لاق پەن بۇلاق
اق ەشكىنىڭ قارداي اپپاق اق لاعى ەنەسىمەن بىرگە ورىستە جۇرگەن. ول جانىندا سىلدىراي اعىپ جاتقان بۇلاققا كەلىپ، ونى كەشىپ تۇرىپ سۋ ءىشتى.
تاۋدىڭ ەركە بۇلاعى اق لاقتىڭ اياقتارى مەن تۇمسىق-تاناۋىن قىتىقتاپ ويناعانداي بولدى.
اق لاق تا ونى جاتىرقاعان جوق. جاعادا تۇرعان جۇكتەي تاسقا سەكىرىپ شىعىپ، «ءماھ-ھا-ھاا» دەپ، بۇلاقپەن اشىق-جارقىن ءاڭگىمەلەسە كەتتى:
— اق بۇلاق، سەنىڭ سۋىڭ سونداي ءتاتتى، ساپ-سالقىن ەكەن. ءشولىم قانىپ، راقاتتانىپ قالدىم. سەن مۇنداي سۋدى قايدان الاسىڭ؟
— جاقسى لەبىزىڭە راقمەت، اق لاق. مەن سۋدى كادىمگى باستاۋلاردان الامىن، — دەدى بۇلاق.
— باستاۋ دەگەن نەمەنە ول؟
— باستاۋ دەگەن — ءبىزدىڭ باستالاتىن كوزىمىز، جەر استى سۋىنىڭ جەر بەتىنە شىعىپ جاتقان جەرى.
— سوندا قالاي بولدى ءوزى؟! جەردىڭ استىندا دا سۋ بار ما؟! — دەپ لاق تاڭعالا سۇرادى.
— و-ھوو! بار بولعاندا قانداي! جەر استىندا قۇم، تاس، ساز-بالشىقتارمەن ارالاسىپ جاتقان سۋلار عانا ەمەس، ۇلكەن-ۇلكەن كولدەر دە بار، — دەدى بۇلاق سىلدىراپ.
— و-ھو-ھوو! — دەپ قايران قالدى لاق. — سوندا جەر استىنا سول سۋلار قايدان كەلەدى؟
— جەر استىنا ول سۋلار جەر بەتىندەگى سۋلاردان جانە جەرگە سىڭگەن جاۋىن-شاشىن سۋىنان كەلەدى.
— ە-ە، سولاي ما؟ ايتپاقشى، وسى جاۋىن-شاشىن نەدەن جاۋادى ءوزى؟
— جاۋىن-شاشىن با؟ ول انا اسپانداعى بۇلتتان جاۋادى.
اق لاق اسپانعا قاراپ تۇرىپ:
— بۇل بۇلتتار نەدەن پايدا بولادى؟ — دەدى.
— بۇلت پا، بۇلت دەگەن سۋدىڭ بۋلانۋىنان پايدا بولادى.
— سونشاما كوپ بۋ قايدان شىعادى؟
— ول وزەن-كول، تەڭىز-مۇحيت سۋلارىنان جانە قۇرلىق بەتىندەگى قار-مۇز، وسىمدىك، توپىراقتاردان شىعادى.
— ولار نەدەن بۋلانادى؟
— ولار كۇن ساۋلەسىنىڭ قىزۋىنان بۋلانادى.
— ال ەندى سودان پايدا بولعان بۇلت الىس جەرلەر مەن تاۋ باستارىنا قالاي بارادى؟ — دەدى لاق تاۋ جاققا قاراپ.
— ە-ە، ولار ونداي جەرلەرگە اۋا اعىسىمەن دە، جەل ايداپ تا بارا بەرەدى.
— ال ەندى سول بۇلتتاردان جاۋىن-شاشىن قالاي جاۋادى؟
— بۇلتتاعى سۋ توزاڭدارى سالقىن اۋامەن ارالاسىپ، سۋ تامشىلارىنا نەمەسە قار كريستالدارىنا اينالادى. ءسويتىپ ولار قار، جاڭبىر، كەيدە ءتىپتى بۇرشاق بولىپ تا جەرگە تۇسەدى.
— ول جاۋعان جاۋىن-شاشىن سۋى قايدا كەتەدى؟
— ولاردىڭ ءبىر بولىگى جەر بەتىندەگى سۋلارعا قوسىلادى. ءبىر بولىگى توپىراق، وسىمدىكتەر ارقىلى قايتادان بۋعا اينالادى. ەندى ءبىر بولىگى جەرگە ءسىڭىپ، جەر استى سۋلارىنا قوسىلادى دا، باستاۋ بولىپ جەر بەتىنە شىعادى. ولاردان بۇلاق بولىپ مىنا بىزدەر اعامىز. مىنە، سولاي، — دەدى بۇلاق سىلدىراپ.
— ويپىرماي، اق بۇلاق، سەن مۇنىڭ ءبارىن قايدان بىلەسىڭ؟! — دەپ تاڭعالدى لاق.
— مەنىڭ اتىم بۇلاق بولعانىمەن زاتىم سۋ عوي. بۇل مەنىڭ ءوز ءومىر جولىم. سوندىقتان دا بىلەمىن، — دەدى بۇلاق.
اق لاق ەندى بۇلاقتىڭ قايدا باراتىنىن، ودان كەيىن نە بولاتىنىن دا سۇراماقشى ەدى. ءبىراق ونىڭ اناداي جەردە جايىلىپ جۇرگەن ەنەسى «ءما-ھا-ھا-ھاا» دەپ شاقىرا قالدى.
سودان اق لاق:
— ال، دوستىم، ايتقان اڭگىمەڭە راقمەت. ساعان تاعى دا كەلەمىن. ساۋ بول! — دەپ تاستان سەكىرىپ ءتۇسىپ، ەنەسىنە قاراي جۇگىرە جونەلدى.
بۇلاق تا ءوز ەنەسى — وزەنگە جەتۋگە اسىعىپ، ءوز جولىمەن شاپقىلاپ بارا جاتتى.
You Might Also Like
-
اقجاننىڭ اق اجەسى ونىڭ اۋىلعا كەلۋىن ساعىنا كۇتتى. قىسقى دەمالىستا ءساتى ءتۇسىپ، نەمەرەسى اۋىلعا كەلگەندە، اجەسىنىڭ قۋانىشى قوينىنا سىيماي:
-
تاۋ بەتكەيىندەگى قالىڭ ورماننىڭ شەت جاعىن بالپيعان ءبىر سارى سۋىر مەكەندەۋشى ەدى. ول تاڭەرتەڭگىلىك ىنىنەن سىرتقا شىقتى. ءىن اۋزىندا بالاشا تىك تۇرەگەلىپ، بادىراق كوزىن جۇگىرتە اينالاسىن بارلادى. شۇنا...
