جۇلدىزدى ءسات: "اباي مەن مۇحتار"
شقو وبلىسى، وسكەمەن قالاسى
№ 32 ورتا مەكتەپ، قازاق ءتىلى مۇعالىمدەرى
امەربەكوۆا ا. ب.
كاسىمكانوۆا ز. ن.
جۇلدىزدى ءسات: «اباي مەن مۇحتار»
ماقساتى: وقۋشىلاردى اباي قۇنانباي ۇلى جانە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ومىرىمەن، ولاردىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ. ولاردىڭ شىعارمالارىن وقىتۋدا، وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. ءوز حالقىنىڭ ۇلى ادامدارىن ماقتانىش ەتۋ.
ەپيگراف: گۇلدەر سولىپ، جۇلدىزدار ءسونىپ،
ادامدار ءولىپ جاتادى.
ءبىراق، ادامزاتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى سول - ودان ءىز قالادى، ءىس قالادى، ءسوز قالادى.
(ى. جاقايەۆ)
سۆەتى ۋۆيادايۋت، زۆەزدى گاسنۋت،
ليۋدي ۋميرايۋت.
تولكو ۋ چەلوۆەكا ەست ودنا وسوبەننوست-
پوسلە نەگو وستاەتسيا سلەد، دەلو، سلوۆو.
(ى. جاكايەۆ)
كورنەكىلىكتەر: اباي، مۇحتار ( پورترەتتەر)، ەپيگراف، اباي مەن مۇحتار كىتاپ كورمەسى، كارتىشكەلەر، 1، 2، 3 جۇلدىزدار
جۇلدىزدى ءساتتىڭ بارىسى
ورتاعا ەكى جۇرگىزۋشى شىعادى
1. قۇرمەتتى قوناقتار!
سىزدەر بۇگىن اباي مەن مۇحتارعا ارنالعان مەرەكەگە كەلىپ وتۆرسىزدار.
مەرەكەنىڭ اتى جۇلدىزدى ءسات: «اباي ممەن مۇحتار».
2. دوبرىي دەن، دوروگيە گوستي!
سەگودنيا ۋ ناس پرازدنيك، پوسۆياششەننىي ابايۋ كۋنانبايەۆۋ ي مۋحتارۋ اۋەزوۆۋ.
ۆى پريسۋتستۆۋەتە نا زۆەزدنوم چاسە: «اباي ي مۋحتار»
1. گۇلدەر سولىپ، جۇلدىزدار ءسونىپ،
ادامدار ءولىپ جاتادى.
ءبىراق، ادامزاتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى سول-
ودان ءىز قالادى، ءىس قالادى، ءسوز قالادى.
2. سۆەتى ۋۆيادايۋت، زۆەزدى گاسنۋت،
ليۋدي ۋميرايۋت.
تولكو ۋ چەلوۆەكا ەست وسوبەننوست-
پوسلە نەگو وستاەتسيا سلەد، دەلو، سلوۆو.
1. ويىنعا قاتىسۋشىلارمەن تانىستىرامىز.
2. پرەدستاۆلياەم ۋچاستنيكوۆ يگرى.
1 سايىس اباي مەن مۇحتاردىڭ ءومىربايانىنان.
1. 1 تۋر يز بيوگرافيي ابايا ي مۇحتارا.
وقۋشى دۇرىس جاۋاپ بەرسە، وعان جۇلدىز بەرەدى.
1. قازاق جەرىنىڭ اقىنى، دانىشپانى كوپ بولعانىمەن، ابايى بىرەۋ-اق.
ابايى بار ەل قاي حالىقپەن دە تەرەزەسىن تەڭەستىرە الادى. ابايى بار ەلدىڭ مەرەيى ۇستەم. اباي – قازاقتىڭ بار جەرىندە تۋىپ، بار جەرىنىڭ تۋىن ۇستاپ تۇرعان كەمەڭگەر اباي اتا! قاسيەتتى ۇلى ابىز! ءوزىڭىز ءۇمىت ەتكەن شوبەرلەرىڭىز: ءسىز تۋرالى تولعاپ، ءسىز تۋرالى سىر شەرتپەك.
سالەم ەدى ايتقان بۇگىنگە،
اراعا تاستاپ تالاي جىل.
كۇندىزدەي جارىق ءتۇن دە
جادىراپ ءقازىر اباي ءجۇر.
2. يز رومانا «پۋت ابايا»
- حوروشيي چەلوۆەك ۆ ستەپي پوياۆيلسيا، يميا ەمۋ اباي. ۋ نەگو وسوبەننىە سلوۆا ي ناستاۆلەنيا. ەتو مۋدرەس، زاستۋپنيك نارودا، درۋگ نەسچاستنىح، ۆراگ ناسيلنيكوۆ ون سىن سۆوەگو نارودا. بۋدەم جە سلۋشات ەگو رەچي، زاپومنيم ەگو ناستاۆلەنيا. دۆە زامەچاتەلنىە جەنششينى- ۋمنايا، سپراۆەدليۆايا، سەردەچنايا بابۋشكا زەرە ي مات دوبرايا، وستروۋمنايا ۋلجان - ۆوسپيتىۆالي بۋدۋششەگو پوەتا. ون روس ۆنيماتەلنىم، ۆپەچاتليتەلنىم مالچيكوم، زا چتو مات دالا ەمۋ درۋگوە يميا – اباي
(چتو زناچيت ۆنيماتەلنىي، پرونيساتەلنىي).
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) ابايدىڭ شىن اتى كىم ەدى؟
1. مۇحامەدحانافيا
2. يبراھيم
3. يلياس
2) اباي قاي جىلى، قاي جەردە تۋعان؟
1. 1894 جىلى تالدىقورعان وبلىسى اقسۋ اۋدانى
2. 1835 جىلى كوكشەتاۋ وبلىسى قۇسمۇرىن بەكەتى
3. 1845 جىلى بۇرىنعى سەمەي وبلىسى اباي اۋدانى
3) ابايدى نەشە جاسىندا سەمەيدەگى ءدىنى مەكتەپكە وقۋعا بەردى؟
1. 9 جاسىندا
2. 10 جاسىندا
3. 12 جاسىندا
اباي كىم بولعان؟ وقۋشى ابايدىڭ ءومىربايانىڭ ايتىپ بەرەدى.
پرودولجاەم زۆەزدنىي چاس.
سايىسىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرامىز.
1. «مۇحتار اۋەزوۆ - شاقار شابىتتى جانە باقىتتى جازۋشى»- نيكولاي تيحونوۆ ايتتى.
عابيت مۇسىرەپوۆ: «قازاقتىڭ ءار جازۋشىسى «اباي» ارقىلى ادەبيەتىمىز جاڭا ءبىر ساتىعا كوتەرىلگەنىن ەسكەرىپ، قولىنا قالام العاندا، سول ساتىعا كوتەرىلۋدى، سول ساتى ارقىلى ودان دا جوعارى كوتەرىلۋدى ارمان ەتسە دەيمىن».
الەكساندر كورنەيچۋك: «اۋەزوۆ ۇلكەن گۋمانيست ادام ەدى. ول ءوز حالقىن، ونىڭ بيىك مادەنيەتىن شەكسىز سۇيەتىن. وزگە حالىقتىڭ ادەبيەتىن ءوز حالقىنىڭ ادەبيەتىندەي، تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قۇرمەت تۇتىپ، ۇنەمى قوشەمەتتەپ وتىراتىن».
2. زا سەم لەت دو سمەرتي ابايا ۆ سوسەدنەم اۋلە، تاكجە راسپولوجەننوم ۋ سكلونا چينگيسكيح گور، روديلسيا مالچيك. س دەتسكيح لەت ون سوپريكوسنۋلسيا س جەستوكيم ميروم راسپرەي، ناسيليا، نەسپراۆەدليۆوستي، رودوۆوي ۆراجدى، ي، س دەتسكيح لەت زنال ون ستيحي ابايا. ۆ پوسلەدستۆيي مالچيك توت ستانەت يزۆەستنىم پيساتەليامي ناپيشەت يزۆەستنۋيۋ كنيگۋ و سۆوەم ۆەليكوم سوسەدە. ەتيم مالچيكوم بىل: مۋحتار اۋەزوۆ.
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) مۇحتار اۋەزوۆكە بيىل نەشە جىل تولادى؟
1. 100 جىل
2. 150 جىل
3. 120جىل
2) مۇحتار اۋەزوۆتىڭ اتاسىنىڭ اتى كىم؟
1. ومارحان
2. اۋەز
3. قۇنانباي
3) مۇحتار اۋەزوۆ قاي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيالىق فاكۋلتەتىن ءبىتىردى؟
1. ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
2. تاشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
3. لەنينگراد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
مۇحتار كىم؟ وقۋشى مۇحتاردىڭ ءومىربايانىڭ ايتىپ بەرەدى.
1. ۇلى اقىن اعارتۋشى اباي مۋزىكا سالاسىندا دا ايتا قالعانداي مۇرا
قالدىردى. اباي اندەرى العاشقىدا ونىڭ ءوز اينالاسىنا اۋىل-ايماعىنا، كەيىن جالپى قازاق اراسىنا تاراي باستايدى. اباي اندەرى حالىقتىق نەگىزدەن ءنار العاندىقتان، حالىق اندەرىمەن تامىرلاسىپ جاتقاندىقتان، اۋىزدان-اۋىزعا كوشە وتىرىپ، قالىڭ بۇقارانىڭ يگىلىگىنە اينالدى.
2. اباي س دەتسكيح لەت ليۋبيل نارودنوە يسكۋسستۆو، سام پەل ي يگرال نا دومبرە. ون زنال بيرجانا، احانا-سەرە، تاستامبەتا ي منوگو درۋگيح ۆىدايۋششيحسيا پيەۆسوۆ، ۆىسوكو سەنيل يح تۆورچەستۆو ي يسپولنيتەلسكوە ماستەرستۆو. اباي نە بىل پيەۆسوم دليا شيروكوي اۋديتوريي، ون ناپيەۆال سۆوي پەسني بليزكيم درۋزيام ي چاستو گوستيۆشيم ۆ ەگو اۋلە پيەۆسام ي اكىنام، ا وني ۆكليۋچالي ەگو پەسني ۆ سۆوي رەپەرتۋارى ي پوستوياننو رازەزجايا پو اۋلام، راسپروسترانيالي يح سرەدي نارودا.
پەسنيا ابايا «كوزىمنىڭ قاراسى» - «تى زراچوك مويح گلاز».
1. II سايىس اباي مەن مۇحتاردىڭ شىعارمالارى.
2. II تۋر پرويزۆەدەنيا ابايا ي مۋحتارا.
1. اباي جاسى قىرىققا تاياعاندا ءبىرىڭعاي ولەڭ جازۋمەن، وقۋمەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك الادى. اباي شىعارمالارىندا، قازاق ءومىرىنىڭ ادام مىنەزىنىڭ دانىشپاندىق بىلگىرلىكپەن جانە اقىندىق شەبەرلىكپەن ءدال تاۋىپ سۋرەتتەلگەن جاقتارى جوق. باسقا ەلدەردىڭ، سونىڭ ىشىندە اسىرەسە ورىستىڭ
ا. س. پۋشكين، م. يۋ. لەرمونتوۆ سياقتى ۇلى اقىندارى مەن مىسالشى كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن كەرەمەت كوركەم ەتىپ اۋداردى.
2. اباي ياۆلياەتسيا سوزداتەلەم كازاحسكوي ليتەراتۋرى، ەە پۋشكينىم. اباي پەريەۆەل نا كازاحسكيي يازىك ستيحي پۋشكينا ي لەرمونوتوۆا، ەگو ليۋبيمىمي پيساتەليامي بىلي ليەۆ تولستوي ي سالتىكوۆ-ششەدرين. ۆ پوسلەدنيە گودى سۆوەي جيزني، اباي پيشەت سۆوي زنامەنيتىە سلوۆا - نازيدانيا. كنيگا ناچاتا، كوگدا ەمۋ بىلو 45 لەت. اباي پيشەت: «ەسلي نايدەتسيا چەلوۆەك، كوتورىي ۋۆيديت نۋجنىە دليا نەگو سلوۆا، تو پۋست ون ۆىپيشەت سلوۆوي سدەلاەت ەگو دەلوم».
1. ابايدىڭ نەشە «قارا ءسوزى» بار؟
1. 30
2 . 35
3. 45
2) ابايدىڭ پوەمالارى نەشەۋ؟
1. 3
2. 5
3. 6
1. «ورىسشا وقۋ كەرەك، حيكمەت تە، مال دا، ونەر دە، عىلىم دا - ءبارى ورىستا زور. سەن ونىڭ ءتىلىن بىلسەڭ، كورەر كوزىن اشىلادى. ورىستىڭ عىلىمى، ونەرى - دۇنيەنىڭ كىلتى، ونى بىلگەنگە دۇنيە ارزانىراق تۇسەدى».
2 . «يزۋچاي كۋلتۋرۋ ي يسكۋسستۆو رۋسسكيح. ەتو - كليۋچ ك جيزني. ەسلي تى پولۋچيل ەگو، جيزن تۆويا ستانەت لەگچە»، - پيسال اباي ۆ ودنوم يز سۆويح نازيداتەلنىح سلوۆ.
3)مىنا شىعارمالاردىڭ قايسىسىن اباي اۋداردى؟
4. گوگولدىڭ پەساسى «ريەۆيزور»
5. پۋشكيننىڭ رومانى «ەۆگەنيي ونەگين»
6. تۋرگەنيەۆتىڭ رومانى «دۆوريانسكوە گنەزدو»
ستيحوتۆورەنيە ابايا «عىلىم تاپپاي ماقتانبا»- «پوكا نە زناەش مولچي»
1. لۋي اراگون فرانسيانىڭ اتاقتى جازۋشىسى: «مەن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارمالارىن تۋعان ەلىمە تانىستىرۋشى بولۋدى وزىمە ۇلكەن ابىروي سانايمىن».
2. مۋحتار اۋەزوۆ ۆنەس نەوسەنيمىي ۆكلاد ۆ رازۆيتيە كازاحسكوي ليتەراتۋرى. سوزداتەل پەرۆوگو رومانا – ەپوپەي، دراماتۋرگ، پەريەۆودچيك رۋسسكوي ي ەۆروپەيسكوي كلاسسيكي، ۋچەنىي – پويستينە نەيسچەرپاەمو ناسلەديە ۆەليكوگو پيساتەليا.
1) مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تۇڭعىش پەساسى 1917 جىلى جارىق كوردى. ول قالاي اتالادى؟
1. ەڭلىك - كەبەك
2. قاراكوز
3. بايبىشە-توقال
2) مىنا شىعارمالارىنىڭ قايسىسىن اۋەزوۆ اۋداردى؟
1. «ۋكروششەنيە ستروپتيۆوي» ۆ. شەكسپەردىڭ
2. «ۆوسكرەسەنە» ل. ن. ءتوستويدىڭ
3. «دۋبروۆسكيي» ا. س. پۋشكيننىڭ
3) م. اۋەزوۆ سوڭعى جىلداردا جازعان شىعارماسى؟
1. «ليحايا گودينا»
2. «پلەميا ملادوە»
3. «سەرىي ليۋتىي»
ستيحوتۆورەنيە گەتە «نوچنايا پەسن پۋتنيكا» پەريەۆەل لەرمونتوۆ نا رۋسسكيي يازىك، اباي پەريەۆەل نا كازاحسكيي يازىك. وقۋشى ولەڭدى جاتقا ايتىپ بەرەدى.
III سايىس قازاقتىڭ تۇڭعىش ەپوپەياسى.
III تۋر رومان «پۋت ابايا».
1. لەونيد سوبوليەۆ: «مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «ابايى»- بۇل ناعىز رومان، باسقاشا ايتقاندا ءومىردىڭ تۇتاس قىرىستارىن قوپارعان، تۇرمىستىڭ، ادامدار اراسىنداعى قۇشتارلىقتىڭ، ماحاببات پەن وشپەندىلىكتىڭ ايقىن بوياۋلى كارتينالارىن جاساعان جانە، ەڭ باستىسى ەستە قالارلىق جارقىن وبرازدار ارقىلى حالىق تاريحىنىڭ ومىرلىك پروسەستەرىن جيناقتاعان، قۇلاشى كەڭ كىتاپ».
مۇحتار اۋەزوۆتىڭ مىنا ءبىر ءسوزىن ەسكە تۇسىرەيىك: «ماتەريال جيناپ ءجۇرىپ مەن ابايدىڭ دوستارىمەن، اقىن تالانتىن كۇندەۋشىلەرمەن دە، نەمەسە جالپى زامانداستارىمەن، بالالارىمەن، نەمەلەرىمەن دە اڭگىمەلەستىم. وسى ىزدەنۋدىڭ ناتيجەسىندە مەن بولاشاق گەرويىم تۋرالى وراسان كوپ دەرەكتەر جينادىم».
2. مۋحتار اۋەزوۆ س 1923 گودا ناچيناەت سوبيرات ماتەريالى و جيزني ابايا، ستيحي پوەتا، منوگوكراتنو وبەزجاەت وكرەستنوستي چينگيز – تاۋ، گدە كوچيەۆال اۋل ابايا يمەننو ۆ ەتي گودى (1923- 1925)، - ۆسپوميناەت اۋەزوۆ، «يا ۆسترەچال ليۋدەي، نەپوسرەدستۆەننو زناۆشيح گەرويا موەگو بۋدۋششەگو رومانا». يمەننو «پۋت ابايا» توچنو زامەتيل چينگيز ايتماتوۆ: «ۋديۆيتەلنوي سيلوي وبلادايۋت كنيگي بولشوگو حۋدوجنيكا. تى وتكرىۆاەش يح، وني وتكرىۆايۋت تەبيا».
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) «اباي جولى» رومانىن ءبىرىنشى كىتابى قاي جىلى دۇنيەگە كەلدى؟
1. 1938
2. 1942
3. 1947
2) «اباي جولى» رومانى ءۇشىن م. اۋەزوۆ قاي جىلى لەنين سىيلىعىمەن ماراپاتتالدى؟
1. 1949
2. 1959
3. 1961
3) اباي وپەراسىنىڭ مۋزىكاسىن جازعان سازگەرلەردى اتاڭدار؟
1. احمەت جۇبانوۆ پەن لاتيف حاميدي
2. عازيزا جۇبانوۆا
3. ەۆگەنيي برۋسيلوۆسكيي
4) اباي رومانى نەشە تىلگە اۋدارىلدى؟
1. 10
2. 20
3. 30
5) مۇحتار اۋەزوۆ «اباي» تراگەدياسىن كىممەن بىرگە جازدى؟
1. زويا كەدرينا
2. لەونيد سوبوليەۆ
3. ميحايل لۋكونين
وترىۆوك يز راسسكازا مۋحتارا اۋەزوۆا «سەرىي ليۋتىي». وقۋشى جاتقا وقىدى.
جۇرگىزۋشىلەر قاتىسۋشىلاردىڭ جۇلدىزدارىن سانايدى. مەرەكەنىڭ ... جەڭىمپازى بولدى. قاتىسۋشىلارعا سىيلىقتار بەرىلەدى
№ 32 ورتا مەكتەپ، قازاق ءتىلى مۇعالىمدەرى
امەربەكوۆا ا. ب.
كاسىمكانوۆا ز. ن.
جۇلدىزدى ءسات: «اباي مەن مۇحتار»
ماقساتى: وقۋشىلاردى اباي قۇنانباي ۇلى جانە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ومىرىمەن، ولاردىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ. ولاردىڭ شىعارمالارىن وقىتۋدا، وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. ءوز حالقىنىڭ ۇلى ادامدارىن ماقتانىش ەتۋ.
ەپيگراف: گۇلدەر سولىپ، جۇلدىزدار ءسونىپ،
ادامدار ءولىپ جاتادى.
ءبىراق، ادامزاتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى سول - ودان ءىز قالادى، ءىس قالادى، ءسوز قالادى.
(ى. جاقايەۆ)
سۆەتى ۋۆيادايۋت، زۆەزدى گاسنۋت،
ليۋدي ۋميرايۋت.
تولكو ۋ چەلوۆەكا ەست ودنا وسوبەننوست-
پوسلە نەگو وستاەتسيا سلەد، دەلو، سلوۆو.
(ى. جاكايەۆ)
كورنەكىلىكتەر: اباي، مۇحتار ( پورترەتتەر)، ەپيگراف، اباي مەن مۇحتار كىتاپ كورمەسى، كارتىشكەلەر، 1، 2، 3 جۇلدىزدار
جۇلدىزدى ءساتتىڭ بارىسى
ورتاعا ەكى جۇرگىزۋشى شىعادى
1. قۇرمەتتى قوناقتار!
سىزدەر بۇگىن اباي مەن مۇحتارعا ارنالعان مەرەكەگە كەلىپ وتۆرسىزدار.
مەرەكەنىڭ اتى جۇلدىزدى ءسات: «اباي ممەن مۇحتار».
2. دوبرىي دەن، دوروگيە گوستي!
سەگودنيا ۋ ناس پرازدنيك، پوسۆياششەننىي ابايۋ كۋنانبايەۆۋ ي مۋحتارۋ اۋەزوۆۋ.
ۆى پريسۋتستۆۋەتە نا زۆەزدنوم چاسە: «اباي ي مۋحتار»
1. گۇلدەر سولىپ، جۇلدىزدار ءسونىپ،
ادامدار ءولىپ جاتادى.
ءبىراق، ادامزاتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى سول-
ودان ءىز قالادى، ءىس قالادى، ءسوز قالادى.
2. سۆەتى ۋۆيادايۋت، زۆەزدى گاسنۋت،
ليۋدي ۋميرايۋت.
تولكو ۋ چەلوۆەكا ەست وسوبەننوست-
پوسلە نەگو وستاەتسيا سلەد، دەلو، سلوۆو.
1. ويىنعا قاتىسۋشىلارمەن تانىستىرامىز.
2. پرەدستاۆلياەم ۋچاستنيكوۆ يگرى.
1 سايىس اباي مەن مۇحتاردىڭ ءومىربايانىنان.
1. 1 تۋر يز بيوگرافيي ابايا ي مۇحتارا.
وقۋشى دۇرىس جاۋاپ بەرسە، وعان جۇلدىز بەرەدى.
1. قازاق جەرىنىڭ اقىنى، دانىشپانى كوپ بولعانىمەن، ابايى بىرەۋ-اق.
ابايى بار ەل قاي حالىقپەن دە تەرەزەسىن تەڭەستىرە الادى. ابايى بار ەلدىڭ مەرەيى ۇستەم. اباي – قازاقتىڭ بار جەرىندە تۋىپ، بار جەرىنىڭ تۋىن ۇستاپ تۇرعان كەمەڭگەر اباي اتا! قاسيەتتى ۇلى ابىز! ءوزىڭىز ءۇمىت ەتكەن شوبەرلەرىڭىز: ءسىز تۋرالى تولعاپ، ءسىز تۋرالى سىر شەرتپەك.
سالەم ەدى ايتقان بۇگىنگە،
اراعا تاستاپ تالاي جىل.
كۇندىزدەي جارىق ءتۇن دە
جادىراپ ءقازىر اباي ءجۇر.
2. يز رومانا «پۋت ابايا»
- حوروشيي چەلوۆەك ۆ ستەپي پوياۆيلسيا، يميا ەمۋ اباي. ۋ نەگو وسوبەننىە سلوۆا ي ناستاۆلەنيا. ەتو مۋدرەس، زاستۋپنيك نارودا، درۋگ نەسچاستنىح، ۆراگ ناسيلنيكوۆ ون سىن سۆوەگو نارودا. بۋدەم جە سلۋشات ەگو رەچي، زاپومنيم ەگو ناستاۆلەنيا. دۆە زامەچاتەلنىە جەنششينى- ۋمنايا، سپراۆەدليۆايا، سەردەچنايا بابۋشكا زەرە ي مات دوبرايا، وستروۋمنايا ۋلجان - ۆوسپيتىۆالي بۋدۋششەگو پوەتا. ون روس ۆنيماتەلنىم، ۆپەچاتليتەلنىم مالچيكوم، زا چتو مات دالا ەمۋ درۋگوە يميا – اباي
(چتو زناچيت ۆنيماتەلنىي، پرونيساتەلنىي).
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) ابايدىڭ شىن اتى كىم ەدى؟
1. مۇحامەدحانافيا
2. يبراھيم
3. يلياس
2) اباي قاي جىلى، قاي جەردە تۋعان؟
1. 1894 جىلى تالدىقورعان وبلىسى اقسۋ اۋدانى
2. 1835 جىلى كوكشەتاۋ وبلىسى قۇسمۇرىن بەكەتى
3. 1845 جىلى بۇرىنعى سەمەي وبلىسى اباي اۋدانى
3) ابايدى نەشە جاسىندا سەمەيدەگى ءدىنى مەكتەپكە وقۋعا بەردى؟
1. 9 جاسىندا
2. 10 جاسىندا
3. 12 جاسىندا
اباي كىم بولعان؟ وقۋشى ابايدىڭ ءومىربايانىڭ ايتىپ بەرەدى.
پرودولجاەم زۆەزدنىي چاس.
سايىسىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرامىز.
1. «مۇحتار اۋەزوۆ - شاقار شابىتتى جانە باقىتتى جازۋشى»- نيكولاي تيحونوۆ ايتتى.
عابيت مۇسىرەپوۆ: «قازاقتىڭ ءار جازۋشىسى «اباي» ارقىلى ادەبيەتىمىز جاڭا ءبىر ساتىعا كوتەرىلگەنىن ەسكەرىپ، قولىنا قالام العاندا، سول ساتىعا كوتەرىلۋدى، سول ساتى ارقىلى ودان دا جوعارى كوتەرىلۋدى ارمان ەتسە دەيمىن».
الەكساندر كورنەيچۋك: «اۋەزوۆ ۇلكەن گۋمانيست ادام ەدى. ول ءوز حالقىن، ونىڭ بيىك مادەنيەتىن شەكسىز سۇيەتىن. وزگە حالىقتىڭ ادەبيەتىن ءوز حالقىنىڭ ادەبيەتىندەي، تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قۇرمەت تۇتىپ، ۇنەمى قوشەمەتتەپ وتىراتىن».
2. زا سەم لەت دو سمەرتي ابايا ۆ سوسەدنەم اۋلە، تاكجە راسپولوجەننوم ۋ سكلونا چينگيسكيح گور، روديلسيا مالچيك. س دەتسكيح لەت ون سوپريكوسنۋلسيا س جەستوكيم ميروم راسپرەي، ناسيليا، نەسپراۆەدليۆوستي، رودوۆوي ۆراجدى، ي، س دەتسكيح لەت زنال ون ستيحي ابايا. ۆ پوسلەدستۆيي مالچيك توت ستانەت يزۆەستنىم پيساتەليامي ناپيشەت يزۆەستنۋيۋ كنيگۋ و سۆوەم ۆەليكوم سوسەدە. ەتيم مالچيكوم بىل: مۋحتار اۋەزوۆ.
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) مۇحتار اۋەزوۆكە بيىل نەشە جىل تولادى؟
1. 100 جىل
2. 150 جىل
3. 120جىل
2) مۇحتار اۋەزوۆتىڭ اتاسىنىڭ اتى كىم؟
1. ومارحان
2. اۋەز
3. قۇنانباي
3) مۇحتار اۋەزوۆ قاي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيالىق فاكۋلتەتىن ءبىتىردى؟
1. ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
2. تاشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
3. لەنينگراد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
مۇحتار كىم؟ وقۋشى مۇحتاردىڭ ءومىربايانىڭ ايتىپ بەرەدى.
1. ۇلى اقىن اعارتۋشى اباي مۋزىكا سالاسىندا دا ايتا قالعانداي مۇرا
قالدىردى. اباي اندەرى العاشقىدا ونىڭ ءوز اينالاسىنا اۋىل-ايماعىنا، كەيىن جالپى قازاق اراسىنا تاراي باستايدى. اباي اندەرى حالىقتىق نەگىزدەن ءنار العاندىقتان، حالىق اندەرىمەن تامىرلاسىپ جاتقاندىقتان، اۋىزدان-اۋىزعا كوشە وتىرىپ، قالىڭ بۇقارانىڭ يگىلىگىنە اينالدى.
2. اباي س دەتسكيح لەت ليۋبيل نارودنوە يسكۋسستۆو، سام پەل ي يگرال نا دومبرە. ون زنال بيرجانا، احانا-سەرە، تاستامبەتا ي منوگو درۋگيح ۆىدايۋششيحسيا پيەۆسوۆ، ۆىسوكو سەنيل يح تۆورچەستۆو ي يسپولنيتەلسكوە ماستەرستۆو. اباي نە بىل پيەۆسوم دليا شيروكوي اۋديتوريي، ون ناپيەۆال سۆوي پەسني بليزكيم درۋزيام ي چاستو گوستيۆشيم ۆ ەگو اۋلە پيەۆسام ي اكىنام، ا وني ۆكليۋچالي ەگو پەسني ۆ سۆوي رەپەرتۋارى ي پوستوياننو رازەزجايا پو اۋلام، راسپروسترانيالي يح سرەدي نارودا.
پەسنيا ابايا «كوزىمنىڭ قاراسى» - «تى زراچوك مويح گلاز».
1. II سايىس اباي مەن مۇحتاردىڭ شىعارمالارى.
2. II تۋر پرويزۆەدەنيا ابايا ي مۋحتارا.
1. اباي جاسى قىرىققا تاياعاندا ءبىرىڭعاي ولەڭ جازۋمەن، وقۋمەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك الادى. اباي شىعارمالارىندا، قازاق ءومىرىنىڭ ادام مىنەزىنىڭ دانىشپاندىق بىلگىرلىكپەن جانە اقىندىق شەبەرلىكپەن ءدال تاۋىپ سۋرەتتەلگەن جاقتارى جوق. باسقا ەلدەردىڭ، سونىڭ ىشىندە اسىرەسە ورىستىڭ
ا. س. پۋشكين، م. يۋ. لەرمونتوۆ سياقتى ۇلى اقىندارى مەن مىسالشى كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن كەرەمەت كوركەم ەتىپ اۋداردى.
2. اباي ياۆلياەتسيا سوزداتەلەم كازاحسكوي ليتەراتۋرى، ەە پۋشكينىم. اباي پەريەۆەل نا كازاحسكيي يازىك ستيحي پۋشكينا ي لەرمونوتوۆا، ەگو ليۋبيمىمي پيساتەليامي بىلي ليەۆ تولستوي ي سالتىكوۆ-ششەدرين. ۆ پوسلەدنيە گودى سۆوەي جيزني، اباي پيشەت سۆوي زنامەنيتىە سلوۆا - نازيدانيا. كنيگا ناچاتا، كوگدا ەمۋ بىلو 45 لەت. اباي پيشەت: «ەسلي نايدەتسيا چەلوۆەك، كوتورىي ۋۆيديت نۋجنىە دليا نەگو سلوۆا، تو پۋست ون ۆىپيشەت سلوۆوي سدەلاەت ەگو دەلوم».
1. ابايدىڭ نەشە «قارا ءسوزى» بار؟
1. 30
2 . 35
3. 45
2) ابايدىڭ پوەمالارى نەشەۋ؟
1. 3
2. 5
3. 6
1. «ورىسشا وقۋ كەرەك، حيكمەت تە، مال دا، ونەر دە، عىلىم دا - ءبارى ورىستا زور. سەن ونىڭ ءتىلىن بىلسەڭ، كورەر كوزىن اشىلادى. ورىستىڭ عىلىمى، ونەرى - دۇنيەنىڭ كىلتى، ونى بىلگەنگە دۇنيە ارزانىراق تۇسەدى».
2 . «يزۋچاي كۋلتۋرۋ ي يسكۋسستۆو رۋسسكيح. ەتو - كليۋچ ك جيزني. ەسلي تى پولۋچيل ەگو، جيزن تۆويا ستانەت لەگچە»، - پيسال اباي ۆ ودنوم يز سۆويح نازيداتەلنىح سلوۆ.
3)مىنا شىعارمالاردىڭ قايسىسىن اباي اۋداردى؟
4. گوگولدىڭ پەساسى «ريەۆيزور»
5. پۋشكيننىڭ رومانى «ەۆگەنيي ونەگين»
6. تۋرگەنيەۆتىڭ رومانى «دۆوريانسكوە گنەزدو»
ستيحوتۆورەنيە ابايا «عىلىم تاپپاي ماقتانبا»- «پوكا نە زناەش مولچي»
1. لۋي اراگون فرانسيانىڭ اتاقتى جازۋشىسى: «مەن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارمالارىن تۋعان ەلىمە تانىستىرۋشى بولۋدى وزىمە ۇلكەن ابىروي سانايمىن».
2. مۋحتار اۋەزوۆ ۆنەس نەوسەنيمىي ۆكلاد ۆ رازۆيتيە كازاحسكوي ليتەراتۋرى. سوزداتەل پەرۆوگو رومانا – ەپوپەي، دراماتۋرگ، پەريەۆودچيك رۋسسكوي ي ەۆروپەيسكوي كلاسسيكي، ۋچەنىي – پويستينە نەيسچەرپاەمو ناسلەديە ۆەليكوگو پيساتەليا.
1) مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تۇڭعىش پەساسى 1917 جىلى جارىق كوردى. ول قالاي اتالادى؟
1. ەڭلىك - كەبەك
2. قاراكوز
3. بايبىشە-توقال
2) مىنا شىعارمالارىنىڭ قايسىسىن اۋەزوۆ اۋداردى؟
1. «ۋكروششەنيە ستروپتيۆوي» ۆ. شەكسپەردىڭ
2. «ۆوسكرەسەنە» ل. ن. ءتوستويدىڭ
3. «دۋبروۆسكيي» ا. س. پۋشكيننىڭ
3) م. اۋەزوۆ سوڭعى جىلداردا جازعان شىعارماسى؟
1. «ليحايا گودينا»
2. «پلەميا ملادوە»
3. «سەرىي ليۋتىي»
ستيحوتۆورەنيە گەتە «نوچنايا پەسن پۋتنيكا» پەريەۆەل لەرمونتوۆ نا رۋسسكيي يازىك، اباي پەريەۆەل نا كازاحسكيي يازىك. وقۋشى ولەڭدى جاتقا ايتىپ بەرەدى.
III سايىس قازاقتىڭ تۇڭعىش ەپوپەياسى.
III تۋر رومان «پۋت ابايا».
1. لەونيد سوبوليەۆ: «مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «ابايى»- بۇل ناعىز رومان، باسقاشا ايتقاندا ءومىردىڭ تۇتاس قىرىستارىن قوپارعان، تۇرمىستىڭ، ادامدار اراسىنداعى قۇشتارلىقتىڭ، ماحاببات پەن وشپەندىلىكتىڭ ايقىن بوياۋلى كارتينالارىن جاساعان جانە، ەڭ باستىسى ەستە قالارلىق جارقىن وبرازدار ارقىلى حالىق تاريحىنىڭ ومىرلىك پروسەستەرىن جيناقتاعان، قۇلاشى كەڭ كىتاپ».
مۇحتار اۋەزوۆتىڭ مىنا ءبىر ءسوزىن ەسكە تۇسىرەيىك: «ماتەريال جيناپ ءجۇرىپ مەن ابايدىڭ دوستارىمەن، اقىن تالانتىن كۇندەۋشىلەرمەن دە، نەمەسە جالپى زامانداستارىمەن، بالالارىمەن، نەمەلەرىمەن دە اڭگىمەلەستىم. وسى ىزدەنۋدىڭ ناتيجەسىندە مەن بولاشاق گەرويىم تۋرالى وراسان كوپ دەرەكتەر جينادىم».
2. مۋحتار اۋەزوۆ س 1923 گودا ناچيناەت سوبيرات ماتەريالى و جيزني ابايا، ستيحي پوەتا، منوگوكراتنو وبەزجاەت وكرەستنوستي چينگيز – تاۋ، گدە كوچيەۆال اۋل ابايا يمەننو ۆ ەتي گودى (1923- 1925)، - ۆسپوميناەت اۋەزوۆ، «يا ۆسترەچال ليۋدەي، نەپوسرەدستۆەننو زناۆشيح گەرويا موەگو بۋدۋششەگو رومانا». يمەننو «پۋت ابايا» توچنو زامەتيل چينگيز ايتماتوۆ: «ۋديۆيتەلنوي سيلوي وبلادايۋت كنيگي بولشوگو حۋدوجنيكا. تى وتكرىۆاەش يح، وني وتكرىۆايۋت تەبيا».
جۇرگىزۋشىلەر كەزەكپەن سۇراقتار قويادى.
1) «اباي جولى» رومانىن ءبىرىنشى كىتابى قاي جىلى دۇنيەگە كەلدى؟
1. 1938
2. 1942
3. 1947
2) «اباي جولى» رومانى ءۇشىن م. اۋەزوۆ قاي جىلى لەنين سىيلىعىمەن ماراپاتتالدى؟
1. 1949
2. 1959
3. 1961
3) اباي وپەراسىنىڭ مۋزىكاسىن جازعان سازگەرلەردى اتاڭدار؟
1. احمەت جۇبانوۆ پەن لاتيف حاميدي
2. عازيزا جۇبانوۆا
3. ەۆگەنيي برۋسيلوۆسكيي
4) اباي رومانى نەشە تىلگە اۋدارىلدى؟
1. 10
2. 20
3. 30
5) مۇحتار اۋەزوۆ «اباي» تراگەدياسىن كىممەن بىرگە جازدى؟
1. زويا كەدرينا
2. لەونيد سوبوليەۆ
3. ميحايل لۋكونين
وترىۆوك يز راسسكازا مۋحتارا اۋەزوۆا «سەرىي ليۋتىي». وقۋشى جاتقا وقىدى.
جۇرگىزۋشىلەر قاتىسۋشىلاردىڭ جۇلدىزدارىن سانايدى. مەرەكەنىڭ ... جەڭىمپازى بولدى. قاتىسۋشىلارعا سىيلىقتار بەرىلەدى
You Might Also Like
