جومارت كۇز
جومارت كۇز
مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن سىنىپ. ادەمى سازدى اۋەن وينالىپ تۇرادى. بۇلدىرشىندەر تاربيەشىمەن بىرگە كىرىپ، ورىندىقتارعا جايعاسادى.
بالالاردىڭ قولدارىندا جاپىراقتار.
تاربيەشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار! بۇگىن مەكتەپالدى دايارلىق توبىنىڭ بالالارى دايىنداعان «جومارت كۇز» اتتى ەرتەڭگىلىگىنە قوش كەلدىڭىزدەر.
ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار حالايىق!
كۇزگى تويدى جۇپ جازباي،
كەلىڭدەر قارسى الايىق!
- قاراڭدارشى، بۇگىن ءبىزدىڭ سىنىبىمىز قانداي ادەمى بولىپ كەتكەن.
قولىمىزعا نە ۇستاپ كەلدىك؟
- جاپىراقتار.
- وسى جاپىراقتاردىڭ ءتۇسى قانداي؟
- سارى.
(سىرتتان ءبىر دىبىس ەستىلەدى، جەلدىڭ شۋى)
- بالالار، تىڭداڭىزدارشى بۇل نە شۋ؟
(وسى كەزدە ادەمى اۋەنمەن كۇز حانشايىمى كەلەدى)
كۇز حانشايىمى: سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
بالالار: سالەمەتسىز بە!
كۇز حانشايىمى: ۋا، حالايىق، دارحان دالام ارمىسىڭ،
تابيعاتىم جانى جايساڭ تال ءمۇسىن
حانشايىمى كۇزدىڭ بۇگىن كەلىپ تۇر،
الماق بولىپ بار حالقىمنىڭ العىسىن.
مەن – كۇز حانشايىمىمىن. سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن.
تاربيەشى: قوش كەلدىڭ، كۇز حانشايىمى! تورلەت!
كۇز حانشايىمى: بالالار، مەن سەندەرگە ءبىر جۇمباق جاسىرايىن.
اعايىندى ءبارى،
شىقسا – جاسىل،
تۇسسە – سارى. بۇل نە؟
بالالار: جاپىراق
كۇز حانشايىمى: دۇرىس تاپتىڭدار، جارايسىڭدار! مەن وزىممەن التىن جاپىراقتارىمدى الا كەلدىم. ءار جاپىراعىمدا تاپسىرمالار. ەگەر دە تاپسىرمامدى ورىنداساڭدار، مەنىڭ دە سەندەرگە دەگەن سىيلىعىم بار.
تاربيەشى: ارينە، قىمباتتى كۇز حانشايىمى! ءبىزدىڭ بالالار كۇز تۋرالى ولەڭ، تاقپاق، جۇمباقتار شەشە الادى. ءسىز جايلانىپ وتىرىپ، بالالاردىڭ ونەرىن تاماشالاڭىز.
ءان: «كۇزگى جاپىراقتار»
مىنە كۇز حانشايىمنىڭ ءبىرىنشى تاپسىرماسى - سۇراقتار.
1 - سۇراق: كۇز مەزگىلى نەشەگە بولىنەدى؟ (ەرتە كۇز، التىن كۇز، قارا كۇز)
2 - سۇراق: كۇز ايلارىن اتا. (قىركۇيەك، قازان، قاراشا )
تاربيەشى: ەندەشە ورتاعا كۇز ايلارىن شاقىرايىق.
1 - بالا: (قىركۇيەك)
ءبىرىنشى قىركۇيەك
بىلىمگە باستادى.
مال مەن اڭ ءجۇر بيلەپ،
قۇس شارلاپ اسپاندى.
2 - بالا: (قازان)
جاڭارتقان عالامدى
جاڭبىرلى عاجاپ اي
وسىناۋ زاماندى
ورناتقان قازان اي.
3 - بالا: (قاراشا) مول بايلىق تەرگەنى
شاتتىعى قانشالىق.
قاراشى، ورلەدى
قاراشا ءان سالىپ.
تاربيەشى: مىنەكي، بالالار كۇز ايلارىمەن تانىستىڭدار.
ءونىم بيىل تاماشا!
كوز تويمايدى قاراسا:
ءسابىز، پياز، قيار، كارتوپ،
بۇرشاق، اسقاباق، قىزىلشا،
قىزاناق، ورامجاپىراققا قاراشى.
كوكونىستەر ءبىر جەردە جيىلا قالىپ داۋلاستى.
بالالار (حورمەن):
جينالىپ قاپپىز ءبارىمىز،
قايسىمىز ەڭ ءدامدىمىز؟
ىشىمىزدەن ادامعا
تيەدى كوپ پايدامىز؟
4 - بالا: (بۇرشاق)
كىشكەنە تۇيمەدەيمىن مەن
ۇنايمىن مەن بارىنە
ءدامدى تاعامدارىمەن
سىي جاسايمىن بارىڭە!
5 - بالا: (قىزىلشا)
مەن دە ءبىر ءسوز ايتايىن
ماقتانايىن سىزدەرگە.
مەنسىز بورشش بولمايدى
ۆينەگرەت تە ۇستەلدە.
6 - بالا: (ورامجاپىراق)
ماقتانعاننان نە پايدا؟
مەنسىز ءدامدى ششي قايدا؟
مەنى قوسسا سامساعا،
ءبارى جەيدى تامسانا.
7 - بالا: (قيار)
ءدامىم ءتىلدى ۇيىرگەن
مەن تۇزدالعان كۇيىمدە!
جاڭا پىسكەن كەزىمدە
جەيدى ءبارى سۇيسىنە!
8 - بالا: (شالقان)
كىم بىلمەيدى شالقاندى؟
تالايلار ماعان تاڭ قالدى.
بارىنە سىي بولامىن
تاۋىپ كور مەنەن دارحاندى.
9 - بالا: (ءسابىز)
كىم بار ءسابىز شىرىنىن
جاستايىنان ىشپەگەن؟
مەنى جەگەن ادامدار
كەم بولمايدى كۇشكە دە!
شىعىس قازاقستان وبلىسى، سەمەي قالاسى،
ق.رىسقۇلبەكوۆ اتىنداعى №33 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ
مەكتەپالدى دايارلىق توبىنىڭ تاربيەشىسى
قۋانىشبايەۆا جانار سايلاۋبەك قىزى
مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن سىنىپ. ادەمى سازدى اۋەن وينالىپ تۇرادى. بۇلدىرشىندەر تاربيەشىمەن بىرگە كىرىپ، ورىندىقتارعا جايعاسادى.
بالالاردىڭ قولدارىندا جاپىراقتار.
تاربيەشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار! بۇگىن مەكتەپالدى دايارلىق توبىنىڭ بالالارى دايىنداعان «جومارت كۇز» اتتى ەرتەڭگىلىگىنە قوش كەلدىڭىزدەر.
ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار حالايىق!
كۇزگى تويدى جۇپ جازباي،
كەلىڭدەر قارسى الايىق!
- قاراڭدارشى، بۇگىن ءبىزدىڭ سىنىبىمىز قانداي ادەمى بولىپ كەتكەن.
قولىمىزعا نە ۇستاپ كەلدىك؟
- جاپىراقتار.
- وسى جاپىراقتاردىڭ ءتۇسى قانداي؟
- سارى.
(سىرتتان ءبىر دىبىس ەستىلەدى، جەلدىڭ شۋى)
- بالالار، تىڭداڭىزدارشى بۇل نە شۋ؟
(وسى كەزدە ادەمى اۋەنمەن كۇز حانشايىمى كەلەدى)
كۇز حانشايىمى: سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
بالالار: سالەمەتسىز بە!
كۇز حانشايىمى: ۋا، حالايىق، دارحان دالام ارمىسىڭ،
تابيعاتىم جانى جايساڭ تال ءمۇسىن
حانشايىمى كۇزدىڭ بۇگىن كەلىپ تۇر،
الماق بولىپ بار حالقىمنىڭ العىسىن.
مەن – كۇز حانشايىمىمىن. سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن.
تاربيەشى: قوش كەلدىڭ، كۇز حانشايىمى! تورلەت!
كۇز حانشايىمى: بالالار، مەن سەندەرگە ءبىر جۇمباق جاسىرايىن.
اعايىندى ءبارى،
شىقسا – جاسىل،
تۇسسە – سارى. بۇل نە؟
بالالار: جاپىراق
كۇز حانشايىمى: دۇرىس تاپتىڭدار، جارايسىڭدار! مەن وزىممەن التىن جاپىراقتارىمدى الا كەلدىم. ءار جاپىراعىمدا تاپسىرمالار. ەگەر دە تاپسىرمامدى ورىنداساڭدار، مەنىڭ دە سەندەرگە دەگەن سىيلىعىم بار.
تاربيەشى: ارينە، قىمباتتى كۇز حانشايىمى! ءبىزدىڭ بالالار كۇز تۋرالى ولەڭ، تاقپاق، جۇمباقتار شەشە الادى. ءسىز جايلانىپ وتىرىپ، بالالاردىڭ ونەرىن تاماشالاڭىز.
ءان: «كۇزگى جاپىراقتار»
مىنە كۇز حانشايىمنىڭ ءبىرىنشى تاپسىرماسى - سۇراقتار.
1 - سۇراق: كۇز مەزگىلى نەشەگە بولىنەدى؟ (ەرتە كۇز، التىن كۇز، قارا كۇز)
2 - سۇراق: كۇز ايلارىن اتا. (قىركۇيەك، قازان، قاراشا )
تاربيەشى: ەندەشە ورتاعا كۇز ايلارىن شاقىرايىق.
1 - بالا: (قىركۇيەك)
ءبىرىنشى قىركۇيەك
بىلىمگە باستادى.
مال مەن اڭ ءجۇر بيلەپ،
قۇس شارلاپ اسپاندى.
2 - بالا: (قازان)
جاڭارتقان عالامدى
جاڭبىرلى عاجاپ اي
وسىناۋ زاماندى
ورناتقان قازان اي.
3 - بالا: (قاراشا) مول بايلىق تەرگەنى
شاتتىعى قانشالىق.
قاراشى، ورلەدى
قاراشا ءان سالىپ.
تاربيەشى: مىنەكي، بالالار كۇز ايلارىمەن تانىستىڭدار.
ءونىم بيىل تاماشا!
كوز تويمايدى قاراسا:
ءسابىز، پياز، قيار، كارتوپ،
بۇرشاق، اسقاباق، قىزىلشا،
قىزاناق، ورامجاپىراققا قاراشى.
كوكونىستەر ءبىر جەردە جيىلا قالىپ داۋلاستى.
بالالار (حورمەن):
جينالىپ قاپپىز ءبارىمىز،
قايسىمىز ەڭ ءدامدىمىز؟
ىشىمىزدەن ادامعا
تيەدى كوپ پايدامىز؟
4 - بالا: (بۇرشاق)
كىشكەنە تۇيمەدەيمىن مەن
ۇنايمىن مەن بارىنە
ءدامدى تاعامدارىمەن
سىي جاسايمىن بارىڭە!
5 - بالا: (قىزىلشا)
مەن دە ءبىر ءسوز ايتايىن
ماقتانايىن سىزدەرگە.
مەنسىز بورشش بولمايدى
ۆينەگرەت تە ۇستەلدە.
6 - بالا: (ورامجاپىراق)
ماقتانعاننان نە پايدا؟
مەنسىز ءدامدى ششي قايدا؟
مەنى قوسسا سامساعا،
ءبارى جەيدى تامسانا.
7 - بالا: (قيار)
ءدامىم ءتىلدى ۇيىرگەن
مەن تۇزدالعان كۇيىمدە!
جاڭا پىسكەن كەزىمدە
جەيدى ءبارى سۇيسىنە!
8 - بالا: (شالقان)
كىم بىلمەيدى شالقاندى؟
تالايلار ماعان تاڭ قالدى.
بارىنە سىي بولامىن
تاۋىپ كور مەنەن دارحاندى.
9 - بالا: (ءسابىز)
كىم بار ءسابىز شىرىنىن
جاستايىنان ىشپەگەن؟
مەنى جەگەن ادامدار
كەم بولمايدى كۇشكە دە!
شىعىس قازاقستان وبلىسى، سەمەي قالاسى،
ق.رىسقۇلبەكوۆ اتىنداعى №33 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ
مەكتەپالدى دايارلىق توبىنىڭ تاربيەشىسى
قۋانىشبايەۆا جانار سايلاۋبەك قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
6 - سىنىپتا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى اپتالىعى كەزىندە وتكىزىلگەن سىنىپتان تىس شارا
-
قازاق ويشىلى، قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى م. شوقايدىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ.
