جاپا شەككەندەر مەن قورلىق كورگەندەردىڭ جىرشىسى
ول ءبىر ۇلى تالانت — كۇن سياقتى — الەمگە ورتاق. ول ءوزىن تۋعىزعان ۇلتتىق مەنشىگىندە قالماي، بارشا حالىقتىڭ قازىناسىنا اينالادى. فەدور ميحايلوۆيچ دوستويەۆسكيي سونداي تالانت يەسى. ونىڭ تۋعانىنا ءجۇز ەلۋ جىل تولعان ۇلى مەرەكەسىن بۇكىل دۇنيە ءجۇزى حالىقتارى اسقان قۇرمەتپەن اتاپ جاتقانى دا سونىڭ ايعاعى. ارينە، كۇن ورتاق، اي ورتاق؛ وزىق وي ورتاق، بيىك تالانت ورتاق. ايتسە دە ءار ۇلى پەرزەنت ءوز حالقىنا جاقىنىراق. سونىمەن قوسا، ءقايسىبىر ءىرى تۇلعالاردىڭ ومىرلەرىنە وشپەستەي ءىز قالدىرعان ەكىنشى مەكەنى ەكىنشى جۇرتى بولادى. ۇلى بايرون ءۇشىن گرەسيا، لەرمونتوۆ ءۇشىن كاۆكاز ءومىر ساپارىن تۇگەسىپ وققا ۇشقان، توپىراق تارتقان قارالى جەر عانا ەمەس، ەكى الىپتىڭ ءوز تالانتتارىنا وت بەرگەن ەكىنشى ءبىر رۋحاني وتانى سياقتى. ۋكراين پەرزەنتى تاراس شيەۆچەنكو ءومىردىڭ ەڭ اۋىر تاقسىرەتىن تارتقان شەر-شەمەندى جىلدارىن قازاق دالاسىندا وتكىزدى، قازاق حالقى ۇلى كوبزاردىڭ ەسىمىن قالايشا ارداقتاعانى بارشا جۇرتقا ايان. باۋىرلاس حالىقتاردىڭ بەتكە ۇستار ازاماتتارىن الالاماي، اڭدۋسىز قۇرمەتتەيتىن ابزال سالتىمىز بار. ءبىراق سولاردىڭ ىشىندە، جوعارىدا اتالعاندارداي، تاعدىر جولى اكەلىپ تابىستىرعان ادامدار سول ەلگە ەرەكشە ىستىق، ءبىر تابان جاقىن بولاتىنى داۋسىز. قازاق حالقى ءۇشىن ءدال سونداي ىستىق، توننىڭ ىشكى باۋىنداي ادام فەدور ميحايلوۆيچ دوستويەۆسكيي.
«ءولى ءۇيى» اتالعان ومبىنىڭ تار قاپاس تۇرمەسىنەن شىققاننان كەيىن دوستويەۆسكيي سەمەيگە كەلدى. وندا پاتشا زامانىنداعى سولداتتىڭ قىزمەتتىڭ بار تاقسىرەتىن تارتتى. ودان كىشى وفيسەر دارەجەسىنە كوتەرىلدى. ءبىراق سەمەي دوستويەۆسكيي ءۇشىن اۋىر قىزمەت ورنى، ازاپ مەكەنى عانا بولعان جوق. تۇڭىلدىرگەن جامان اۋرۋدان كەيىن بەتى بەرى قاراعان ادامداي — ول ءوز ءومىرىنىڭ بىردەن-بىر بەرىك ماقساتىنا — ۇزاق جىل قول ءۇزىپ كەتكەن جازۋشىلىق ەڭبەگىنە قايتىپ ورالدى. «ستەپانچيكوۆو سەلوسى مەن ونىڭ تۇرعىندارى»، «اعايدىڭ ءتۇسى» سياقتى كەيىن الەمگە ايگىلى بولعان شىعارمالارىن جازدى. «ءولى ۇيىندەگى جازىلعان جايتتار» اتتى كىتابىنىڭ نەگىزىن دە وسى سەمەيدە قاعازعا تۇسىرگەن بولاتىن بۇل كىتاپتىڭ ۇلى جازۋشى تۆورچەستۆوسىنداعى ورنى ەرەكشە. جازۋشى بۇل شىعارماسىندا ومبىنىڭ تار قاپاس تۇرمەسىنە «ءولى ءۇي» دەگەن ات قويىپ، پاتشا تۇرمەسىنىڭ بار شىندىعىن، ونداعى باقىتسىز جانداردىڭ ايانىشتى ءحالىن، ادىلەتسىز، قاتىگەز سەرگەلدەڭگە سالعان قوعامنان، قاۋىمنان الىستاپ، ادام ساناتىنان شىعارىپ تاستاعان ءتىرى ولىكتەردىڭ نە ءبىر قيلى تاعدىرلارىن، ولاردىڭ ەستەن كەتپەس حاراكتەرلەرىن قانىن سورعالاتىپ، ىپ-ىستىق كۇيىندە جەتكىزگەن.
وسى سەمەي قالاسىندا جازۋشى جۇرەگىندە ۇلكەن سەزىم تۇتانىپ، تالاي سەرگەلدەڭنەن ءوتىپ بارىپ، تۇڭعىش رەت جار ءسۇيدى.
ون توعىزىنشى عاسىردىڭ قىرقىنشى جىلدارىندا «بەيشارالار» رومانىمەن رەسەيدىڭ كوزى اشىق وقۋشى قاۋىمىنىڭ جۇرەگىن تەبىرەنتىپ، بىردەن جارقىراپ شىققان جاس جازۋشى، «ۇلى گوگولدىڭ مۇراگەرى» اتانىپ، وزىق قاۋىمدى ۇمىتكەر ەتكەن جازۋشى پەتراشيەۆسكيي باسقارعان ۇيىرمەگە قاتىسقانى ءۇشىن ءولىم جازاسىنا بۇيىرىلدى. ودان ءولىم جازاسى كاتورگاعا اۋىستىرىلىپ، ول كەزدەگى قيان شەت قاراڭعى تۇكپىر ومبى تۇرمەسىنە كەلىپ ءتۇستى دە سۋعا باتقان تاستاي ءۇنى شىقپاي جوق بوپ كەتتى. جارق ەتىپ سونگەن تالانتتار از با! ونى ءوز ەلى ۇمىتا باستاعان-دى. مىنە سول كەزدە، سەمەي قالاسىندا بۇرىنعى سونگەن شىراق قايتا تۇتاندى. كورمەگەنىن كورىپ، ءومىردىڭ ەڭ قاتال تالقىسىنان شىنىعىپ، قايتا تۇلەگەن دوستويەۆسكيي ءبىزدىڭ قازاق توپىراعىندا جۇرگەندە جازۋىن باستادى. ءومىرىنىڭ وسى ءبىر ۇلكەن اسۋىن، ايرىقشا مەجەسىن جازۋشى ەش ۋاقىتتا دا ۇمىتپاي، ەسىندە ساقتاپ وتكەن بولار دەپ ويلايمىن. ال، بۇگىنگى ءبىز بولساق ءوز توپىراعىمىزدىڭ دوستويەۆسكيي تالانتىنىڭ قايتا تۇتانۋىنا كۋا بولعانىن ماقتانىش ەتەمىز. ارينە، دوستويەۆسكييدى بىزگە ەرەكشە جاقىن ەتىپ تۇرعان ونىڭ ءبىراز جىلدىق ءومىرىنىڭ قازاقستان جەرىندە ءوتۋى عانا ەمەس. باسىنان-اق ءعارىپ پەنەن ءعاسىردىڭ جاپا شەككەندەر مەن قورلىق كورگەن، زار كەشكەندەردىڭ جىرشىسى ءھام جوقشىسى بولعان جازۋشى پاتشا وتارشىلارىنىڭ تەپكىسىندەگى قازاق حالقىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن دا جۇرەگىمەن سەزدى.حالىق بويىنداعى تالانتتىڭ قاينار بۇلاعىن بىتەپ تۇرعان قاراڭعىلىقتى دا كورە ءبىلدى. جانە سول قاينار بۇلاقتىڭ ىرشىپ اتقان جالعىز سىزات كوزىن دە اڭعاردى. وعان تاڭىرقادى دا، شىن جۇرەگىمەن ءسۇيسىندى دە.
دوستويەۆسكيي ءۇشىن قاراڭعى دالادا جالعىز شىراق بوپ جىلتىراپ شوقان كورىندى.
دوستويەۆسكيي مەن شوقاننىڭ دوستىعى... بۇل ءبىر جاعىنان تاريحقا بەلگىلى تالاي-تالاي ءىرى ازاماتتاردىڭ دوستىعىنا ۇقساس تا، ەكىنشى جاعىنان ولارعا ۇقسامايتىن، وقشاۋ، عاجايىپ دوستىق. تاعدىر شوقان مەن دوستويەۆسكييدى ۇزاق جىلدار قاتار جۇرگىزىپ، بىر-بىرىنە سىرالعى قىلىپ بىتە قايناستىرعان جوق. اۋەل باستا، جاڭىلماسام، جالعىز رەت ومبىدا، سودان كەيىن سەمەيدە بىرنەشە مارتە، سوڭىندا پەتەربۋرگتە ءۇزىپ-جۇلىپ قىسقا كەزدەسىپ ءجۇردى. ءبىراق ءبىر كورگەننەن وشپەستەي عاشىق بولعان جىرداعى جاستارداي — بۇلار دا العاشقى تانىسقاننان-اق بىر-بىرىنە ىقىلاسى قاتتى قۇلاعان جاندار. العاشقى اسەر، العاشقى سەزىم ەكەۋىن دە الداماعان. ۇشىراسقان سايىن ەكەۋىنىڭ بىر-بىرىنە دەگەن دوستىق پەيىلى، جاقىندىق سەزىمى ارتا تۇسكەن. ال، كەزدەسۋ ارالىقتارىنداعى ەكەۋىنىڭ بىر-بىرىنە جازعان حاتتارى قانداي! سول سارعايعان حات-قاعازدار ەكى ەر-ازاماتتىڭ اراسىنداعى اينىماس دوستىقتى، ايرىقشا ءبىر پەيىلدەستىكتى پاش ەتكەن جوق پا!؟ ءتىپتى مادەنيەتى بيىك ادامداردىڭ سەزىمىن بىلدىرۋگە قىمسىنىپ ءازىل-وسپاققا ساياتىن جەڭىل قالجىڭىندا قانشا جىلىلىق، ىشتەن تەپسىنگەن ىقىلاس-مەيىر جاتىر.
ءبىراق دوستويەۆسكيي كەيدە ءوز سەزىمىن اشىق ايتۋعا ۇيالمايدى. «نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، مەن سەنى تۋعان ىنىمنەن ارتىق كورەمىن»، — دەيدى شوقانعا جازعان ءبىر حاتىندا. ادام جانىنىڭ ەڭ تەرەڭ دە نازىك زەرتتەۋشىسى ءوز سەزىمىنە تۇسىنە الماي قالىپتى. «نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن...» قۇدىرەتتى سەزىم شىنىندا دا «نەگە ەكەنىن» بىلگىزبەيدى. ويلاپ-تولعاۋعا، ەسەپكە سالىپ ولشەۋگە كەلتىرمەي، توپان سۋىنداي ءون بويىڭدى باسىپ كەتەدى. سوعان قاراعاندا دوستويەۆسكيي مەن شوقان دوستىعى — وي-پىكىردىڭ قابىسۋى، ءبىلىم دارەجەسىنىڭ تەڭدەستىگى، تالعام تابىسۋى عانا ەمەس، الدەقايدا تەرەڭدە، رۋحاني، ادامگەرشىلىك تەرەڭىندە جاتقان ءبىر ۇندەستىك بولۋ كەرەك.
كەشەگى كەر زامانداعى تۇنەك تورلاعان اسپانىندا جارق ەتىپ سونگەن جۇلدىزى، قىرشىن كەتكەن اياۋلى عازيز جاسى شوقاننىڭ ەڭ جاقىن دوسىن قازاق حالقى قالاي قۇرمەت تۇتىپ قاستەرلەمەسىن. دوستويەۆسكييدىڭ كوركەم سوزدەگى دانىشپاندىعىنا بارشا حالىقتارمەن بىرگە قۇلدىق ۇرا وتىرىپ، ونى ەرەكشە ءىنى تارتاتىن سەبەپتەرىمىزدىڭ تاعى دا ءبىرى...
ونى باسىنان ايتالىق. ون توعىزىنشى عاسىر ورىس ادەبيەتى ءۇشىن التىن عاسىر بولعانى ءمالىم. ەسكىنىڭ سوڭى كارامزين، جۋكوۆسكيي، جاڭا ءداۋىردىڭ باسى پۋشكين، لەرمونتوۆ، گوگول. ودان ءارى ورىس ادەبيەتىن الىپ ارناعا سالىپ كەڭىتىپ اكەتكەن تۋرگەنيەۆ، تولستوي، نەكراسوۆ، چەحوۆتەر جيىرماسىنشى عاسىردىڭ باسىنداعى ماكسيم گوركييگە ۇلاسادى. وسى سۋرەتكەرلەردىڭ ءارقايسىسى ءبىر ءداۋىر، ادەبيەتتەگى اسقار بەلەس. مىنە وسى الىپتاردىڭ جۋان ورتاسىندا فەدور دوستويەۆسكيي تۇر. جانە وسى كۇنگە دەيىن دۇنيە ءجۇزى جازۋشىلارى ەلىكتەۋدەن، قىزىقتاۋدان تانبايتىن عاجايىپ قۇبىلىس كۇيىندە تۇر.
دوستويەۆسكيي ءوزىنىڭ ءبىر سوزىندە: «ءبىز ءبارىمىز دە گوگولدىڭ «شينەلىنەن شىقتىق»، — دەپ ەدى. وسى ءسوزدىڭ ەكى الۋان ماعىناسى بار سياقتى. بىرىنشىدەن، پۋشكيندى جالعاعان گوگولدەن ورىس پروزاسىنىڭ تاماشا رەاليستىك مەكتەبى باستالادى. ورىس ادەبيەتىنىڭ كەيىنگى تۇلەكتەرى سول مەكتەپتى جەدەل دامىتىپ، سىنشىل رەاليزمدى شىڭىنا جەتكىزدى.
ال، ەكىنشىدەن دەسەك، — دوستويەۆسكيي گوگولدىڭ وزگە شىعارمالارىن قويىپ، «شينەلدى» بەكەرگە اتاپ وتىرعان جوق. «شينەل» — گوگول تۆورچەستۆوسىنداعى وقشاۋ تۇرعان جاڭاشىل شىعارما. باتىرلىق، ەرلىككە تولى «تاراس بۋلبانى» جازعان گوگول «شينەلدە» كوزگە ىلىنبەيتىن، ەلەۋسىز قالعان كىشكەنە، جۇپىنى پەندەنىڭ تىرشىلىگىنە كوز جۇگىرتتى. ءمۇساپىر ادامدى شىعارمانىڭ باستى كەيىپكەرى ەتىپ شىعارۋدان قورىقپادى. بۇل ادەبيەتتىڭ قاراپايىم حالىققا، كوپتىڭ ءبىرى اتانعان بەينەتقورعا بەت بۇرۋى، دەموكراتيالانۋىنىڭ باسى ەدى.
گوگولدىڭ «شينەلىن» كيىپ»، ونىڭ وسى ءداستۇرىن سۋىتپاي جالعاپ اكەتكەن دوستويەۆسكيي بولدى. جازۋشىنىڭ العاش رەت اتىن ايگىلى ەتكەن «بەيشارالار» («بەدنىە ليۋدي») رومانىنداعى ماكار ديەۆۋشكين «شينەلدەگى» اكاكيي اكاكييەۆيچپەن سىبايلاس. تاعدىرلارى، قوعامدىق جاعدايلارى جاقىن وسى ەكى كەيىپكەر اراسىندا ايىرما دا جوق ەمەس. دوستويەۆسكيي گوگول باستاعان «كىشكەنتاي ادام» تاقىرىبىن ءارى قاراي دامىتىپ اكەتتى. ءبىراق «شينەلدەگىدەي» كىشكەنتاي ادامداردىڭ ايانىشتى ءحالىن مۇسىركەپ قانا قويماي، ولاردىڭ ىشىندە تۇنىپ جاتقان جان قازىناسىن، ۇلكەن رۋحاني قۋاتىن، ادامگەرشىلىك بۇلاعىن اشا ءبىلدى.
دوستويەۆسكييدىڭ وسى قاسيەتى جايلى ويلاعاندا ابايدىڭ ءبىر ولەڭى ەرىكسىز ەسىمە كەلەدى.
باتىردى ايتسام، ەل شاۋىپ
العان تالاپ،
قىزدى ايتسام، قىزىقتى
ايتسام قىزدىرمالاپ.
انشەيىن كۇن وتكىزبەك
اڭگىمە ءۇشىن
تىڭدار ەردىڭ ءبىر ءسوزىن
مىڭعا بالاپ.
ابايدىڭ ويى دوستويەۆسكييدىڭ جازۋشىلىق يدەياسىمەن ۇندەسىن جاتىر. سالتىكوۆ پەن تولستويدى وقىعان اباي ءسوز جوق دوستويەۆسكييدى دە وقىعان دەپ ويلايمىز. بولاشاق ۇلى جازۋشى ومبىدان سەمەيگە كەلگەندە اباي ون ءتورت جاسار شاماسىندا و دا سەمەيدە احمەت ىرزانىڭ مەدرەسەسىندە وقىپ جۇرگەن كەزى. سو كەزدە-اق جان-جاعىن باعدارلاي باستاعان بولاشاق ۇلى اقىن دوستويەۆسكييمەن جانە قاپىسىن تاپسا وعان سوقپاي كەتپەيتىن شوقانمەن كەزدەسە الدى ما، جوق پا؟.. ول جايلى بىزدە تاريحي دەرەكتەر جوق.
ءبىراق گاپ وندا ەمەس سياقتى. جازۋشىنىڭ بار ءومىرى، حالىققا بەرەرى شىعارماسى دەسەك — ەكى ۇلى ويشىلدىڭ شىعارمالارىنان تامىرلاسىپ جاتقان ۇندەستىك تابامىز. اباي الىسقان كۇشتىلەر مەن جۋانداردىڭ السىزگە جاساعان وزبىرلىعى مەن قياناتىنا قارسى دوستويەۆسكيي دە الىسىپ ءوتتى. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى دا ورىستىڭ وسى ۇلى جازۋشىسى سياقتى كەم-كەتىك پەن كوڭىلدىڭ جەبەۋشىسى بولدى.
دوستويەۆسكييدىڭ جازۋشىلىق ونەرى جايلى دۇنيە جۇزىندە تالاي ءجۇز كىتاپ جازىلعان. ءبىراق بارلىق ەستەتيكالىق ءلاززاتتى، جان-جۇرەگىڭدى وت پەن سۋعا سالىپ تىپىرشىتاتىن اسەر مەن سەزىم مۇحيتىن جازۋشىنىڭ ءوز شىعارمالارى عانا بەرەدى. جاستاۋ كەزىمدە «قىلمىس پەن جازانى» وقىپ شىعىپ ءبىراز كۇن قينالعانىم بار. ۇيىقتاپ كەتسەم راسكولنيكوۆ سياقتى كىسى ءولتىرىپ، قالاي جالتارىپ قۇتىلۋدىڭ امالىن تاپپاي قينالام... ارينە، كەيبىر قورقىنىشتى نارسەلەر تۇسكە كىرەتىنى بولادى. ءبىراق كىسى ولتىرگەن وقيعانىڭ ءبارى جۇرتتىڭ تۇسىنە كىرە بەرمەيدى. قازىرگى باتىستىڭ قىپ-قىزىل قىرعىن اتىس پەن كىسى ولىمىنە تولى روماندارى مەن كينولارى دا پالەندەي اسەر ەتپەي ۇمىت بوپ كەتە بەرەدى. دوستويەۆسكييدىڭ كۇشى ادامدى ءولتىرۋ پروسەسىن سۋرەتتەۋىندە ەمەس، راسكولنيكوۆتى قيناعان ءار كۇيزەلىسىن سۇمدىق تەرەڭ جانە وتكىر ەتىپ بەرە بىلۋىندە بولسا كەرەك. وقۋشىنىڭ تۇسىنە كىرەتىن دە سول كۇيزەلىس بولار.
دوستويەۆسكيي شىعارمالارى، ونىڭ فيلوسوفياسى جايلى دۇنيە ءجۇزى ءجۇز جىل بويى جازىپ، ايتىسىپ كەلەدى. ول ايتىس ءالى توقتاعان دا جوق. دەمەك دوستويەۆسكيي شىعارمالارىنىڭ ىستىعى ءالى سۋىماعان. جوعارىداعى اتالعان «قىلمىس پەن جازا» رومانىندا جازۋشى راسكولنيكوۆ وبرازى، راسكولنيكوۆ تاعدىرى ارقىلى وزبىرلىق پەن وكتەمدىككە، ادامنىڭ ادامعا ۇستەمدىك قۇرۋىنا كۇيرەتە سوققى بەرەدى. راسكولنيكوۆتىڭ كەمپىردى ءولتىرۋى ءوزىن ولتىرۋمەن تەڭ بوپ شىعادى. سول ارقىلى ول ءوز بويىنداعى ادامگەرشىلىكتى ولتىرەدى. وزگەلەر ءۇشىن ءوزىن قۇربان ەتىپ، باسىپ قورلىققا بايلاعان سونيا مارمەلادوۆانىڭ يدەولوگياسى جەڭىپ شىعادى. ارينە، دوستويەۆسكيي گەرويلارىنىڭ جەڭىسى شىعارمانىڭ بەتىندە ەمەس، تەرەڭىندە. ويتكەنى ول ىس-حارەكەت جەڭىسى ەمەس، ادامگەرشىلىكتىڭ، گۋمانيزمنىڭ جەڭىسى.
ۇلى تالانتتىڭ قولىنان اتالعانداردان باسقا دا «ەگىلگەندەر مەن ەزىلگەندەر»، «اعايىندى قارامازوۆتار»، «جىندار»، «جاس ءوسپىرىم» ت. ب. ايگىلى شىعارمالار تۋدى.
جازۋشى شىعارمالارىنىڭ ءبىزدى ءالى كۇنگە دەيىن تەبىرەنتىپ، تولقىتاتىن نەگىزگى ءبىر ارقاۋى — مەيىرىم. ونىڭ ادام بالاسىنا دەگەن مەيىرباندىعىندا شەك جوق. وسى ولشەۋسىز، كەيدە ءتىپتى، تالعاۋسىز مەيىرباندىق ونى ادىلەتسىز قوعامدى ريەۆوليۋسيالىق جولمەن وزگەرتۋگە قارسى بولۋعا دەيىن اپارعانى ءمالىم. دوستويەۆسكيي كوزقاراسىنداعى قايشىلىقتار ونىڭ ءوز باسىنىڭ مەنشىگى بولسا، دوستويەۆسكيي شىعارمالارىنداعى تاماشا قازىنالار حالىقتىكى. ۇلى گۋمانيست دۇنيەنىڭ بارلىق ىستىعى مەن سۋىعىن، ايازى مەن ىزعارىن بۋى بۇرقىراعان جالاڭاش جۇرەگىمەن قابىلدادى. ادام بالاسىنىڭ بار قاسىرەتى سول مەيىرباندى ۇلى جۇرەككە قىلقانداي قادالىپ جاتتى. وسى ارادا تاعى دا: «جۇرەگىم مەنىڭ قىرىق جاماۋ، قياناتشىل دۇنيەدەن» دەگەن اباي زارى ەرىكسىز ەسىڭە تۇسەدى.
كەشەگى قازاق حالقىنىڭ كوڭىلى اشىق بولسا دا كوزى قاراڭعى زامانىندا دوستويەۆسكيي شوقانعا «ءوز حالقىڭنىڭ كوزى اشىق جوقشىسى بول» دەپ ءماسليحات بەرىپ ەدى. ول تەگىن ايتىلعان ءسوز ەمەس-تى. ۇلى جازۋشىنىڭ ءوزى دە جاپا شەككەندەر مەن قورلىققا تۇسكەندەردىڭ، كەم-كەتىك پەن قام كوڭىلدىڭ اينىماس جوقشىسى بولىپ ءوتتى. ونىڭ ولمەس مۇراسى ءالى كۇنگە دەيىن ادامگەرشىلىك پەن گۋمانيزمنىڭ جارقىن تۋىن بيىك كوتەرىپ، وزبىرلىق پەن وكتەمدىككە، قيانات پەن جالعاندىققا قارسى كۇرەس ساپىندا كەلەدى.
1971
You Might Also Like
-
پوەزيا مەن مۋزىكانىڭ سيقىرلى سىرىن بوگدە سوزبەن ايتىن جەتكىزۋ دۇنيەدەگى ەڭ قيىن نارسە بولار. ويتكەنى، ادام بالاسىنىڭ وسى وزىق ەكى ونەرى وقۋشىسى مەن تىڭداۋشىسىنا ءوز سىرىن ءوزى پاش ەتەدى. سوندىقتان دا...
-
جۋىردا جازۋشى ءا. نۇرپەيسوۆ ەكەۋمىز موسكۆاعا ۇشتىق. قالادا قىرىق گرادۋس ىستىق. سامولەت ءىشى ودان دا بەتەر قاپىرىق. ىندىنىمىز كەۋىپ قاتالاپ بارامىز. ۇياتتى قويىپ، ستيۋاردەسسانى زىر جۇگىرتىپ قايتا-قايتا ...
