ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ
№5 كورۋ قابىلەتى بۇزىلعان بالالاردىڭ
ارنايى (تۇزەتۋ) مەكتەپ ينتەرناتى مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق مەكەمەسى
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى: جولامانوۆا قۋانىشكۇل ءابىلدا قىزى
مادەني ەستەتيكالىق پاندەر بىرلەستىگى اپتالىعىنىڭ اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان جاس شەبەرلەر كورمەسى
تاقىرىبى: ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ
ماقساتى: ساندىك قولدانبالى قولونەر شىعۋ تاريحى، تۇرلەرى، قولونەر تۋىندىلارىنىڭ مازمۇنى، جاسالۋ جولدارى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. وقۋشىلاردىڭ يكەمدىلىگىن، ىسكەرلىگىن، شەبەرلىگىن قالىپتاستىرىپ، اسەمدىكتى، سۇلۋلىقتى تۇسىنۋگە تاربيەلەۋ، بيىك ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن، ولاردىڭ وي - ءورىسىن، رۋحاني بايلىعىن، قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ، ەڭبەك مادەنيەتىنە، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ. ءىس - شارا بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. نەگىزگى ءبولىم.
3. قورىتىندى.
1. بالالار شىعارماشىلىعى تۋىندىلارىن كورمەگە ورنالاستىرۋ. 6 - 9 سىنىپتارىنىڭ «جاس شەبەرلەرىنىڭ» قولىمەن دايىندالعان ونەر، شىعارماشىلىق تۋىندىلارىمەن كورەرمەندەردى تانىستىرۋ. شىعارماشىلىق تۋىندىلارىن كورەرمەندەر نازارىنا ۇسىنۋ.
2. شىعارماشىلىق تۋىندىلارىنىڭ جاسالۋ تەحنيكاسى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ساندىك قولدانبالى ونەر. قازاق حالقىنىڭ كەزىندەگى قولونەرى سان عاسىرلىق اقىل - ويدىڭ تاجىريبەسىن تابيعاتتى تۇسىنە ءبىلۋدىڭ، سونداي - اق داۋلەسكەر شەبەرلىك پەن دانالىق سۋرەتكەرلىكتىڭ قۇدىرەتتى تۋىندىلارى دەسەك، اسىرا ايتقاندىعىمىز بولماس. قولونەر شەبەرلەرىنىڭ جان دۇنيەسىنەن جۇرەك تالعامىمەن ءورىلىپ شىققان تۋىندىلار ادام جانىن رۋحاني بايىتىپ، تالعام تىنىسىن، كوڭىل كوكجيەگىن كەڭەيتىپ، ومىرگە كوزقاراسىن وڭالتادى. اقيقاتىندا، بۇل – شەبەردىڭ ناعىز شەبەرىنىڭ قولىنان كەلەتىن قۇدىرەت. سەبەبى، شەبەردىڭ ول ماڭداي تەرى، اقىل - پاراساتى، تالعام تۇسىنىگى، ومىرگە كوزقاراسى، دۇنيەتانىمى وزىندىك جۇرەك قالاۋىمەن قايتالانباس قولتاڭباسىنان كورىنىس تاباتىن بولسا.
ءسان جانە قولدانبالى ونەر - ءسان ونەرىنىڭ ءبىر سالاسى، تۇرمىسقا كاجەتتى كوركەم، جيھازدىق زاتتاردى جاسايتىن شىعارماشىلىق ءتۇرى. نەگىزىنەن، ءتۇرلى ءۇي جيھازدارىن، زەرگەرلىك ويۋ - ورنەكپەن اشەكەيلەنگەن زاتتار، تىرشىلىككە قاجەتتى ساندىك قۇرال - جابدىقتار، سۋۆەنيرلەر، قۇمىرا، سىي كەسەلەر، ت. ب. جاسايدى.
كىلەم - ساندىك قولدانبالى ونەر تۇرىنە جاتقىزامىز جانە شالۋ ادىسىمەن توقىلادى.
كىلەم تۇكتى جانە تۇكسىز بولىپ بولىنەدى. تۇك سالىپ توقۋ ونەرى كوبىنەسە قىزىلوردا، تورعاي، قوستاناي، شىمكەنت وڭىرلەرىندە جاقسى دامىعان.
گوبەلەن – سۋرەتتى، تۇكسىز، قابىرعاعا ىلىنەتىن جانە جەرگە توسەلەتىن كىلەم، ياعني قولمەن توقىلعان كەسكىندەمە. گوبەلەن – ساندىك قولدانبالى ونەر تۇرىنە جاتادى.
گوبەلەن ونەرىنىڭ شىعۋ تاريحى 20 - شى عاسىردىڭ باسىنان باستالادى. گوبەلەن دەربەس سۋرەتشىلىك ونەر تۋىندىسى رەتىندە العاش فرانسيا، يتاليا، يسپانيا، گەرمانيا ەلدەرىندە دامىپ، كەيىن رەسەي، بالتىق بويى، كاۆكازعا كەڭ تاراعان ەرتەدەن كەلە جاتقان الاشا، تىقىر كىلەم توقۋ ونەرى گوبەلەننىڭ قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى قولونەرىنە جات ەمەس.
گوبەلەننىڭ وتانى – فرانسيا. سوناۋ ورتا عاسىرلاردا ءومىر سۇرگەن اعايىندى گوبەلەندەر نەگىزىن سالعاندىقتان، سولاردىڭ ەسىمىمەن اتالاتىن وسى ءبىر ونەر ءتۇرىنىڭ قازاق جەرىندە جىلى قابىلدانىپ، تەز تارالۋى – بىزدە نەگىزدىڭ بارلىعىنان. ول قانداي نەگىز؟ گوبەلەنگە قاراڭىز دا، قازاقتىڭ تاقىر كىلەمىمەن سالىستىرىڭىز. ەش ايىرماسى جوق. ايىرماسى – تەك فرانسۋزدار ەرتەرەك قيمىلداپ، ونى وزدەرىنىڭ ونەرلەرى، برەند رەتىندە قالىپتاستىرا العاندىعىندا. ەگەر ونى وزىمىزگە ءسىڭىرىپ العىمىز كەلسە، گوبەلەندى «الاشانىڭ زاماناۋي ءتۇرى» دەپ ساناۋىمىز قاجەت.
تۇكتى كىلەمدى توقۋ بارىسىندا توقۋ مانەرىندەگىدەي تەحنيكانى قولدانا وتىرىپ، سول تۇكتەردى كەيبىر جەرلەردە 10 - 15مم - دەي ۇزىندىقتا قالدىرىپ، كەي جەرلەرىندە تاقىرلاي قىسقارتىپ ۇيلەستىرىلەدى. جالپى گوبەلەن توقۋ ۇلكەن سەزىمتالدىقتى تالاپ ەتەدى.
تۇكتى كىلەم نەگىزىن قۇرۋ ءۇشىن ستانوك بولۋ كەرەك. ستانوك اعاشتان جاسالىنادى. گوبەلەن ونەرى وقۋشىلاردى اسەمدىكتى، سۇلۋلىقتى تۇسىنۋگە، بيىك ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن تاربيەلەيدى، ولاردىڭ وي - ءورىسىن، رۋحاني بايلىعىن دامىتادى.
حالقىمىزدىڭ كونە مادەنيەتىن ءار ساباق جىپكە سىيعىزىپ، بۇگىنگى زامانعا جەتكىزۋدە گوبەلەن ونەرىنىڭ دە ۇلەسى جىل ساناپ ارتىپ كەلە جاتىر. قازاق گوبەلەنىنىڭ نەگىزىن قالاعان مارقۇم سۋرەتشى قۇراسبەك تىنىبەكوۆ دەسەك، قازاق قىزدارىنىڭ ىشىنەن وسى سالاعا تۇڭعىش سارا جول سالعان – ءباتيما زاۋىربەكوۆا. «انا»، «دالا مادونناسى»، «ساۋكەلە كيگەن قىز»، «ۇزاتۋ»، «كۇتۋ» سىندى تۋىندىلاردىڭ اۆتورى.
گوبەلەن ونەرىنىڭ دامۋىنا ەرەكشە ۇلەس قوسقان قازاقستاندا سۋرەتشىلەر قاتارىنا:
ق. تىنىبەكوۆ، ب. زاۋىربەكوۆا، ن. پاۆلەنكو ت. ب. اتاۋعا بولادى.
گوبەلەن توقۋ ءۇشىن:
1. گوبەلەنشى - سۋرەتشى الدىمەن توقىلماقشى گوبەلەننىڭ سۋرەتىن كىشى قاعازعا ءتۇسىرىپ الادى.
2. گوبەلەنشى - بوياۋشى سۋرەتتەگى ءتۇرلى - تۇستەرگە سايكەس جىپتەردى الۋ ءۇشىن اق جىپتەردى ءار ءتۇرلى گۇلدەردىڭ جاپىراقتارىن، تامىرلارىن، اعاش قابىقتارىن پايدالانىپ بويايدى.
3. گوبەلەنشى - كارتونەر كىشى قاگازداعى سۋرەتتى توقىلماقشى گوبەلەن ەلشەمىندەي كارتونعا بوياۋلى ەتىپ سالادى.
4. گوبەلەنشى - توقىماشى سالعان سۋرەتى بويىنشا كىلەمدى توقيدى.
گەرباريي – بۇل كەپتىرىلگەن وسىمدىكتەر كوللەكسياسى لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا «گەرباريي» ءسوزى « شوپتەر كىتابى» دەگەن ماعىنا بەرەدى. الايدا گەربارييدە شوپتەر عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اعاش جاپىراقتارى، گۇلدەر دە بولۋى مۇمكىن.
يكەبانو – وسىمدىك تۇرلەرىنەن قۇراستىرعان گۇل شوعى ونەرىن ايتامىز.
پاننو – قوعامدىق مادەني ورىنداردى، ءۇي ءىشىن كوركەمدەۋ ءۇشىن جاسالعان ونەر تۋىندىسى.
بيسەرمەن توقۋ تەحنولوگياسى: پارالەل توقۋ؛ دوڭگەلەك توقۋ؛ ينەمەن توقۋ؛ ىلگەكپەن توقۋ؛ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى 1. سىمدى، بيسەردى اۋىزعا سالۋعا بولمايدى 2. سىمدى قايشىمەن قيادى
3. سىمدى كوزگە جاقىن ۇستامايدى.
بيسەردىڭ وتانى - ەجەلگى ەگيپەت. مىنە سولاردان بيسەر دەگەن اتاۋمەن جاڭا ۇعىم پايدا بولدى. ەگيپەتتەن، سيريادان بيسەردىڭ تەحنولوگياسى ريم يمپەرياسىنا دەيىن تارادى. بىرتە - بىرتە العاشقى ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىن يتاليادا، گرەسيادا، گەرمانيادا، يسپانيادا، فرانسيادا پايدا بولدى. ۋاقىت وتە كەلە شىعىس حالقىنا افريكا، ينديا، امەريكاعا، تىنىق مۇحيت ارالدارى مەن ەۆروپاعا، ازياعا كەنىنەن تارالدى. سۋ مونشاقتىڭ اتاۋى ءار حالىقتا ءار قالاي بولعان. مولداۆيادا - گاردانى، رەسەيدە - بيسەر، قازاقستان مەن قىرعىزستاندا – مونشاق، سۋ مونشاق دەپ اتالادى. مونشاقپەن ءساندى جۇمىستار جاساۋ تاريح وتە اردان باستالادى. بۇنى ونەرتانۋشى عالىمدارىمىز قولدانبالى ءسان ونەرى شەبەرلىگىنىڭ ايگىلى، وسى ۋاقىتقا دەيىن ساقتالىپ كەلگەن وتە ادەمى، ساپالى ورىندالعان جۇمىستارىن زەرتتەۋ ارقىلى دالەلدەنگەن. مونشاق ەرتەدە تاۋ ءحرۋستالى مەن انىق تاستاردان دايارلاعان. باعالى تاستارعا – الماس، لاعىل، يزۋمرۋد، ساپفير، تابيعي ءىنجۋ، الەكساندريت، يانتار، مارجان، جارقىراۋىق تاستارى جاتادى.
«اپپليكاسيا» اتاۋى لاتىننىڭ «جابىستىرۋ»، «قيىستىرۋ» دەگەن سوزىنەن شىققان. اپپليكاسيانى قولدانىلاتىن ماتەريالىنا قاراي ۇشكە ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى. ءبىرىنشىسى – ءتۇرلى قاعازدارمەن ورىندالاتىن اپپليكاسيا. ەكىنشىسى – ءار ءتۇرلى ماتا، كيىز، تەرى، شۇبەرەك، ت. ب. قولدانۋمەن ورىندالاتىن اپپليكاسيا. ءۇشىنشىسى – تابيعي ماتەريال (سابان، شي، قامىس ت. ب.) قولدانۋ ارقىلى ورىندالاتىن اپپليكاسيا.
سۋرەت تۇرىندە ورىندالعان اپپليكاسيا ءتۇرى ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى ەرتەرەكتە گرەسيا ونەرىندە پايدا بولعان.
ساندىك اپپليكاسيا تۇرلەرى قوراپ قاعازداردى، وتكرىتكالاردى بەزەندىرۋدە قولدانىلادى. ساندىك اپپليكاسيامەن قابىرعا گازەتتەردى، البوم، پاپكالاردى دا بەزەندىرەدى. ساندىك اپپليكاسيا ۇلگىسىمەن ءار ءتۇرلى ءتۇستى قاعازداردان گۇلدەردىڭ الۋان ءتۇرىن جاساۋعا بولادى. ساندىك ورنەكتىك اپپليكاسيانى ءتورتبۇرىش، ءۇشبۇرىش، شەڭبەر ىشىندە ويۋ - ورنەكتەردەن ۇيلەستىرىپ ورىنداۋعا بولادى.
2. جاسالۋ جولدارى:
a) ورىندالاتىن سۋرەتتى ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز بەتىنە قارىنداشپەن سالىپ، قايشىمەن ويىپ الۋ؛
ءا) ويىلعان قيىندى كەسكىندەردى قاعاز بەتىنە جەلىمدەمەس بۇرىن،
ۇيلەستىرىپ قويىپ، ورىندارىن قارىنداشپەن بەلگىلەپ الۋ؛
ب) ءاربىر قيىندىنى نومىرلەپ، رەت بويىنشا بەلگىلەنگەن ورىنعا جەلىمدەۋ. سيۋجەتتىك اپپليكاسيا تۇرىندە ءار ءتۇرلى مازمۇندا تاپسىرمالار ورىنداۋدىڭ ماڭىزى ەرەكشە.
3. قورىتىندى. ەركىن، ءار ءتۇرلى تاقىرىپتا جاسالعان شىعارماشىلىق جۇمىستارى وقۋشىلاردىڭ دەربەس ويلاۋىنا جانە شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋىنە مۇمكىندىك تۋعىزىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ارنايى (تۇزەتۋ) مەكتەپ ينتەرناتى مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق مەكەمەسى
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى: جولامانوۆا قۋانىشكۇل ءابىلدا قىزى
مادەني ەستەتيكالىق پاندەر بىرلەستىگى اپتالىعىنىڭ اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان جاس شەبەرلەر كورمەسى
تاقىرىبى: ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ
ماقساتى: ساندىك قولدانبالى قولونەر شىعۋ تاريحى، تۇرلەرى، قولونەر تۋىندىلارىنىڭ مازمۇنى، جاسالۋ جولدارى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. وقۋشىلاردىڭ يكەمدىلىگىن، ىسكەرلىگىن، شەبەرلىگىن قالىپتاستىرىپ، اسەمدىكتى، سۇلۋلىقتى تۇسىنۋگە تاربيەلەۋ، بيىك ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن، ولاردىڭ وي - ءورىسىن، رۋحاني بايلىعىن، قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ، ەڭبەك مادەنيەتىنە، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ. ءىس - شارا بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. نەگىزگى ءبولىم.
3. قورىتىندى.
1. بالالار شىعارماشىلىعى تۋىندىلارىن كورمەگە ورنالاستىرۋ. 6 - 9 سىنىپتارىنىڭ «جاس شەبەرلەرىنىڭ» قولىمەن دايىندالعان ونەر، شىعارماشىلىق تۋىندىلارىمەن كورەرمەندەردى تانىستىرۋ. شىعارماشىلىق تۋىندىلارىن كورەرمەندەر نازارىنا ۇسىنۋ.
2. شىعارماشىلىق تۋىندىلارىنىڭ جاسالۋ تەحنيكاسى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ساندىك قولدانبالى ونەر. قازاق حالقىنىڭ كەزىندەگى قولونەرى سان عاسىرلىق اقىل - ويدىڭ تاجىريبەسىن تابيعاتتى تۇسىنە ءبىلۋدىڭ، سونداي - اق داۋلەسكەر شەبەرلىك پەن دانالىق سۋرەتكەرلىكتىڭ قۇدىرەتتى تۋىندىلارى دەسەك، اسىرا ايتقاندىعىمىز بولماس. قولونەر شەبەرلەرىنىڭ جان دۇنيەسىنەن جۇرەك تالعامىمەن ءورىلىپ شىققان تۋىندىلار ادام جانىن رۋحاني بايىتىپ، تالعام تىنىسىن، كوڭىل كوكجيەگىن كەڭەيتىپ، ومىرگە كوزقاراسىن وڭالتادى. اقيقاتىندا، بۇل – شەبەردىڭ ناعىز شەبەرىنىڭ قولىنان كەلەتىن قۇدىرەت. سەبەبى، شەبەردىڭ ول ماڭداي تەرى، اقىل - پاراساتى، تالعام تۇسىنىگى، ومىرگە كوزقاراسى، دۇنيەتانىمى وزىندىك جۇرەك قالاۋىمەن قايتالانباس قولتاڭباسىنان كورىنىس تاباتىن بولسا.
ءسان جانە قولدانبالى ونەر - ءسان ونەرىنىڭ ءبىر سالاسى، تۇرمىسقا كاجەتتى كوركەم، جيھازدىق زاتتاردى جاسايتىن شىعارماشىلىق ءتۇرى. نەگىزىنەن، ءتۇرلى ءۇي جيھازدارىن، زەرگەرلىك ويۋ - ورنەكپەن اشەكەيلەنگەن زاتتار، تىرشىلىككە قاجەتتى ساندىك قۇرال - جابدىقتار، سۋۆەنيرلەر، قۇمىرا، سىي كەسەلەر، ت. ب. جاسايدى.
كىلەم - ساندىك قولدانبالى ونەر تۇرىنە جاتقىزامىز جانە شالۋ ادىسىمەن توقىلادى.
كىلەم تۇكتى جانە تۇكسىز بولىپ بولىنەدى. تۇك سالىپ توقۋ ونەرى كوبىنەسە قىزىلوردا، تورعاي، قوستاناي، شىمكەنت وڭىرلەرىندە جاقسى دامىعان.
گوبەلەن – سۋرەتتى، تۇكسىز، قابىرعاعا ىلىنەتىن جانە جەرگە توسەلەتىن كىلەم، ياعني قولمەن توقىلعان كەسكىندەمە. گوبەلەن – ساندىك قولدانبالى ونەر تۇرىنە جاتادى.
گوبەلەن ونەرىنىڭ شىعۋ تاريحى 20 - شى عاسىردىڭ باسىنان باستالادى. گوبەلەن دەربەس سۋرەتشىلىك ونەر تۋىندىسى رەتىندە العاش فرانسيا، يتاليا، يسپانيا، گەرمانيا ەلدەرىندە دامىپ، كەيىن رەسەي، بالتىق بويى، كاۆكازعا كەڭ تاراعان ەرتەدەن كەلە جاتقان الاشا، تىقىر كىلەم توقۋ ونەرى گوبەلەننىڭ قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى قولونەرىنە جات ەمەس.
گوبەلەننىڭ وتانى – فرانسيا. سوناۋ ورتا عاسىرلاردا ءومىر سۇرگەن اعايىندى گوبەلەندەر نەگىزىن سالعاندىقتان، سولاردىڭ ەسىمىمەن اتالاتىن وسى ءبىر ونەر ءتۇرىنىڭ قازاق جەرىندە جىلى قابىلدانىپ، تەز تارالۋى – بىزدە نەگىزدىڭ بارلىعىنان. ول قانداي نەگىز؟ گوبەلەنگە قاراڭىز دا، قازاقتىڭ تاقىر كىلەمىمەن سالىستىرىڭىز. ەش ايىرماسى جوق. ايىرماسى – تەك فرانسۋزدار ەرتەرەك قيمىلداپ، ونى وزدەرىنىڭ ونەرلەرى، برەند رەتىندە قالىپتاستىرا العاندىعىندا. ەگەر ونى وزىمىزگە ءسىڭىرىپ العىمىز كەلسە، گوبەلەندى «الاشانىڭ زاماناۋي ءتۇرى» دەپ ساناۋىمىز قاجەت.
تۇكتى كىلەمدى توقۋ بارىسىندا توقۋ مانەرىندەگىدەي تەحنيكانى قولدانا وتىرىپ، سول تۇكتەردى كەيبىر جەرلەردە 10 - 15مم - دەي ۇزىندىقتا قالدىرىپ، كەي جەرلەرىندە تاقىرلاي قىسقارتىپ ۇيلەستىرىلەدى. جالپى گوبەلەن توقۋ ۇلكەن سەزىمتالدىقتى تالاپ ەتەدى.
تۇكتى كىلەم نەگىزىن قۇرۋ ءۇشىن ستانوك بولۋ كەرەك. ستانوك اعاشتان جاسالىنادى. گوبەلەن ونەرى وقۋشىلاردى اسەمدىكتى، سۇلۋلىقتى تۇسىنۋگە، بيىك ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن تاربيەلەيدى، ولاردىڭ وي - ءورىسىن، رۋحاني بايلىعىن دامىتادى.
حالقىمىزدىڭ كونە مادەنيەتىن ءار ساباق جىپكە سىيعىزىپ، بۇگىنگى زامانعا جەتكىزۋدە گوبەلەن ونەرىنىڭ دە ۇلەسى جىل ساناپ ارتىپ كەلە جاتىر. قازاق گوبەلەنىنىڭ نەگىزىن قالاعان مارقۇم سۋرەتشى قۇراسبەك تىنىبەكوۆ دەسەك، قازاق قىزدارىنىڭ ىشىنەن وسى سالاعا تۇڭعىش سارا جول سالعان – ءباتيما زاۋىربەكوۆا. «انا»، «دالا مادونناسى»، «ساۋكەلە كيگەن قىز»، «ۇزاتۋ»، «كۇتۋ» سىندى تۋىندىلاردىڭ اۆتورى.
گوبەلەن ونەرىنىڭ دامۋىنا ەرەكشە ۇلەس قوسقان قازاقستاندا سۋرەتشىلەر قاتارىنا:
ق. تىنىبەكوۆ، ب. زاۋىربەكوۆا، ن. پاۆلەنكو ت. ب. اتاۋعا بولادى.
گوبەلەن توقۋ ءۇشىن:
1. گوبەلەنشى - سۋرەتشى الدىمەن توقىلماقشى گوبەلەننىڭ سۋرەتىن كىشى قاعازعا ءتۇسىرىپ الادى.
2. گوبەلەنشى - بوياۋشى سۋرەتتەگى ءتۇرلى - تۇستەرگە سايكەس جىپتەردى الۋ ءۇشىن اق جىپتەردى ءار ءتۇرلى گۇلدەردىڭ جاپىراقتارىن، تامىرلارىن، اعاش قابىقتارىن پايدالانىپ بويايدى.
3. گوبەلەنشى - كارتونەر كىشى قاگازداعى سۋرەتتى توقىلماقشى گوبەلەن ەلشەمىندەي كارتونعا بوياۋلى ەتىپ سالادى.
4. گوبەلەنشى - توقىماشى سالعان سۋرەتى بويىنشا كىلەمدى توقيدى.
گەرباريي – بۇل كەپتىرىلگەن وسىمدىكتەر كوللەكسياسى لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا «گەرباريي» ءسوزى « شوپتەر كىتابى» دەگەن ماعىنا بەرەدى. الايدا گەربارييدە شوپتەر عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اعاش جاپىراقتارى، گۇلدەر دە بولۋى مۇمكىن.
يكەبانو – وسىمدىك تۇرلەرىنەن قۇراستىرعان گۇل شوعى ونەرىن ايتامىز.
پاننو – قوعامدىق مادەني ورىنداردى، ءۇي ءىشىن كوركەمدەۋ ءۇشىن جاسالعان ونەر تۋىندىسى.
بيسەرمەن توقۋ تەحنولوگياسى: پارالەل توقۋ؛ دوڭگەلەك توقۋ؛ ينەمەن توقۋ؛ ىلگەكپەن توقۋ؛ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى 1. سىمدى، بيسەردى اۋىزعا سالۋعا بولمايدى 2. سىمدى قايشىمەن قيادى
3. سىمدى كوزگە جاقىن ۇستامايدى.
بيسەردىڭ وتانى - ەجەلگى ەگيپەت. مىنە سولاردان بيسەر دەگەن اتاۋمەن جاڭا ۇعىم پايدا بولدى. ەگيپەتتەن، سيريادان بيسەردىڭ تەحنولوگياسى ريم يمپەرياسىنا دەيىن تارادى. بىرتە - بىرتە العاشقى ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىن يتاليادا، گرەسيادا، گەرمانيادا، يسپانيادا، فرانسيادا پايدا بولدى. ۋاقىت وتە كەلە شىعىس حالقىنا افريكا، ينديا، امەريكاعا، تىنىق مۇحيت ارالدارى مەن ەۆروپاعا، ازياعا كەنىنەن تارالدى. سۋ مونشاقتىڭ اتاۋى ءار حالىقتا ءار قالاي بولعان. مولداۆيادا - گاردانى، رەسەيدە - بيسەر، قازاقستان مەن قىرعىزستاندا – مونشاق، سۋ مونشاق دەپ اتالادى. مونشاقپەن ءساندى جۇمىستار جاساۋ تاريح وتە اردان باستالادى. بۇنى ونەرتانۋشى عالىمدارىمىز قولدانبالى ءسان ونەرى شەبەرلىگىنىڭ ايگىلى، وسى ۋاقىتقا دەيىن ساقتالىپ كەلگەن وتە ادەمى، ساپالى ورىندالعان جۇمىستارىن زەرتتەۋ ارقىلى دالەلدەنگەن. مونشاق ەرتەدە تاۋ ءحرۋستالى مەن انىق تاستاردان دايارلاعان. باعالى تاستارعا – الماس، لاعىل، يزۋمرۋد، ساپفير، تابيعي ءىنجۋ، الەكساندريت، يانتار، مارجان، جارقىراۋىق تاستارى جاتادى.
«اپپليكاسيا» اتاۋى لاتىننىڭ «جابىستىرۋ»، «قيىستىرۋ» دەگەن سوزىنەن شىققان. اپپليكاسيانى قولدانىلاتىن ماتەريالىنا قاراي ۇشكە ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى. ءبىرىنشىسى – ءتۇرلى قاعازدارمەن ورىندالاتىن اپپليكاسيا. ەكىنشىسى – ءار ءتۇرلى ماتا، كيىز، تەرى، شۇبەرەك، ت. ب. قولدانۋمەن ورىندالاتىن اپپليكاسيا. ءۇشىنشىسى – تابيعي ماتەريال (سابان، شي، قامىس ت. ب.) قولدانۋ ارقىلى ورىندالاتىن اپپليكاسيا.
سۋرەت تۇرىندە ورىندالعان اپپليكاسيا ءتۇرى ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى ەرتەرەكتە گرەسيا ونەرىندە پايدا بولعان.
ساندىك اپپليكاسيا تۇرلەرى قوراپ قاعازداردى، وتكرىتكالاردى بەزەندىرۋدە قولدانىلادى. ساندىك اپپليكاسيامەن قابىرعا گازەتتەردى، البوم، پاپكالاردى دا بەزەندىرەدى. ساندىك اپپليكاسيا ۇلگىسىمەن ءار ءتۇرلى ءتۇستى قاعازداردان گۇلدەردىڭ الۋان ءتۇرىن جاساۋعا بولادى. ساندىك ورنەكتىك اپپليكاسيانى ءتورتبۇرىش، ءۇشبۇرىش، شەڭبەر ىشىندە ويۋ - ورنەكتەردەن ۇيلەستىرىپ ورىنداۋعا بولادى.
2. جاسالۋ جولدارى:
a) ورىندالاتىن سۋرەتتى ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز بەتىنە قارىنداشپەن سالىپ، قايشىمەن ويىپ الۋ؛
ءا) ويىلعان قيىندى كەسكىندەردى قاعاز بەتىنە جەلىمدەمەس بۇرىن،
ۇيلەستىرىپ قويىپ، ورىندارىن قارىنداشپەن بەلگىلەپ الۋ؛
ب) ءاربىر قيىندىنى نومىرلەپ، رەت بويىنشا بەلگىلەنگەن ورىنعا جەلىمدەۋ. سيۋجەتتىك اپپليكاسيا تۇرىندە ءار ءتۇرلى مازمۇندا تاپسىرمالار ورىنداۋدىڭ ماڭىزى ەرەكشە.
3. قورىتىندى. ەركىن، ءار ءتۇرلى تاقىرىپتا جاسالعان شىعارماشىلىق جۇمىستارى وقۋشىلاردىڭ دەربەس ويلاۋىنا جانە شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋىنە مۇمكىندىك تۋعىزىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قوستاناي وبلىسى، تاران اۋدانى»،
