ، ويىمدى وسىپ وتكەن سۇراق: "نەعىل دەيدى؟ راپىلبەكتىڭ مۇنىسى نەسى؟ ەسى دۇرىس پا ءوزى؟ قايداعى ءبىر ورىس ايەلدىڭ ۇيىنە سۆيدانيەگە شاقىرىپ..." سودان اتتاپ ۇيگە كىرەيىن.

— مەنىڭ ەسىمىم — ناديا. ال ءسىزدىڭ شە؟ — دەدى جاڭاعى جاس ايەل ماعان جۇپ-جۇمساق قولدارىن ۇسىنىپ. سول ساتتە ءوزى ءبىر سۇيكىمدى جان سياقتى كورىنىپ كەتتى. مەن ەسىمىمدى ايتتىم.

— ەندەشە بىلاي قاراي ءجۇرىڭىز، — دەپ، دەمەگەن كۇيى اكەپ كىرگىزىپ جىبەرگەنى — ءبىر كەڭ بولمە. اتتاي بەرە، كەكجەڭ ەتىپ، تاعى دا كەيىن سەرپىلسەم كەرەك.

— قورىقپاڭىز، جايعاسىپ وتىرا بەرىڭىز، — دەگەن ءۇن، ارينە، جاڭاعى ناديانىكى. جينالىس ءوتىپ جاتقان شىعار دەپ قالدىم. ءقازىر نە كوپ — جينالىس كوپ. "مەري كەي"، "وريفلەيم"، "زولوتوي كونەك" ساتاتىنداردىڭ سەمينار-ساباقتارى، كريشنايتتاردىڭ نەمەسە يەگوۆو كۋاگەرلەرىنىڭ ۋاعىزدارى سياقتى بالەلەر قاپتاپ كەتتى ەمەس پە.

باستاپقىدا باسىما كەلگەنى: "ە، ءبىزدىڭ رالىپبەك تە وسىنداي تىرشىلىكپەن اينالىسادى ەكەن عوي. ماعان نەعىپ ايتپاعان ونىسىن؟" دەگەن وي بولدى.

ءبىر شەتتەن ورىن تاۋىپ، وزىمشە ۇلبىرەپ كەلىپ وتىرعاننان كەيىن بايقاسام، بولمەدەگىلەردىڭ بارلىعى دا ايەل زاتىنان ەكەن. ايەل بولعاندا دا جاسى مەنىڭ و جاق، بۇ جاعىمداعىلار. ءتىپتى بىر-ەكەۋى ون جاستاي كىشى مە دەپ تە قالدىم.

ونى قويشى. كوز قىدىرتا قاراسام، بارلىعى دا ءوزىم سياقتى بارىن ءىلىپ، باقانىن اسىپ دەگەندەي، شەتتەرىنەن ءساندى كيىنگەن. جايشىلىقتا تاناۋىڭا تاقاي بەرمەيتىن نەبىر قىمبات اتىرلەردىڭ يىستەرى، |قالىڭداتىلعان، ۇزارتىلعان كىرپىكتەر، قىزارعان ەرىندەر. قازداي اسەم مويىندار.

ءوزارا سويلەسىپ، اڭگىمەلەسىپ جاتقان دا ەشكىم جوق. بولمە ءىشى قۇلاققا ۇرعان تاناداي تىنىشتىق. ءبىر بولمەگە سىعىلىسىپ، ارەڭ سىيىسىپ وتىرعان وسىنشاما ايەل زاتىنىڭ ءبىر بىرىمەن جۋىسپاي، جاڭا كورگەندەي ودىرايىسىپ وتىرۋى ءتىپتى تۇسىنىكسىز. ءۇن-تۇنسىز وتىرعاندارى بىلاي تۇرسىن، قارا تورىسى، بيداي ءوڭدىسى، اق سارىسى، بورىقتاي اپپاق وڭدىلەرى بار، ءبارى ءوزارا ءبىر بىرىنە جاۋىعا قارايتىن سياقتى. ءبىر ءبىرىنىڭ قاباقتارىن تورىپ، اڭدىسىپ قالعان. البىرتتانىپ، دىزاقتاعان كوڭىل كۇيىم ساپ باسىلىپ، اقىل-ەسىم ەندى ورنىنا كەلگەندەي ەدى. "قايدا تاپ بولدىم مەن؟ — دەگەن كەزەكتى وي جىلت ەتە ءتۇستى باسىمدا. — مىناۋ نە قىلعان سۇلۋلار؟ بىرەۋدىڭ قانىن ىشكەلى وتىرعانداي شەتتەرىنەن سۋىق قوي وزدەرى! الدە راپىلبەكتىڭ اتىن جامىپىپ، جەدەلحاتتى باسقا بىرەۋ سالدى ما ەكەن؟.. ءاي، سويتكەن-اۋ. مىنالاردىڭ ءتۇرى جامان، وسى جەردەن امان-ەسەن شىقسام جارار ەدى..." ەندى ءبارىن بىلاي جيىپ قويىپ باس اماندىعىن ويلايتىن جاعدايعا تاپ بولعان سياقتىمىن. بويىما ءوستىپ ۇرەي ۇيىرىلە باستاعان ساتتە:

— ابىرجىماڭدار، حانىمدار! — دەپ ساڭق ەتە تۇسكەن داۋىس قورقىنىشتى ويلارىمدى تۇيە تەپكەندەي قىلىپ شاشىپ جىبەردى. تاعى دا تابالدىرىق كۇزەتكەن ناديا: — ءبارىڭدى شاقىرعان — باسقا ەشكىم ەمەس، سول راپىلبەكتىڭ ءوزى. ۇيلەنەر الىندا اشىنالارىمەن قوشتاسقىسى كەلىپتى.

ۇستەرىنەن الدەكىم سۋىق سۋ شاشىپ جىبەرگەندەي سىرەسكەن سۇلۋلار ءبىر كىسىدەي سەلك ەتە ءتۇستى.

— نە دەيدى! ءسىز نەنى ايتىپ تۇرسىز؟ — دەگەن ماعىناداعى انتەك اششى داۋىستار دا ەستىلىپ قالدى. سۋىق كوزدەردىڭ سۇعىنا قادالعانى —ارينە، جاڭاعى ناديادان باسقا كىم بولسىن. وسى ساتتە ءبارىمىزدى تاعى ءبىر ەلەڭ ەتكىزگەن كەزەكتى قوڭىراۋ داۋسى شىقتى. نەدە بولسا، تاعى ءبىر سۇلۋ ەنتىگىپ كەلگەن-اۋ، شاماسى. جوق، قۇلاعىما جەتكەنى — ەركىنسي امانداسقان ەر ادامنىڭ داۋسى، سونىمەن بىرگە جاعالاسا شىققان ءشوپ ەتكەن ءسۇيىس ءۇنى.

— كىر مىنا بولمەگە، — دەگەن قاتقىلداۋ ءۇن، ارينە، ناديانىكى. ءبارىمىز جالت قارادىق. زالدىڭ بوساعاسىنان ىشكە قاراي اتتاي بەرگەن… كىم دەيسىز عوي، ارينە، راپىلبەك مىرزانىڭ تاق ءوزى. الدىڭعى كۇنى تۇندە عانا مەنىڭ قاسىمنان كەتىپ، ساراڭدىعى ءۇشىن زىعىردانىمدى قايناتقان راپىلبەك، مەنىڭ راپىلبەگىم.

ورنىمنان كوتەرىلە بەرىپ، قايتا وتىردىم-اۋ دەيمىن. مەن عانا ەمەس، بولمەدەگى سۇلۋلاردىڭ بەي-جاي قالعان ەشقايسىسى جوق. ءبارىنىڭ كوكىرەگىنەن كۇرسىنىسكە جاقىن ءار ءتۇرلى ءۇن جارىسا شىققاندا، بولمە ءىشى شۋ ەتە تۇسكەندەي بولدى. الدەقانداي ىرعاقتى ءۇن دۋ ەتە قالعاندا، بولمە ىشىندەگى جاڭاعى تۇنجىراڭقى تىنىشتىق سىرتقا قاشىپ شىقتى.

كەلبەتتى كەسكىنى كۇلبەتتەنىپ قۇپ-قۋ بولىپ ۇلگىرگەن ەكەن. جالت بۇرىلىپ، كەيىن سەرپىلدى، تارسىلداپ كەتكەن ەسىك تۇتقاسى بولسا كەرەك.

— كىر قايتادان! — دەگەن ناديانىڭ ءزارلى داۋسى شىقتى. اپىر-توپىر بولىپ الدەكىمدەر جۇلقىلاسىپ كەتكەن سياقتى، شەت جاقتا وتىرعان مەن بىرەۋلەرمەن قاباتتاسا بولمەدەن اتىپ شىقتىم. ارينە، سولار ەكەن. جالعىز جىگىت جانتالاسىپ سىرتقا قاراي قاشىپ شىعۋدىڭ قامىندا. ءبىراق وعان بولار ەمەس، ناديا ەسىكتىڭ كىلتىن الىپ قويعان، ءۇشىنشى قاباتتان سەكىرىپ كەتۋ اقىماقتىق — اۋعا تۇسكەن شورتانداي شورشىعان جىگىت لاجسىز ناديانىڭ تۇتقىنىنا اينالدى. تەك قانا ناديانىڭ بولسا ءبىر ءسارى عوي. جاڭاعى تىنىشتىق قۇساپ جىگىت تە قاشىپ شىققىسى كەلدى-اۋ دەيمىن، ءبىراق بايعۇس شىعا المادى.

— ءا، سولاي ما؟ سولاي ما؟ جوق، ءبارىن شاقىرماپسىڭ، شاقىرىلماي قالىپ قويعاندارى دا بار ەكەن، — دەيدى ەندى نادياعا ارسىزدانا قاراپ. ءوزىن قاپيادا جاۋ قولىنا ءتۇسىپ قالىپ، قاسقايا قۇاراپ تۇرعان باتىر بارلاۋشى دەرسىڭ ءتىپتى.

— ءا، سولاي ما؟ وسى قىزداردىڭ ادرەسىن الۋ ءۇشىن قانشا ساندالدىم دەسەيشى. سەنىڭ باسقان ءىزىڭدى اڭدىپ، نەشەمە اي بويى تابانىمنان توزدىم. سوندا مەن بىلمەي قالعاندار دا بار ەكەن-اۋ. اي، سورلى باسىم، كىمگە تۇرمىسقا شىققالى جاتىرمىن مەن؟ دون جۋاننىڭ ءوزى ساداعا كەتسىن سەنەن. قىزدار، قاراڭدار، كورىڭدەر مە مەنىڭ كۇيەۋىمنىڭ ءتۇرىن.

— ول جاعىن بىلمەيمىن، — دەدى راپىلبەك يىعىن قيقاڭداتىپ.

— قالاي بىلمەيسىڭ، وسى ءبىر جەتى بۇرىن عانا ەمەس پە سەنىڭ ەندى ۇيلەنەم دەپ انت ەتكەنىڭ.

— ءيا، دەدىم. ءبىراق ءدال ساعان ۇيلەنەمىن دەپ ايتتىم با وسى؟

— ءاي، سەن... سەن ەندى ءويتىپ قيقاڭداما. وسىنشا قىزدىڭ ەتەگىن اشساڭ دا، كوزىمدى جۇمىپ، تاۋەكەلگە بارىپ تۇرمىن. قىزدار، سەندەرگە كوز قىلۋ ءۇشىن ادەيى ايتىپ تۇر. راپىلبەكتە دە ۇيات بار ەكەن... — دەدى ناديا ادۋىندانا سويلەپ.

وسى كەزدە وتىرعان جۇرتتىڭ اراسىنان بويى دەرەندەي بيىك بىرەۋى اتىپ تۇردى. جەكسۇرىن نەمە ءوزى سۇڭعاق بويلى، ارىق قىزداردى جاقسى كورە مە دەيمىن. بۇعان سوندا مودەلدىڭ ءمۇسىنى كەرەك ەكەن عوي.

— سەن، ناديا! — دەدى الگى ۇزىن قاتقىل داۋىسپەن. — سەن ءبىزدىڭ ارامىزعا وت جاققاندى قوي. مەنىڭ جىنىما تيۋ ءۇشىن ادەيى ايتىپ وتىرسىڭ. رافيحتىڭ ءسوز بەرگەن ادامى — مىنا مەنمىن. ول مەنەن باسقا ەشكىمگە دە ۇيلەنبەيدى. سولاي دەپ جىگىتتىك ءسوزىن بەرگەن.

سول-اق ەكەن، بولمەدەگىلەر جاپىرلاي تۇرەگەلىپ كەتتى دە، راپىلبەكتى تۇتاس بويىمەن كورۋ قيىنعا اينالدى. الدەنە شارت ەتە تۇسكەندە، مەنىڭ دە كوزىمنىڭ وتى جارق ەتە قالعانداي بولدى. سويتسەم، قىزداردىڭ بىرەۋى ءلام-ميم دەمەستەن، تۋرا جانىنا كەلىپ، بۇگىنگى زاماننىڭ دون جۋانىن شاپالاقپەن شارت ەتكىزىپتى. ىلە:

— قانە، كىلتتى بەر! — دەگەن ءامىرلى ءۇن ەستىلدى دە، ەسىك ساتىر-سۇتىر اشىلدى. ونىڭ سوڭىنان تاعى بىرەۋلەر باسپالداقتى تارسىلداتىپ، قۇلديلاي جۇگىرىسىپ بارا جاتتى. ەندى وسى تارسىلعا ىلەسە جارىسا كوتەرىلگەن كەزەكتى شۋ ول جىلاعان داۋىستار ەدى. مەنىڭ ءدال تۋ جەلكە تۇسىمنان الدەكىم راپىلبەكتى قارعاي جونەلدى. ادامنىڭ يمانى قاسىم بولار نەتكەن اششى سوزدەر دەسەڭشى. ءتىپتى جايباراقات تىڭداپ تۇرۋعا ءداتىم جەتەر ەمەس. اۋىلدىڭ شارقىش قاتىنى مۇنىڭ قاسىندا ساداعا كەتسىن.

قانشاما ارسىز بولسا دا، وسىدان كەيىن راپىلبەكتىڭ كۇنى كۇن ەمەس بولار. وڭباعاننىڭ ءجۇزىن ەندى كورسەم بار عوي، شىداي الماي، قۇسىپ جىبەرەتىن سياقتىمىن. تىنىسىم تارىلىپ، جۇرەگىم كوتەرىلىپ بارا جاتقانداي بولعان سوڭ، جانتالاسا دالاعا قالاي اتىپ شىقتىم.

ءبىر كەزدە قاراسام، قالىڭ ادامنىڭ قاقپاقىلىنا ءتۇسىپ، كوشەگە شىعىپ كەتىپپىن. ەكى ەتەگىم دەلەڭدەپ، بەتكە جاققان بوياۋدى كوز جاسىم ىرتىك-ىرتىك ەتىپ ءىرىتىپ جىبەرسە كەرەك.

"بۇل دۇنيە نە بولىپ بارادى؟" دەگەن ۋايىم-قايعىنى باسىما ءۇيىرىپ. جالعىز كوشەدە سەندەلەكتەپ ەداۋىر ءجۇرىپ قالىپپىن. ءبىر جاعى تاڭ قالعانىمنان ەسىمدى جيناي الار ەمەسپىن. «بۇل نە دەگەن كەرەمەت! جالاڭ اياق، جالاڭ بۇت ءجۇرىپ، سونشا قىزدىڭ باسىن قالاي اينالدىرعان؟ بارىنە سىي-سياپات كورسەتۋگە قايدان اقشا تاپقان؟ وسىنداي جىگىتكە كونە بەرەتىن بۇگىنگىنىڭ قىزدارى دا اقىماق قوي. راپىلبەك ەمەس، ناعىز دون جۋان ەكەن-اۋ مىناۋ!».

سونان تاكسيلەتىپ ۇيگە جەتسەم، پودەزدىڭ الدىندا جايباراقات گازەت قاراپ... وتىر. كورە سالىپ، كەيىن قاراي جالت بۇرىلدىم-اۋ دەيمىن. بەتىم اۋعان جاققا قاراي وكشەم بەزدەڭدەپ بەزىپ بارامىن. جەلكە جاعىمنان ءبىر تىسىرلاعان دىبىس شىققانداي بولدى دا، قاراپ ۇلگىرگەنىمشە الدەكىمنىڭ وڭكىلدەپ كەلىپ باس سالماسى بار ەمەس پە. بۇلقىنىپ شىعايىن دەسەم، تاس قىلىپ قۇشاقتاپ العان قارۋلى قولدار بوساتار دەگەن نە؟ قايداعى-جايداعىنى ايتىپ، تۋلاعان بولدىم. ءبىراق جوپ-شوڭكىگە مويىپ، كونە سالاتىن راپىلبەك پە؟ انا قىزداردىڭ ءبارى «دەجۋرنىي» قىزدار ەكەندىگىن، سولاردىڭ ىشىندە نەگىزگى ادامنىڭ مەن ەكەنىمدى ايتىپ سەندىرمەك بولىپ اۋرە.

كەشكى ارپالىس كەزىندە وعان كۇيەۋگە شىعامىن دەپ كەلىسىمىمدى قالاي بەرىپ قويعانىمدى بىلمەي قالدىم. ماعان بۇيىرعانى وسى شىعار، قايتەيىن دەپ ويلادىم-اۋ دەيمىن.

ونىڭ ۇستىنە جالعىز باستى تىرشىلىك ابدەن جالىقتىرىپ جىبەرگەن ەدى. اماندىق بولسا، كەلەسى جىلى وتىزعا شىعامىن عوي.

---