InfoHub Logo

اقتوبە قالاسى ع.اقتايەۆ اتىنداعى  №6 مەكتەپ-گيمنازياسى
10 سىنىپ وقۋشىسى ءادىلحان ديانا

اقىننىڭ كوپتەگەن ليريكالىق شىعارمالارى ونىڭ قازاقستان حالقىنا دەگەن سەزىمىن كورسەتەدى. تۇماندى بولاشاقتا ول جەرلەستەرىنىڭ لايىقتى ءومىر ءسۇرۋىن كورەدى. جەكە مەن ءۇشىن ونىڭ ەڭبەكتەرى ماڭىزدى ءارى قۇندى. «مەن جاستارعا سەنەمىن!» اتتى ەڭبەگىندە. ماعجان بىزگە مىقتى، سەنىمدى قازاق جاستارىن كورسەتەدى. اشىق، ءتۇبى جوق اسپانعا «الاشتى» جازاتىن دا جاستار ەكەنىن نىق سەنىممەن ايتادى. ماعجاننىڭ تۋعان جەرىنە، تۋعان حالقىنا دەگەن شەكسىز سۇيىسپەنشىلىگىن وسى شىعارمادان كورەمىن.

ونىڭ «تولقىن» اتتى ولەڭى ماعان قاتتى اسەر ەتتى، وتە جەڭىل، كەربەز، ليريكالىق. تولقىندى ءتىرى دەگەندەي، «تولقىننان تولقىن تۋادى»، «تولقىندى تولقىن قۋادى»، ت.ب. ماعجان ادام ءومىرىن تولقىنمەن سالىستىرىپ، ءدال وسى شاعىن شىعارمادا وتە كوپ كەزدەسەتىن جارقىن ەپيتەتتەردىڭ ارقاسىندا ءدال جاسايدى.

ءقازىر تانىس-بىلىستەردەن مۇرات جوق، ۇلگى الار ادام جوق دەگەن سوزدەردى ءجيى ەستيمىن. بۇل سوزدەردە بەلگىلى ءبىر دارەجەدە شىندىق بار. ءبىراق ماسەلە بىزدە، قازىرگى جاستاردا. وقىمايتىن بۇقارا، ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعىن ويلامايتىندار كوبەيىپ بارادى. سوزدىككە قاراساڭىز، مىنانى كورۋگە بولادى: يدەال [گرەك. idéa - يدەيا، بەينە] - باسقالارعا ۇلگى بولاتىن ادامنىڭ بەينەسى. كەيىپكەرىم ماعجاننىڭ تۇلعالىق بەينەسى ەلىكتەۋگە تۇرارلىق. ماعجاندى قايتا وقي وتىرىپ، ونىڭ بۇل جەردە تۋعان جەرىنىڭ پاتريوتىنىڭ مۇراتى، ونەگەلى تۇلعانىڭ بيىك ۇلگىسى ەكەنىنە كوزىم جەتتى. 19-عاسىردا قازىرگى كەزدەگى تەحنولوگيالار جوق، كولىك ينفراقۇرىلىمى دامىماعان كەزدە ماعجان قازاق دالاسىن ارالاپ، بىرنەشە ءتىل بىلگەن، تەك ءوز جەرىندە عانا ەمەس، ءبىلىم العان. ، ءبىراق شەت ەلدە دە – قاناتتارىم بار سياقتى: ايتەۋىر، ءقازىر دامۋ ءۇشىن، ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋ ءۇشىن ءبارى بار! ماعجان سىندى كورەگەن، اقىلدى تۇلعالاردان ۇلگى الۋ كەرەك. ونىڭ ەرلىگىن، ەڭبەكتەرىن ساباقتا – بالالارعا، وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارىندا – جاستارعا، جينالىستاردا اتا-انالارعا ايتۋ كەرەك!

اقىننىڭ ءومىربايانىندا ماعجاننىڭ 1937 جىلى 30 جەلتوقساندا الماتىدا تاعى دا تۇتقىندالىپ، 1938 جىلى 19 ناۋرىزدا نكۆد اتقىلاعانى ايتىلادى. ءبىراق تاياۋدا تەلەديداردان ماعجانمەن بىرگە كونسلاگەردە بولعانىن، اقىننىڭ 1948 جىلى قايتىس بولعانىن العا تارتقان اقساقال كورسەتىلدى. بۇل اقپارات ءقازىر تەكسەرىلۋدە.

وسىنشاما از عانا ءومىر سۇرگەن ماعجاننىڭ ماحاببات پەن جەك كورۋشىلىك، تابيعات پەن ارمان تۋرالى، يدەيالار مەن تاماشا بولاشاق تۋرالى جازۋى عاجاپ.

ۇزاق ۋاقىت تۇرمەدە وتىرسا دا ۇلى ماعجاننىڭ ءسوزى ماڭگىلىك. ونىڭ دانا سوزدەرى وت جاعىپ، ادامدارعا نۇر، سەنىم، جاقسىلىققا ۇمتىلادى.
ولار 50 جىل بويى وسىنداي ۇلى تۇلعانىڭ بار ەكەنىنە ءۇنسىز كەلدى. ءبىز، وسى اڭىزعا اينالعان تۇلعا تۋرالى بالالارعا ايتىپ، ونىڭ شىعارمالارىن وقىپ بەرۋىمىز كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن، ويتكەنى ول ءوزىنىڭ سۇيىكتى حالقىنا ازات ءومىردى بولجاعان، ول تۋرالى جاس ۇرپاق ءبىلۋى كەرەك.

---