مەنىڭ شۇعىلالى الەمىم پەداگوگتارعا ارنالعان ترەنينگ
قىزىلوردا وبلىسى، قىزىلوردا قالاسى،
№ 12 ءى. قابىلوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
تۋيگىنبايەۆا بوتاگوز ماكساتوۆنا
"مەنىڭ شۇعىلالى الەمىم" پەداگوگتارعا ارنالعان ترەنينگ
ماقساتى: ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن قاتىناسىن وڭتايلاندىرۋ، ءوزارا ءىس - ارەكەت داعدىلارىن دامىتۋ، باسقالاردىڭ پىكىرى، كوزقاراسىمەن ساناسا ءبىلۋ، جەكە باستى دەمالدىرۋ ارقىلى وزىندىك تالداۋ جاساۋىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدار، بوياۋلار، اق قاعاز، جايلى اۋەن، گۇل، پەيزاج.
ءتۇرى: ترەنينگ
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قۇرمەتتى ارىپتەستەر، قوناقتار! مەن سىزدەرمەن كەزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن. بارلىعىڭىزعا سەرگەك كوڭىل - كۇي تىلەيمىن.
ادامنىڭ جان دۇنيەسى – التى قۇلپىنىڭ استىنداعى قازىنا سارايى ءتارىزدى. ول مۇندا ءوزىنىڭ رۋحاني بايلىعىن ساقتايدى. اقىلدى ادامنىڭ تازا دا پاك بايلىعى كۇن ساناپ ارتىپ، ءوزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە جان دۇنيەسىن بايىتارى ءسوزسىز.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ترەنينگىمىز «مەنىڭ شۇعىلالى الەمىم» دەپ اتالادى.
1 - جاتتىعۋ «تانىستىرۋ»
ماقساتى: جاتتىعۋعا قاتىناسۋشىلار وزدەرىنىڭ ەسىمىن جانە ومىرلىك ۇستانىمىن ايتىپ تانىستىرادى.
تالقىلاۋ: كىمنىڭ تانىستىرۋى اسەرلى بولدى؟ قاي ادامنىڭ تانىستىرۋىنان كەيىن سول ادامنىڭ سىزگە ۇقساستىعىن، جاقىندىعىن سەزدىڭىز بە؟
2 - جاتتىعۋ «كەزدەسۋ»
ىشكى جانە سىرتقى شەڭبەر جاساپ تۇرعان مۇعالىمدەر ءبىر - بىرىنە قاراپ جۇپتاسىپ تۇرادى. جۇرگىزۋشىنىڭ بەلگىسىمەن قوزعالا باستايدى (سىرتقى شەڭبەر وڭعا، ىشكى شەڭبەر سولعا جايلى اۋەنمەن اينالادى. اۋەن توقتاعان كەزدە ولار دا توقتايدى.)
ءار جۇپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
ا) سىزدەر ۇزاق ۋاقىتتان سوڭ كەزدەستىڭىزدەر، بۇرىن وتە جاقىن بولماعانمەن، جاقسى قارىم - قاتىناستا بولدىڭىزدار. ءوز سەزىمىڭىزدى كورسەتىڭىز…
ءا) بالا كەزدە جاقىن دوس بولدىڭىزدار. بىرەۋىڭىز باسقا قالاعا كەتكەن ەدىڭىز، ءبىر جىلدان سوڭ كەزدەستىڭدەر…
ب) ءسىزدىڭ الدىڭىزدا تۇرعان ادام وتە ۇيالشاق، ال ونى ماڭىزدى دا قيىن كەزدەسۋ كۇتىپ ءتۇر. كوڭىلىن ورنىقتىرىڭىز.
ۆ) مىنا ادام سەن ءۇشىن وتە جاعىمدى ءىس ىستەدى. سەن ونى ءبىلىپ تۇرسىڭ…
گ) مىنا ادامنىڭ كەرەمەت ەرلىگى تۋرالى (رەكورد جاسادى، ولىمنەن قۇتقاردى) جاقىندا عانا ءبىلدىڭ. مىنە، ەندى كەزدەستىڭدەر.
د) مىنا ادامنىڭ جولى بولمادى، بۇل – ادىلەتسىزدىك. سىر بەرمەي - اق تۇر، ال سەن ونىڭ ەڭ جاقىن دوسىسىڭ، ونىڭ قانداي كۇيدە ەكەنىڭ تۇسىنەسىڭ…
«ءسىز قانداي ادامسىز» تەست
تۇستەردى تاڭداۋ ارقىلى ادامعا سيپاتتاما بەرىلەدى.
ماقساتى: جەكە تۇلعانىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن انىقتاۋ.
قىزىل ءتۇس – ەنەرگيا ءتۇسى، ول ادامدى ءىس - ارەكەتكە يتەرمەلەپ، ۇنەمى جىگەرلەندىرىپ وتىرادى. جوعارى سەزىمدى، جىگەرلى، كۇشتى، مىنەز - قۇلقى باتىل مىقتى ادام.
قىزعىلت سارى ءتۇس – شىعارماشىلىق، بەلسەندىلىكتىڭ ءتۇسى. وسى ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – جاۋاپكەرشىلىگى مول، ءوز شەشىمدەرىنە مىقتى ادامدار.
سارى ءتۇس – اقىل - وي، لوگيكالىق جانە اناليتيكالىق ءتۇس، كوڭىلدى ءتۇس، ادامدارمەن تەز ارالاسۋعا كومەكتەسەدى. بۇل ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – ىسكەر، مىنەز - قۇلقى مىقتى، جاراتىلىستانۋ پاندەرىنە جاقىن ادامدار.
جاسىل ءتۇس – ادامنىڭ ءوز - وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن ارتتىرىپ، جۇرگەن ورتاسىندا بەلسەندى بولۋىنا ىقپالىن تيگىزەدى. تاڭداپ العان ادامدار - مەيىرىمدى، اق كوڭىل، تابيعاتتى سۇيەدى.
كوك ءتۇس – بايسالدىلىقتىڭ، قاناعاتشىلدىقتىڭ بەلگىسى، جولداستىققا بەرىك. فيلوسوفياعا، پسيحولوگياعا، گۋمانيتارلىق پاندەرگە دارىندى.
كوگىلدىر ءتۇس – سەنىمدىلىك، ۇيلەسىمدىك، تىنىشتىق ءتۇسى. بۇل ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – ءوز - وزىنە سەنىمدى، رۋحاني بايلىعى مول ادامدار.
قوڭىر ءتۇس – ەڭبەكشىل، مەيىرىمدى، قولدارىنان ءبارى كەلەتىن ادامدار.
قارا ءتۇس – اق كوڭىل، شىنشىل ادامدار.
اق ءتۇس – ءوز ماقساتىنا جەتەدى، دارىندى، ءارى مادەنيەت سالاسىندا ونەرلى ادامدار.
3 - جاتتىعۋ «اۋەندى تەراپيا»
ماقساتى: جاتتىعۋعا قاتىناسۋشىلاردىڭ كاسىبي قۇلشىنىسىن ارتتىرۋ، جىگەرلەندىرىپ، كوڭىل كۇيىن كوتەرۋ.
كورنەكىلىگى: مۋزىكا اپپاراتى، جاعىمدى، باياۋ اۋەندى ديسك. تابيعات كورىنىستەرى بەينەلەنگەن سۋرەت.
ۋاقىتى 5 - 7 مينۋت.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) قاتىناسۋشىلاردى جايلى ورىندىققا وتىرعىزىپ، ەركىن، ىڭعايلى سەزىنۋىن قاداعالاۋ
ءا) سۋرەتكە قاراپ زەر سالىپ، مۇقيات قاراۋىن ءوتىنۋ
ب) اۋەندى قوسار الدىندا كوزدەرىن جۇمۋى ءتيىس.
كىرىسپە
كوز الدىڭىزعا جاڭا سۋرەتتە كورگەن تابيعاتتى ەلەستەتىڭىز.
تەرەڭ دەم الىپ، اۋەننىڭ ىرعاعىنا زەيىن اۋدارىپ، مەنىڭ سوزدەرىمە قۇلاق سالىڭىز.
— ال، باستايمىز. مۋزىكا قوسىلادى.
— سوقپاق جولمەن ءجۇرىپ كەلەسىز…
— جول ۇزاق، شارشادىڭىز، شولدەدىڭىز…
— كەنەت الدىڭىزدان عاجايىپ ب ا ق كورىندى…
— الما باعى…
قىپ - قىزىل المالار قول سوزىم جەردە..
ءسىز ءۇزىپ الىپ جەي باستادىڭىز…
ءدامى كەرەمەت…
جەگەن سايىن جەگىڭىز كەلەدى…
قالتاڭىزدان دوربا الىپ المالاردى جيناي باستادىڭىز…
كۇن كەشكىردى… قايتۋ كەرەك… باقتان شىعىپ جولعا ءتۇستىڭىز… يىعىڭىزدا دوربا…
جۇگىڭىز اۋىر. جول بىتەر ەمەس. تاستاپ كەتسەم بە ەكەن؟ دەگەن وي كەلدى…
ءسىز دوربانى ەمەس، جالقاۋ ويىڭىزدى تاستاپ كەتىڭىز…
مىنە، قالاشىققا دا جەتتىڭىز… الدىڭىزدان قۋانا سەكىرىپ بالالار شىقتى…
ولارعا ءوزىڭىز تەرگەن المالاردان ۇلەستىرە باستادىڭىز…
الما تەرگەنىڭىز مۇنشاما ابىروي بولار ما؟ سىزگە بالالار دا، ولاردىڭ اتا - انالارى دا ءدان ريزا…
بالالاردىڭ باقىتتى كۇلكىسى ءسىزدىڭ دە كوڭىلىڭىزدى كوككە كوتەردى!
مۋزىكا توقتالىپ، ۇستازدار كوزىن اشادى. ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
ەسكەرتۋ: 1) ءاربىر سويلەمنەن سوڭ مىندەتتى تۇردە ءۇزىلىس جاسالىنۋى ءتيىس.
2) پسيحولوگتىڭ داۋىس ىرعاعى مانەرلى، جاعىمدى شىعۋى كەرەك.
№ 12 ءى. قابىلوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
تۋيگىنبايەۆا بوتاگوز ماكساتوۆنا
"مەنىڭ شۇعىلالى الەمىم" پەداگوگتارعا ارنالعان ترەنينگ
ماقساتى: ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن قاتىناسىن وڭتايلاندىرۋ، ءوزارا ءىس - ارەكەت داعدىلارىن دامىتۋ، باسقالاردىڭ پىكىرى، كوزقاراسىمەن ساناسا ءبىلۋ، جەكە باستى دەمالدىرۋ ارقىلى وزىندىك تالداۋ جاساۋىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدار، بوياۋلار، اق قاعاز، جايلى اۋەن، گۇل، پەيزاج.
ءتۇرى: ترەنينگ
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قۇرمەتتى ارىپتەستەر، قوناقتار! مەن سىزدەرمەن كەزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن. بارلىعىڭىزعا سەرگەك كوڭىل - كۇي تىلەيمىن.
ادامنىڭ جان دۇنيەسى – التى قۇلپىنىڭ استىنداعى قازىنا سارايى ءتارىزدى. ول مۇندا ءوزىنىڭ رۋحاني بايلىعىن ساقتايدى. اقىلدى ادامنىڭ تازا دا پاك بايلىعى كۇن ساناپ ارتىپ، ءوزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە جان دۇنيەسىن بايىتارى ءسوزسىز.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ترەنينگىمىز «مەنىڭ شۇعىلالى الەمىم» دەپ اتالادى.
1 - جاتتىعۋ «تانىستىرۋ»
ماقساتى: جاتتىعۋعا قاتىناسۋشىلار وزدەرىنىڭ ەسىمىن جانە ومىرلىك ۇستانىمىن ايتىپ تانىستىرادى.
تالقىلاۋ: كىمنىڭ تانىستىرۋى اسەرلى بولدى؟ قاي ادامنىڭ تانىستىرۋىنان كەيىن سول ادامنىڭ سىزگە ۇقساستىعىن، جاقىندىعىن سەزدىڭىز بە؟
2 - جاتتىعۋ «كەزدەسۋ»
ىشكى جانە سىرتقى شەڭبەر جاساپ تۇرعان مۇعالىمدەر ءبىر - بىرىنە قاراپ جۇپتاسىپ تۇرادى. جۇرگىزۋشىنىڭ بەلگىسىمەن قوزعالا باستايدى (سىرتقى شەڭبەر وڭعا، ىشكى شەڭبەر سولعا جايلى اۋەنمەن اينالادى. اۋەن توقتاعان كەزدە ولار دا توقتايدى.)
ءار جۇپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
ا) سىزدەر ۇزاق ۋاقىتتان سوڭ كەزدەستىڭىزدەر، بۇرىن وتە جاقىن بولماعانمەن، جاقسى قارىم - قاتىناستا بولدىڭىزدار. ءوز سەزىمىڭىزدى كورسەتىڭىز…
ءا) بالا كەزدە جاقىن دوس بولدىڭىزدار. بىرەۋىڭىز باسقا قالاعا كەتكەن ەدىڭىز، ءبىر جىلدان سوڭ كەزدەستىڭدەر…
ب) ءسىزدىڭ الدىڭىزدا تۇرعان ادام وتە ۇيالشاق، ال ونى ماڭىزدى دا قيىن كەزدەسۋ كۇتىپ ءتۇر. كوڭىلىن ورنىقتىرىڭىز.
ۆ) مىنا ادام سەن ءۇشىن وتە جاعىمدى ءىس ىستەدى. سەن ونى ءبىلىپ تۇرسىڭ…
گ) مىنا ادامنىڭ كەرەمەت ەرلىگى تۋرالى (رەكورد جاسادى، ولىمنەن قۇتقاردى) جاقىندا عانا ءبىلدىڭ. مىنە، ەندى كەزدەستىڭدەر.
د) مىنا ادامنىڭ جولى بولمادى، بۇل – ادىلەتسىزدىك. سىر بەرمەي - اق تۇر، ال سەن ونىڭ ەڭ جاقىن دوسىسىڭ، ونىڭ قانداي كۇيدە ەكەنىڭ تۇسىنەسىڭ…
«ءسىز قانداي ادامسىز» تەست
تۇستەردى تاڭداۋ ارقىلى ادامعا سيپاتتاما بەرىلەدى.
ماقساتى: جەكە تۇلعانىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن انىقتاۋ.
قىزىل ءتۇس – ەنەرگيا ءتۇسى، ول ادامدى ءىس - ارەكەتكە يتەرمەلەپ، ۇنەمى جىگەرلەندىرىپ وتىرادى. جوعارى سەزىمدى، جىگەرلى، كۇشتى، مىنەز - قۇلقى باتىل مىقتى ادام.
قىزعىلت سارى ءتۇس – شىعارماشىلىق، بەلسەندىلىكتىڭ ءتۇسى. وسى ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – جاۋاپكەرشىلىگى مول، ءوز شەشىمدەرىنە مىقتى ادامدار.
سارى ءتۇس – اقىل - وي، لوگيكالىق جانە اناليتيكالىق ءتۇس، كوڭىلدى ءتۇس، ادامدارمەن تەز ارالاسۋعا كومەكتەسەدى. بۇل ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – ىسكەر، مىنەز - قۇلقى مىقتى، جاراتىلىستانۋ پاندەرىنە جاقىن ادامدار.
جاسىل ءتۇس – ادامنىڭ ءوز - وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن ارتتىرىپ، جۇرگەن ورتاسىندا بەلسەندى بولۋىنا ىقپالىن تيگىزەدى. تاڭداپ العان ادامدار - مەيىرىمدى، اق كوڭىل، تابيعاتتى سۇيەدى.
كوك ءتۇس – بايسالدىلىقتىڭ، قاناعاتشىلدىقتىڭ بەلگىسى، جولداستىققا بەرىك. فيلوسوفياعا، پسيحولوگياعا، گۋمانيتارلىق پاندەرگە دارىندى.
كوگىلدىر ءتۇس – سەنىمدىلىك، ۇيلەسىمدىك، تىنىشتىق ءتۇسى. بۇل ءتۇستى تاڭداپ العان ادامدار – ءوز - وزىنە سەنىمدى، رۋحاني بايلىعى مول ادامدار.
قوڭىر ءتۇس – ەڭبەكشىل، مەيىرىمدى، قولدارىنان ءبارى كەلەتىن ادامدار.
قارا ءتۇس – اق كوڭىل، شىنشىل ادامدار.
اق ءتۇس – ءوز ماقساتىنا جەتەدى، دارىندى، ءارى مادەنيەت سالاسىندا ونەرلى ادامدار.
3 - جاتتىعۋ «اۋەندى تەراپيا»
ماقساتى: جاتتىعۋعا قاتىناسۋشىلاردىڭ كاسىبي قۇلشىنىسىن ارتتىرۋ، جىگەرلەندىرىپ، كوڭىل كۇيىن كوتەرۋ.
كورنەكىلىگى: مۋزىكا اپپاراتى، جاعىمدى، باياۋ اۋەندى ديسك. تابيعات كورىنىستەرى بەينەلەنگەن سۋرەت.
ۋاقىتى 5 - 7 مينۋت.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) قاتىناسۋشىلاردى جايلى ورىندىققا وتىرعىزىپ، ەركىن، ىڭعايلى سەزىنۋىن قاداعالاۋ
ءا) سۋرەتكە قاراپ زەر سالىپ، مۇقيات قاراۋىن ءوتىنۋ
ب) اۋەندى قوسار الدىندا كوزدەرىن جۇمۋى ءتيىس.
كىرىسپە
كوز الدىڭىزعا جاڭا سۋرەتتە كورگەن تابيعاتتى ەلەستەتىڭىز.
تەرەڭ دەم الىپ، اۋەننىڭ ىرعاعىنا زەيىن اۋدارىپ، مەنىڭ سوزدەرىمە قۇلاق سالىڭىز.
— ال، باستايمىز. مۋزىكا قوسىلادى.
— سوقپاق جولمەن ءجۇرىپ كەلەسىز…
— جول ۇزاق، شارشادىڭىز، شولدەدىڭىز…
— كەنەت الدىڭىزدان عاجايىپ ب ا ق كورىندى…
— الما باعى…
قىپ - قىزىل المالار قول سوزىم جەردە..
ءسىز ءۇزىپ الىپ جەي باستادىڭىز…
ءدامى كەرەمەت…
جەگەن سايىن جەگىڭىز كەلەدى…
قالتاڭىزدان دوربا الىپ المالاردى جيناي باستادىڭىز…
كۇن كەشكىردى… قايتۋ كەرەك… باقتان شىعىپ جولعا ءتۇستىڭىز… يىعىڭىزدا دوربا…
جۇگىڭىز اۋىر. جول بىتەر ەمەس. تاستاپ كەتسەم بە ەكەن؟ دەگەن وي كەلدى…
ءسىز دوربانى ەمەس، جالقاۋ ويىڭىزدى تاستاپ كەتىڭىز…
مىنە، قالاشىققا دا جەتتىڭىز… الدىڭىزدان قۋانا سەكىرىپ بالالار شىقتى…
ولارعا ءوزىڭىز تەرگەن المالاردان ۇلەستىرە باستادىڭىز…
الما تەرگەنىڭىز مۇنشاما ابىروي بولار ما؟ سىزگە بالالار دا، ولاردىڭ اتا - انالارى دا ءدان ريزا…
بالالاردىڭ باقىتتى كۇلكىسى ءسىزدىڭ دە كوڭىلىڭىزدى كوككە كوتەردى!
مۋزىكا توقتالىپ، ۇستازدار كوزىن اشادى. ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
ەسكەرتۋ: 1) ءاربىر سويلەمنەن سوڭ مىندەتتى تۇردە ءۇزىلىس جاسالىنۋى ءتيىس.
2) پسيحولوگتىڭ داۋىس ىرعاعى مانەرلى، جاعىمدى شىعۋى كەرەك.
You Might Also Like
