وقۋشى جاستارعا ۇلگى
(قازاقستاننىڭ 1ء-شى باسپا ونەرىنىڭ كۋرسى)
ورىنبوردا ءارىپ ءتىزۋ ءىسىن ۇيرەتەتىن قازاقستاننىڭ 1ء-شى تۇڭعىش باسپا ونەرىنىڭ كۋرسى بار. كۋرستىڭ اشىلعانىنا 2 اي شاماسىنداي بولدى. كۋرستا 23 قازاق جاستارى وقيدى.
جاقىن ارادا مەن ادەيى كۋرستى كورەيىن دەپ كەرۋەن سارايداعى كۋرسقا باردىم. مەنىڭ بارۋىم ءدال ءبىر ساباق ءبىتىپ، ەكىنشى ساباق باستاۋدىڭ الدىنداعى تىنىس ۋاقىتىنا تۋرا كەلدى.
كەرۋەن سارايعا مەن اۆتوموبيلمەن كىرىپ كەلگەنىمدە كەرۋەن سارايدىڭ تۇكپىر ۇيىندەگى قازاقستاننىڭ ايماقتىق باسپاحاناسىنىڭ الدىندا بىركەلكى قازاق جاستارى، ءبارىنىڭ ۇستەرىندە ىلعي قىزىل-قوڭىر كويلەك، بۇتتارىندا قارا شالبار، اياقتارىندا سارى قوڭىر شىبىلەت، ماعان قارسى جولىقتى.
كۋرستاعى جاستار وسىلار ەكەنى وزىمە بەلگىلى.
امانداستىق. مەن كورۋگە كەلگەنىمدى ايتىپ، بالالارمەن بىرگە ولاردىڭ وقيتىن ۇيلەرىنە كىردىم. وقيتىن ۇيلەرگە كىرىپ، ءۇيدىڭ جان-جاعىن جىلدام جاعالاي قاراپ جىبەرىپ، كوڭىلىم تولىپ، جۇرەگىم ءبىرتۇرلى جىلىپ كەتتى. ونىڭ سەبەبى مىناۋ:
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش 1ء-شى ءارىپ ءتىزۋ ءبىلىمىن ۇيرەتەتىن باسپا كۋرسى.
وقۋ ۇيلەرى تاپ-تازا.
ءۇيدىڭ جان-جاعىندا، ىرگەلەرىندە، جوعارىدا جەردىڭ كارتالارى ىلىنگەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بولەك جاسالعان كارتاسى ىلىنگەن. لەنيننىڭ سۋرەتى ىلىنگەن. مەتريچەسكيي ەسەپتىڭ نۇسقالارى ىلىنگەن. وتىراتىن پارتالارى تازا، تارتىپپەن قويىلعان. وقىتۋشىنىڭ تۇراتىن مىنبەرىندە شاكىرتتەردىڭ داپتەرلەرىن قاراپ ءبىر وقىتۋشى قازاق جىگىت تۇر. وقىتۋشىنىڭ ارتىندا قارا تاقتا تۇر. ونىڭ دا ماڭايى تاپ-تازا. ءۇيدىڭ ءار جاعىندا جاعالاي بولەك-بولەك قاتتى قاعازدارعا جۋان ماشىق ارىپتەرمەن باسىلعان ءارتۇرلى ۇگىت سوزدەر ءىلۋلى تۇر.
ءبىر قاتتى قاعازداعى ءىلۋلى تۇرعان ءسوز مىناۋ: «كوممۋنيزمگە توتە جول — وقۋ» ەكىنشى قاعازداعى ءسوز مىناۋ: «ونەر-بىلىمنىڭ بەلگىسى — تازالىق». ءۇشىنشى ءبىر قاعازدا مىنا ءسوز تۇر: «ەدەنگە تۇكىرمەڭىز، ەدەنگە قيقىم تاستاماڭىز» جانە ءبىر قاعازدا مىنا ءسوز تۇر: «ەڭبەكشىلەردىڭ ءبىر قۇرالى — باسپا ءسوز» ءام تاعى دا كوپ وسىنداي سوزدەر ءىلۋلى.
قازاقستان ءباسپاسوزىنىڭ بولاشاق يەلەرى، قازاقستاننىڭ باسپا ءسوز ءۇيىنىڭ تۇڭعىش ۇلدارى مەنىڭ قاسىما كەلىپ تۇردى. ءبارىنىڭ ءۇستى-باستارى تازا، ءبارىنىڭ ءجۇرىس-تۇرىستارى ءتارتىپتى، بىلىمگە شۇعىلدانعان زەيىندەرىنىڭ بارلىعىن كورسەتەدى. ءبىراز سويلەستىم.
«شىراقتارىم، وقۋ ۇيلەرىڭ تازا، ءتارتىپتى ەكەن. وزدەرىڭنىڭ دە ءۇستى-باستارىڭ تازا كورىنەدى. تىرىسىڭدار، وقىڭدار، ۇيرەنىڭدەر. تازالىقتى ادەت، رەسىم قىلىپ ابدەن قالىپتارىڭا ءسىڭدىرىپ الىڭدار. مادەنيەتتىڭ بەلگىسى — تازالىق، قۇر ءارىپ ءتىزۋدى عانا ۇيرەنىپ شىعاتىن بولماڭدار، ءبارىڭ دە، ءارقايسىڭ دا وقىپ شىققان سوڭ وسىنداي شكولدىڭ، وسىنداي وقۋ ءۇيىنىڭ باسقارۋشىسى، ۇيرەتۋشىسى، وقىتۋشىسى بولاتىن بولىڭدار. بۇل شكولدان وقىپ شىققان سوڭ قۇر ءارىپ تىزەتىن عانا بولماي، ساياسات ءام الەۋمەت ىستەرىن باسقارۋعا دا جارايتىن ازاماتتار بولۋعا تىرىسىڭدار، ول ءۇشىن جاتپاي-تۇرماي وقي بەرىڭدەر، وقي بەرىڭدەر!» — دەدىم.
مەنى ەرتىپ بارىپ استىڭعى ۇيدەگى جاتاتىن بولمەلەردى كورسەتتى. جاتاتىن جەرلەرى ونشا جارىق ەمەس. ەدەنى تاس. قىستى كۇنى سۋىق بولا ما دەپ ويلايمىن. بۇل استىڭعى ۇيدە تۇتاسىمەن باسپاحانا بولۋشى ەدى، بۇرىن دا استىڭعى ۇيدە تالاي رەت بولعانىم بار ەدى. وندا ماشينالار، قارا بوياۋ، قاعاز، ءارىپ، جەلىم ءام باسقا زاتتار تۇرعان سوڭ بۇل استىڭعى ءۇي كىر بولۋشى ەدى.
ەندى بالالاردىڭ جاتاتىن جەرى ءبىرتۇرلى تازا، ءبىرتۇرلى ءتارتىپتى. كوڭىلىم تولىپ، كەلگەنىمە ريزا بولىپ مەن قايتتىم. قايتىپ كەلە جاتىپ، سول باسپا كۋرسىنا باراردان ءبىر كۇن بۇرىن وسى ورىنبورداعى رابفاكتىڭ قازاق وقۋشىلارىنىڭ جاتاتىن ۇيلەرىنە بارعانىم ەسىمە ءتۇسىپ: «ءا، دەگەن-اي، ءبارى وسى باسپا كۋرسىنداعى بالالارداي تازا، ءتارتىپتى بولار ما ەدى!» — دەدىم. مىنە، وقۋشى جاستارعا بۇلار ۇلگى!
You Might Also Like
-
قىزمەتكەرلەر دايارلاۋ دەگەن ماسەلەنىڭ نەگىزى وقۋدىڭ ءار بۇتاعىن، ءار تاراۋىن كۇشەيتۋ دەگەن ماسەلە بولىپ شىعادى.
-
قازاقستاننىڭ ەڭبەكشىل حالىق ۋاكىلدەرىنىڭ 1-جالپى جيىلىسىنىڭ بولىپ وتكەنىنە ءھام ۇكىمەتتىڭ قۇرىلعانىنا مىنە، ءۇش جىل تولدى.
