كەيبىر باستى مىندەتتەرىمىز تۋرالى
جاڭا تاقىرىپ — ءبىزدىڭ سوۆەتتىك ءومىرىمىزدىڭ شىندىقتارى، ادەبيەتىمىزدىڭ نەگىزگى وزەگى بولۋعا ءتيىس. مىنە، وسى ءبىر ەڭ ماڭىزدى، ەڭ ارداقتى مىندەتىمىزدى ورىنداۋ جولىندا ءبىز، جازۋشىلار قالىڭ جۇرتشىلىق الدىندا، پارتيامىز الدىندا اسا بورىشتىمىز. ەڭبەك، عىلىم مايدانىنداعى تابىستار سونشا كوپ، سونشا بيىك، ونىڭ ۇستىنە ءجۇرىسى ناجاعايداي تەز، بۇگىن ءبىر جاڭالىقتى كورىپ بولعانشا تۇس-تۇستان باسقا ءبىر عىلىم، ەڭبەك جاڭالىقتارى قابىنداپ شىعا كەلەدى، سومدىقتان ادەبيەتىمىز الدا بولۋ ءۇشىن، ءومىر شىندىعىن بۇرىپ قامتىپ، بۇرىن جازۋ ءۇشىن جىلدامدىق كەرەك، اتقان وقتاي تەزدىك، شاپشاڭدىق كەرەك.
جازۋشىنىڭ، سوۆەت جازۋشىلارىنىڭ الدىندا تۇرعان مىندەتتەر وراسان كوپ، ۇيتكەنى ولار پارتيانىڭ يدەولوگيا مايدانىنداعى جاۋىنگەرى، سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ، بۇگىنگى ساعاتتىڭ تىلەك، مۇددەسى جازۋشى شىعارماسىنىڭ تەتىگىنە، تاقىرىبىنا اينالماسقا مۇمكىن ەمەس. بۇگىنگى كۇن تىلەگىنەن اۋلاق تۇرعان جازۋشى، بۇگىنگى ءومىر شىندىعىنان اۋلاق تۇرعان اداممەن تەڭ.
كۇپ مەن ساعاتتار اكەلگەن ءومىر جاڭالىقتارىن، ءارى قىزۋ، ءارى قىزىقتى ەڭبەك مايدانىنىڭ سىر-سيپاتىن ءدال كەزىندە بەينەلەي قويۋعا رومان، پوۆەستەر مەن پوەمالاردان گورى قىسقا ولەڭ، وچەرك، اڭگىمەلەر ءارى ىڭعايلى، ءارى وتە قولايلى. ونىڭ ۇستىنە جاقسى اڭگىمە، جاقسى ولەڭ، جاقسى وچەركتەر وقۋشىلار ءۇشىن دە قىمبات. وسى كۇنگى گازەت، جۋرنال دەگەندەرىمىز از ەمەس، سولاردىڭ بەتىندە قىزىقتى، مازمۇنى باي، ماعىناسى تەرەڭ قىسقا جانر شىعارمالارى ءالسىن ءالى باسىلىپ تۇرسا كىم قىزىعىپ وقىماس!
ەندەشە جازۋشىلار وداعى قىسقا جانرعا نەگە كوڭىل بولمەيدى، ونىڭ تاعدىرى باسشىلىقتى نەگە سەلت ەتكىزبەيدى؟ الدە، قازاق جازۋشىلارىنا بۇل، «ۇساق-تۇيەكسىز-اق» زىمىراي بەرۋ كەرەك پە؟
ءتىپتى، كۇندەلىكتى ءومىر تىلەگىن بىلاي قويعاندا، ادەبيەتىمىزدىڭ جان-جاقتى ءوسۋ مىندەتى، ءبىزدىڭ قىسقا جانرلارعا اسا جاۋاپتى قاراۋعا، ولاردىڭ حال-جايىن دۇركىن-دۇركىن ءسوز ەتىپ وتىرۋعا شاقىرادى. پوۆەست، رومان دەگەندەر كوركەم ادەبيەتتىڭ جوعارعى بيىگى ەكەنى راس، ءبىراق بۇتاقسىز بايتەرەكتىڭ وتە كورىكسىز بولاتىنى ءتارىزدى، قىسقا جانرلارى بىرگە وسپەگەن ادەبيەت جان-جاقتى بار گۇلىمەن جايقالا تەربەلگەن ورماننان گورى جاپىراقسىز، بۇتاقسىز بايتەرەككە ۇقساستاۋ.
سوڭعى جىلدارى ادەبيەتتە قىسقا جانرمەن ارالاسىپ جۇرگەن اقىن جازۋشىلار بارشىلىق. ايتسە دە جۇرەك سەزىمىنە تيەر، ويىڭا ءبىر قوزعاۋ سالار قىسقا اڭگىمە، نوۆەللا دەگەن جوقتىڭ قاسى.
بىردەن رومان، پوۆەستەر جازعان ءابدىجامىل، تاحاۋي، سافۋان، تاعى سولار سياقتى ءبىراز جاستار بولماسا، پروزادا قىسقا اڭگىمە، ادەمى وچەركتەرمەن كوزگە تۇسكەن جاستار جوقتىڭ قاسى. ال، قىسقا ولەڭدەر مەن ليريكا ماشىعىمەن كورىنگەن جاس اقىندار تۇمانباي، عافۋ، ءىزتاي، ساعي كەيىنگى كوزدەردە اۋىزعا الارلىقتاي ەشتەڭە جازعان جوق.
قىسقاسى سوعىستان كەيىنگى وتكەن جىلدارىمىز ىشىندە ادەبيەتتىڭ اڭگىمە، نوۆەللا، وچەرك ولەڭ تۇرلەرىنە كوڭىل بولىنبەي كەتتى. وسى سالادا ۇزبەي جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان كەيبىر اقىن، جازۋشىلاردىڭ ەڭبەگى جازۋشىلار وداعىنىڭ پلەنۋم، سەزدەرىندە ءسوز بولمايدى دەگەندى كوپشىلىككە ەسكەرتكىمىز كەلەدى، ىسكە بۇلاي قاراۋ قاتە، ادەبيەتىمىزدىڭ ءمىنسىز جاپپاي وسۋىنە زياندى دەمەكپىز.
ەندى ءبىر ايتايىنشى دەگەنىم اۋدارما ماسەلەسى مەن جازۋشىلار وداعى جۇمىسى تۋرالى ەدى.
ورىس ادەبيەتىنىڭ، سول سياقتى وتانىمىزداعى باسقا ۇلتتار ادەبيەتىنىڭ جاقسى ۇلگىلەرىن جىل ساناپ جوسپارلى تۇردە قازاق تىلىنە اۋدارىپ وتىرۋ ءبىزدىڭ، قازاق جازۋشىلارىنىڭ ينتەرناسيونالدىق بورىشى. اۋدارما تەك قانا «ءبىز اۋداردىق»، بولماسا «ءبىز اۋدارعانبىز» دەگەن سوزدەردى ،ايتۋ ءۇشىن عانا جاسالماسقا كەرەك، اۋدارىلىپ وتىرعان شىعارمانىڭ گەرويى وسى اۋدارما ارقىلى وزىنە تاعى ءبىر جاڭا دوستار تاۋىپ، جاڭا ەلدىڭ، جاڭا حالىقتىڭ ماحابباتىنا بولەنۋگە ءتيىس، ءوز تاعدىرىنا تولعاندىرا ءبىلىپ، جۇرەك سەزىمىن تەربەۋگە، تەبىرەندىرۋگە ءتيىس، ءبىر سوزبەن ايتقاندا شىعارما ءوزىنىڭ انا تىلىندەگى قۋاتىن، كوركەمدىك ساپاسىن، سيپاتىن، وي تولىقتىرار سەزىم كۇيلەرىن جوعالتپاسقا كەرەك.
بىزدەگى اۋدارمالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى بۇل ماقساتتى ورىنداي المايتىن ناشار اۋدارمالار. سوندىقتان مۇنداي اۋدارمالار ازىرگە العان نىساناعا جەتكىزبەگەن، ونىڭ ورنىنا ۇياتقا قالدىرارلىقتاي وتە ولاق ورىندالعان. اۋدارما توڭىرەگىنە كىم كورىنگەننىڭ ۇيا سالىپ، كۇن كورىسكە، كولدەنەڭ تابىسقا اينالدىرىپ جىبەرگەندەرىنىڭ سالدارى وسىلاي بولماق.
مەنىمشە، اۋدارما ماسەلەسى ەڭ جاۋاپتى، ەڭ ارداقتى مىندەتتەرىمىزدىڭ ءبىرى. بۇل پارتيالىق، ۇكىمەتتىك ماڭىزى بار ماسەلەنىڭ ءبىرى، بۇل ءىستى جازۋشىلار وداعى تىكەلەي ءوز قولىنا الۋى كەرەك، ءسويتىپ اۋدارما جۇمىسىنداعى ءىرى كەمشىلىكتەردى تەز جويۋ قاجەت.
جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ جۇمىسى تۋرالى نە ايتسا دا سىيعانداي. ەگەر مەكەمەدە ىستەلەتىن كۇندەلىكتى ىستەرگە قاراساق الماتىداعى تولىپ جاتقان مينيسترلىكتەردەن ەشبىر ايىرماسىن كورە المايسىز. جازىلىپ جاتقان پروتوكولدار، بەرىلىپ جاتقان مالىمەتتەر، بىرەۋدىڭ ۇستىنەن قارايتىن تاعى بىرەۋلەر — ءبارى دە كادىمگى ءوزىمىز كورىپ جۇرەتىن مەكەمەلەردى كوز الدىڭا اكەلەدى. تەك بۇل مەكەمەدە ەگىن سەبۋ، مال باسىن كوبەيتۋ سياقتى كۇردەلى ىستەرىمىز جايلى جوسپار دا، اقپار دا جوق. سويتە تۇرا جاس جازۋشىنىڭ ون شاقتى قىسقا ولەڭىن، بىرەر اڭگىمەسىن تابان اۋزىندا وقي قويۋىنا مۇمكىندىك تە جوق. بەس قىسقا ولەڭگە دە، بىرەر اڭگىمەگە دە كۇن تاعايىنداپ، جينالىس شاقىرىلادى، حاتشى مەن ءتوراعا بەلگىلەنىپ، پروتوكول جازىلادى. ونىڭ ۇستىنە «پالەن كۇنى كەل، تۇگەن كۇنى كەل!» دەيتىن ءجۇردىم-باردىم جاۋاپتار دا كەزدەسىپ جاتادى.
مەنىڭ ويىمشا، جازۋشىلار وداعىنىڭ ءبىرىنشى سەكرەتارىنان باستاپ، بارلىق تۆورچەستۆولىق قىزمەتكەرلەرى شىعارما وقۋى كەرەك، جينالىسسىز، پروتوكولسىز-اق شىعارمانى باعالاۋعا بولادى عوي، ساياسي جۇمىستارىنىڭ ءوزى جازۋشىنىڭ شىعارمالىق ىستەرىمەن تىعىز بايلانىستى تۇرعاندا ءبىزدىڭ ۇيىمنىڭ ءىسى ايتا قالارلىقتاي العا باسا قويار ما ەكەن! وسى جاعىن ءبىر ويلاسقانىمىز ءجون ەمەس پە!
You Might Also Like
