InfoHub Logo

- مەلبۋرن – پورت-فيلليپ شىعاناعى اينالاسىندا ورنالاسقان، ۆيكتوريا شتاتىنىڭ استاناسى جانە اۆسترالياداعى جەر كولەمى بويىنشا ەكىنشى قالا.
- اۆستراليانىڭ ساۋدا، ونەركاسىپتىك جانە مادەني ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. سونىمەن قاتار مەلبۋرندى ەلدىڭ «سپورتتىق جانە مادەني استاناسى» دەپ ءجيى اتايدى، ويتكەنى وندا اۆستراليانىڭ كوپتەگەن سپورتتىق جانە مادەني شارالار ءوتىپ تۇرادى.
- مەلبۋرن 1835 جىلى ياررا وزەنىنىڭ بويىندا اۋىلشارۋاشىلىق قونىس رەتىندە ەركىن قونىستانۋشىلارمەن قالانعان.
- كولەمى: 8806 شارشى شاقىرىم
- حالقى: 4 529 500 ادام
- رەسمي ءتىلى: اۆستراليالىق اعىلشىن ءتىلى
- ۆاليۋتاسى: اۆستراليالىق دوللار

فەدەراسيا الاڭى

فەدەراسيا الاڭى – مەلبۋرن تۇرعىندارىنىڭ كەزدەسۋگە ارنالعان سۇيىكتى جەرلەرىنىڭ ءبىرى، ءارى قالا ورتالىعىندا مادەني جانە قوعامدىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋگە ارنالعان الاڭ. بۇل ءبىر جاعىنان ياررا وزەنىمەن، قالعان ءۇش جاعىنان فليندەرس-ستريت، سۆەنسون-ستريت جانە راسسەل-ستريت كوشەلەرىمەن شەكتەۋلى، اۋدانى 40 مىڭ شارشى مەترگە جۋىق ناعىز تولىققاندى كۆارتال. الاڭنىڭ پەريمەترىندە ءتۇرلى گالەرەيالار، تەاترلار، مۇراجايلار، كافەلەر جانە مەيرامحانالار ورنالاسقان. وسىلاردىڭ بارلىعىنىڭ ورتالىعىندا – قوعامدىق جينالىسقا ارنالعان ەكى باستى ورىن بار: ءبىرىنشىسى – اتريۋم – شاڭىراق استىندا، ەكىنشى – اشىق اسپاندا ورنالاسقان. امفيتەاترعا 35 مىڭ ادام سىيادى. ءبىر قىزىعى، جاقىن ورنالاسقان فليندەرس-ستريت ستەيشن ۆوكزالىنا كەلەتىن پوەزدار الاڭنىڭ استىندا ورنالاسقان تەمىر جولدار ارقىلى وتەدى. الاڭنان ياررا وزەنىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋىنا جانە وندا ورنالاسقان ساياباقتارىنا كەرەمەت كورىنىس اشىلادى.

بۇگىندە فەدەراسيا الاڭى ورنالاسقان جەر ءارقاشان مەلبۋرن تاريحىندا ماڭىزدى ءرول اتقارعانىن ايتىپ ءوتۋ كەرەك: ءار ءتۇرلى ۋاقىتتا وندا دەپو، پرينسەسس-بريدج ستانسياسى، مەشىت ورنالاسقان بولاتىن. تەك 1997 جىلى بۇل كەڭ بايتاق اۋماقتا قايتا جوندەۋ جۇمىستارىن وتكىزۋ تۋرالى قابىلدانعان شەشىمىنىڭ ناتيجەسىندە ءاردايىم قالا تۇرعىندارى مەن تۋريستەردى تارتاتىن قازىرگى عيماراتتار كەشەنى مەن قوعامدىق ورىندار پايدا بولدى. الاڭداعى بارلىق عيماراتتاردىڭ ءپىشىنى تەرىس – جوبالاۋشىلار ولاردى «سىنىقتار» دەپ اتادى جانە بۇل اتاۋ ءسىڭىسىپ، ءالى كۇنگە دەيىن پايدالانىلادى. فەدەراسيا الانىنىڭ رەسمي اشىلۋى 2002 جىلى ءوتتى. ءار جىل سايىن مۇندا 8 ملن-نان استام ادام كەلەتىن ءارتۇرلى مىڭداعان شارالار وتەدى! بۇل تانىمالدىق جاعىنان ۆيكتوريا شتاتىنىڭ ەكىنشى تۋريستىك تارتۋى.

 

ۆيكتوريا مەملەكەتتىك كىتاپحاناسى

ۆيكتوريا مەملەكەتتىك كىتاپحاناسى – 1،5 ميلليوننان استام كىتاپتار مەن 16 مىڭ مەرزىمدى باسىلىمداردى سىيدىرا الاتىن ۆيكتوريا شتاتىنداعى ەڭ ءىرى كىتاپحانا! مەلبۋرن قالاسىندا ورنالاسقان عيماراتتىڭ قالا ورتالىعىنا جاقىن تۇتاس كۆارتالدى الاتىنى تاڭقالارلىق دۇنيە ەمەس. كىتاپحانانىڭ باستى قازىنالارىنىڭ اراسىندا – كاپيتان دجەيمس كۋكتىڭ كۇندەلىكتەرى بار.

مەلبۋرن قۇرىلعاننان كەيىن، نەبارى ەكى ونجىلدىقتا، ول كىتاپحانانى سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى – ونى اسىرەسە، سول كەزدەگى ۆيكتوريا شتاتىنىڭ لەيتەنانت-گۋبەرناتورى چارلز لا تروب تالاپ ەتتى. ساۋلەتشى بولىپ، كەيىنىرەك كورولدىڭ كورمە ورتالىعىن جانە مەلبۋرن ورتالىق زالىن سالعان، بەلگىلى دجوزەف ريد تاڭدالدى.

1854 جىلى، 3 شىلدە كۇنى بولاشاق كىتاپحانانىڭ ىرگەتاسىنىڭ العاشقى تاس قالاندى. قۇرىلىس 2 جىلعا سوزىلىپ، 1856 جىلى كىتاپحانا اشىلىپ قويدى. العاشقى كىتاپ جيناعى 3800 تومنان قۇرالدى، ءبىراق 1861 جىلعا قاراي ول 22 مىڭ كىتاپتارعا دەيىن كەڭەيدى. ءبىر عيماراتتا كىتاپحانامەن بىرگە ۇلتتىق ۆيكتوريا گالەرەياسى مەن مەلبۋرن مۇراجايى ورنالاستى. گالەرەيا 1960 جىلدارى عانا، ال مۇراجاي 1990 جىلدارى عانا جەكە عيماراتقا كوشتى.

كىتاپحانانىڭ نەگىزگى كىرەبەرىسىنىڭ جانىندا تۇتاس مۇسىندەر مەن ەسكەرتكىشتەر قاتارى بار شاعىن ساياباق ورنالاسقان، ونىڭ ىشىندە 1907 جىلى ورناتىلعان ايداھاردى ءولتىرىپ جاتقان گەورگيي ءمۇسىنى جانە جاننا د’ارك ءمۇسىنى بار. بۇگىندە، بۇل شاعىن ساياباق جاقىن ارادا ورنالاسقان تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن سۇيىكتى دەمالىس ورنىنا اينالدى.

كىتاپحانا عيماراتى كلاسسيسيزم  ستيلىندە سالىنعان. 1913 جىلى اشىلعان ونىڭ كۇمبەز وقۋ زالى 500 وقىرماندى سىيدىرا الادى. سەگىز بۇرىشتى حوللدىڭ ديامەترى – 34،75 مەتر. اشىلۋ ساتىندە ول الەمدەگى ەڭ ءىرى وقۋ زالى بولدى.

1990 جىلدان 2004 جىلعا دەيىن كىتاپحانا عيماراتىندا شتاتتىڭ ۇكىمەتتىك باسقارۋىنا 200 ميلليون اۆستراليالىق دوللارعا تۇسكەن ءتۇرلى رەستاۆراسيالىق جۇمىستار وتكىزىلدى. بۇل جەردە ۋاقىتشا كورمەلەردىڭ وتۋىنە ارنالعان ءبىرقاتار كورمە الاڭدارىن سالۋدىڭ ارقاسىندا كىتاپحانانى ءقازىر الەمدەگى ەڭ ءىرى كورمە پاۆيلوندارىنىڭ ءبىرى دەپ ساناۋعا بولادى.

مەلبۋرن اكۆاريۋمى

مەلبۋرن اكۆاريۋمى قالانىڭ ورتالىعىندا، ياررا وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. عيماراتتىڭ قۇرىلىسى وزەنىنىڭ جاعالاۋىنداعى كەلگەن كەمە تۇرىندە جاسالعان. 2000 جىلى اشىلعان بۇل اكۆاريۋم بۇگىندە الەمدەگى ەڭ ۇزدىكتەردىڭ قاتارىندا. مۇندا وڭتۇستىك تەڭىزدەر مەن بۇكىل انتاركتيكالىق ايماقتىڭ مەكەندەۋشىلەرىنىڭ اۋقىمدى كوللەكسياسى جينالعان، سونىمەن بىرگە مۇندا سۋاستى الەمىنىڭ ۇلكەن كەدەرگى ريفىنىڭ كورمەلەرى تۇراقتى تۇردە وتۋدە.

اكۆاريۋمدا جاڭا زەلانديادان اكەلىنگەن كورولدىك جانە سۋبانتاركتيكالىق پينگۆيندەردى، بالىق جانە تەڭىز سۇتقورەكتىلەرىنىڭ تۇرلەرىن، تەرەڭ ۇڭگىرلەردە تۇراتىن شايان جانە تارانتۋلالاردى كورۋگە بولادى. ەكسپوزيسياعا تابيعي جاعداي جاساۋ ءۇشىن قار مەن مۇزدى ۇستايدى. سونىمەن قاتار، «وڭتۇستىك مۇحيت» كورمەسى مارجان اتوللدىڭ ومىرىمەن، مانگرولىق اعاشتارمەن، ساعالىق وزەننىڭ فلورا مەن فاۋناسىمەن جانە جەر استى ۇڭگىرلەر تۇرعىندارىمەن تانىستىرادى.

ءسوزسىز، اكۆاريۋمنىڭ نەگىزگى تۇرعىندارىنىڭ ءبىرى – ۇلكەن سۇر مەدبيكە-اكۋلالار مەن سىيىمدىلىعى 2،2 ميلليون ليتر بولاتىن الەمدەگى العاشقى دوڭگەلەك اكۆاريۋمدا تۇراتىن سيرەك جالپاقباستى اكۋلالار. ول كورەرمەندەردىڭ وزدەرى اينالاسىندا ءجۇزىپ جۇرگەن تەڭىز تۇرعىندارىنىڭ باقىلاۋ وبەكتىسى بولۋ جولىمەن جوبالانعان.

مەلبۋرن اكۆاريۋمى قورشاعان ورتانى قورعاۋ باعدارلامالارىنا، مىسالى، ۆيكتوريا شتاتىنىڭ سۋلارىندا مۇلدە جوعالعان، مەدبيكە-اكۋلالاردىڭ سانىن كوبەيتۋ باعدارلامالارىنا، جانە الىپ تەڭىز تاسباقالاردىڭ پوپۋلياسياسىن قالپىنا كەلتىرۋ باعدارلامالارىنا قاتىسادى. سوڭعىلاردى اكۆاريۋمدە وسىرەدى، سودان كەيىن كۆينسلەند شتاتىنداعى جىلى سۋلارعا بوساتادى.

---