InfoHub Logo

ءبىر كەزدەرى الماتىدا ايناش دەگەن قىز ءومىر سۇرەدى. ول وتە مەيىربان، قولى اشىق، اقكوڭىل بولاتىن. ايناشتىڭ قيالى دا اسا ۇشقىر ەدى. ءارى ول تابيعات اياسىنداعى جانۋارلاردى دا وتە جاقسى كورەتىن. ءبىر جىلى ايناش 15-كە تولعان تۋعان كۇنى الدىندا قىزىق ءتۇس كورەدى. تۇسىندە التىن ءتاج كيگەن مىسىق كەلىپ:

— ايناش، سەنىڭ مەيىرباندىعىڭ ءۇشىن مەن سەنى مىسىقتار الەمى — مياۋ شاھارىنا ارنايى شاقىرامىن. ءبىزدىڭ قۇرمەتتى قونا­عى­مىز بول! — دەيدى.

كەلەسى كۇنى ايناش دۇكەننەن كەلە جاتىپ ءتۇ­سىندە كورگەن مى­سىقتى كەزدەستىرەدى. ءبىراق مىسىقتىڭ باسىندا التىن ءتاج جوق ەكەن. مىسىق ايناشتان قاشا جونەلەدى. ال ايناش سوڭىنان تۇرا قۋادى. مىسىق قالانىڭ سىرتىنا قاراي قاشادى. ايناش قۋا بەرەدى، قۋا بەرەدى. مىسىق قالا شەتىندەگى ءبىر قارابايىر ءۇيدىڭ قورعانى بۇرىشىنداعى كىشىرەك ۇيشىككە بارىپ كىرىپ كەتەدى. ەڭبەكتەپ بارىپ ايناش ۇيشىك ءىشىن قاراسا، ەشكىم دە، ەشتەڭە دە جوق. ول دا ۇيشىككە كىرەدى. كوزىن اشىپ-جۇمعانشا بولماي ءبىر جاققا ۇشىپ بارا جاتقانىن بايقايدى. ەندى ءبىر ساتتە جۇمساق ءشوپتىڭ ۇستىنە قۇلايدى. اينالاسىنا قاراسا، كىشكەنتاي سابان ۇيشىكتەر تۇر. ايناشتىڭ قاسىنا كوزگە وعاشتاۋ — قىزىق كيىنگەن كىشكەنتاي بالا مىسىق كەلەدى. ول ايناشقا:

— سالەم! مەنىڭ اتىم — دينكو. سەنىڭ اتىڭ كىم؟ — دەپ سۇرايدى.

ايناش تاڭعالىپ:

— سالەم! مەنىڭ اتىم — ايناش، — دەپ، وي ۇستىندە تۇرىپ ءوز قو­لىنا قاراسا، قولى مىسىقتىڭ الدىڭعى اياعىنان اۋماي قالعان. ايناش شوشىپ، انانداي جەردەگى كىشكەنتاي وزەنگە جاقىنداپ بارىپ بەتىن جۋايىن دەپ سۋعا ۇڭىلسە، بەتى دە مىسىقتىڭ بەتىنە ۇقساس. ول جانۇشىرا دينكودان:

— دينكو، ايتشى، ءبىز قاي جاقتا تۇرمىز؟ — دەپ سۇرايدى.

دينكو وعان كۇلە قاراپ:

— ءبىز مىسىقتار الەمىنىڭ استاناسى — مياۋ شاھارىندا تۇرمىز. بۇل كورىپ تۇرعانىڭ قالانىڭ سىرتى، — دەپ جاۋاپ بەرەدى.

دينكومەن سويلەسىپ تۇرعان ايناشتى سارباز مىسىقتار گاۋھار تاسپەن اشەكەيلەنگەن ۇلكەن سارايعا ەرتىپ كەلەدى. سارايدىڭ ىشىندەگى ءمارمار تاقتا ايناش تۇسىندە كورگەن التىن ءتاج كيگەن ۇلكەن مىسىق وتىر.

پاتشا مىسىق وعان:

— ايناش، مەنى وسىنشا كۇتتىرىپ قويعانىڭ نە؟ مەن — ەلفيۋس پاتشامىن. قاسىمداعى مەنىڭ ۇلىم — ميگەل حانزادا. سەن قايى­رىمدىلىعىڭ مەن مەيىرباندىعىڭ ءۇشىن وسى مياۋ شاھارىندا تۇ­راتىن بولاسىڭ. كامەلەت جاسقا تولعان كەزدە ميگەلگە تۇرمىسقا شىعاسىڭ، — دەيدى.

ايناش پاتشاعا:

— حان يەم، مەن ءسىزدىڭ ۇلىڭىزعا تۇرمىسقا شىعا المايمىن. ءارى مياۋ شاھارىندا تۇرعىم كەلمەيدى. مەنى ۇيگە قايتارۋىڭىزدى سۇرايمىن، — دەپ قارسىلىق تانىتادى.

ەلفيۋس پاتشا اشۋلانىپ، ونى تۇرمەگە جاپتىرادى. ايناش ءتۇر­مەنىڭ تەرەزەسىنەن قاراپ وتىرىپ، دينكونى كورىپ قالادى.

دينكو دا ونى بايقاپ، وعان جاقىنداپ كەلىپ:

— سەنىڭ مەنەن ءبىزدىڭ قاي جاقتا تۇرعانىمىزدى سۇراعانىڭدى ەندى ءتۇسىندىم. سەن باسقا الەمنىڭ تىرشىلىك يەسى ەكەنسىڭ. ءبىراق قاي الەمنەن كەلگەنىڭدى بىلە المادىم، — دەيدى.

ايناش ءوزىنىڭ ادامدار الەمىنەن كەلگەنىن دينكوعا تۇسىندىرەدى. وزىنە حاننىڭ ايتقان ءسوزىن ايتىپ، مۇڭىن شاعادى.

دينكو:

— سەن بۇل جەردەن كۇن باتقانشا كەتۋىڭ كەرەك. كەتپەسەڭ، مىسىق كۇيىڭدە ماڭگى قالىپ قالاسىڭ. اناۋ الاڭعا قاراشى. ول جەردە ەلفيۋس پاتشانىڭ باسقا الەمدەردەن شاقىرىپ، مياۋ شاھارىن-دا قالۋعا، ميگەل حانزاداعا ۇيلەنۋگە ۇسىنىس جاساعاندا قار-سىلىق تانىتقان جاس قىزداردىڭ باستارى نايزالارعا شانشىلىپ ىلىنگەن. مەندە ءبىر وي بار. سەنىڭ قولىڭا وتكىر پىشاق بەرىپ كەتەمىن. ءوزىم سايقىمازاق بولىپ سارايعا كىرىپ، حاننىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، كۇلدىرۋگە تىرىسامىن. سەن ونىڭ كۇلكىسىن ەستىگەن ساتتە تەمىر تورلاردى پىشاقپەن كەسىپ، سىرتقا قاش. ءسويتىپ، مەنى شا-ھاردىڭ سىرتىندا كۇت، — دەپ، وعان پىشاق بەرىپ، ءوزى سارايعا كىرىپ كەتەدى.

ايناش ءبىرازدان سوڭ پاتشانىڭ كۇلكىسىن ەستي سالا تورلاردى كەسىپ، سىرتقا قاشا جونەلەدى. تەمىردىڭ ساقىر ەتكەن داۋىسىن ەستىگەن ەلفيۋس پاتشا دينكونىڭ جەلكەسىنەن قىسا ۇستاپ، مىسىق ساربازدارىمەن بىرگە ايناشتى سىرتتا كۇتىپ تۇرادى. دينكو ونى كورە سالىسىمەن:

— ايناش، تەز قاش! — دەپ ايقايلايدى. ءوزى ەلفيۋس پاتشانىڭ بەتىنە جارماسادى. ايناش باسقا جاققا قاشا جونەلەدى. دينكو تىستەلەپ ءجۇرىپ پاتشانىڭ قولىنان سىتىلىپ شىعىپ، ايناشتىڭ سوڭىنان جۇگىرەدى. ەكەۋى شاھاردىڭ سىرتىنا شىعادى. سول جەردە دينكو قالتاسىنان كۇمىس ساقينا شىعارىپ:

— بۇل ەلفيۋس پاتشانىڭ ادامدار الەمىنە ەسىك اشاتىن سا­قي-ناسى. ءبىز ادامدار الەمىنە كىرگەن سوڭ، مەن سويلەي الماي قالامىن. سەن مەنى ءوز ۇيىڭە اپارىپ، ءوز مىسىعىڭداي كۇت، ءوسىر. اناڭا دالادان تاۋىپ الدىم دە. «ءوزىڭ قايدا بولدىڭ؟» دەپ سۇراسا، دوستارىممەن وينادىم دەرسىڭ، — دەپ كەڭەس بەرەدى.

ەكەۋى ادامدار الەمىنە ورالادى. ۇزاق ءارى باقىتتى عۇمىر كەشكەن ايناش دينكونى سوڭعى دەمى بىتكەنشە ايالاپ كۇتەدى.

---