مۇشە (سىرالقى)
تاۋعا اپاراتىن جالعىزاياق جول نارتايلاردىڭ اۋىلىنىڭ شەتىندە. ونىمەن كوبىندە ويعا تۇسكەن مالشىلار، كەيدە مىلتىق اسىنعان اڭشىلار وتەتىن.
كەشە نارتاي اجەسى ەكەۋى ءبىر جاققا بارىپ كەلە جاتىپ سول جولمەن ءجۇردى. كۇن ۇياسىنا ەڭكەيگەن كەز بولاتىن. ءبىر كەزدە ءبىر توپ اتتى ادام ارتتارىنان قۋىپ جەتتى. نارتايلار شەتكە ىعىستى. ۇلكەن ادام كەلە جاتقانىن كورگەن بولۋ كەرەك، اتتى كىسىلەر كەشىكپەي جولدىڭ ءبىر جاعىنا شىعىپ، نارتايلاردى اينالىپ ءوتتى.
— مىنالار تاۋدان قايتقان اڭشىلار عوي. قورجىندارى توق —ولجالارى كوپ بولدى، — دەدى اجەسى سالدەن سوڭ الگىلەرگە قاراپ وزىنە ءوزى سويلەگەندەي.
نارتاي سوندا بارىپ بايقادى، اراسىندا بىر-ەكەۋى مىلتىق اسىنىپ الىپتى.
— ءيا، اڭشىلار ەكەن. مىلتىق اسىنىپ الىپتى، — دەدى سوسىن اجەسىن قوشتاپ.
— وندا مۇشە سۇرا، — دەدى اجەسى نارتايعا قاراپ.
— ءقايتىپ سۇرايمىن، الىستاپ كەتتى عوي…
— ەشتەڭە ەتپەيدى. «مۇشە، مۇشە» دەپ ايعاي سال. ەستى اڭشىلار بولسا، بۇرىلادى، — دەدى اجەسى بايىپپەن.
— ۇيات ەمەس پە؟ — دەدى نارتاي ءالى دە تارتىنشاقتاپ.
— نەسى ۇيات… بۇرىن-سوڭعىنىڭ جولى، — دەدى اجەسى قايتالاپ.
سوندا بارىپ قايراتقا مىنگەن نارتاي «مۇشە، مۇشە» دەپ ايعاي سالدى.
كوپ وتكەن جوق. اتتى كىسىلەردىڭ الدىندا كەتىپ بارا جاتقان بىرەۋى توقتاپ، كەرى بۇرىلدى. ۇزاماي نارتايلار دا جەتتى قاستارىنا.
— امانسىز با؟ — دەپ امانداسقان تۇلكى تىماقتى كىسى قولىن قانجىعاسىنا قاراي سوزدى. باۋىن اعىتقان قورجىنىنىڭ اۋزىنان ءبىر كەسەك ەت الدى دا:
— بۇيىرعانى وسى بولدى، ايىپ ەتپەڭىز، — دەدى ەڭكەيە بەرە ۇسىنىپ.
— كوپ جاسا، قاراعىم، — دەدى نارتايدىڭ اجەسى سوزىلعان قولدان ەتتى الىپ جاتىپ. — اش جۇرگەن جوقپىز، كونەنىڭ جولى عوي… ايىپ ەتپەڭىز!
— و نە دەگەنىڭىز، ۇلكەن كىسى! قايتا جاقسى بولدى، مىنا جۇرگەندەر قازاقتىڭ ءبىر ءداستۇرىن ءبىلىپ قالاتىن بولدى، ءسىزدىڭ ارقاڭىزدا! — دەدى اتى تىقىرشىپ تۇرعان تۇلكى تىماقتى كىسى قاسىنداعىلارعا قاراپ. — ءجون-جوسىقتى بىلەتىن سىزدەردەي ۇلكەن كىسىلەر امان بولسىن!
— راقمەت، بالام! جولدارىڭ بولسىن! — دەدى اجەسى ريزاشىلىقپەن.
بۇرىلعان اڭشىلار «ساۋ بولىڭىز!» دەپ قايتا جولدارىنا ءتۇستى.
— ەلىكتىڭ سانى ەكەن، — دەدى اجەسى سالدەن سوڭ قولىنداعى ەتكە ءبىر قاراپ الىپ. — قۋىرداق جەيتىن بولدىڭ.
بۇل كەزدە بار نارسەگە تاڭىرقايقارايتىن نارتايدىڭ كوكەيىندە ءبىر سۇراق قىلتيىپ ەدى.
— اجە، مۇشە دەگەن نە؟ — دەدى كەشىكپەي.
— مۇشە دەگەن بە.. .— دەدى اجەسى جاۋاپ بەرەر الدىنداعى داعدىسىمەن قايتا ءبىر سۇراپ الىپ. — مۇشە دەگەن — اڭنان ولجالى قايتقان اڭشىلاردان سۇراپ الاتىن ەت. بۇرىنعىدان قالعان جول. اتقان اڭىنىڭ ەتىنەن جولدا كەزدەسىپ، سۇراعانعا مۇشە بەرمەسە، ۇلكەن ايىپ بوپ سانالادى. ءبىلدىڭ عوي؟
— ءبىلدىم، — دەدى نارتاي ىلە باسىن يزەپ.
You Might Also Like
-
نارتاي مەن اتاسى جايلاۋدا ءبىراز كۇن تۇردى. وعان سەبەپ قوناققا شاقىرعان كىسىلەردىڭ قولقاسى بولدى. «قىمىز ءىشىپ كەتىڭىزدەر» دەدى قيىلىپ. اسىعىس جۇمىس بولماعان سوڭ، ۇسىنىستى تەرىس كورمەدى.
-
بۇگىن نارتايلاردىڭ ۇيىندە كىشىگىرىم مەرەكە. سوڭعى كەزدەرى «سوعىم» دەگەن ءسوز كوپ ەستىلىپ ەدى، ەندى سونى كوزبەن كورەتىن ۋاقىت جەتىپتى. قالاي ەكەنىن ءوزى دە بىلمەيدى، بۇرىنعى سويعان سوعىمدا...
