ءومىردى جىرمەن ورنەكتەپ...
سوناۋ «ساندۋعاش» جىر جيناعىنان باستاپ بارلىق جىر سۇيەر قاۋىمنىڭ ىقىلاسىنا بولەنگەن اقىن فاريزا وڭعارسىنوۆا ءقازىر كەمەل شاعىندا. وسىناۋ ساليحالى جىر جولىندا اقىننىڭ قانشالىقتى مازاسىز كۇندەرى مەن تۇندەرى ءوتتى دەسەڭىزشى! اقىننىڭ جىرلارىنىڭ وقۋشى قاۋىمىنىڭ نازىك جۇرەگىن باۋراپ العانىنا دا جيىرما جىلدان استام ۋاقىت بولىپتى. ونىڭ ولەڭدەرى داۋىرمەن تىنىستاس، تىرشىلىگىمەن ۇعىمداس.
سوندىقتان بولار قازاق ادەبيەتىنىڭ دارىندى كلاسسيگى عابيت اعا اقىن فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ زەرگەرلىك ءسوز قۋاتىنا شەكسىز ىرزالىعىمەن نىق تۇجىرىم ايتقان ەدى.
فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ اسقاق تا، ادۋىندى جىرلارى ادام جۇرەگىن ءدۇر سىلكىندىرسە، فيلوسوفيالىق يىرىمدەرى كىمدى دە تەرەڭ وي مەن تەبىرەنىسكە تۇسىرمەي قالعان ەمەس. فاريزا وڭعارسىنوۆا — زامانىمىزدىڭ كورنەكتى اقىنى. ونىڭ جىرلارى تۋعان دالانىڭ تابيعاتى سەكىلدى، بىردە سۇراپىل قاھارلى دا، بىردە جايماشۋاق، كەيدە ۇلانعايىر شەتسىز دە شەكسىز. ونىڭ ءار ءسوزى، ءار شۋماعى تىرشىلىك ۇستىندە، سەرپىندى قيمىل ۇستىندە بولادى. ونىڭ جىرلارى العان وبەكتىسىن اشىپ ايتقان تاقىرىبى توڭىرەگىندە بەلگىلى ءبىر رامكانىڭ ولشەۋلى كولەمىندە شەكتەلىپ قالمايدى. ونىڭ ءاربىر ولەڭىنىڭ تۇلپارداي اياق سىلتەسىنىڭ ءوزى وزگەشە بولەك، وزگەشە ۇعىمدى دا، وزگەشە ۇتىمدى دا، وزگەشە سەرپىندى دە، وزگەشە ءيىرىمدى دە، وزگەشە مۇڭدى دا، وزگەشە ەتەنە دە.
جىرلار كەرەك،
جەتەلەيتىن قيالداي بال ارمانعا،
وت ويناتار مۇڭ تۇنعان جانارلارعا.
قياناتتان كۇرسىنسە باتىر-ۋاقىت
ماحامبەتشە تۋرايتىن قاقىراتىپ،
ايبالتا جىر كەرەك-اق ادامدارعا.
جىرلار كەرەك
جاۋراعاندا سەزدىرمەس جەل ەكپىنىن،
دىرىلدەتەر جانىڭنىڭ ەرەك گۇلىن.
بىر-بىرىنە ۇمتىلعان الىس ءجۇرىپ،
جۇرەكتەردى كەتەتىن تابىستىرىپ
ءمولدىر جىر دا، مۇڭ جىر دا كەرەك بۇگىن، —
دەيدى اقىن. بۇل ۇلكەن جۇرەكتى، دارىندى اقىننىڭ العا قويعان بيىك مۇراتتارى سەكىلدى. بۇل تەبىرەنىستى وقىعاننان كەيىن كىم دە بولسا ءوز تىرشىلىك حاراكەتىن ءبىر شولىپ وتپەي، الدىنا ءىرى ماقسات قويماي جانە ويلانباي قالا المايدى. ال، وسى قاسيەت فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ ادەتتەگىدەي «سۇحبات» جيناعىنداعى بار ولەڭدەرىنە ءتان دەپ ايتساق ارتىق بولماعان بولار ەدى.
كۇندەر زۋلاپ، دۇنيەدەن جىل كوشەدى،
جىل كوشەدى — سابيدەن تۇلعا وسەدى.
ءبىر اقيقات سەن باردا، دارقان دالا،
جوعالمايدى قازاقتىڭ جىر نوسەرى — دەپ تەبىرەنەدى اقىن. بۇل ولەڭدى مانەرلەپ تالداعاننىڭ وزىندە، قانداي تالداۋدان دا ولەڭنىڭ ءيىرىمى الدەقايدا بيىك تە، الدەقايدا سەرپىندى دە، الدەقايدا وتكىر دە. ال، فيلوسوفيالىق تۇجىرىمى تەرەڭگە تارتقان دەسەك قاتەلەسپەسەك كەرەك.
اقىن جىرلارىنىڭ كوپشىلىگى دالانىڭ وسى زامانعى بولمىس ءبىتىمى، ونىڭ وتكەنى مەن بولاشاعى جايلى. ءبارى دە وقۋشى قاۋىمنىڭ نازىك جۇرەگىن تەربەپ، دالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتادى.
سارىارقا سال كورىكتى سايىن دالام!
قالمايدى سەن تۇرعاندا ايىڭدا ءمان.
كەۋدەڭنەن عاسىرلارعا كوز جۇگىرتىپ،
بيىك پەن الاسانى ايىردى ادام، — دەيدى اقىن.
وسىنداي داۋىلدى ەكپىن ولەڭنىڭ باسىنان اياعىنا دەيىن ۇستى-ۇستىنە ۇدەمەسە ءبىر دە باسەڭدەمەيدى. ولەڭدە قانشالىقتى اسقاقتىق، قانشالىقتى توكپە-شەشەندىك بىر-بىرىمەن قابىسىپ، زەرگەرلىگىنە ەرىكسىز باس يگىزىپ تەبىرەندىرەدى دەسەڭىزشى!
مەزگىل — بۇرشاق جانىڭا سالىپ تاڭبا،
قايراتىڭنان قايىسىپ نالىپ قالما.
سەنى ىزدەيتىن اعا بار تارىققاندا،
ىنىلەر بار دەم بەرەر جابىققانعا.
ءبىر اقيقات — ءبارىبىر جوعالمايسىڭ
جوعالمايتىن جوقتاۋشىڭ حالىق باردا!
تىرشىلىك تاۋقىمەتىنەن قاجىعاندا، نەمەسە كوڭىلىڭنىڭ قۇلازىعان شاعىندا وسى ولەڭ ويىڭا ورالسا، تورىققان جانىڭ سەرپىلىپ، شار بولاتتاي شيرىعىپ شىعا كەلەرىڭ حاق. وسى ساتتە پەندەشىلىك كۇيكىلىكتەن ساعان جاساعان ۇساق توسقاۋىل دا، قيانات تا تۇككە تۇرعىسىز بولىپ قالا بەرەدى.
فاريزا وڭعارسىنوۆا — ۇلكەن سۋرەتكەرلىگىمەن قوسا داۋىلپاز توكپە اقىن. ول جازعاندا نايزاعايلى اسپانداي وت ورانىپ، بار قاھارىمەن سەلدەتىپ وتە شىعادى.
تىرلىگىمدە —
تالاي سەندىم، قايتادان تاعى اتىلدىم.
تىلسىم ءنارىن تامسادىم قارا ءتۇننىڭ.
كۇلگە اينالار ساتتەردە ۇشقىنداتتى
مەنىڭ سانسىز جاناشىر اعا-كۇربىم.
سول نيەتتەن قۋات اپ تاڭ اتىردىم.
وسى نوسەرلى ولەڭنىڭ وزىندە ادام بويىنا سىڭىرەر قانشالىقتى قۋات جاتىر دەسەڭىزشى، سەزىمى ۇشقىر، قازىرگى ادامنىڭ جانىنا قانات ءبىتىرىپ، جىگەرىن جانىپ ءدۇر سىلكىندىرەدى.
تىڭدا، تىنىش دۇنيە،
مەنىڭ الاڭدارىمنىڭ دۋماندى ءۇنىن.
الاۋ تۋعا مالىنعان قىرلار بۇگىن.
توي-سالتانات ۇستىندە ولكەم مەنىڭ —
ريەۆوليۋسيانىڭ — مەنىڭ دە — تۋعان كۇنىم.
تۋعان كۇنى
ادىلەت پەن ەركىن شات عۇمىر-باقىت،
ءانىم اسقاق اۋەندى، جىرىم جاقۇت!
باس، وركەستر، جەڭىستى مارشتارعا
تۇلا بويىن دۇنيەنىڭ شىمىرلاتىپ!
ريەۆوليۋسيانىڭ تۋعان كۇنى — اقىننىڭ دا، حالىقتىڭ دا، ادىلەتتىڭ دە، ەركىندىكتىڭ دە، تەڭدىكتىڭ دە، باقىتتىڭ تۋعان كۇنى دەپ جىرلايدى. ودان ارى اقىن:
القىزىل الاڭداردان
مەنىڭ اسقاق ايبىندى تارايدى ءۇنىم،
بوستاندىقتىڭ پاش ەتىپ ءان-ايبىنىن.
ريەۆوليۋسيالىق جەڭىستەر سالتاناتى
ءتۇن تۇنەككە شاشادى اراي نۇرىن! — دەپ، قازىرگى دۇنيەدە ريەۆوليۋسيانىڭ بار جەردە نۇرىن شاشىپ جاتقانىن اسقاقتاتا جىرلايدى.
فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ «سۇحبات» جيناعىنا كىرگەن بار جىرى جۇرەككە جىگەر قۇياتىن، ادام بالاسىنا قانات بىتىرەتىن جىرلاردىڭ جيىنتىعى دەسەك، ارتىق ەمەس.
قارۋ دەسە تيادى بۇلاق تا ءۇنىن.
مىلتىق، بومبا قاجەتسىز! ءبىراق بۇگىن
تەك قارۋسىز قالماسىن اسىل جىرلار.
قازىرگى زاماندا بۇكىل ادامزاتتىڭ ۇرەيىن الىپ وتىرعان قارۋلاردان دا قۋاتتى تاپ وسىنداي جىرلار قاجەت.
وقۋشى قاۋىمنىڭ فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ جىر جيناعى عانا ەمەس، ءار ولەڭىن اسىعا كۇتەتىنى سوندىقتان بولار.
You Might Also Like
-
سوسياليستىك ەڭبەك ەرى، اكادەميك جازۋشى عابيت مۇسىرەپوۆ ءبىر سۇحباتىندا: قوعامىمىزدىڭ تەحنيكالىق پروگرەسس جولىمەن جەدەل دامىعاندىعىن ايتا كەلىپ، مۇنداي پروگرەستىڭ ادامداردىڭ ساناسىنا، ادامگەرشىلىگىنە...
-
فاريزا وڭعارسىنوۆا قازاق پوەزياسىنا ويناقى دا، جالىندى، باتىل دا ادۋىندى جىرلارمەن كەلگەن ەدى. نە جازسا دا، بار ەت-جۇرەگىمەن ەلجىرەپ، سەزىمگە بەرىلىپ، تەبىرەنىپ جازاتىن اقىن العا قويعان ماقساتىنان ...
