InfoHub Logo

1918 جىلى ءسىبىردىڭ بايشىلدارى، پاتشاشىلدارى تۋلاپ كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى شابۋىل جاساعان كەزدە، اقمولا قالاسىندا ۋەزنوي سوۆەتتىڭ چلەنى عابدوللا اسىلبەك بالاسى وزگەلەرىمىزبەن بىرگە جاۋىزداردىڭ قولىنا تۇتقىنعا تۇسكەن ەدى.

اۋەلدە 3 ايداي عابدوللا ءبارىمىز شىنجىر كىسەنىندە بولدىق. ادامشىلىقتىڭ ارى كەتكەن، زيالى ادام سۋرەتىندەگى قۇزعىنداردان كورمەگەن تارشىلىق جوق.

1919 جىلعى قاڭتاردىڭ باسىندا ادامدى بەت قاراتپاعان 30 — 40 گرادۋس ايازداردا 40 — 50 كىسىنى اقمولادان قىزىلجار ارقىلى وڭباعان، ىشكىش اننەنكوۆتىڭ وتريادى جاياۋ ايدادى. سونىڭ ىشىندە ساباز ازامات، سابىرلى عابدوللا دا بار ەدى.

ودان ازاپ ۆاگونىنا ءتۇسىپ (ۆاگون سمەرتي) ءۇش-تورت كۇندە ءبىر عانا ءنار سۋ تاتىپ، قاراڭعى، مۇز، سۇپ-سۋىق تەمىر ۆاگوندا اي جارىمداي بولىپ، ومبىدان سەمەي بارىپ، ودان قايتا ومبىعا الىپ كەلىپ لاگەرگە تىقتى. ۆاگوندا 20 شاقتى ازامات اشتان، سۋىقتان تەمىر قاپاس قاماۋدا ءشاھيت بولعان. ءبۇيتىپ قور قىلعانشا اتىپ ءبىر-اق ءولتىر دەپ جولداستار تالاي رەت تەمىر ۆاگوندى تەپكىلەگەن. بۇرىنعى قان ىشكىش كاپىرلەردىڭ ويىنا كىرمەگەن جاۋىزدىقتاردى، ازاپتاردى 20-عاسىردىڭ زيالىلارىنان كوردىك. تەمىر ۆاگوندا بىرگە وتىرىپ 20 شاقتى ەر-ازامات تىرشىلىكتەن ولىمگە جونەلدى. ۆاگوندا وتىرعانداردىڭ ىشىندە حالىق ءۇشىن قان جۇتقان ەر عابدوللا بار ەدى. ومبى لاگەرىندە العاشقى 40—50 ازاماتتىڭ ءتىرى قالعاندارىنان سۇزەك بولىپ تاعى دا كوبى ءولدى. ءسويتىپ تۇتقىندا بولعانىمىزعا 10 شاقتى اي بولعاندا، 1919 جىلى ناۋرىز ايىنىڭ اقىرعى كەزىندە عابدوللا ءھام باسقالار قاتتى اۋىرىپ جاتقاندا، مەن، جۇماباي ەكەۋىمىز لاگەردەن قاشتىق.

ءبىز كەتكەننەن كەيىن بىزبەن الگى بىرگە بولعان جاس ازامات، سورلى جۇرتتىڭ قۇربانى، ەستەن كەتپەس باۋىرىم باكەن سەرىكبايەۆ شەيىت بولعان. كەرەكۋ قامالىن، باياناۋىل قالاسىن باسىپ تۇركىستان كەتتىم. كۇندەر ءوتتى.

كولچاك قاشاردان بۇرىن عابدوللالاردى جىراق كۇنشىعىسقا جىبەرگەن. بارعان جەرىندە عابدوللا ءبىر حات جازعان، ونان سوڭ كۇز كولچاك قاشىپ قۇرىعان، ءبىراق عابدوللادان ءبىر حابار بولماعان. جۇرت كۇدەر ءۇزىپ، جىلاپ-جىلاپ قويعان. ەندى سەمەنوۆ قۇرىپ، جول اشىلعان سوڭ عابدوللادان حات كەلدى. عابدوللا جىراق كۇنشىعىس مايدانىندا ەكەن. كولچاك، اننەنكوۆ، سەمەنوۆ، كالمىكوۆ، كاپۆيل ءھام باسقا جاۋىزداردان امان قالعان جوق دەپ جۇرت كۇدەر ءۇزىپ قويعان باۋىرىم عابدوللا، ءتىرى ەكەنسىڭ، قۇشاقتاپ ءسۇيدىم، باۋىرىم.

1920 جىل

---