InfoHub Logo

اسپان قاھارىنىڭ بارلىعىن جەرگە توگىپ بولعان سوڭ، كۇن جادىراپ، اۋا شايداي اشىلدى. شىعىسقا قاراي قوي - قوساق قۇلپىرعان سپەكتور ساۋلەسى جارتى شەڭبەرىن تايگانىڭ قۇلپىرعان جاسىل جيەگىنە تىرەپ تۇرا قالعاندا، 284،3 نىسانالى توبەنى باسىپ شىعىپ، ءازىمحاننىڭ اتىنىڭ جاڭا تەزەگىن كورىپ، سونىڭ ىزىمەن پولك تۇرعان جەرگە قاراي تارتتىق. جولدا ءبىر تەرەڭ ويعا ءتۇسىپ كەلە جاتقانىمدا:

— لەيتەنانت جولداس، ايۋ، — دەدى ماكاروۆ. جالت بەرىپ وڭ جاعىما قاراسام، دوڭكيىپ جاتقان ەمەننىڭ ۇستىنە شىعىپ تىمىسكىلەپ، اندا-ساندا تۇمسىعىن جوعارى كوتەرىپ، اۋانى يىسكەپ، جالعىز قارا ايۋدىڭ جۇرگەنى راس ەكەن. قالىڭ بۇتانى پانالاپ، ناگانىمدى قولىما ۇستاپ، ءبۇعىپ، اياعىمنىڭ ۇشىمەن باسىپ، 20-30 مەتر جاقىنداي بەرىپ، جۋان قاراعايعا سۇيەنىپ تۇرىپ، ايۋدىڭ باسىنان دالدەپ اتتىم. ايۋ شالقاسىنان ءتۇسىپ، سەسپەي قاتتى.

— ۋرا، مولودەس، لەيتەنانت جولداس، — دەپ ماكاروۆ اتتاردى تاستاي سالىپ، جۇگىرىپ بارىپ، ايۋدىڭ قانىن سورعالاتىپ، يىعىنا سالىپ كوتەرىپ كەلدى. ماكاروۆتىڭ پالۋان كۇشىنە تاڭ قالىپ، ورنىمنان قوزعالماي تۇرىپ قالىپپىن. ايۋدىڭ اياعىن سالبىراتىپ كەزەك وڭگەرىپ كەلە جاتىرمىز.

قاشان پولكقا جەتكەنشە جول قىسقارسىن، تۇيەدەي ايۋدى ويىڭشا كوتەرىپ، كوكپارداي وڭگەرگەن ماكاروۆ پالۋانمەن تانىستىرايىن.

ماكاروۆ سياقتى جىگىت سيرەك كەزدەسەدى. وتكەن جىلى كوكتەمدە مەنى تانككە قارسى اتاتىن باتارەيانىڭ كومانديرى ەتىپ تاعايىندادى. ءوز الدىنا ايرىقشا ءبولىم پودرازدەلەنيە باسقارۋ ءۇشىن، قاراماعىڭداعى كومانديرلەردىڭ، قىزىل اسكەرلەردىڭ بارلىعىمەن تولىق تانىسىپ، سىرىن الىپ، ونىڭ كىم ەكەنىن جاقسى ءبىلۋدى كۇندەلىكتى قىزمەت وتە كەرەك ەتەدى. ول، اسىرەسە، سوعىس كەزىندە كەرەك. «مەنىڭ جانىم وسىدان ارتىق پا ەدى دەپ، مايداندا كىم قالادى بىرگە تۇرىپ» دەگەن كوزقاراسپەن قاراپ، بەيبىتشىلىك ۋاقىتتا قاراماعىڭداعى كىسىلەردى سىناپ، سىرىن ءبىلىپ، جولداستىق، باۋىرمالدىق، ادامگەرشىلىك، ەرلىك، جومارتتىق مىنەز-قۇلقىن دا تاربيەلەۋ كەرەك — ول كومانديردىڭ بورىشتى مىندەتى دە.

ادام سىرىن الۋ وڭاي ەمەس، وعان قوسا ادامنىڭ ءبارى بىردەي ەمەس قوي. ءار جاقتان كەلگەن، ءارتۇرلى، ءار مىنەزدى، ءارقايسىسى وزىنشە اتا-انا تاربيەسىندە بولعان. بىرەۋلەرىنىڭ ءبىلىمى از، بىرەۋلەرىنىكى ودان ارتىق، ازى ۇيلەنگەن، كوبى بويداق. تۇرمىستىڭ نە ەكەنىن ءبىلىپ، تاڭدايى ەش نارسە تاتپاعان، باسىلماعان جاس جىگىتتەردىڭ باستارىن مىندەتتى اسكەر قىزمەتى قوسىپ، ومىرىندە كوپتەگەن ۇلتى، سالتى بولەك، تانىمايتىن ءوزى سياقتى جىگىتتەرمەن جولداس قىلىپ، ءبىر ۇيگە جاتقىزىپ، ءبىر قازاننان تاماقتاندىرىپ، بىرگە قىزمەت ەتكىزىپ وتىر. ول جىگىتتەردى مايداندا ءبىرىن-بىرى تۋىسقان باۋىرىنداي قورعاپ، ءبىر نيەت، ءبىر ىنتامەن ۇلى وتانعا بەرىلگەن پاتريوت، ادال تۋعان ۇلدىڭ قۇلقىمەن ءبىر قاسىق قانى قالعانشا شەپتى جاۋدان قورعاپ، تايىنبايتىن، ايانبايتىن ايباتتى، جۇگىنبەيتىن جۇرەكتى، جىگەرلى، حالىققا بەرىلگەن ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ — كومانديرلەردىڭ باس مىندەتى. سول مىندەتىڭدى ورىنداپ، كوماندير اتىڭدى اقتاۋ ءۇشىن كۇندەلىكتى قىزمەت قاراماعىڭداعىلاردىڭ ءارقايسىسىنا ايرىقشا كوزبەن قاراپ، تاربيەلەۋدى كەرەك ەتەدى. اتتىڭ سىرىن ءبىر مىنگەندە الۋعا بولادى، ءبىر كورگەننەن ادام سىرىن بىلۋگە بولمايدى. سولاي بولعاندىقتان ول ەرىنبەي، جالىقپاي سوڭىنا ءتۇسىپ قىزمەت ەتۋدى تىلەيدى.

ماكاروۆ — اسكەرگە شاقىرىلعان سول كوپ جىگىتتەردىڭ ءبىرى، اڭگىمە سونىڭ قارا باسى تۋرالى بولسىن. ماكاروۆ — جاستايىنان جەتىم قالىپ، اتا-انا تاربيەسىن الماي، باسكەسەر ۇرى، بۇزىقتىقتىڭ سالدارىمەن تۇرمەگە ءتۇسىپ، بەلومور كانالىندا ىستەپ، مەزگىلىن ءبىتىرىپ شىققان سوڭ، ءتورت ايدان كەيىن اسكەرگە شاقىرىلىپ، قيىر شىعىسقا ەدىل بويىنان كەلگەن جىگىت.

ورتا بويلى، دەمبەلشە، تىعىز بۇلشىق ەتتى، كۇشتى، جالپاق ۇيرەك مۇرىن، ەرنىنىڭ قالىڭدىعى ەكى ەلى، سويداق ءتىستى، گۇرىلدەگەن جۋان داۋىستى، مايدا سەكپىل بەتتى، دەنەسىن ينەمەن شانشىپ سالعان پورنوگرافيالىق سۋرەت قاپتاعان جيرەن جىگىت جولىقسا، ونى ماكاروۆ الەكسەي تەرەنتيەۆيچ دەسەڭىز قاتەلەسپەيسىز.

مەن باتارەياعا كەلگەندە، بۇرىنعى كوماندير ماكاروۆ تۋرالى مىنانداي مىنەزدەمە بەردى: «بۇرىن قىلمىستى بولعان، وتە ءتارتىپسىز، ەشكىمگە باعىنبايدى. التى رەت سوگىس الىپ، بەس رەت ناريادقا تۇرىپ، ءتورت رەت گاۋپتۆاحتاعا قامالعان سەنىمسىز سۋبەكت...».

سويلەسكەلى شاقىرعانىمدا، ماكاروۆ سۇراقتارىما جاۋاپ بەرمەي، بەدىرەيىپ تۇرىپ الدى.

— ماكاروۆ جولداس، ءسىز الدە قىزمەت جاعىنان ءبىر نارسەگە نارازى شىعارسىز، ولاي بولسا، ايتىڭىز، تەكسەرىپ كورەيىن، — دەپ ەم.

— مەن ءتورت جىل تۇرمەدە بولدىم، ونىڭ ۇستىنە اسكەرگە الىنىپ، ەندى تاعى ەكى جىل جامالىپ وتىر، — دەدى.

— اسكەر قىزمەتىن تۇرمەمەن سالىستىرۋ جاراماس، ول قاتە بولار. ەركەك بولىپ تۋعاننان كەيىن، وتان قورعاۋ قىزمەتىن وتەۋ — ءارقايسىمىزدىڭ ازاماتتىق مىندەتىمىز. نەكراسوۆ دەيتىن ءسىزدىڭ ەدىل بويىنان شىققان ورىستىڭ اتاقتى اقىنى:

اقىن بولماۋ ءوز ەركىڭ،

ازامات بولۋ — مىندەتىڭ، —

(پوەتوم موجەش تى نە بىت،

نو گراجدانينوم بىت وبيازان.)

دەگەن. ازاماتتىڭ مىندەتتەن قاشىپ، ونى قورلىق كورۋ دەنى cay جىگىتكە وتە ءمىن بولادى، ادامگەرشىلىككە جاتپايدى، ازاماتتىعىڭا سىن.

— مەنى بۇل جەردە ادام ورنىنا سانامايدى، — دەپ ماكاروۆ جىلامسىراپ جىبەردى.

— ادام ورنىنا ساناماسام، بۇلاي سويلەسپەس ەدىم، ماكاروۆ جولداس، ءسىز قاتە تۇسىنگەن بولارسىز. ءوزىڭىزدىڭ وسى جەرگە كەلگەننەن بەرگى بارلىق ىستەگەن قىلىقتارىڭىزدىڭ ءسىزدى «ادام ورنىنا ساناتتىرماعان» سەبەبىن قايتادان ويلاپ قاراڭىزشى. كىمدىكى دۇرىس، كىمدىكى تەرىس بولار ەكەن. كەيىن ماعان كەلىپ قورىتىندىڭىزدى ايتارسىز، — دەپ ماكاروۆقا كەتۋگە رۇقسات بەردىم.

ءبىر كەشتە كومانديرلەردىڭ بارلىعىن شاقىرىپ الىپ:

— ەرتەڭ جورىققا شىعامىز، ۆزۆودتارىڭىزدى دايارلاڭىزدار، ساقال-مۇرتى وسكەن، كىر ءبىر قىزىل اسكەر بولماسىن،—دەپ بۇيرىق بەردىم.

ەرتەڭىنە، اتتاناردىڭ الدىندا بارلىق باتارەيانى قاتار تۇرعىزىپ قاراسام، ماكاروۆتىڭ بەت-اۋزى شاڭ باسقان، جيرەن تۇك، جاعاسى بەس باتپان كىر، مەلشيىپ قاباعىن شىتا قاراپ تۇنەرىپ تۇر.

— ءسىز، ماكاروۆ جولداس، ساقالىڭىزدى نەگە المادىڭىز، جاعاڭىز نەگە كىر؟ — دەپ ەدىم.

— مەنىڭ ۇستارام جوق، — دەپ گۇر ەتتى.

— جولداستارىڭىزدا بار شىعار، سۇراساڭىز بەرمەس پە ەدى، تازالىق ادامعا وتە كەرەكتى عوي.

— مەن ەشكىمنەن ەش نارسە سۇرامايمىن، ەگەر دە بىلگىڭىز كەلسە، مەن بۇدان ەش ۋاقىتتا تازا بولعان ەمەسپىن، — دەپ، قاباعىن ءتۇيىپ دۇرسە قويا بەردى.

— بارىپ قىرىنىپ، جۋىنىپ شىعىڭىز، 15 مينۋت سروك،—دەپ بۇيرىق ەتتىم.

— بارمايمىن، مەنى اۋرەلەمە، — دەپ داۋسىن بۇرىنعىدان دا قاتتى شىعاردى.

— ءتورتىنشى زەڭبىرەك ادامدارى بەس قادام العا مارش، — دەپ بۇيرىق بەردىم.

باسقالارمەن بىرگە ماكاروۆ تا ورنىنا تۇردى.

— كىشى كوماندير جولداس، ءقازىر كازارماعا قايتا كىرىپ، ماكاروۆ كونبەسە، اياق-قولىن بايلاپ، ساقال-مۇرتىن الىپ، جۋىپ بولعان سوڭ، سترويعا قايتا كەلىپ تۇرىڭىزدار، — دەپ بۇيىردىم.

ون مينۋتتان كەيىن بارلىعى كۇلىپ قايتا كەلدى.

— مەن ءوزىم جۋىنىپ، ءوزىم قىرىندىم، كوماندير جولداس، — دەدى ماكاروۆ.

— بەس-التى كۇننەن كەيىن اتقوسشىمدى قالدىرىپ، ونىڭ ورنىنا ماكاروۆتى ىلەستىرىپ، پوكروۆكا دەگەن قىستاققا باردىم. جولداسىم جول-جونەكەي ءتىس جارماستان سوڭىمنان ءجۇرىپ كەلەدى.

قىزمەتتى ءبىتىرىپ، رەستوراننىڭ الدىنا بارعاندا:

— اتتى ايقاستىرا بىلەسىز بە؟ — دەپ ماكاروۆتان سۇرادىم. «جوق» دەگەن سوڭ، ءوزىم ايقاستىرىپ، ماكاروۆتى رەستورانعا ەرتىپ كىردىم.

رەستوراننىڭ ىشىندە ماكاروۆتان كىر ادام كورىنبەدى. ونى سەزىپ، ول كىرە سالىسىمەن-اق قۋىستانىپ، قىزارىپ، قىسىلدى. شىعىپ كەتۋگە مەن رۇقسات بەرمەدىم.

— مۇندا جاقسى قىزدار بار كورىنەدى، كوزىڭىزدى سالا وتىرىڭىز، جاس جىگىتسىز عوي، — دەپ قالجىڭداپ ەم، ماكاروۆ تۇنشىعا تەرلەدى. — باتىل بولۋىڭىزعا مۇمكىن سەبەپ بولار جانە اپپەتيت ءۇشىن، — دەپ الدىنا ءبىر ستاكان اراقتى قويىپ، ءوزىمنىڭ ستاكانىمدى سوعىستىردىم.

— ىشپەۋشى ەدىم، لەيتەنانت جولداس، — دەپ ماكاروۆ قىمسىندى.

— ول وتىرىگىڭىزدى ماعان ايتپاۋىڭىز ءجون بولار، ساۋلىعىڭىز ءۇشىن الىپ جىبەرىڭىز، مەن ءسىزدىڭ ساۋلىعىڭىز ءۇشىن ىشەم، — دەپ قاعىپ سالعانىمدا، ماكاروۆ ساسقالاقتاپ، جان-جاعىنا قاراپ الىپ، مەنىڭ كوزىمدى الا بەرىپ، ءسىمىرىپ تاستادى...

ەرتەڭىندە ماكاروۆ تويعا باراتىنداي تازا كيىنىپ، جىپ-جىلماعاي بولىپ قىرىنىپ، اسەمدەنىپ اينانىڭ الدىندا تۇرعانىن كوردىم. سول كۇننەن باستاپ ول ءتارتىپتى، تازا بولىپ جۇرەتىن بولدى. قىزمەتكە بەرىلە ىستەپ، قولىمىزداعى تەحنيكانى، اتقا ءمىنىپ ءجۇرۋدى از ۋاقىتتا تەز ۇيرەنىپ، جولداستارىنىڭ اراسىندا ابىرويى تەز ءوسىپ، سىپايى، ۇقىپتى، جۇرەكتى اتتىلاردىڭ قاتارىنا كەشىكپەي-اق قوسىلدى. ساۋاتى شامالى بولسا دا، ساياسي ساباقتان دا ارتتا قالعان جوق. قىزىلاسكەر كىتاپحاناسىنان كىتاپتار الىپ وقىپ، گازەت قاراۋدى ادەت ەتىپ، قوعام قىزمەتىنە بەلسەنە قاتىسىپ، قابىرعا گازەتىنىڭ بەلسەندى ءتىلشىسى بولدى. «جىعىلعان ۇستىنە جۇدىرىق» كەرى كەلمەي، ادام قاتارىنا قوسىلعانىنا مەن قۋاندىم.

ماكاروۆ مەنىڭ، ءوزىنىڭ ات تۇرمانىنا كىر جۋىتپاي، باعىپ-قاعىپ سالتاناتتى تۇردە ىلەسىپ جۇرەتىن بولدى.

— بۇرىنعى كومانديرلەر زەكىرىپ، ۇرسىپ سويلەۋشى ەدى، وعان ىزالانىپ مەن ءتارتىپسىز بولىپ ەدىم، ءسىز مەنى ادام قاتارىنا قوستىڭىز، راقمەت سىزگە، كوماندير باتارەي جولداس، — دەدى ماكاروۆ ءبىر جولى. مەنىڭ كوڭىلىم كوتەرىلىپ، سىي العانداي ريزا بولدىم.

— جاردەمدەسۋ — مەنىڭ مىندەتىم، تابىس — سىزدىكى، — دەگەنىمدە ماكاروۆ:

— جوق، مەنىڭ مۇنداي بولۋىما، مەنەن دە ءسىز كوپ ەڭبەك ءسىڭىردىڭىز، — دەدى.

باتارەيادان شتابقا اۋىسقاندا ماكاروۆتى وزىممەن بىرگە الا كەتتىم، سودان بەرى مەنىمەن بىرگە ەدى. پولكقا كۇن باتا جەتتىك، مال دارىگەرىنىڭ رۇقساتى بويىنشا، قازاققا ايۋدىڭ ءوتى ادال بولعاندا، ەتى ارام بولىپ پا دەگەن ويمەن، ايۋدىڭ ەتىن اسىپ كەشكى تاماق جەدىك. ءدامى جىلقىنىڭ قارا كەسەك ەتىندەي بولادى ەكەن.

---