مادەنيەتتىڭ ادامنىڭ ءومىرى مەن ارەكەتىندەگى قىزمەتتەرى
مادەنيەت... مادەنيەت ۇعىمىن سوناۋ مەكتەپ كەزىنەن ادام بالاسىنا جەتە تانىستىرادى. بۇل ءسوزدىڭ ءوزى قانداي دا ءبىر تۇسىنىكتى بەرىپ تۇرعانداي. مادەنيەتتىڭ قانداي تۇرلەرى بار، نەشەگە بولىنەدى، مادەنيەتتى ادامعا قانداي قاسيەتتەر ءتان ەكەندىگىن دە ءاربىر جان ءبىلۋى ءتيىس. سەبەبى مادەنيەت، ادام ومىرىندە ماڭىزدى ورىن الادى. مادەني قۇندىلىعى ارقىلى ادامنىڭ ءومىر سالتىن، جان-دۇنيەسىن، رۋحاني قازىنالارىن بايقاۋعا بولادى. ءبىزدىڭ ءتىل مادەنيەتىمىز، ءدىن مادەنيەتىمىز، ءسالت-داستۇرىمىز-سوناۋ عاسىرلار ءۇنىنىڭ جاڭعىرىعى. كەز كەلگەن حالىقتىڭ مادەنيەتى بوس نارسەگە ەمەس، ادامدار مەن ونى قورشاعان ورتادا ارەكەت ەتەدى. ول – زامان اعىمنىڭ ءورىسى. مادەني نىساننىڭ ەڭ باستى ارتىقشىلىعى ونىڭ تىلسىمدىق قاسيەتىندە. مادەنيەتتىڭ نەگىزگى قاينار كوزى، وزەگى ءسالت-داستۇر، ادەپ-عۇرىپ بولىپ تابىلادى.مادەنيەتتىڭ ادام ومىرىنە تىكەلەي قاتىناسى بار دەپ ناقتى ايتا الامىن. ويتكەنى مادەنيەت ارقىلى مەن ءوز-وزىمدى تاربيەلەدىم، قورشاعان ورتاعا نە بەرەرىمدى ۇيرەندىم، اناۋ عاسىردا بولعان تاريحىما كوز سالدىم. سونىمەن، مادەنيەت ۇعىمى ءبىر جاقتى دا ەمەس، ءبىر ساتىلى دا ەمەس بولىپ تابىلادى. مادەنيەت تۇسىنىگى اياسىنا جەكە ادامعا، قوعامعا، حالىققا، ۇلتقا، مەملەكەتكە جانە الەمگە قاتىستى مادەني ۇستانىمدار جۇيەسى ەنەدى. ادامنىڭ كۇندەلىكتى ومىرىنە مەملەكەت پەن قوعامنىڭ قويعان تالاپتارى نورمالارى ونىڭ ىشكى سەنىمىنە اينالىپ، سەزىمدەرىن باسقارادى، ونىڭ ۇيرەنشىكتى ادەتىنە اۋىسادى. ءار ەلدىڭ وزدەرىنە ءتان مادەنيەتتەرى قالىپتاسقان دەپ سارالايمىن. ءار ەلدىڭ حالقى ءارتۇرلى مادەنيەتتەردى ۇستانادى، سول ارقىلى ادام دا مادەنيەتكە بەيىمدەلەدى دەسە دە بولادى. مىسال رەتىندە قازاق حالقىن الساق، ءبىزدىڭ ەلدىڭ مادەنيەتىندە ادامنىڭ قورشاعان ورتاعا ارەكەتى تىكەلەي وسى ۇعىمعا بايلانىستى بولىپ كەلەدى دەپ ويلايمىن. كەرەمەت ۇلى تۇلعامىز ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ مىناداي جاندى ءسوزى بار:”گۇلدەنگەن مادەنيەت دەگەنىمىز- سان عاسىرلار بويى وزگە مادەنيەتتەرمەن ۇزدىكسىز بايلانىس جاساۋدىڭ جەمىسى”. ياعني ەكى ەل ازاماتى بىر-بىرىنە ءوزىنىڭ گۇلدەنىپ، تامىر جايعان مادەنيەتىن تانىستىرىپ، سول ارقىلى ارەكەت جاسايدى. ادامنىڭ قورشاعان ورتاعا جاساعان ارەكەتى مەن ءومىر ءسۇرۋ سالتى ونىڭ مادەنيەتىن كورسەتەدى دەپ بىلەمىن.
بۇركىتبايەۆا اقبالا امانگەلدى قىزى
You Might Also Like
-
“قازاقتىڭ وكپەسى” ماقالاسىنىڭ ءمانى قانداي بولدى؟ نە جايىندا ايتىلدى؟ بۇل سۇراقتاردىڭ جاۋابىن اۆتوردىڭ ءوزى ماقالا باسىندا ايتىپ وتكەن. “تومەندە قازاق وكپەلەۋىنىڭ ءجونى بار ما، جوق پ...
-
ۇلتتىق بىرلىك، جاڭاشىلدىققا دەگەن ۇمتىلىسى مەن تالماس كۇش-جىگەر قاسيەتتەرى باردا قوعامدىق سانا جاندانادى. مىسال كەلتىرسەم؛ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى وياتۋ ماقساتىنداعى باعدارلاما، شارالار كو...
