InfoHub Logo

جالپىعا ورتاق قولدانىستاعى جولدارمەن جۇرگىزۋشىنىڭ كومەگىنسىز ءجۇرۋ ءۇشىن، اۆتوموبيلدەر تولىققاندى اۆتوپيلوت پايدالانا الاتىنداي ۋاقىتقا دەيىن ءالى بىرنەشە جىل بارداي بولىپ كورىنىپ ەدى. الايدا Tesla كومپانياسى، وسى كۇماندى سەيىلتە وتىرىپ، اۆتوپيلوتتاردى بۇگىنگى كۇنى-اق ۇسىنۋدا. اۆتوموبيلدەرگە جۇرگىزۋشىسىز جۇيە ازىرلەۋمەن اينالىسىپ جاتقان تاعى باسقا دا كومپانيالار بار. ول تولىعىمەن جۇرگىزۋشىسىز Google موبيل جانە جۇرگىزۋشىسىز تاكسي كونسەپتەرى. وسى ماتەريالدا ءبىز ولارعا تالداۋ جاساپ جانە بۇل تەحنولوگيانىڭ «جولاشارلارىن» بۇگە-شىگەسىنە دەيىن جىكتەپ كورۋگە تىرىستىق.

Tesla اۆتوپيلوتى

Tesla اۆتوپيلوتنىڭ جۇمىس ىستەۋ قاعيداسى ءتورت جەردەن كەلەتىن دەرەكتەرگە قۇرىلعان. بىرىنشىدەن، Tesla ارنايى ۋلترادىبىستىق سەنسورلاردى قولدانادى، ول كەدەرگىلەر مەن باسقا ماشينالاردى ىزدەپ اۆتوكولىكتىڭ جان-جاعىنداعى كەڭىستىكتى سكانەرلەپ وتىرادى. ەكىنشىدەن، ارنايى الدىڭعى رادار قولدانىلادى، ول اۆتوكولىككە جاڭبىر مەن تۇمان كۇندەرى دە الدىڭعى جاعىندا نە بولىپ جاتقانىن كورۋگە مۇمكىن بەرەدى. ۇشىنشىدەن، Tesla اۆتوپيلوتىنىڭ جۇيەسى الدىڭعى كامەرانى قولدانادى، ول جول بەلگىلەرى مەن تاڭبالاردى باقىلاپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ال Tesla اۆتوپيلوتىنىڭ ءتورتىنشى قۇرامداس بولىگى – جوعارى دالدىكتەگى GPS-ترەكەر، ول جۇيەنىڭ بارلىق جۇمىسىن قاداعالاپ جانە قوزعالىستىڭ دۇرىستىعىن تەكسەرىپ وتىرادى. شىندىعىندا Tesla-دا وزدەرىنىڭ اۆتوپيلوتى قالادا جۇرۋگە ارنالماعاندىعىن، تەك اۆتوداڭعىلداردا (اۆتوبان، حايۆەي) جۇرۋگە ارنالعاندىعىن راستايدى. الايدا، ول قالادا دا جۇرە الادى.  

اۆتوپيلوتپەن باسقارىلاتىن اۆتوكولىكتەرمەن بولاتىن اپاتتار

ءبىراق تا، Tesla اۆتوپيلوتى دا كەمشىلىكسىز بولمايتىنىن سىزدەر جاقسى بىلەسىزدەر. بارلىق جاڭالىقتار سايتى: «Tesla اۆتوپيلوتى ادام ءولتىردى» دەپ ءتۇرلى-تۇستى ەتىپ جازىلعان جازۋلارمەن شۋلاپ كەتكەنىنە كوپ ۋاقىت وتە قويعان جوق. شىندىعىندا، وسى جىلدىڭ 7-مامىرىندا وگايو شتاتىنىڭ 40 جاستاعى تۇرعىنى دجوشۋا براۋن، ءدال سول ساتتە اۆتوپيلوت رەجيمىندە قوزعالىپ كەلە جاتقان Tesla اۆتوكولىگىمەن اپاتقا ۇشىراعان بولاتىن. جۇرگىزۋشى دە، اۆتوپيلوت تا بۇرىلىپ جاتقان فۋرانى بايقاماي قالعان، ناتيجەسىندە تەجەگىشتىڭ جۇيەسى ىسكە قوسىلماي، اۆتوكولىك اجەپتاۋىر جوعارى جىلدامدىقپەن جۇك كولىگىنە كىرىپ كەتكەن. جۇرگىزۋشى قازا بولدى.

اۆتوپيلوت تا، جۇرگىزۋشى دە نەلىكتەن دەر كەزىندە تەجەي الماي قالۋىنىڭ ەكى نۇسقاسى بار. فۋرا اق ءتۇستى بولعاندىقتان، اشىق اسپاننىڭ اياسىندا اسا بايقالماعان. جۇيە بۇرىلىپ جاتقان فۋرانى بايقاماي قالعان، جۇرگىزۋشى دە مۇمكىن سولاي بولعان شىعار. سونىمەن قاتار، جۇيەنىڭ ۇلكەن فۋرانى كورمەي قالۋى جانە دەر كەزىندە توقتاي الماۋ سەبەبى، جۇك كولىگىنىڭ جولعا تۇسىرگەن ۇلكەن جارىعى بولۋى دا مۇمكىن. اۆتوپيلوت بيىكتە ورنالاسقان نىساندارعا نازار اۋدارمايتىن ەتىپ قۇراستىرىلعان، ايتپەسە Tesla اۆتوپيلوتى ءاربىر بەلگىلەر مەن باسقا دا زاتتارعا نازار اۋدارۋمەن بىرنەشە مەتر جۇرگەن سايىن توقتاپ وتىرار ەدى.

سونىمەن، Tesla جول اپاتى بۇل Tesla Model S اۆتوكولىكتەرى اۆتوپيلوت رەجيمىندە جۇرگەن 210 ملن كم جولدا ادام ولىمىنە سوقتىرعان جالعىز جكو. بۇل ادام ولىمىنە سوقتىرعان جول اپاتتارى ستاتيستيكا بويىنشا اقش-تا شامامەن ءاربىر 151 ملن كم سايىن، ال جالپى الەمدىك ستاتيستيكا بويىنشا ءاربىر 97 ملن كم سايىن ورىن الىپ جاتىر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، Tesla اۆتوپيلوتى، بۇرىنعىسىنشا بەتا-تەستىلەۋ رەجيمىندە جۇمىس ىستەيتىندىگىنە قاراماستان، ادامدارعا قاراعاندا الدەقايدا سەنىمدىرەك. ال بۇل ايقىن جول اپاتى، دۇرىسى بىرنەشە جاعدايلاردىڭ قاتەرلى توعىسۋىنان بولعان.

Google-موبيل

الايدا تەك Tesla عانا اۆتوپيلوت شىعارۋمەن اينالىسىپ جاتقان جوق. ءسىرا، جۇرگىزۋشىسىز قوزعالا الاتىن الەمدەگى ەڭ تانىمال اۆتوكولىك – بۇل Google-موبيل. Google اۆتوكولىكتەرى ءالى كۇنگە دەيىن تەك تەستتەن ءوتىپ جاتقاندىعىنا قاراماستان، ولار تۋرالى الەمنىڭ كەز-كەلگەن جەرىندە بىلەدى. بۇعان قوسا Google اۆتوپيلوت جۇيەسى ءۇشىن ءوزىنىڭ ازىرلەگەن شاعىن ەكى ورىندىق اۆتوكولىگىن دە، ازاماتتىق Lexus RX، Toyota Prius جانە ءتىپتى Audi TT-نى دا پايدالانادى. Google اۆتوپيلوتى ءۇشىن Google Street View سەرۆيسىنىڭ مالىمەتتەرىن جانە اۆتوكولىكتىڭ توبەسىنە ورناتىلاتىن ايرىقشا LIDAR تەتىگىن قولدانادى. LIDAR تەتىگىنىڭ Light Identification Detection and Ranging ءتارىزدى شيفرى شەشىلەدى، ياعني جارىقپەن كورۋ جانە قاشىقتىقتى انىقتاۋ مۇمكىندىگى بار. شىن مانىندە بۇل وپتيكالىق دياپوزوننىڭ قاشىقتىق ولشەۋىشى جانە ونىڭ جۇمىس ىستەۋ قاعيداسى رادارعا وتە قاتتى ۇقسايدى.

Google شىعارعان LIDAR جۇيەسى بار اۆتونومدى اۆتوكولىكتەردىڭ العاشقى تەستى 2010 جىلى باستالدى. 2014 جىلى كومپانيا ءرولى دە، گاز بەن تەجەگىش باسقىشى دا جوق، جۇرگىزۋشىسىز 100%-عا دەربەس ءاۆتوموبيلدىڭ وزىندىك ءتۇپتۇلعاسىن كورسەتتى. Google-موبيل سىرتىنان قاراعاندا كادىمگى كولىك قۇرالىنان گورى ءمۋلتفيلمنىڭ كەيىپكەرىن ەلەستەتەدى. ءبىراق، تۇپتەپ كەلگەندە Google-دىڭ ماقساتى اۆتوكولىكتەر ساتۋ ەمەس، ءىرى اۆتوكولىك كونسەرندەرىنە جۇرگىزۋشىسىز باسقارۋ جۇيەلەرىن ساتۋ. Google وسى جىلدىڭ مامىر ايىندا Fiat-Chrysler-مەن شارتقا وتىردى، ونىڭ اياسىندا وزدىگىنەن باسقارىلاتىن 100 Chrysler Pacifica شىعارىلاتىن بولادى.

Google جۇيەسىنىڭ دە Tesla سياقتى ءوز كەمشىلىكتەرى بار. مىسالى، Google-موبيلدەر قۇيىپ تۇرعان توكپە جاڭبىردا جانە قار باسقان جەرلەردە جۇرە المايدى. ال بۇلاي بولاتىندىعى، Google قورشاعان لاندشافتپەن الدىن الا تۇسىرىلگەن فوتوسۋرەتتەردى سالىستىرۋ جۇيەسىن قولدانادى، ءبىراق ونى اۆتوكولىك ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە كورەدى. ياعني Google-موبيل جەر بەتىن قار باسىپ جاتقان بولسا، ول جەردى انىقتاي المايدى.

جۇرگىزۋشىسىز تاكسي

جۇرگىزۋشىسىز اۆتوكولىكتەر تاقىرىبى وزەكتى بولعانى سونشالىقتى، وعان ءىس جۇزىندە بارلىق ءىرى اۆتوكونسەرندەر مەن مەملەكەتتەر الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ وتىر. بۇگىنگى كۇنى جۇرگىزۋشىسىز اۆتوكولىك ازىرلەۋ بويىنشا بىرنەشە ءىرى باعدارلامالار، ونىڭ ىشىندە بيۋدجەتى 800 ملن ەۆرودان تۇراتىن ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ باعدارلاماسى دا بار. مىنە، دەربەس ءماشينالاردىڭبىزدىڭ كۇندەلىكتى ومىرىمىزگە جاقىن كۇندەرى ەنۋىنىڭ تاعى ءبىر مىسالى. Uberء-دىڭ باسەكەلەسى Lyft كومپانياسىمەن بىرىگە وتىرىپ General Motors جۇرگىزۋشىسىز تاكسيلەر شىعارۋعا شەشىم قابىلدادى. وسى جىلدىڭ ىشىندە امەريكا قالالارىنىڭ بىرىندە Lyft سەرۆيسى جۇرگىزۋشىسىز تاكسيلەردى ىسكە قوسادى، ولار قاراپايىم كليەنتتەرگە شاقىرتۋ بويىنشا كەلەتىن بولادى. البەتتە، Uber دە شەتتە قالا قويعان جوق، دەربەس تاكسيلەر شىعارۋمەن اينالىسىپ جاتىر.

جۇرگىزۋشىسىز اۆتوكولىكتەر بويىنشا Volkswagen، Audi، BMW، Volvo جانە Nissan ماركالارىندا دا ءوزىنىڭ جوبالارى بار. وسى جىلعى CES 2016 كورمەسىنە كوپتەگەن اۆتوكولىكتەر مەن اۆتوپيلوت جۇيەسىنىڭ كۇندەلىكتى ومىرىنە ەنگىزۋ ءۇشىن ازىرلەنگەن جۇيەلەر قويىلعان. ارينە، كوپشىلىگىمىز ءۇشىن بۇل تەك قيال-عاجايىپ سياقتى ەستىلەدى، ءبىراق بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە-اق Tesla ءتارىزدى اۆتوكولىكتەر بولاشاققا كوز جۇگىرتۋگە جانە وتە جاقىن ۋاقىتتاردا، ءوز اۆتوكولىگىمەن جۇمىسقا بارا جاتقان كولىك يەسىنىڭ جولعا قاراۋدىڭ ورنىنا ءوز ىسىمەن اينالىسۋىنا جاعداي تۋعاندا، قانداي بولاتىنىن كورۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ارينە، جۇرگىزۋشىسىز كولىكتەردى قولدانىسقا ەنگىزۋ، الەم بويىنشا ميلليونداعان ادامدى جۇمىسسىز قالدىرۋى جانە جاڭا داعدارىس تۋىنداتۋى مۇمكىن. ءبىراق، بۇل ماسەلەنىڭ باسقا، ەتيكالىق جاعى، ونى وسىنداي جۇيە وندىرۋشىلەر دە، بۇكىل الەمدەگى ۇكىمەت ورىندارى دا ءالى رەتتەۋى قاجەت.

 

---