ماقاتايەۆتىڭ 60 جىلدىعىنا ارنالعان كەشتەگى ءسوز
ادامزات بالاسى ءوز ۇعىمدارىنىڭ شىنايىسى مەن جالعانىن الماستىرىپ الىپ، دۇنيەتانىم تۇرعىسىندا كوبىنەسە اداسۋمەن وتەدى ەكەن. ادامزات بالاسىنىڭ ءوزىن-وزى وسىلايشا الداۋسىراتۋمەن وتەتىنى جايلى ءبىزدىڭ ەرامىزعا دەيىنگى ويشىلداردان باستاپ، ءار زاماننىڭ عۇلامالارى قابىرعاسى قايىسا تالاي رەت ايتىپ، دالەلدەگەن.
ال، ءار عاسىردا تىم سيرەك دۇنيەگە كەلەتىن دارا تۇلعالار اينالاسىنداعى ادامدارعا ابساليۋتتىك شىندىق پەن قارا بوياۋى بادىرايعان جالعاندىقتىڭ اراسىن، ايىرماشىلىعىن دالەلدەپ بەرەمىن، ءسويتىپ زامانداستارىمدى رۋحاني اداسۋدان امان الىپ قالامىن دەپ شارشاۋمەن وتەدى ەكەن. ءبىراق مۇنداي اقيقاتتى، جانى اشۋدى جۇمىر باستى پەندە شىركىن ءدوپ اڭعارا بەرسىن بە؟
«اپىر-اۋ، مىناۋ اقىن ءبىزدىڭ دۇرىس دەپ ۇققان دۇنيەمىزدى جالعانعا شىعارماق، جالعان دەگەنىمىزدى دۇرىس دەمەك. بۇل ءوزى كوپكە توپىراق شاشاتىنداي كىم ءوزى!» — دەگەن تەكتەس نارازى كۇڭكىل الگى مۇباراك ويلى اقىننىڭ ادام بالاسىنىڭ تراگەديالى تاعدىرىنا ارا تۇسپەك بولعان ءۇنىن وشىرمەككە ۇمتىلادى.
مىنە، وسىدان كەلىپ اقىن مەن قوعامنىڭ اراسىنداعى ايىعىپ بولماس قايشىلىق باستالادى. اقىندى زامانداستارىنىڭ تۇسىنبەۋى، ءتىپتى مۇقاعالي تاعدىرلاس جانداردى تالكەك ەتۋگە تىرىسۋشىلىق باستالادى. ءوز قاراقان باسىنىڭ قامى ءۇشىن ەمەس، تۇتاس ادامزات بالاسىنىڭ باقىتى ءۇشىن ءوز جانىن جەگىدەي جەگەن اقىن ءوزى سولارعا مەيىرىم قۋاتىن شاشقان ادام بالاسىنان وسىلايشا سوققى جەمەك. سوندىقتان دا:
ماڭدايىمنان سيپاعان ءبىر جان بولسا،
ەندى قالعان ءومىرىمدى قيار ەدىم، — دەپ، مۇقاڭ تەكتىلەر تاۋسىلا جىرلايدى.
ءوز باسىم اقىنعا دەگەن قۇرمەتتىڭ ازايۋىن، سايابىرسۋىن دۇنيەنى جالعىز جاراتۋشى اللا تاعالاعا دەگەن سەنىمىنىڭ جوعالۋىنان دەپ بىلەمىن. سەبەبى، ۋاقىت اقىل، اقيقاتقا سۋارىلعان وتتاي ىستىق سەزىمىمەن عۇمىر كەشكەن پاراساتتى اقىن وزگە پەندەلەردەن گورى اللانىڭ شاپاتاع-شۋاعىنا عۇمىر كەشەتىن جان. قۇدايدىڭ ءسوزىن جەردەگىلەرگە جەتكىزەتىن تاعدىر يەسى دە — اقىن! دەمەك، اقىندى ەلەمەي، ەسكەرمەي، ونىڭ تاعدىرىن ءپۇشايمان حالگە تۇسىرۋگە تىرىسۋ — سول قوعامعا تۇسكەن جارا، جۋىلماس داق!
اقىن — ادامدار ءمۇسىندى بولمىس. ادامزات قوعامى — ۋاقىتشا زاڭدىلىقتار مەن شارتتىلىقتار قويماسى. ول زاڭدىلىقتاردىڭ قالىبىنا اقىن بولمىسى سىيمايدى، ناعىز سۋرەتكەردى قوعامنىڭ باعالامايتىنى، قابىلدامايتىنى سوندىقتان.
تىرىلەر ساناتىندا از ءجۇرىپ، ءوز ورتاسىنان، قوعامىنان قاعاجۋ كورسە، جىر تولى كەۋدەسىنەن ءبىرى يتەرىپ، ەكىنشىسى قاقپايلاپ ونىڭ دۇنيەدە بار-جوعى كەزىندە ەلەنبەي عۇمىر كەشسە، وعان ۇلى تالانت بولىپ تۋعانى ءۇشىن اقىننىڭ ءوزى كىنالى.
مەن ماقاتايەۆ اقىندى باقىتتى دەپ سانايمىن. ويتكەنى ول ءوزىنىڭ ماڭگىلىك عۇمىرىنىڭ شەجىرەسىن، ءوزى تىرىسىندە اياق استى بولىپ جۇرسە دە، جازىپ كەتتى. ول ءسىز بەن بىزگە كۇن عۇمىرلى ساۋلەسىن قالدىرىپ اتتاندى. جالعان دانق، جاساندى بەدەل جيناماي، جاساندى ولەڭ جازباي، بيلىگى بارلارعا جاعىنباي اتتاندى. بارلىق باقىتتى تۇلعالار باقىتسىز كۇن كەشىپ وتەدى دەگەن ەكەن ءبىر مىقتى.
ماقاتايەۆ بۇل جالعانعا قالدىرعان جارىق ساۋلە-جىرلارى بۇگىن حالقىنىڭ باسىن قۇراپ، ەلدىك پەن بىرلىكتىڭ، رۋحاني تۇتاستىقتىڭ بايراعىنا اينالىپ وتىر.
مۇقاعالي — قايشىلىقتى عۇمىر كەشكەن ادام. تىرشىلىگىندە ءوز بولمىسىنا لايىق ءومىر قىزىعىن كورە الماي وتكەنىن بۇگىن ايتىپ جاتساق، ول ءبىزدىڭ جاڭالىق اشقانىمىز ەمەس.
ەندىگى ماسەلە — سول اقىننىڭ رۋحاني الەمىن تانىپ — ءبىلۋىمىز بولماق.
مۇقاعالي الەمى — ءابساليۋتتى اقيقاتقا جاقىن تۇرعان دۇنيە. مۇقاعالي الەمىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، وعان بويلاۋ ارقىلى ءبىز ءوز ىشكى جان دۇنيەمىزدەگى بالكىم بۇعان دەيىن تەجەلىستە كەلگەن رۋحاني كۇشتەرىمىزدى اشىپ، سول ارقىلى ءوز ىشكى تەرەڭدىگىمىزگە ۇنەمى بويلارمىز. دەمەك، مۇقاعالي مۇرالارىن ءبىزدىڭ ءارقايسىمىز ءوزىمىز ءۇشىن ايتا تۇستىك دەسەك، مۇقاعالي رۋحىنىڭ دا ءبىزدىڭ جان دۇنيە مۇمكىندىكتەرىمىزدى جىرلارى ارقىلى اشا تۇسكەنى.
دەمەك، بۇگىنگى جاسالىنىپ جاتقان توي دا، اقىنعا كورسەتىلىپ جاتقان قۇرمەت تە — ەڭ اۋەلى ولاردىڭ وزدەرىنە وزدەرىنىڭ جاساپ جاتقان رۋحاني قامقورلىعى.
وسەر ەلدىڭ بالاسى اقىندارىن قۇرمەتتەيدى، مادەنيەتتى، رۋحى بيىك حالىق قانا دارا تالانتتارىن كوزى تىرىسىندە-اق قادىرلەيدى.
كوزى تىرىسىندە بيلىكتى توپ مويىنداماعانىمەن، تۋعان ەلىنىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتاپ وتكەن قايران اقىننىڭ حالقىنىڭ شىن مانىندەگى ۇلى پەرزەنتى بولعاندىعىن بۇگىنگى كۇن دالەلدەپ وتىر. قازاق پوەزياسىنىڭ ۋاقىتتىڭ داۋىل-جەلى مىزعىتا الماس الىپ بايتەرەگى ءابدىلدا تاجىبايەۆتى اكادەميك بولماسا دا حالىقتىڭ اكادەميك دەپ ۇعاتىنى سەكىلدى، تۋعان حالقى كوزى تىرىسىندە-اق مويىنداعان مۇقاعالي ماقاتايەۆقا حالىق اقىنى دەگەن قۇرمەتتى اتاق زاڭدى تۇردە بەرىلسە دەپ ۇسىنىس جاسايمىن.
1991
You Might Also Like
