سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 6 كۇن بۇرىن)
كەشە تۇندەگى ءتۇس، بۇگىنگى ءىس
ءجىپ-جيى كوكتە جۇلدىز جىمداسقانداي،
كۇلىمدەپ، ايعا قاراپ ىمداسقانداي.
قورىلداپ، باس جاقتارىن بۇركەي ءتۇسىپ،
جەر ءجۇزى جاتىر ۇيىقتاپ جىن باسقانداي.

ءتۇن جاقتان قولىن بۇلعاپ تەمىرقازىق،
ايماعىم قالماسىن دەپ جولدان جازىپ.
تولىقسىپ توبىن جازباي تۇرلەنىپ تۇر،
نۇرسىزى نۇرلىسىنان الىپ ازىق.

شولپانسىپ ەرتە تۋىپ ەسەكقىرعان*
(سارتتى دا سوعان سەنىپ قۇداي ۇرعان).
«تاڭ جاقىن، اداسپاسپىز جۇرەيىك»،— دەپ،
تالايدىڭ باسى اينالىپ دىمى قۇرعان.

ۇمتىلىپ ويعا، قىرعا وقتاي اعىپ،
اي قاراپ ورتاسىندا تۇرعان باعىپ.
ارالاپ اقىرىنداپ ماڭ-ماڭ جۇزەر،
ەل-جۇرتىم تۇر دەگەندەي الدە ناعىپ.

قاراقشى جەتى جۇلدىز شەتتەپ ءجۇرىپ،
قۇر سىرتتان جىلتىرايدى الداپ كۇلىپ.
ءتورت جۇلدىز ەكى-ەكىدەن بوساعادا
سولاردى اڭدىعانداي تۇر ءۇڭىلىل.

ايقايلاپ: «تاڭ مىناۋ»،— دەپ شولپان تۋىپ،
وزگەدەن التى ۇركەردىڭ ءتۇسى سۋىق.
جاۋدىرلاپ جارىق جۇلدىز، تۇس-تۇسىنان،
نۇر شاشىپ بىر-بىرىنە تۇرعان جۋىق.

قويعانداي ءبىر تارتىپتە قولمەن ءتىزىپ،
جايراڭداپ جالت-جۇلت ەتىپ قانداي قىزىق.
جەل قۋىپ جاپا شەككەن سورلى بۇلىت
ايعا ارىز ايتپاق بولدى كوزىن ءسۇزىپ:

«ارداقتى اي، الدىڭا بارسام،— دەدى —
ورتاعا ناقاقتىقتى سالسام، — دەدى.
ۇركەر مەن جەلدەن كەرگەن قورلىقتى ايتىپ،
تەڭدىكتى سول ارادا السام،— دەدى.

مۇنى ەستىپ التى ۇركەردىڭ ءتۇسى جامان،
شاقشيدى سول ارادا بۇلان-تالان.
بۇلتتى ەندى توقتاتپاسا ايىبى اشىلار،
الدىڭعى وعان قىلعان ءىسى جامان.

اقىرىن ماناعى بۇلت ورلەي بەردى،
قوزعالتىپ قول-اياعىن سەرمەي بەردى.
الدىنان اكەمدەتىپ ۇركەر قىسىپ،
مالتىعىپ جۇرگەن سايىن تەرلەي بەردى.

مۇڭايىپ: «ۇركەر اعا، قىسپا، – دەدى، –
مەم سورلى اياق-قولىم قىسقا، – دەدى،
ءبىز-داعى اي استىندا جۇرگەن جان عوي،
تەڭ قىلىپ وزىڭمەنەن ۇستا»،– دەدى.

جىبەردى ۇركەر سوندا ىزعار توگىپ:
«اقىماق، كەت، شىق»،— دەدى ۇرسىپ-سەگىپ.
الدىمەن ارپالىسار ءاددى قايسى،
قۇلادى جىمداي بولىپ جەرگە شوگىپ.

جاتپادى جەردە تىنىش تاعى دا امان،
سۋىتتى ۇركەر قاتتى ونان جامان.
كوك دولى ساتىر-سۇتىر بوران سوعىپ،
سارى اياز بىت-شىت قىلدى تارام-تارام.

ءار جەردە ءار قايسىسىن ءبىر جەل قۋىپ،
كوز جاسى كولدەي بولىپ بەتىن جۋىپ.
قىس التى اي، جاز التى اي دەپ ايتۋشى ەدى،
تۇتاس قىس بولىپ كەتتى جازى سۋىپ.
ەندى بۇلت جىلاي بەردى تاۋعا بارىپ:
«سۋىققا امال تاپ،— دەپ،— پاناڭا الىپ،
«سەن-داعى جەرمەن كورشى ەمەس پە ەدىڭ،—
زار جىلاپ باۋىرىم دەپ ۇران سالىپ.

تالاسقان اسپانمەنەن زاڭعار تاۋسىڭ،
كوز جاسى زاتتاسىڭنىڭ ساعان جاۋسىن.
ۇركەر قىسىپ، جەل قۋعان ءبىز سورلىنىڭ
ارداقتى اي الدىنا جەتكىز داۋسىن!»

مۇنى ەستىپ ەر جەردەگى بيىك تاۋلار
كەز جاسى بۇلاق بولىپ اتقىپ ساۋلار.
ءتۇتىنىن شىعارۋعا شاراسى جوق،
ىشىندە ءزىلزالانىڭ* وتى قاۋلار.

تاۋلاردىڭ بىرەۋى ايتتى: «مىناۋ اقىل،
جىلىسىپ ءبىر ورىنعا قەلسەك جاقىن.
جيىلىپ تامام تاۋلار باستى قوسىپ،
ءبىر اقىل ايتقانىمىز بولار ماقۇل»،

ورال مەن ءسىبىر تاۋى: — جارار،— دەدى،
ءبىر پايدا تامسا مۇنان تامار،— دەدى.
مىندەتتى مويىنداعى اتقارالىق،
بەرمەسە اي الدىندا قالار،— دەدى.
«ايدىڭ نۇرى الەمگە تەگىس» دەيتىن،
مەيرىمىن مومىندارعا سالار،— دەدى.

سول جەردە سامار سۋى سارىلدادى،
كەكيىپ كەيىن شاپشىپ ارىندادى.
تاۋ قوزعالار قيامەت بولعان جوق دەپ،
اپتىعىپ اتىپ ۇرىپ دارىلدادى.

ايتتى: «قوزعال، قيامەت كۇنى بولسىن،
عاراسات مايدان دەگەن ءۇنى بولسىن.
ايتەۋىر بۇلتتىڭ قولىن ءبىر جەتكىزەم،
مەيىلى وعان دەيىن توڭسا توڭسىن.

كىم وتىر سوزدەرىڭدى قۇلاققا اسىپ،
قۇر بەكەر ماقتانباشى لاقاپ شاشىپ.
تەڭىزدى ورتەيمىن دەپ سارى شىبشىق،
جۇرت جيىلعان كەزىندە كەتكەن قاشىپ».

باس تاۋ ايتتى: «كەكشيمە، سامار سۋى،
ونشاما كەكشيەتىن نەنىڭ بۋى.
قيامەت مۇنان ارتىق قانداي بولار،
ميدان ءوتىپ بارادى بۇلتتىڭ شۋى.

جامىلىپ كۇنباتىستىڭ قارا بۇلتىن،
كورمەيسىن كۇنشىعىستىڭ جارا بۇلتىن.
سوقىردىڭ سۇراعانى كوزى ەمەس پە،
قالايشا بۇلتيادى ماعان ۇرتىڭ؟!

قول شاپتى مىنا سەزگە تامام اعاش،
قول شاپقان ولدە اعاش، الدە الاش.
يگىلىك رەتتەلدى دەپ تۇرعاندا،
ءبىر باتىر تاعى شىقتى جاپ-جالاڭاش.

ول باتىر تىكەنەكتى تاستاق توبە،
كەلدى دە شابالاندى جەردى تەبە،
كەلدەنەڭنەن جابىستى تاۋعا بارىپ،
ىلاستاپ، ىرابايسىز قۇسىق تەگە.

اپىرماي، مىناۋ قالاي باتىر ەدى،
ازەلدەن باتىرلىققا جاقىن ەدى.
ساماردىڭ سالقىن ساراڭ سۋىن ءىشىپ،
ورشەلەنىپ، وشىگىپ ەنتىگەدى.

ىشكەنمەن تاستاڭ توبە ءشوپتى بولماس،
قۇر سيدا تىكەنەككە باقىت قونباس.
جەكە ورلەپ تاۋى ءبىر ساي، تاسى ءبىر ساي
تۇبىندە بۇل قالىپتا ەشكىم وڭباس».

دەگەندەي جەردىڭ ءجۇزىن مۇنار باستى،
بۇلت كەلىپ كۇڭگىرتتەنىپ توكتى جاستى.
سەنگەن قويىم سەندەر عوي، قاراعىم، دەپ،
قوش ايتقانداي بولىستى، امانداستى.

قىراۋىتىپ اعاش، شوپتەر سىلكىپ باسىن،
الاڭداپ ايىرا المادى دوس پەن قاسىن.
سول كەزدە ۇركەر كەلىپ كوزگە ەلەستەپ،
ويانسام اعىپ قاپتى كوزدەن جاسىم.

وسىلاي مەن ورنىمنان تۇردىم شوشىپ،
ۇركەر تاعى ا... وسىپ-وسىپ.
اركىمدەر تىلەگىنشە جوري بەرسىن،
سەكىلدى ەدى وسىلاي كورگەن جوسىق.

* ەسەكقىرعان — جۇلدىزدىڭ اتى.
* ءزىلزالا (ارابشا) — جەر سىلكىنۋ.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما