وشاق باسىنداعى ەكەۋ
ول — جالعاندا اداسىپ جۇرگەن پەندە مە، الدە ماقساتىنا جەتە الماعاننىڭ ءبىرى مە؟ كىم؟...
تەلەفونمەن جەتكەن حابار مۇنىڭ جانىن شىرىلداتتى. دالاعا شىعىپ، قىرىق جاماۋ قارا ماتا توسەلگەن كوككە كوز تاستاپ، تەمەكىسىن تۇتاتتى. وي ەتەگىنەن ۇستاپ قوراپتان ەكىنشىسىن الىپ شەكتى. شامالى ۋاقىتتان سوڭ اياعىنىڭ استىنا سالىپ ەزگىلەدى دە اسىعىس ەليتالىق ءۇيدىڭ پاتەرىنە بەت الدى. كوپ جينالعان جوق، ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىتتا جالدامالى كولىكتىڭ ارتىندا وتىردى.
جۇڭگو قورعانى سىندى ۇزاققا سوزىلعان جول دىتتەگەن مەكەنىنە ءتۇس اۋا جەتكىزدى. قالتاسىنان ءبىر بۋما اقشا شىعارىپ، كۇرىش اراسىنان تاس ىزدەگەندەي بىرەۋىن شىعارىپ بەرىپ، بالالىق شاعى وتكەن اۋلاعا كىردى. ءبارى دە باياعىداي. ءتىپتى، اياقتان شالۋعا دايىن تۇراتىن اسفالتتاعى شۇڭقىر دا، اعاش باسپالداققا ويىپ جازعان العاشقى سەزىم ەسىمى دە بۇزىلماعان. قۇددى بۇل اۋلانى ۋاقىت اينالىپ وتكەندەي. تەرەزە جاققا كوز سالعاندا ءوزىنىڭ بالالىق بەينەسىن كوردى.
كىشكەنتاي تۇرسىن ەسىك الدىندا تۇرعان ەسەيگەن ءوزىن اكەسى دەپ ويلاپ قارسى الۋعا جۇگىردى. كوپكە سوزىلماي ەسىكتى بالا تۇرسىن اشتى. كۇتكەن جانىن كورمەي، ەسەيگەن تۇرسىنعا باستان-اياق قاراپ، تاني الماي ەسىكتى تارس ەتتى. تۇرسىن كوز الدىندا بولعان جايتقا تۇسىنە الماي ەسىكتى جۇلقىپ اشتى. ارعى جاعىنان ەشكىمنىڭ قاراسى كورىنبەدى.
ىشكە ەنىپ اناسىنىڭ بولمەسىنە بەتتەدى. كىرگەن بويدا اداسىپ كەتكەندەي سەزىمدە توقتادى. اناسىنىڭ قاسىندا وتىرعان كەلىنشەك تە، تۇرسىندى كورىپ استىنان سۋ شىققان جانداي اتىپ تۇرىپ:
— نە ىستەپ ءجۇرسىز؟ قالاي تاۋىپ كەلدىڭىز؟ — دەپ اتىپ الارداي زىلمەن جاقتارىن كۇشتەپ اشىپ سويلەپ، قاسىنداعى قارتاڭ ايەلگە بۇرىلىپ — اداسىپ كەتكەن بولار، ءقازىر شىعارىپ سالامىن... — دەپ ورىنىنان كوتەرىلە بەرگەنى سول ەدى، توسەك تارتىپ جاتقان ءاليما انا
— كەلدىڭ بە بالام؟
— ءيا، ماما! — دەپ، سوڭعى ءسوزدى ادەيى انىق ايتتى.
— جولدان شارشادىڭ با بالام؟
— اۋرە بولما، ءبارى ورىنشا — اناسىنىڭ قاسىنداعى بالىم ەسىمدى كەلىنشەكتىڭ ىڭعايسىزدانىپ قالعانىنان راحات تاپقانداي — قانشا بەرۋىم كەرەك؟ قارىز بولعاندى جاقتىرمايمىن.
— نە ءۇشىن؟
— بىرىنشىدەن اناما قاراعانىڭا، ەكىنشىدەن كەتۋىڭ ءۇشىن.
— راحمەت ايتساڭىز جەتەدى. ءسىز قالانىڭ بۇزىلعان اۋاسىن كوپ جۇتىپ قويعان ءتارىزدىسىز! — دەپ، شىعىپ كەتتى. ارتىندا قالعان ول
— بالكىم...
— كەلمەي جاتىپ نە ءبۇلدىردىڭ بالام؟
— بىلمەدىم....
— بالىمنان بارىپ كەشىرىم سۇرا!
— بالكىم... — دەدى دە ءبىراز ويلانىپ، كەلىنشەك ارتىنان شىقتى.
كوشەدەگى بىرەڭ-ساراڭ ۇيلەردىڭ تۇرپاتى وزگەرمەسە، قالعانى ون بەس جىل بۇرىن قالاعا كەتكەن كۇنگىدەي.
ىزىنەن شىققان ادامى جوق. تاعى دا سەبەپسىز كۇيدە جوعالدى. قاي ۇيدە، قاي كورشىنىڭ وشاعىن تۇتاتىپ وتىرعانى دا بەلگىسىز. قارا شاڭىراققا بەت بۇرعانى سول ەدى، ارت جاعىنان
— اعا، قالىڭىز قالاي؟ كورمەگەلى كوپ بولدى... — جاعدايىن سۇراپ تۇرعان كىسى مۇنى تانىسا دا، بۇل ونى تاني الماي قولىن سوزدى. — تانىماعان سەكىلدىسىز، كەرەي شالدىڭ بالاسى جەڭىسپىن. اتالارىمىز بەس اتادان قوسىلعان — دەگەن سوزدەردەن سوڭ ەسىنە تۇسكەندەي كەيىپ تانىتتى.
— جاقسى.
— ءجۇرىڭىز ۇيگە بارىپ، داستارحان باسىندا كوسىلىپ اڭگىمە سوعامىز.
جەڭىس قارسىلىق بىلدىرگەنىنە قاراماي، كونبەسىنە قويمادى.
— كەلىنىڭىزدىڭ قولىنان شاي ىشەسىز، ءجۇرىڭىز... — دەپ، اۋىزى كوپىرىپ، جاعى-جاعىنا تيمەي ءسوز باستادى. ول قاسىندا ۇندەمەي تىڭداپ كەلەدى. باسىندا ءتۇرلى ويلار، سونىڭ ءبىرى «بالىم قايدا؟» بولسا، ەكىنشىسى «جەڭىس كىم؟ اۋىزى شارشامادى ما؟» ءبىرى ءسوزدى، ەكىنشىسى ويدى ەرمەك ەتىپ كەرەي شالدىڭ مەكەنىنە جەتتى. قاقپا اشىلىپ، قارسى تاراپتان جۇيرىك مىنگەن كىشكەنتاي بالا شىقتى. اعاسىنا قول بەرىپ امانداسىپ، تۇرسىنعا تانىمايتىن كوزدەرمەن قاراپ ءوتىپ، شابا جونەلدى.
— اعامنىڭ ەركەسى عوي. ايتپاقشى، ءالى ۇيلەنبەدىڭىز بە؟
— جوق، وعان ۋاقىت جوق!
— ۋاقىت تابۋ كەرەكتىگىن بىلمەگەن ەكەنمىن — دەپ، ىشەگى تارتىلعانشا كۇلدى. سول داۋىستان بولار، اۋلاعا بالىم شىقتى. ءدال باعاناعى كوز قاراس، ءبىراق بۇل جولى ءۇن جوق.
— قايىن اعاڭا سالەم سالمايسىڭ با؟
— اۋرە بولماي-اق قويسىن.
— ونىسى قالاي بۇل ءبىزدىڭ سالتىمىز.
— قالا كورگەن ادام تۇرمىستان جىراقتاپ قالعان بولار — دەپ ءيىلىپ سالەم سالدى.
— ءاي، قاتىن سەنىڭ دە ايتپايتىنىڭ جوق. ودان دا، داستارحان جاي، اعامىزعا فيرمەننىي شايىڭنان جاسا...
— مەن بارا بەرەيىن، اۋرە بولماڭدار.
— جوعا، قايىن اعا مەنىڭ قولىمنان كۇندە شاي ىشە بەرمەيسىز. شايسىز ەشقايدا جىبەرمەيمىز.
— مەن دە سونى ايتام — دەپ، جەڭىس قوستاپ شىقتى. سوڭعى ءسوز قۇلاعىنىڭ شەتىنە دە جەتكەن جوق، ال بالىمنىڭ ايتقانى وتكەن ءومىرىنىڭ ءبىر پاراعىن اشقانداي بولدى. وسىدان جەتى جىل بۇرىن ايتىلعانعا ۇقساس ەدى. سول كەزدە بۇل «كۇندە ىشەتىن مەزگىل كەلگەندە، شاي دايىنداپ شارشايسىڭ» دەپ ازىلدەگەن. ءبىراق ءقازىر جاعداي باسقا، ءۇنسىز تورگە جايعاستى.
— ناننان اۋىز ءتيىپ وتىرىڭىز.
— جولدا، قىسىلىپ قالىپپىن.
— ا، ول دا ءسوز بە، اۋلانىڭ تومەنگى جاعىندا. ءجۇرىڭىز كورسەتەيىن.
— ا، جوق. ءوزىم تاۋىپ الارمىن... وتىرا بەر.
ول بەلگىلى مەكەنگە بەت العاندا، جول بويىندا وشاققا ارناپ سالىنعان تامدا تانىسىن كوردى. باسقالاردىڭ كوزىنە ءتۇسىپ قالماۋ ءۇشىن اشىق تۇرعان ەسىكتەن كىردى. بالىمنىڭ قولى ارانى اشىلعان وشاق اۋزىنا وتىن سالۋدان تىنباي، قاسىنداعى جانعا سۋىق قاراپ، ارى قاراي ءىسىن جالعاستىرىپ جاتتى.
— سەنەن جاقسى اكتريسا شىعادى ەكەن...
— ءسىز كەلگەنشە ءوزىم دە بايقاماعان ەكەنمىن. قولدان كەلگەنشە تىرىسىپ ءجۇرمىز.
— دەمەك، وسى ءومىر ءۇشىن مەننەن كەتتىڭ بە؟ — دەپ، الدىندا جاتقان اعاشتى بۇتاقتاي باستادى.
— سولاي شىعار.
— كەز كەلگەن ءيتتىڭ بەرە الاتىنىن نەگە مەنىڭ اۋىلىمنان ىزدەدىڭ؟
— ءسىزدىڭ اۋىلىڭىز قالا دەپ ويلاعام.
— نەگە؟
— سەبەبى...
— وزگەلەر سياقتى ءومىر سۇرگىم كەلگەنى ءۇشىن بە؟
— سولاي شىعار...
— اكەم سياقتى بولعىم كەلگەن جوق.
— وندا قاتە ويلاپسىز!
— جوق، سەن مەنەن ارتىق نە بىلەسىڭ؟ اكەم مەن انام ماعان ەلدەن ارتىپ ەشتەڭە بەرە الماعان.
— ال، ەندى ءسىز بەرىپ جاتىرسىز با؟
— اي، سايىن جىبەرىپ وتىرمىن.
— مۇرنىڭىزدان ارى كورمەيدى ەكەنسىز. ادامعا اقشا كەرەك ەمەس، قاراپايىم مەيىر كەرەك. سۇراقتارىڭىزعا دا جاۋاپ وسى. ەگەر بايلىقتا شالقىپ ءومىر ءسۇرۋدى ارمانداسام، كەز كەلگەن قالتاسى تومپايعان ءيتتى وزىمە پار كورەر ەم — دەپ بولعانى سول ەدى بۇرىنعى جىگىتتى جەردە تۇرعان شەلەكتەگى سۋدى وشاقتىڭ اۋزىنا قۇيا سالدى
— اۋرە، بولماي-اق قويىڭدار!
— بۇل نە ىستەگەنىڭىز قايىناعا؟ ءدام تاتپاي كەتەيىن دەپ جاتقانىڭىز قالاي؟
— ءبىزدىڭ ءۇيدى يەسىز قالدىرماڭدار — دەدى دە بوتەن كوشەلەرمەن تەڭسەلىپ كەتە باردى.
You Might Also Like
-
كەشەگى بولعان ءورتتىڭ شوقتارى ءالى سونە قويماعان. وڭىردەگى كۇيگەن جەرلەر مەنمۇندالاپ كوزگە ۇرادى. تەمىر قورانىڭ جانىنان تۇنىمەن وت وشىرۋگە كۇشىن سالىپ ءۇستى-باسىنا ءتۇتىن ءيىسى ءسىڭىپ، بەتتەرى قارا قوجال...
-
جانۋارلار الەمىندە عالامشار كولەمىندە بولماعان وزگەرىس جۇزەگە استى. پاتشالىق ءۇي مىسىعىنىڭ قولىنا كوشتى. سول ەكەن، كوپ ۋاقىت وتپەي ءوز-وزىن قۇداي كوردى. بيلىگىن اسىرا پايدالانۋدى ۇيرەندى. ءوزىنىڭ ەسۋا...
