مەنىڭ ۋكراينام
تۋعان جەرىمىزدى مەكەندەگەن ءاربىر تۋىسقان حالىقتار تۋرالى ويلاعاندا، كەيدە ءبىر ءىرى كەزەڭدەر دە، ءوز باسىڭنان وتكەن شاقتارىڭ دا ەسكە تۇسە قالادى. سول ءبىر جايدا، سەنىڭ باسىڭا قيىندىق تۇسكەن تار كەزەڭدە وزىڭە ۇسىنعان قولدى، تۋىسقاندىق جۇرەكتى ادام قالايشا ۇمىتپاق!
ۋكراينا!
تۋىسقان ۋكراينا! سەنى ەسىمە العاندا مەنىڭ ايتارىم دا، ەسكە تۇسەر تار كەزەڭدەر مەن ىستىق شاقتارىم دا كوپ...
بىرنەشە كۇندەر بويى ۇدايى جۇرگىزىلگەن قاتتى ۇرىستان كەيىن ءبىز ءبىر شوق ورمان اراسىندا وتىرمىز. ۇزاق مارشتان ابدەن شارشاعان سولداتتار تەرەڭ ۇيقىدا. تاپ وسى كەزدەگى ولاردىڭ جۇزىنە قاراي قالساڭ كۇندىزگى سوعىستار ءىزى اركىمنىڭ كەيپىنەن كورىنگەندەي. بىرەۋلەر قاباعىن تۇيە قيسايسا، ەندى بىرەۋلەر ەرىندەرىن بۇرتيتىپ الدەكىممەن ۇرىسقالى جاتقانداي. ال كەيبىرەۋلەر كەنەت سەلك ەتىپ ويانادى دا، قايتا جاتادى.
وسى ءبىر وتريادتا بىرنەشە سولداتتارمەن پاۆەل پەتروۆيچ ەكەۋىمىز وياۋمىز. بۇگىنگى الدىمىزعا قويىلعان مىندەت ءىزىمىزدى سۋىتىپ، ءبىزدى قۋىپ كەلە جاتقان جاۋدى — نەمىس باسقىنشىلارىن اداستىرىپ كەتۋ. سونىمەن بىرگە بۇگىن تۇننەن قالماي سولتۇستىك دونەس وزەنىنە قۇلاپ، ار جاققا ءوتۋ. وسى ەكى مىندەتتىڭ ەكەۋى دە وتە قيىن، وتە ءقاۋىپتى.
ۇرىس بولعان جەردەن وسىلاي قاراي بەتتەگەنىمىزگە بۇگىن ەكىنشى كۇن بولعانىمەن، ءبىز ۇنەمى تۇندە عانا قوزعالىپ، كۇندىز جاسىرىنۋدا بولدىق. ويتكەنى، دونەستىڭ ار جاعىنا وتكەنشە ۇرىسقا ارالاسپاۋعا ءتيىسپىز. كوزگە دە تۇسۋگە بولمايدى. باسقىنشىلاردىڭ ءبىزدىڭ ۇستىمىزدەن شىعا كەلۋى دە مۇمكىن. ال، ءبىزدىڭ توقتاعان جەرىمىز ۇرىس بولا قالسا بىزگە وتە قولايسىز-اق: ولىمنەن باسقا ءبىزدى كۇتىپ تۇرعان ەشنارسە جوق دەۋگە دە بولادى. تۇنگى الدا تۇرعان مارش تا وتە ءقاۋىپتى. سوعىس ادامدارى ءۇشىن كەرەكتى شارالاردىڭ ءبارىن قولدانىپ كۇن باتۋىن كۇتىپ ءبىز وتىرمىز.
ءتۇن بىزگە الدەقانداي جاڭالىق اكەلىپ، اۋىر حالىمىزدى جەڭىلدەتەر مە. الدە ءبىزدىڭ حال بۇرىنعىسىنان دا اۋىرلاي تۇسە مە، ونى كىم ءبىلسىن! جان-جاققا كەتكەن بارلاۋشىلاردان دا ءالى ەش حابار جوق. كەش تە تايانىپ كەلەدى. قاتتى ۇرىستاردان كەيىن جاۋ تىلىندا وتىرعان كىشكەنە وتريادتىڭ ءحالىن ويلاپ قاراڭىزشى. بۇدان اۋىر قانداي حال بولسىن. قاي جاعىڭا كوز جىبەرسەڭ دە ءتۇپسىز تەرەڭ تۇڭعيىق ءتارىزدى. اياعىڭدى ەندى ءبىر باسساڭ، سول تۇڭعيىققا ءتۇسىپ، جوق بولعالى تۇرعاندايسىڭ!
ءبىر كەزدە قاسىندا اق ساقالدى ءبىر ۋكراين شالى بار لەيتەنانت پەترەنكو كەلدى. ءبىز ول كىسىمەن تانىستىق. ءمان-جايىمىزدى تۇسىندىرگەننەن كەيىن ۋكراين شالى ءبىراز ويلانىپ وتىردى دا، «ماقۇل» دەدى. بىردە سونۋگە اينالىپ، بىردە قايتا تۇتانىپ تۇرعان ءۇمىت وتى ەندى ءبىر ەكپىنمەن ءوربىپ، مازداپ، لاۋلاعانداي. نەمىس باسقىنشىلارىمەن الداعى كۇرەسىمىزدىڭ بار بەينەسى بۇرىنعىدان گورى ايقىن، اشىق تۇرعانداي ەلەستەيدى. ءۇمىت كىلتى دەگەن وسى ەمەس پە؟ ولىسەر جەر كەلسە ولىمنەن سەسكەنبەيتىن، وتان ءۇشىن، سوۆەتتىك تۋىسقان ەلى ءۇشىن قۇرباندىققا دايىن سولداتتاردىڭ قازىرگى جۇرەك تىنىسى، ءۇمىت تىلەگى وسى ءبىر شالدىڭ قولىندا تۇرعانداي. بۇل ءۇمىتتىڭ جاي، قاراپايىم ادامدار ۇمىتىنەن وزگەشەلىگى دە بار. ول وزگەشەلىك الداعى كۇرەس پەن تارتىستا. ءبىزدىڭ ماقسات جاۋمەن ۇزاق كۇرەس جۇرگىزۋگە قولايلى جەرگە تابان تىرەي وتىرىپ، باسقىنشىلارعا قارسى ۇرىستى دامىتا بەرۋ.
شال باستاۋىمەن ءبىز ەل ورىنعا وتىرا دونەسكە قاراي بەت الدىق، ءتۇن كوزگە تۇرتسە كورىنبەيتىن قاراڭعى. جان-جاعىمىز تولعان قاۋىپ-قاتەر. جۇزدەن استام ادام قارۋ-جاراعىنىڭ سىبدىرىن بىلگىزبەي، ءۇنسىز وتە ساقتىقپەن اتتايدى. جۇزدەگەن جۇرەك ءبىر-اق تىنىس الىپ، ءجۇز اياق ءبىر-اق ادامنىڭ اياعىنداي قوزعالادى. وقتاۋلى مىلتىقتارمەن وتتى كەزدەر مينۋت سايىن كۇتەر تاعدىرىنا تەسىلە ساق قاراپ كەلەدى. مىنە، دونەس تە جاقىن، وعان امان-ەسەن جەتۋىمىزگە ەندى ءشۇبامىز دا جوق. ال وعان جەتكەن سوڭ، وتكەل بەرمەس ۇلى داريا بىزگە نەندەي سىي، نەندەي قۇرمەت كورسەتپەك! ول بىزگە بەلگىسىز. دونەس جاعاسىنا جەتكەن سوڭ شال دا بىزبەن قوشتاسپاق. سودان كەيىنگى كۇندى ءبىز ءالى تەرەڭ ويلاپ، ايقىن بولجاماعان سەكىلدىمىز. سۋدان نەمەن، قالاي ءوتۋ جايلى شالمەن ءالى سويلەسپەگەن ەكەنبىز-اۋ!
مىنە، دونەس جاعاسىنا دا كەلىپ كىردىك. داريانى جاعالاي وسكەن قالىڭ اعاش ءبىزدى قۇشاعىن جايا قارسى الدى. ەرجۇرەك اتا، قايرىمدى اقساقال، سەنىمەن دە قوشتاسار مينۋت تاياندى. ءومىردىڭ ەندىگى سىيىن ءبىز الدان كۇتەمىز.
وسى كەزدە شال پاۆەل پەتروۆيچتىڭ قولىن ۇستاپ تۇرىپ:
— قوش بولىڭدار، بالالارىم! سوعىس جولى قاتاڭ، جاۋ مەيىرىمسىز. مۇمكىن تاعى دا كەزدەسەرمىز، مىنا جەردەن ەكى قايىق تابىلار، سونىمەن ار جاققا وتەرسىڭدەر، — دەدى.
ءبىز اقساقالدى شەتىمىزدەن قۇشاقتاپ ءسۇيىپ، كوزىمىزگە جاس الدىق. ول جاستىڭ اتا ەرلىگى مەن مەيىرباندىعىنا ريزا بولعاندىقتان شىققان جاس ەكەنىن، بولماسا الداعى سولار قاتال كەزەڭدەردى، قاتتى ۇرىستاردى سەزگەن سەزىمنەن تۋعان جاس ەكەنىن ايتۋ قيىن.
ءبىز سودان كەيىن تالاي ۇرىس سىنىنان ءوتىپ، تالاي جاۋىنگەر جولداسىمىزدان ايىرىلدىق. مەن دە جاۋ وعىنان مايىرىلىپ، بىرنەشە ايلار بويى ۋكرايندىق دوستارىمنىڭ ىستىق قۇشاعىندا ءومىر كەشتىم. دوستارىم مەنى اجالعا بەرمەي، يىقتارىنا سالىپ، وق پەن وتتان الىپ شىقتى. سول ءبىر كۇندە دە سەن مەنىمەن بىرگە، مەنى دەمەپ، ومىرگە باستاعانداي بولدىڭ دا وتىردىڭ، سۇيىكتى ۋكراينا!
وتانىمىزدا جەڭىس تۋى جەلبىرەگەنىنە ون جىلعا تاياۋ مەزگىل ءوتتى. مەنىڭ جۇرەگىمدە سوناۋ ءبىر ۋكراين شالىنىڭ بەينەسى ماڭگى تۇرادى دا قويادى. جىلدار وتكەن سايىن مەن ونىمەن وتە جاقىنداي تۇسەتىن، ونى وتە سۇيە بەرەتىن ءتارىزدىمىن. ونىڭ اقىلدى، بايسالدى ەر بەينەسى مەنىڭ كوز الدىمدا. تەك قانا ونىڭ اتىن ۇمىتقان ەكەنمىن! ول ءۇشىن كەشىرەر مەنى، وعان ايىپتى مەن دە، مەنى قاتال تەزدەن وتكىزىپ جازۋ داپتەرىمدى وتقا جاققان تار كەزەڭدەر دە ايىپتى. ايتسە دە، مەن بۇگىن ويلاپ وتىرىپ، ونىڭ — مەنىڭ ارداقتى كاريامنىڭ قىمباتتى ەسىمىن تاپقانعا ۇقسايمىن. ونىڭ اتى — سۇيىكتى ۋكراينا، سەن ەمەس پە! ول سەنىڭ تۋىسقاندىق كوكىرەگىڭنەن شىققان لەپ، سوۆەتتىك وتانىڭدى جانىنداي سۇيگەن ۋكراينا، سەنىڭ ءوز جۇرەگىڭ ەمەس پە! سۇيىكتى كوممۋنيست پارتياسىنىڭ دوستىق تۋى، سول تۋدىڭ كورىكتى شۇعىلاسىندا كوممۋنيزمگە قاراي العا باسىپ كەلە جاتقان كوپ ۇلتتى سوۆەت حالىقتارىنىڭ بىرلىك سالتاناتى ەمەس پە ول!
مەن، سۇيىكتى قارت، سەنىڭ اتىڭدى وسىلاي دەپ تۇسىنەمىن، سەنى بۇگىن وسىلايشا ەسكە الامىن.
You Might Also Like
-
رەسپۋبليكام! جار سۇيەر، انا سۇيەر جۇرەگىممەن سەنى قىزعانا، ەلجىرەي، قۋانا سۇيەمىن، سەن مەنىڭ قان تامىرىما، سوعار جۇرەگىمە، كەڭ، تىنىسىما ۇقسايسىڭ، سەن ەتە قىمباتسىڭ! مەنىڭ اتا-بابام «رەسپۋبلي...
