ەڭبەك جالىنى، وي قاناتى
ءبىزدىڭ رۋحاني مادەنيەتىمىز جالاڭ تاقىردا وسپەگەنىن، ونىڭ تەرەڭ تامىرى، نەگىزى پروگرەسسيۆتىك مادەني داستۇرىمىزدە جاتقانىن بۇگىن تاعى دا اتاپ ايتقىم كەلەدى.
سوسياليستىك رەاليزم ءادىسىن ءوز ەڭبەكتەرىندە بۇلجىتپاي قولدانىپ وتىرعان بۇگىنگى قازا جازۋشىلارى — بىزدەر اباي ءداستۇرىن — ادەبيەتتەر باۋىرلاستىعىنىڭ، رەاليزم مەن گۋمانيزم ءداستۇرىن ارداقتايمىز.
قازاقستاننىڭ بۇگىنگى ءومىرى اباي زامانىنان مۇلدە باسقا. ەندەشە ءبىزدىڭ بۇگىنگى سوسياليستىك شىندىعىمىزدى بارىنشا تەرەڭ، ايقىن دا جارقىن، نانىمدى كورسەتۋ ءۇشىن سۋرەتكەرلىك سونى قۇرالدار، تاسىلدەر ىزدەپ تابۋىمىز كەرەك. ءبىز ءوزىمىزدىڭ كلاسسيكتەن — ابايدان ەڭبەك ادامىنا سۇيىسپەنشىلىك، تۋىسقان حالىقتاردىڭ وزىق داستۇرلەرىن سىيلاۋ، ۋلى ورىس ادەبيەتىنە بەرىلگەندىك سىقىلدى تاماشا قاسيەتتەردى ميراس ەتىپ، قابىلدايمىز دا، ولاردى الەۋمەتتىك جالىنىمەن، ۇشقىر ويلارىمەن بايىتامىز. ادەبي ءداستۇردى جاڭارتۋ، بايىتۋ، كوركەيتۋ دەگەنىمىز وسىلاي بولادى.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى زاماننىڭ ادامدارى، رۋحاني باي ادامدار. ولاردىڭ ادەبيەت پەن كوركەمونەرگە دەگەن تىلەك-تالعامى دا كۇشتى. زامان تالابىنىڭ دەڭگەيىندە بولۋ ءۇشىن بىزدەر — مادەنيەت قايراتكەرلەر ومىرگە بارىنشا تەرەڭ بويلاپ، ونى جان-جاقتى تانۋىمىز كەرەك، ەڭ جوعارى شەبەرلىككە جەتىپ، ەرىنبەي-جالىقپاي ەڭبەكتەنۋىمىز كەرەك. بۇل ورايدا دا ءبىز كلاسسيكتەردىڭ تاڭداۋلى ادەبي داستۇرلەرىن ۇلگى ەتەمىز، وتكەن زاماننىڭ كول-كوسىر مول مۇرالارىن ۇيرەنەمىز. پۋشكين، تولستوي، اباي، توقاي، گوركيي، ماياكوۆسكيي سىقىلدى الىپتاردىڭ ءوز زاماندارىنىڭ شىندىعىن سونشاما تەرەڭ، سونشاما كەڭ كولەمدە كەرەمەت ەتىپ سۋرەتتەپ بەرۋلەرىنە نەگىزگى سەبەپ قانداي بولدى ەكەن؟ — دەپ ويلانامىز، تولعانامىز.
بۇگىنگى زامان شىندىعىن شەبەر دە مول كورسەتۋ ءۇشىن بىزگە نە قاجەت؟ ەڭ الدىمەن ادەبيەت پارتيالىق بولۋعا كەرەك.
ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىزدىڭ حالىقتىق بولۋى — ونىڭ پارتيالىلىعىنان بولىنبەيتىن، اجىرامايتىن اسىل قاسيەتى. جازۋشى ءوز شىعارماسىندا ءومىر شىندىعىن ناعىز كوممۋنيستىك ىڭكارلىكپەن، قۇشتارلىقپەن مول قامتىسا، شىعارماسىنىڭ قۇلاشى كەڭ، ويى تەرەڭ بولسا، ماقساتقا سوندا جەتەدى. ال ەندى «كۇيكى تاقىرىپپەن» بۇكىل ءبىر ءداۋىردى قامتي المايسىڭ. زامان، ءداۋىر بيىگىنە كوتەرىلگەن، حالىقتىڭ ويلاعان جەرىنەن شىققان شىعارما جاساۋ ءۇشىن بۇگىنگى زاماننىڭ ناعىز ماڭىزدى دا ءمانى زور ماسەلەلەرىن جازۋ كەرەك. كلاسسيكتەردىڭ دە ءداستۇرى وسى. ولار دا ءوز زاماندارىنىڭ ەڭ ءىرى، ەڭ ماڭىزدى شىندىقتارىن سۋرەتتەگەن. ءبىزدىڭ جاس ادەبيەتشىلەرىمىز ولاردان ۇلگى الۋى كەرەك.
سوۆەت جازۋشىلارى سوۆەت ادەبيەتىنىڭ پارتيالىق، حالىقتىق سيپاتتارىنان ەشقاشان دا اينىمايدى، ءوز ەلىنە، ءوز وتانىنا ادال قىزمەت ىستەيدى، زامان شىندىعىن جىرلايدى.
1963
You Might Also Like
-
كۇن نۇرىنا بولەنگەن اق باستى الاتاۋدىڭ بوكتەرىندە، تۇرىكمەن دوستار، سىزدەردى قۋانا قارسى الامىز.
