ورازاقىن اسقاردىڭ «شەتتە جۇرگەن باۋىرلارعا» ولەڭىنىڭ نەگىزگى يدەياسىن ادامگەرشىلىك تۇرعىدان تالداپ كورۋ
قازاق پوەزياسىنا وزىندىك جاڭا لەپ اكەلگەن اقىننىڭ ءبىرى – ورازاقىن اسقار. ول جاڭا تاقىرىپپەن قاتار، كۇللى قازاق حالقىنا وي سالارلىق تاماشا تۋىندىلارىن جازدى. سونىڭ ءبىرى – «شەتتە جۇرگەن باۋىرلارعا» ولەڭى.
«شەتتە جۇرگەن باۋىرلارعا» ولەڭىندە اقىن بيىك ادامگەرشىلىك پەن قاتار كىسىلىك كەلبەتىن دە كورسەتەدى. تۋعان حالقىنا دەگەن اسقان ماحابباتى مەن جاناشىرلىق سەزىمىن ولەڭگە ءورىپ جازادى.
ولەڭنىڭ تاقىرىبىنا كەلەر بولساق، قيلى كەزەڭدەردە تارىداي شاشىراپ كەتكەن قانداس باۋىرلارىمىزعا ارنالعان. قازاق دياسپوراسىنىڭ ىعىسۋى سوناۋ «اقتاباننان» باستالادى.ودان بەرگى اشارشىلىق، كوللەكتيۆتەندىرۋ، ستاليندىك رەپرەسسيا حالقىمىزدىڭ باس ساۋعالاپ قاشۋىنا سەبەپ بولدى. مىنە، وسىنداي تاعدىرلى قازاققا اۆتور ۇندەۋ تاستايدى. اقىن: «اتاجۇرت شاقىرادى تۇقىمىم دەپ، قۇشاعىن بايتاق دالا، تاۋىڭ دا اشىپ» دەپ، ءوز باۋىرلارىنا ءۇن قاتادى. مۇنداعى «اتاجۇرت» دەگەنى كەڭ-بايتاق قازاق دالاسى. اۆتور، سونىمەن قاتار، اتا-بابامىزدىڭ ەجەلگى ارمانى ورىندالعانىن تىلگە تيەك ەتىپ، باۋىرلاستارىنا ەلگە قايتۋدى وتىنەدى. «ىلىنبەۋ ءۇشىن ەلدىك بىرلىك كەرەك، ەشقاشان ەندى ەشكىمنىڭ قارماعىنا...» دەپ، ولاردى ەلگە شاقىرۋداعى ماقساتىن دا ايتادى. ياعني، بىرلىكتە بولساق، ىرگەمىز شايقالمايتىنىن، ەشقانداي جاۋدىڭ ءبىزدى الا المايتىنىن ءسوز ەتەدى.
اقىننىڭ قانداستارىنا ۇندەۋ تاستاۋى ونىڭ بيىك ادامگەرشىلىك تۇلعاسىن كورسەتەدى. ءوز باۋىرىنا دەگەن جاناشىرلىقتى دا اقىننىڭ كوڭىل كۇيىنەن كورەمىز. اقىن ەلىمىزدىڭ ازاتتىققا قولى جەتكەنىن ايتىپ، قانداستارىن جىگەرلەندىرەدى. «قانداستار قاپى قالما، ورنى بولەك، كۇندە ءوز انۇرانىڭمەن ويانۋدىڭ» - دەپ، رامىزدەرىمىزدىڭ ماڭىزىن دا تۇسىندىرە كەتەدى. راسىمەن دە، حالقىمىز: «وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول»، دەپ ۇرپاعىنا اماناتتاعان. مىنە، وسى يدەيانى اۆتور ءوز ولەڭىندە اشىپ كورسەتەدى. وسىدان تۋعان جەردىڭ ادام بالاسى ءۇشىن قانشالىقتى قىمبات ەكەنىن دە بايقايمىز. سەبەبى، سان عاسىرلارداعى دالامىزدا بولعان شايقاستاردىڭ دەنى تۋعان جەردىڭ ازاتتىعى ءۇشىن بولدى. وسىنى تۇيسىنگەن ادام عانا ۇلت مۇددەسىنە قىزمەت ەتەدى دەپ بىلەمىن.
سونىمەن قاتار اقىن، «ءبارىمىز ۇيىمداسىپ كوركەيتەيىك، قازاقتىڭ بەيبىت، دەربەس مەملەكەتىن» دەپ، تاعى دا ماقساتىن ايقىنداپ كورسەتەدى. ەلىمىزدىڭ «ماڭگىلىك ەل» بولۋى ءۇشىن جەر بەتىندەگى قازاق دەگەن ۇلت بىرىگۋى ءتيىس. سوندا عانا ءتورت قۇبىلامىز تۇگەل بولادى دەپ تۇسىنەمىن. اقىننىڭ وسى ولەڭدى ۇندەۋ ەتىپ ارناعانداعى نەگىزگى ويى بار قازاقتىڭ باسى قوسىلسا دەگەن اسقاق ارمانىنان تۋعان دەپ ويلايمىن. مەنىڭ ويىمشا، جۇرەگى «قازاق» دەپ سوعاتىن قانداستارىمىز ەلگە ورالىپ جاتىر. دەسە دە، ءالى قانشاما قازاق ەلگە قايتا الماي ءجۇر. مەملەكەتىمىز «كوشى-قون» زاڭىن بەكىتىپ، باۋىرلاستارىمىزدىڭ ەلگە ورالۋىنا جاعداي جاساپ وتىر. دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ قۇرىلتايى دا ءوتتى. مىنە، وسى جاسالىپ اتقان يگى ىستەردىڭ بارلىعى اۆتوردىڭ ازاماتتىق ويىمەن دالمە-دال كەلەدى.
قورىتىندىلاي كەلە، اقىننىڭ: «قوجا بوپ ءوز جەرىڭدە ءوز ەلىڭە، نە جەتسىن تەر توگۋگە سونى ۇعىپ» دەەن ولەڭ جولدارىمەن ويىمدى تۇيىندەيمىن. مەن دە جات جەردە جۇرگەن باۋىرلاس اعايىنداردى ەلگە شاقىرامىن!
You Might Also Like
