جامبىل تۋرالى بىرەر ءسوز
جولداستار! الىستان، جۋىقتان، دۇنيەنىڭ ءار تاراپىنان كەلگەن ءقادىرلى قوناقتار، دوستار!
ۇلان-بايتاق قازاق جەرىنىڭ ءبىر بولشەگىندە، اتاقتى الاتاۋ باۋىرىندا بۇگىن ءبارىمىز باس قوسۋعا سەبەپ بولعان جامبىل اتاعا تاعى دا ءبىر باس يەلىك، راحمەت ايتايىق!
جامبىلدى ەسكە العاندا ونىڭ ۇشقان ۇياسىن، ياعني تۋعان ەلىن، جەرىن ەسكە الماسقا بولمايدى. قازاق جەرى كەڭ، جەرىنەن ەلىنىڭ پەيىلى كەڭ. ول جەردە ەڭ پايدالى وسىمدىكتەر، ول پەيىلدە ادامشىلىق ەڭ ابزال قاسيەتتەر وسەدى. عالىمداردىڭ عالىمى ءال-فارابي، قازاق جازبا ادەبيەتىنىڭ ارداگەرى اباي، اۋىز ادەبيەتىمىزدىڭ كەنجەسى الىپ جامبىل، جاسىنان دانا شوقان... ءبارى-بارى وسى جەردىڭ، وسى ەلدىڭ بەل بالاسى. ءبىز، بۇگىنگى قازاقتار، سولاردى ماقتان ەتە وتىرىپ، ەتكەنىمىز بەن قازىرگىمىزدى، قازىرگىمىز بەن كەلەشەگىمىزدى سالىستىرعاندا توبەمىز كوككە ەكى-اق ەلى جەتپەيدى.
بەت ءاجىمى قاتپار-قاتپار وسىناۋ جاتقان كونە جەر تالاي توپ جيىندى، قاندى جورىقتاردى، كۇڭىرەنگەن ەلدى كورگەن. ال، مىنانداي مەرەكەنى كورگەن ەمەس. ادام مەن ادام، ەل مەن ەل دوستاسقان، ءبىر-بىرىنىڭ قۋانىشىنا ورتاقتاسقان مۇنداي مەرەكە ءبىزدىڭ تۇسىمىزدا، تەك سوۆەت ەلىندە عانا داستۇرگە اينالدى.
ءار حالىقتىڭ وزىنە ءتان ماقتانى بار. ءبىر حالىقتىڭ ماقتانى ەش حالىققا جات ەمەس، تەك ونى ءبىر-بىرىنىڭ ءبىلۋى شارت. ءجۇز جاساعان جامبىلدى ءبىر كەزدە قازاق ءوزى تەگىس بىلمەيتىن، ەندى جەر ءجۇزى بىلەدى. ءبىلدىرىپ وتىرعان سوۆەت ءداۋىرى.
ول جيىرماسىنشى عاسىردىڭ گومەرى ەدى. گومەر قايتا كەلمەسە، جامبىل دا كەلمەس. ءبىراق ونىڭ ءىزى، ءسوزى تاريح بەتىندە سامالاداي سايراپ جاتادى.
ەشبىر ءدان توپىراقسىز، سۋسىز وسكەن ەمەس. ەشبىر دانالىق ەسىرەتىن سەبەپسىز وسكەن ەمەس. ءسۇيىمباي، شوجەلەر بولماسا، قازاقتىڭ تەلەگەي-تەڭىز اۋىز ادەبيەتى بولماسا، الدىن كورسەتكىش شىراعى، دەمەۋشىسى بولماسا، اتاقتى جامبىل اتاقسىز ءبىر جامبىل بولىپ قالا بەرەر ەدى.
جامبىلدىڭ داڭقىن كوتەرگەن سەبەپتەر قازاق سوۆەت ادەبيەتىنىڭ دە، ونى جاساۋشىلاردىڭ دا داڭقىن كوتەردى. اۋىز ادەبيەتىندە اۋىز تولتىرا جامبىلدى ايتساق، جازبا ادەبيەتتە ساكەن، مۇحتار، بەيىمبەت، ءىلياستار باستاعان توپتى دا ايتا الامىز.
بۇگىنگى قازاق ەلى جاس تۇلەك: ويى، ءىسى، ارمانى جاڭارعان، جۇلقىنىپ العا شارىقتاپ شىڭعا بارا جاتقان جاڭا قاۋىم. كوزدەگەنى كوممۋنيزم، باستاۋشى لەنين پارتياسى، كومەكشىسى سوۆەت ۇكىمەتى. مۇنداي قاۋىمدا ادامعا ادام جاسايتىن قيانات، قورلىق، زورلىقتارعا ورىن جوق. تەك ەڭبەك، ونەر، مادەنيەت، ادەبيەت گۇلدەيدى. جامبىلدىڭ كوكسەگەنى، جىرلاعانى وسى ەدى. ۇلى ادامدار، ۇلى اقىندار ءوز ۇلتىنىڭ ارناسىنا سىيمايدى، تەك ينتەرناسيونالدىق ارناعا عانا سىيادى. ولاردىڭ ءوزى ولگەنىمەن، داڭقى ولمەيدى، قايتا ءورشي بەرەدى. ءبىزدىڭ جامبىل ءدال سونداي اقىن.
1972
You Might Also Like
-
مارقۇم، ءىلياس جانسۇگىروۆ تۋعالى بۇگىن 80 جىل ءوتىپتى. بۇل كۇنى تالاي قازاق تۋىپ، تالايى 80 تولدى، سولاردىڭ ىشىنەن ءىلياستى ەرەكشە ەسكە تۇسىرگەلى وتىرمىز. ءوزى ولگەنىمەن ءسوزى ولمەيتىن ەرلەر بولاتىنى ەج...
