كوك تۇيمە
— اجە، مەكتەپتە ساحنالىق قويىلىم قوياتىن بولدىق، سوعان ادەمى كويلەك تىگىپ بەرىڭىزشى! — دەدى 3-سىنىپتا وقيتىن الۋا. اجەسى تىگىنشى. الۋانىڭ كوپ كيىمدەرىن ءوز قولىمەن تىگىپ بەرەدى. ءساندى، قونىمدى كيىم كيىپ جۇرەتىن الۋاعا سىنىپتاستارى دا قىزىعا قارايدى.
— تىگىپ بەرەيىن، كۇنىم!
— وندا جاعاسىن ارتقا قايىرىپ، تۇيمە قادالمايتىنداي ەتىپ جاساڭىز!
— جەلبىرشەك جاعانى الدىنان تۇيمەلەيتىندەي ەتىپ، جەڭىنە شىنتاققا دەيىن تۇيمە قادايىن، — اجەسى ءارى اقىلداسىپ، ءارى كويلەكتىڭ قانداي ءساندى بولاتىندىعىن كوز الدىنا ەلەستەتە سويلەدى. — تۇيمە قاداماڭىز، تۇيمەلى كيىمدەردى ۇناتپايمىن. — الۋا بۇرتيا قالدى.
— نەگە؟
— سول.
— بالام، تۇيمەدە كيە بار. بۇرىنعىلار ونى كوز تيمەۋ، ءسوز تيمەۋ ءۇشىن دە تاققان. كەيىندەپ ول سانگە اينالىپ، قولىندا بارلار قوڭىراۋلى التىن، مەرۋەرت تۇيمەلەردى بايلىعىن بايقاتۋ ءۇشىن قاداعان. — اجەسى ۇلكەن اڭگىمە باستاماس بۇرىن قوبديشاسىنداعى تۇيمەلەردى اق ماتانىڭ ۇستىنە توكتى. الۋا وسىنشا كوپ تۇيمە كورگەن ەمەس. تاۋداي بولىپ ءۇيىلىپ قالدى. بىرەۋى دومالاپ، بىرەۋى سەكەڭدەي سەكىرىپ، بىرەۋى موماقان قالپىندا ورىن تاۋىپ جاتىر. ءبىرى — قار ۇشقىنىنداي، ءبىرى — بۇلدىرگەن سەكىلدى، ءبىرى ءدال راۋشان گ ۇلىنىڭ وزىندەي. الۋا اڭتارىلا قاراپ قالعان.
— قانداي ادەمى! قانداي كەرەمەت! — دەپ ىشەگىن تارتا تاڭدانعان الۋا سيا تۇستەس جۇقا، جىلتىر تۇيمەنى كورگەندە كوڭىلى پاسەيىپ قالدى. دەنەنىڭ ءبىر جەرگە ءتيىپ كوگەرىپ قالعانىنداي بولىپ كورىنەدى ەكەن. وزدەرى كوزدەرىن قىسىپ، الدەنە ايتۋعا وقتالعان سەكىلدى.
— اجە، مىنا كوك تۇيمەلەردى نەگە ساقتاپ قويعانسىڭ، وزدەرى سونداي ۇسقىنسىز كورىنەدى ەكەن،
— الۋا ولاردى جيىپ الىپ، لاقتىرىپ جىبەرگىسى كەلگەن.
— ءار تۇيمەنىڭ ءوز تاريحى بار. تيىسپە. — اجەسى كوك تۇيمەلەردى الاقانىنا سالىپ، ايالاي سيپالادى. ءجۇزى جىلىپ، اجىمدەرى تەگىستەلىپ كەتتى.
— مەن مۇنى اتاڭنىڭ جاس كەزىندە سىيلاعان كويلەگىنەن كەسىپ الىپ ساقتاپ قويعانمىن. — اجەسىنىڭ داۋسىنا ءدىرىل ارالاستى. الۋا ەندى كوك تۇيمەلەر جاققا مۇلدە قاراعىسى كەلمەدى. اجەسىنىڭ كوڭىلى ءۇشىن كويلەگىنە قىزىل، سارى، جىلتىراق تۇيمەلەردى تاڭداپ الدى. كويلەگىنىڭ وڭىرىنە قاداپ ەدى، اسىل تاستارداي جارقىراپ، كيىمىنە وزگەشە ءسان بەردى. مەكتەپتەگى مۇعالىمدەرگە دە، وقۋشىلارعا دا ۇنادى.
ەلدە جوق ەرەكشە كويلەك ەكەن دەپ قۇربىلارى ءار جەرىن ۇستاپ كورىپ، وسىنداي سانمەن كيىم تىكتىرمەكشى بولدى. الۋا اجەسىنىڭ شەبەرلىگىنە ماقتاندى. قويىلىم بىتكەن سوڭ ۇيگە تەز جەتىپ، ءبارىن-بارىن اسىعا-اپتىعا ايتىپ شىقتى.
— بالام، ول وڭىرىڭە قاداعان تۇيمەلەردىڭ قاسيەتىنەن شىعار. اتاقتى مۇحتار اۋەزوۆ اتاڭ كوپتىڭ الدىنا شىعىپ سويلەردە قۇنانبايدىڭ شاپانىنىڭ تۇيمەسىن الاقانىنا قىسىپ تۇرىپ سويلەيتىن بولىپتى. سوندا جاڭىلىسپاي، اعىل-تەگىل اڭگىمە ايتادى ەكەن. كەيىن ونى قىزى ءلايلاعا «اتاڭنىڭ رۋحى سەنى قولداپ ءجۇرسىن» دەپ بەرىپتى. ول كىسى دە عىلىم كانديداتى اتاعىن قورعاعاندا تۇيمەنى ۋىسىنا تاس قىلىپ ۇستاپ تۇرىپتى. ءسويتىپ ءبىر سوزىنەن دە جاڭىلماپتى. كەيىننەن سول تۇيمەگە كوز سالدىرىپ، القا جاساتىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن موينىنان تاستاماعان ەكەن.
الۋا وسى ۋاقىتقا دەيىن تۇيمەلەرگە ءمان بەرىپ، ولار تۋرالى ويلانىپ كورمەپتى. سونداي ءبىر قاجەتتى زات دەپ تە قاراماعان. كەرەكسىز بۇيىمداي شاشىلىپ، قاراۋسىز جاتقان تۇيمەلەرگە جانى اشىدى. وتكەن جولعى سيا كوك جىلتىر تۇيمەلەردى قاراپتان قاراپ تۇرىپ جەك كورگەنىنە ۇيالدى.
— اجە، وتكەن جولعى كوك تۇيمەلەردى مەن انام توقىپ بەرگەن جەمپىرىمە قادايىن، بەرىڭىز! — دەپ الۋا اجەسىنە قاراعان. ول كىسى كوڭىلسىز ويعا بەرىلىپ كەتكەن ەكەن.
— اجە، ءبىر جەرىڭىز اۋىرىپ تۇر ما؟ — الۋا ابىگەرلەنىپ قالدى.
— جاي، كوڭىل-كۇيىم ءتۇسىپ تۇر. جاس كەزىندە اتاڭ سىيعا بەرگەن جۇزىكتىڭ لاعىل كوزى ءتۇسىپ قالىپتى. ىزدەمەگەن جەرىم جوق، — دەپ اجەسى قاتتى وكىنىپ وتىرعانىن اڭعارتتى.
الۋا دەرەۋ ءۇيدىڭ بۇرىش-بۇرىشىنان ىزدەۋگە كىرىستى.
— تۇگەل قاراپ شىقتىم، اۋرە بولماي-اق قوي، شاڭسورعىشتىڭ وڭەشىنە ءتۇسىپ كەتتى-اۋ، شاماسى، — دەدى اجەسى كوڭىلسىز.
الۋا تۇيمەلەر سالىنعان قوبديشانى الا بەرىپ، ىشىندەگىسىن بايقاۋسىزدا شاشىپ الدى. تۇيمەدەن نوسەر جاۋعانداي بولىپ، جان-جاققا شاشىراپ كەتتى. جىلتىر سيا كوك تۇيمە سەكەڭدەپ توسەكتىڭ استىنا كىرىپ بارادى. كوز جازباۋ كەرەك، ايتپەسە ول دا ءبىر قالتارىسقا كىرىپ كەتىپ، تابىلماي قالۋى مۇمكىن. ول جوعالسا اجەسى اۋىرىپ قالادى. اتاسى سىيلاعان كويلەكتىڭ تۇيمەسى عوي. الۋا جاتا قالىپ توسەكتىڭ استىن قارادى. سيا كوك تۇيمە الدەبىر زاتقا تىرەلىپ، قىرىنان جاتىر. الۋا ەتپەتتەپ جاتىپ، قولىن سوزدى. تۇيمەنى قاتقىل زاتپەن بىرگە الىپ شىقتى. الاقانىن اشىپ ەدى، الۋانىڭ جۇرەگى دۇرسىلدەپ كەتتى. اجەسىنىڭ قاسىنا جەتكەنشە اسىقتى.
— اجە، اجە! قاراشى — دەدى الاقانىن اشىپ.
— و، مىناۋ مەنىڭ جۇزىگىمنىڭ كوزى عوي! — اجەسى قۋانىپ كەتتى، — قايدان تاپتىڭ؟
— مۇنى كوك تۇيمە تاۋىپ بەردى! — دەدى الۋانىڭ ءجۇزى بال-بۇل جانىپ.
اجەسى كوك تۇيمەنى الاقانىنا سالىپ، مەيىرلەنە قارادى. الۋا دا قاراعان. كوك تۇيمە سونداي ادەمى بولىپ كورىندى. كوكشىل رەڭىنەن جىلىلىق بايقالادى.
— كوك تۇيمەلەردى ەندى ماعان بەرىڭىز! — الۋا ولاردى اسا ءبىر ىجداعاتتىلىقپەن ۋىسىنا سالدى.
— مىنە، قاجەتىڭە جارادى. ادەمى تۇيمەلەر عوي. سەن ولارعا مۇقيات قاراشى.
— شىنىمەن-اق، جاقسى، سۇيكىمدى تۇيمەلەر! — دەدى الۋا اجەسىن قۇشاقتاپ.
You Might Also Like
-
اكەسى باكىسىن جۇمساق قايراققا قايراپ، كەرزى ەتىگىنىڭ قونىشىنا ولاي ءبىر، بىلاي ءبىر سۇيكەدى دە ۇيدەن شىقتى.
