فاريزانى وقىسام، قاناتتانىپ قالامىن
ونەردىڭ باسقا سالالارى سياقتى پوەزيادا دا تالانتتى اقىندار سيرەك تۋادى. ءبىزدىڭ قازاقتىڭ ۇلكەن پوەزياسىنىڭ تاريحى دا وسىنداي ءىرى اقىنداردان جارالعان. سوندىقتان دا ءبىز ابايدان باستالاتىن حالقىمىزعا ءمالىم اقىنداردى اتاعاندا، ولاردىڭ ەڭبەكتەرىن اڭگىمەلەگەندە، سوڭعى ءجۇز جىل بويىنداعى قازاق تاريحىنىڭ بەلەستەرىن، قازاق پوەزياسىنىڭ اسارلارىن كورەمىز. مەن جاسى ەلۋگە قادام باسقان فاريزا وڭعارسىنوۆانى وسى تاريحي تىزىمدەگىلەردىڭ قاتارىنا قوسامىن.
ءبىزدىڭ اقىندىق بويىمىزداعى كەمشىلىكتەرىمىزگە قاراماستان، ول كەمشىلىكتەرىمىزدى كورە-بىلە تۇرا، ءوزىمىزدى ولقىسىنبايمىز عوي. ءبىز حالقىمىزدىڭ جان سىرىن، ءۇمىت-ارمانىن، قۋانىش-كۇلكىسىن، ىزالىعىن، ماحابباتىن تۇگەل جەتكىزەتىن پوەزيا جاسادىق دەيمىز. سول پوەزيانىڭ سوڭعى جيىرما جىل بويىنداعى اۋىر جۇگىن اسا قيىن كۇندەردە قورىقپاي، تارتىنباي كوتەرىسكەن اقىندارىمىزدىڭ ءبىرى — وسى فاريزا.
تولقىن سوڭىنان تولقىن جالعاسىپ كەلەدى. قازاق ءتىلىن، قازاق پوەزياسىن كەمەلدەندىرە بەرەتىن، ونىڭ فيلوسوفيالىق جانە ەستەتيكالىق وي-سەزىمدەرىن الەمدىك دەڭگەيگە تەڭەستىرە تۇسەتىن ۇمىت-سەنىمىمىز جاستار دەسەك ولاردىڭ الدىندا تۇرعان باستاۋشى جۇيرىكتەرىمىزدىڭ ءبىرى — وسى فاريزا.
"قاراشى ءوز بويىندا تۇگەل مە ەكەن،
ىستىق جۇرەك، وڭ شىراي، قۋات پەن كۇش" دەگەندى اباي كىلەڭ قۇلاعىمىزعا قۇيادى دا تۇرادى عوي. وسىنداي ۇستازدىق ءسوزدى ول تۇرعىسىنان - ءوز مىنبەسىنەن فاريزا قۇلاعىمىزعا كوپ قۇيادى. مەن ونىڭ مونولوگتارىنان ادام وزىنە ءوزى ۇڭىلمەي، وزىنە-وزى تورەلىك ايتاتىن بولماي تۇرىپ، ادام ەمەس ەكەن دەگەندى كوبىرەك جاتتايمىن.
ۇيات-ايات دەگەنىمىز — ءارقايسىمىزدى ىشتەن تەجەيتىن كۇش. اباي ءبىزدى ءوزىمىزدى-وزىمىز تەجەي بىلۋگە شاقىرعان.
فاريزا دا بۇگىنگە قازاققا وسى ساباقتى وزىنشە وقىتادى.
ءبىز فاريزانىڭ ماحاببات جايلى جىرلارىنا دا قۇلاق اسىپ ۇيرەنگەنبىز. ول كوبىنەسە الىستاپ كەتكەن، ەندى قولعا قايتا تۇسپەيدى-اۋ دەگەن، ءبىر كەزدە ءوزىن ىستىق قۇنداعىنا بولەگەن، قىزىقتىرعان، قىزىقتى بولعان كەزەڭدەرىن دە جاسىرماي جىرلايدى. سولاردى ساعىنعان، اڭساعان، كەيدە كۇيرەي جازداعان قاسىرەتتى سەزىمدەرمەن ايتادى. اقىن مۇنداي جىرلارىندا ءوز جۇرەگىن وقۋشى جۇرەگىنە ياعني، مىنا مەنىڭ جۇرەگىمە جالعايدى. مەن اقىنمەن قوسىلا وكسيمىن، كوڭىلىم نۇرلانىپ، جۇرەگىم جىلىپ، قاناتتانىپ قالامىن.
"ەكەۋ-اقپىز، وتىرمىز ءتىل قاتىسپاي،
سەن كۇنشىعىس، مەن بەينە كۇنباتىستاي" دەپ باستاعان ولەڭىن فاريزا:
"قويشى، جانىم، پايدا نە بۇدان ۇتقان،
جۇدەۋ تارتتى دۇنيە، قۇلازىپ ماڭ"، — دەپ اياقتايدى. بۇل اقىننىڭ مۇڭلى ءبىر ويدان باسىن كوتەرىپ الىپ، الىستاردىڭ جاقىنداسۋى، ايرىلعان ەگىزدەردىڭ قايتا تابىسۋى قاجەت ەكەنىن تۇسىنگەن شاعى.
مەن فاريزانىڭ تۋعان جەرىمىزگە دەگەن ماحابباتىن دا اسا بيىك باعالايتىن وقۋشىسىمىن. سۋى تارتىلعان، جەرىن تۇز باسقان، ازعان-توزعان دالاسى ءۇشىن جان داۋىسى شىققان اقىننىڭ اششى ءۇنى عانا ەمەس، سوعان دەگەن ماحابباتى مەن ءۇمىتى دە مەنى سۇيسىندىرەدى.
ءبىز بۇگىن بارلىق جامان قىلىقتارىمىزدى، بارلىق بۇزىق ادەتتەرىمىزدى قارعاپ-سىلەپ وتىرىپ، ولگەنىمىزگە، ورتەنگەنىمىزگە جىلاپ وتىرىپ، پوەزيا دوستارىن ىلگەرى باستىرۋعا، بيىك كوتەرىلۋگە باستايتىن ولەڭدەر جازۋىمىز كەرەك. پوەزيا حيرۋرگياسى جانى كىرلەنگەندەردى، اۋرۋلاردى، السىزدەردى ساۋىقتىرۋ ءۇشىن كەرەك. وسىنداي قۋات فاريزا پوەزياسىندا دا بار.
ولەڭ ۇيقاستىرۋ، ءتىپتى نامىسقا تيەتىن وتكىر ولەڭ جازۋ دا وڭاي. ءبىراق، اقىلى مەن سەزىمى تەڭ كەلگەن، ءوز ۇلتىن دا، وزگە حالىقتى دا سۇيە بىلەتىن، سۇيەي بىلەتىن ۇلى گۋمانيزم تۋىن كوتەرىسكەن اقىن بولۋ قيىن. ءبىز فاريزا وڭعارسىنوۆانى وسى قيىندىقتى جەڭە بىلگەنى ءۇشىن سۇيەمىز.
فاريزادا حالىقتىق رۋح بار، ول ەلىمەن بىرگە، قازاعىنان بولىنبەيتىن اقىن. ونىڭ ءتىلى جۇيرىك، وتكىرلىگى مەن تاپقىرلىعى، قاناعاتتىعى ءبارىمىزدى دە قىزىقتىراتىن، قۋانتاتىن اقىن.
اباي باستاعان ۇلى اقىندارى بار ەلدە قىزدان شىققان فاريزاسى بولۋ دا قازاق ەلى ءۇشىن كەرەمەت جاراسىم.
مەن وسى جاراسىمدى كورگەنىمە باقىتتىمىن.
جەلتوقسان 1988 جىل.
You Might Also Like
-
1986 جىل. ەرتە كوكتەم. قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ كەزەكتى توعىزىنشى سەزى شاقىرىلدى. بۇل كەزدە كەنجە قىزىم اقمارالدى جاڭا بوسانىپ، بىرەسە ءوزىم، بىرەسە بالام اۋىرىپ قاتتى قينالىپ جۇرگەن شاعىم.
