InfoHub Logo

ءوت جولدارىنىڭ ديسكينەزياسى — ءوت ءجۇرۋىنىڭ بۇزىلىسىنا اكەلەتىن ءوتقابىنىڭ، ميريسسي، ليۋتكەنس جانە (نەمەسە) وددي سفينكتەرلەرىنىڭ جيىرىلۋ فۋنكسياسىنىڭ كەمىستىكتەرى (السىزدىگى، كۇشەيۋى نەمەسە بىر-بىرىمەن كەلىسىمسىزدىگى).

ەتيولوگياسى

ءوت باۋىردا ۇنەمى تۇزىلگەنىمەن، ون ەكى ەلى ىشەككە كوبىنە اس قورىتۋ كەزىندە تۇسەدى. ءوتقابىنىڭ، ءوت جولدارىنىڭ قىزمەتى ۆەگەتاتيۆتىك نەرۆ جۇيەسىمەن جانە گورموندارمەن رەتتەلەدى. ءوت جولدارى ديسكينەزياسىنىڭ بىرىنشىلىك جانە ەكىنشىلىك (سيمپتومدىق) تۇرلەرىن ايىرادى. بىرىنشىلىك ءتۇرى سيرەك كەزدەسەدى، كوبىنە نيەۆروتيكالىق سيندرومدا بايقالادى. ەكىنشىلىك ءتۇرى ءوت جولدارىنىڭ ورگانيكالىق اۋرۋلارىندا، پانكرەاتيتتە، ون ەكى ەلى ىشەكتىڭ، اسقازاننىڭ، ءىش قۋىسىنىڭ وزگە اعزالارىنىڭ پاتولوگياسىندا بولادى.

ءوت جولدارىنىڭ ديسكينەزياسى ءوتقابىنىڭ جانە ءوت جولدارى سفينكتەرلەرىنىڭ تونۋسى مەن جيىرىلۋىنىڭ بۇزىلىسىنان داميدى. وعان ۆەگەتاتيۆتىك نەرۆ جۇيەسىنىڭ جانە گۋمورالدىك جۇيەنىڭ (گورموندار اراقاتىناسىنىڭ) بۇزىلىستارى اكەلەدى. ماسەلەن، ۆاگوتونيادان -گيپەرموتورلىق، ال سيمپاتيكوتونيادان — گيپوموتورلىق ديسكينەزيا پايدا بولادى. ديسكينەزيا دامۋىندا پسيحوگەندى فاكتورلار دا، ادام مىنەزىنىڭ پسيحيكالىق ەرەكشەلىكتەرى ماڭىزدى رول اتقارادى جانە كەيبىر دارمەكتەر دە سەپتىگىن تيگىزەدى، ماسەلەن مورفين، سيمپاتوميمە-تيكتەر، حولينوليتيكتەر.

پاتوگەنەزى

ءوت جولدارىنىڭ ديسكينەزياسى ءوت جولدارىنىڭ جيىرىلۋ قىزمەتىنىڭ نەرۆتىك، گۋمورالدىك رەتتەلۋ بۇزىلىستارىنان داميدى. دامۋىنا اكەلەتىن باستى سەبەپتەر: ۆاگو- نەمەسە سيمپاتيكوتونيا؛ كاتەحولاميندەر، اسەتيلحولين، حولەسيستوكينين، مەلاتونين جانە باسقا گاستروينتەستيسيالدىك گورمونداردىڭ اراسىڭداعى ديسبالانس. ءبىرىنشى توپتاعى گورمونداردىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ جوعارىلاۋى ءوت جولدارىنىڭ گيپەرتونيالىق ديسكينەزياسىن، ال ەكىنشى توپتاعىلاردىڭ كوبەيۋى — گيپوتونيالىق ديسكينەزيانى دامىتادى. اسقازان، ون ەكى ەلى ىشەك، جىڭىشكە ىشەك، ۇيقىبەزدىڭ اۋرۋلارىندا بۇل گورمونداردىڭ ءتۇزىلۋى بۇزىلادى، وسىدان اتالعاي اعزالاردىڭ پاتولوگياسىندا ءوت جولدارىنىڭ ديسكينەزياسى ءجيى بايقالادى.

ءوت جولدارى ديسكينەزياسىنىڭ جىكتەمەسى

1. گيپەركينەتيكالىق (گاپەرتونيالىق) ءتۇرى: ا) ءوتقابىنىڭ نەمەسە قاپ تۇتىگىنىڭ گيپەرتونياسى؛ ءا) وددي سفينكتەرىنىڭ ءتۇيىلۋى.

2. گيپوكينەتيكالىق (گيپوتونيالىق) ءتۇرى: ا) ءوتقابىنىڭ گيپوتونياسى؛ ءا) وددي سفينكتەرىنىڭ شاماسىزدىعى (پانكرەاتيكالىق تيپ).

3. ارالاس ءتۇرى.

كلينيكالىق كورىنىسى

ءوت جولدارىنىڭ ديسكينەزياسى كوبىنە 20-40 جاس ارالىعىنداعى ارىقشا كەلەتىن، استەنيالىق ءتيپتى ايەلدەردە كەزدەسەدى جانە اسقازاننىڭ، ىشەكتىڭ ديسكينەزيالىق بۇزىلىستارىمەن بىرگە جۇرەدى. سوندىقتان جۇرەك اينۋى، قۇسۋ، كەكىرۋ، قىجىلداۋ، ءىشتىڭ شۇرقىراۋى جانە كەبۋى ءجيى بايقالادى. ادەتتە، ءوت جولدارىنىڭ ديسكينيزياسى ەتەككىرى كەلەر الدىندا، ەموسيالىق كۇيزەلىستەردە، كليماكس كەزىڭدە كۇشەيىپ مازالايدى. ءىشتىڭ پالپاسياسىندا ءوتقابىنىڭ تىتىركەنۋ بەلگىلەرى انىقتالادى. كورىنىسىنىڭ وزگە بەلگىلەرى ديسكينەزيانىڭ گيپەر- نەمەسە گيپوكينەتيكالىق تۇرىنە تاۋەلدى.

ءوت جولدارى ديسكينەزياسىنىڭ گيپەركينەتيكالىق ءتۇرى

كورىنىسىنە وڭ قابىرعالىقتىڭ كەنەت وتكىر شانشىپ، تۇيرەپ ۇستامالى اۋىرۋى ءتان. ۇستامالار قىسقا، بىرنەشە مينۋتتان ءبىر ساعاتقا دەيىن. اۋىرۋدىڭ وتكىرلىگى كەيدە ءوت شانشۋىنا ۇقسايدى. شانشۋدىن سەبەبى — وددي، ليۋتكەنس سفينكتەرلەرىنىڭ جانە ءوتقابىنىڭ بىر-بىرىمەن كەلىسىمسىز، ياعني ءبىر ۋاقىتتا ءتۇيىلۋى، وسىدان وتقابىىشىلىك قىسىمنىڭ كەنەت بيىكتەۋىنەن ءوتقابى قابىرعاسىنىڭ كەرىلۋى. ادەتىندە، وڭ جاق قابىرعالىق تاماقتانعاننان 1 ساعاتتان كەيىن اۋىرادى؛ اۋىرۋ وڭ يىققا، جاۋىرىنعا، كەيدە كەۋدەنىڭ سول جاعىنا تارايدى؛ شانشۋ قالاي كەنەت باستالسا، سولاي باسىلادى، كەيدە كۇنىنە بىرنەشە رەت قايتالانادى. ۇستامانىڭ كەزىندە قىزۋ كوتەرىلمەيدى، لەيكوسيتوز بولمايدى. كەيدە جۇرەك اينۋى، قۇسۋ، ىشەكتىڭ ديسكينەزياسى جانە ۆازوموتورلىق، نەيروۆەگەتاتيۆتىك سيندرومدار (تەرلەۋ، تاحيكارديا، گيپوتونيا، السىزدىك، باستىڭ اۋىرۋى) بايقالادى. كوبىندە تۇنگى ۇيقى بۇزىلادى، جۇرەكتىڭ تۇسى شانشيدى. ۇستامادان تىس كەزدە ون قابىرعالىقتا سالماق سەزىنۋى مۇمكىن.

ءوت جولدارى ديسكينەزياسىنىڭ گيپوكينەتيكالىق ءتۇرى

بۇل تۇرىندە وڭ قابىرعالىق سىزداپ اۋىرادى، سالماق باتۋ سەزىمى ۇنەمى مازالايدى. ءوت شانشۋىنا ۇقسايتىن ۇستامالار بولمايدى. وڭ قابىرعالىقتاعى ديسكومفورت تاماقتان كەيىن كۇشەيەدى، اۋىرۋ باسكا جاققا تارالمايدى. ءبىراق، ديسپەپسيالىق بۇزىلىستار (تابەتتىڭ تومەڭدەۋى، اۋىزداعى اششى ءدام، كەكىرۋ، جۇرەك اينۋى، ءىشتىڭ كەبۋى، قاتۋى، ءجيى ءوتۋى) كوپ مازالايدى.

گيپوكينەتيكالىق ديسكينەزيا سيمپاتيكوتونيادا بولادى جانە ونىڭ دامۋىنا انتيحولەسيستوكينيننىڭ كوبەيۋى نەمەسە ون ەكى ەلى ىشەكتە حولەسيستوكينيننىڭ از ءتۇزىلۋى سەپتىگىن تيگىزەدى.

ءوت جولدارى ديسكينەزياسىنىڭ ارالاس ءتۇرى

بۇل جاعدايدا گيپو- جانە گيپەركينەتيكالىق ديسكينەزيانىڭ بەلگىلەرى قوسارلانىپ نەمەسە كەزەكتەسىپ بىلىنەدى.

لابوراتوريالىق جانە اسپاپتىق زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى

1. قان مەن ءوت اناليزدەرىندە قابىنۋ بەلگىلەرى بولمايدى.
2. گيپەركينەتيكالىق تۇرىندە ءۇش فراكسيالىق دۋودەنالدىك زوندىلاۋدا ۆ جانە س پورسيالاردا ءوت از بولادى جانە ءوتتىڭ ءبولىنۋ ۋاقىتى قىسقارادى. ءوت قابى رەفلەكسىن قوزدىراتىن دارمەكتەر اۋىرسىنۋدى تۋعىزادى. حولەسيستوگرافيادا ءوتقابىنىڭ كىشىرەيۋى جانە تەز بوساۋى انىقتالادى.
3. گيپوكينەتيكالىق تۇرىندە، ءۇش فراكسيالىق زوندىلاۋدا، ستيمۋلياتوردى سالعاننان كەيىن كەرىسىنشە، اۋىرسىنۋ ازايادى، ءوتقابى رەفلەكسىنىڭ السىزدىگى بايقالادى، ءوتتىڭ ءتۇسى اسا قوڭىر جانە ءوت باياۋ اعىپ شىعادى. حولەسيستوگرافيادا — ءوتقابىنىڭ كەرىلىپ ۇلعايعاندىعى جانە وتە باياۋ بوساۋى نەمەسە ستيمۋلياتوردى قايتالاپ سالعاننىڭ وزىندە بوساماۋى انىقتالادى.
4. ۋدز-دە — ءوتقابىنىڭ موتورلىق فۋنكسياسىنىڭ بۇزىلىسى انىقتالادى.

ديففەرەنسيالدىق دياگنوستيكانى جۇرگىزگەندە ءوت جولدارىنىڭ گيپەرتونيالىق ديسكينەزياسىن حولەسيستيتتەن، دۋودەنيتتەن، ون ەكى ەلى ىشەك وتىمدىلىگىنىن سوزىلمالى بۇزىلىسىنان، جارا اۋرۋىنان، ال گيپوتونيالىق ءتۇرىن پانكرەاتيتتەن ايىرۋ قاجەت.

گيپەركينەتيكالىق ءتۇرىنىڭ ەمى

1. №5 ەمدام بەرىلەدى، ءوتقابىنىڭ ءتۇيىلۋىن قوزدىراتىن وسىمدىك مايى، مايلى قامىردان، ەتتەن جاسالعان تاعامدار، گازدى سۋسىندار شەكتەلەدى؛ ناۋقاستى از-ازدان كۇنىنە 4-5 رەت تاماقتاندىرادى.

2. سپازموليتيكتىك دارمەكتەر:
ا) ميوليتيكتەر — نوشپا 2% ەرىتىندىسى 2 مل بۇلشىقەتكە نەمەسە 0،04-0،08 گ 3 رەت ىشۋگە بەرىلەدى؛ گاليدور 2،5% ەرىتىندىسى 2 مل بۇلشىقەتكە نەمەسە 0،1-0،2 گ 3 رەت تابلەتكا تۇرىندە؛ نيتروگليسەرين 0،005 گ ءتىل استىنا شانشۋ كەزىندە؛ نيتروسوربيد 20 مگ كۇنىنە 3 رەت؛ سۋستاك فورتە 1 تاب. كۇنىنە 3 رەت؛ ودەستون 0،2 گ 3 رەت. ميوليتيكتەردى ۇزاك قولدانۋعا بولادى؛
ءا) حولينوليتيكتەر: گاستروسەپين، اتروپين، مەتاسين، پلاتيفيللين شانشۋدى باسۋ ءۇشىن از ۋاكىتقا تاعايىندالادى؛

3. حولەرەتيكتەر توبىنىڭ ءوت ايداۋشى دارمەكتەرى (ءوت ءتۇزىلۋىن ارتتىراتىن جانە ءوتتىڭ ايدالۋىن تەزدەتەتىن): ليوبيل، اللاحول، حولەنزيم، فلامين، جۇگەرىنىڭ شاشاقتارى، يتمۇرىن، نيكودين، وكسافەناميد، سيكۆالون جانە گيدروحولەرەتيكتەر — ءوتتىڭ سۇيىق زاتىن كوبەيتەتىن (مينەرالدى سۋلار، ۆالەريانا، ساليسيلاتتار ت.ب.).

---