ونىڭ بايى ءارتىس
كۇيەۋى كورشى بولمەدە تەلەفون بەتىنە قاراپ، اراسىندا «تىرق-تىرق» كۇلىپ قويادى. كەشكى تاماق قامىنا كىرىسەيىن دەسە، جاسىنان اسقان بالاسى ەتەگىنەن جابىسىپ مازاسىن قاشىرىپ قويمادى. ۇلىن قولىنا الىپ جارىنىڭ قاسىنا جىندانا كەلدى.
— ەڭ بولماسا بالاڭا قاراپ تۇرساڭشى. باسقا ەش نارسە سۇراپ جاتقان جوقپىن. كۇندە وسى جاعداي! نە دۇرىستاپ تاماق ىشە المايسىڭ، نە ۇيقى جوق. نە دەگەن ادامسىڭ؟!
— مەن ءارتىسپىن!
— ءارتىس بولساڭ وزىڭە. جۇرتتىڭ بايى كورەرمەندەردەن گۇل شوقتارىن جيناپ ايەلدەرىنە الىپ كەلۋشى ەدى. سەندە ول دا جوق! سەنىڭ ارتىستىگىڭدى مەننەن باسقا بىرەۋ بىلەدى مە؟!
— وي، ءالى مەنىڭ جۇلدىزدى ءساتىمدى كورگەن جوقسىڭ!
— ونى كورۋگە ءومىرىم جەتپەي قالادى دەپ قورقامىن. مىنا ريتم مەنى ولتىرەتىن شىعار. جۇمىسقا بار، كەل. بالانى قارا، ەمىز، ۇيىقتات، شومىلدىر. ول جەتپەگەندەي سەنىڭ قاس قاباعىڭا قاراۋ كەرەك! ءۇي جۇمىستارى جايلى جاق اشپاي-اق قويايىن.
— كۇشتى ەمەس، وسەك ايتۋعا ۋاقىتىڭ جوق — دەپ، ىشەك سىلەسى قاتىپ كۇلدى. وعان شىداي الماعان ول پەرزەنتتىن كيەۋىنىڭ قولىنا ۇستاتىپ:
— مەن دە جۇرتتىڭ قاتىنى ۇقساپ ءومىر سۇرگىم كەلەدى — دەپ، اشۋعا بۋلىعا دارەتحاناعا كىرىپ كەتتى. ارتىنان كيەۋى:
— وندا ساعان جۇرتقا بايعا شىعۋ كەرەك ەدى... — دەدى دە ۇندەمەي قالدى. ۇيدە شىبىننىڭ ىزىڭى عانا ەستىلەتىن تىنىشتىق ورنادى. ول ءبارىن ادەيى ىستەپ وتىر دەپ، قالتاسىنان تەلەفونىن شىعارىپ شۇقىپ وتىرىپ الدى. قولىنداعىسى ءتۇرلى الەمدەرگە ەسىك اشاتىن سەكىلدى. ىشىندە جوقتىڭ ءبارى بار. ءبىر كەزدە سىرتقى ەسىك «تارس» ەتە قالعاندا ۇيقىدان شوشىپ تۇرعانداي سەلك ەتە قالدى. نە بولعانىن بىلۋگە شىقتى.
تۋرا ءبىر باسقا ۇيگە كىرگەن ءتارىزدى. جاڭا عانا قابىرعاعا ءىلۋلى تۇرعان سۋرەت جوق. ورىنىندا كىشكەنتاي كىلەمشە ءىلۋلى تۇر. قولدانىس زاتتارى سول قالپى بولسا دا، ورىندارى وزگەرگەن. كورشى بولمەدە كۇيەۋى وتىر. ءبىراق، ءتۇرى وزگەشە. ياعني، ءبىراز قارتايعان. تۇككە تۇسىنبەي دەل-سال.
— شىقتىڭ با، كەمپىر؟! ءما، نەمەرەڭدى ۇستاي تۇر! سەن شىقانشا قىسىلىپ قالدىم — دەپ، بىرگە دە تولماعان بالانى ۇستاتىپ دارەتحاناعا كىرىپ كەتتى. باسى اينالىپ ديۆانعا جايعاستى. قولىنداعى نەمەرەسىنىڭ تۇرىنە قارايدى، ۇلىنا ءبىراز ۇقسايدى. سوندا دا ءوز كوزىنە ءوزى سەنەر ەمەس. «ءومىرىم دارەتحانادا ءوتىپ كەتتى مە؟» دەگەن وي مازالاي باستادى.
— ءاي، باي-اۋ؟! نە بوپ كەتتى تەگى؟
ۇنسىزدىك. ول ءالى باستى بولمەدەن شىقپاعان كورىنەدى.
— ءومىر قىسقا دەگەنى وسى شىعار... — دەدى سىبىرلاپ، كيەۋىنىڭ قاراسىن كورىپ: — ءاي، سەن وسى جۇلدىزدى ساتىڭە جەتتىڭ بە؟ ەسىمە سالىپ جىبەرشى...
— نە ايتىپ تۇرسىڭ؟! مەن ارتىستىكتەن كەتكەلى قاي زامان؟
— ويبا-ا-اي-اۋ، نەگە؟
— ءوزىڭ ەمەس پە جۇرتتىڭ بايىنا قىزىعىپ: «اناۋ مىنانداي، مىناۋ انانداي» دەيتىن. سودان كەيىن پەنسياعا مەبەل شىعاراتىن فابريكادان شىقتىم عوي.
— ءبىزدىڭ نەشە بالامىز بار؟
— سەن كەمپىر ابدەن ەسىڭ اۋىسقاننان ساۋمىسىڭ؟! ءوزىڭ ءبىر بالادان سوڭ «تۋمايمىن، پيگۋرام بۇزىلادى. ەپتەي المايمىن» دەپ، زارلاپ قويمادىڭ ەمەس پە؟! نەمەنە ەسىڭدە جوق پا؟! — دەگەن ءسوزى، وزىڭە جات ەكەنىن، بۇل جەردە ءبىر گاپ بارىن سەزگەن ول:
— ءاي، شال-اۋ مىنا بولمەدەگى اينا قايدا؟!
— جوق. ساتىپ جىبەردىم — دەپ كۇلىپ، كەيىن تاماعى قىشىپ جوتەلىپ كەتتى. سول ساتتە جاتىن بولمەدەن بالاسىنىڭ كۇلگەن داۋىسى ەستىلدى.
— ەسىتتىڭ بە؟ مەن ءقازىر — دەپ، ورىنىنان تۇرماقشى ەدى. زورعا كەلە جاتقان شالى قاسىنا وقتاي ۇشىپ جەتتى. ءبىراق ەكى مەتردەي قاشىقتىق ساقتاپ توقتادى.
— نە دەيسىڭ؟ قۇلاق ۇيرەنىپ قالعان. مەن دە بالامىزدىڭ كىشكەنتاي كەزىن ساعىنعاندا وسىنداي داۋىستار ەستيمىن.
— كانە، بەرى جاقىنداشى...
— وي، باياعى كۇش جوق. قويساڭشى، كەلىنىڭمەن تالاسىپ...
— كۇيدىرگى، ادامنىڭ جۇرەگىن شىعارا جازدادىڭ عوي. بار بەتىڭدەگى گريمىڭدى جۋ. ءارتىس دەسە ءارتىسسىڭ! — دەگەن، ايەلىنىڭ نالاسىنا قۇمارى قانعانشا جاتىپ الىپ كۇلدى. — جۇلدىزدى ءساتىڭ قۇتتى بولسىن! ايتپاقشى، مىنا بالا كىمدىكى؟
— جىگىتتەر قىزدار، شىعا بەرىڭدەر ءبارىن ءبىلىپ قويدى! ۋاقىت تا بولدى.
اس جانە جاتىن بولمەلەردەن قىز-جىگىتتەر ءتۇرلى شارلار مەن ادەمى بەزەندىرىلگەن تورت كوتەرىپ «تۋعان كۇنىڭمەن» دەپ، ءان شىرقاپ كىرىپ كەلە جاتتى. قالعانى گۇل شوقتارىن كوتەرىپ سىرتقى ەسىكتەن كىردى. سويتسە، كۇندەلىكتى كۇيبەڭمەن ءجۇرىپ، ءوز تۋعان كۇنىن ۇمىتىپ كەتىپتى. تەز داستارحان جايلىپ، ءبارى جايعاستى. ول بالاسىنىڭ ماڭدايىنان يىسكەپ، جۇرتتىڭ ءومىرىنسىز دە باقىتتى ەكەنىن سەزىندى.
You Might Also Like
-
جۇمىس كۇنى ءتامامدالىپ، ءۇيىمنىڭ جانىنا جەتكەنىم سول عانا تامۇقتىڭ قارا توبەتتەرى تاپ باسىپ قولىمدى قايىرىپ كەتتى. نە بولىپ جاتقانىن ءتۇسىنىپ ۇلگەرمەدىم. تەرگەۋشىگە الىپ باردى.
-
بىردە جانۋارلار الەمىندە دۇركىرەگەن توي ءوتتى. كوپشىلىكتىڭ قۋانىشتى كۇيدە. تەك داستارحان شەتىندە وتىرعان ەكى شوشقا، قارسى الدىناعى قوناقتىڭ تۇرىنە قاراپ كوڭىل كۇيلەرىنىڭ ءراسۋاسى شىقتى. ول، ءپىل ەدى. ...
