InfoHub Logo

ءسىز وسى سوڭعى كۇندەرى كەشىپ جۇرگەن ومىرىڭىزدە "ءولىم" جايىندا ويلانىپ كوردىڭىز بە؟

ورتاشا ەسەپتە، ءار كۇن سايىن دۇنيەجۇزىندە 3000-عا جۋىق ادام وزدەرىنە قول سالادى. سونىمەن قاتار، ءوزىن-وزى ومىردەن ايىرۋ ارەكەتتەرى سۋيسيدتان گورى 20 ەسە كوپ ۇشىراسادى.

قازىرگى تاڭدا سۋيسيد بويىنشا — ليتۆا، رەسەي جانە بەلورۋسسيا الدىڭعى قاتاردا تۇر.

سوڭعى ۋاقىتتا الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن عالامتوردا بالالار جانە جاسوسپىرىمدەردىڭ ميىن ۋلاپ، قورقىنىشقا بولەپ، سۋيسيدقا شاقىراتىن ويىن مەن توپتار بارشىلىق، ونىمەن قوسا ولاردىڭ ءىزى قالا بەرەدى. ماسەلەن، 2017 جىلى الەمدىك دەڭگەيدە ءوز-وزىن ءولتىرۋدى ۋاعىزداعان "سينيي كيت " ويىنى قانشاما جاس بالالاردىڭ ءومىرىن الىپ كەتتى.

گ.بلەيننىڭ ايتۋىنشا، جاستاردىڭ اراسىنداعى جۇگەنسىزدىك بەيباستىقتىق،يمانسىزدىق پەن بۇلىكشىل كوڭىل كۇيدىڭ ءوسۋى وتباسىنداعى تاربيەنىڭ كەمشىلىكتەرىنەن بولادى.جاستاردىڭ ءومىردىڭ الەۋمەتتىك قۇبىلىستارىن بارىنشا وتكىر سەزەدى جانە سوعان وراي ارەكەت جاسايدى.

ال ورىمدەي بالا ءوز ومىرىنەە نەگە كۇدەر ءۇزۋى مۇمكىن؟

ءيا، ءار ادامنىڭ ومىرىندە قيىنشىلىقتار مەن پروبلەمالار كەزىگەدى. الايدا، ول ومىردەن باس تارتۋعا سەبەپ ەمەس. بۇل-شەشىم ەمەس. ومىردەن باس تارتۋ — ەگويزم.

جانە سۋيسيد جاساۋشىلار دا — ەگويستتەر. سەبەبى ، ولار وزدەرىنىڭ ماسەلەسىنەن ايىرىلۋ ماقساتىندا ءوز جاقىندارىنىڭ كەۋدەسىندە ورنى تولماس ۇلكەن ىسپەتتەس جارا جاساپ ، ولارعا ودان دا ارتىق پروبلەما تۋعىزادى.

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى مالىمەتكە سۇيەنسەك، كوبىنە 13 جانە 17 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ءوزىن-وزى ءولتىرۋ ارەكەتتەرى كوپ كەزدەسەتىندىگىن بايقايمىز. بيولوگيالىق كوزقاراستا 13-17 جاس — وتپەلى كەزەڭ مەرزىمى. بۇل ۋاقىتتا ادام ورگانيزمى وسەدى، وزگەرىسكە ۇشىرايدى. سونىمەن قاتار، ىشكى جان دۇنيەسى مەن پسيحولوگيالىق جاقتان وزگەرىستەرگە ۇشىرايدى. ءتىپتى، ادامنىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسى دا وزگەرەدى.

مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا 30 بالا اراسىنان كەمىندە 5-6 بالا ءوز- وزىنە قول سالۋ تۋرالى ويا باتقان بولىپ شىعادى. 90% وزىنە قول سالۋدىڭ سەبەبى - بۇل پسيحولوگيالىق اۋىتقۋ بولىپ تابىلادى. ال وعان قولاسقى سەبەپتەر : كەدەيلىك، جۇمىسسىزدىق، اسقىنعان اۋرۋلار، تۇرمىستاعى ماسەلەلەر مەن قاراجاتتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى جاتادى.

كوپتەگەن پسيحولوگتار بۇنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن قوعامداعى ادامداردىڭ بىر-بىرىنە تۇسىنىستىكپەن قاراپ، جاقىندارىنا ادال بولىپ، ايتىلعان ءار سوزگە قۇلاق سالىپ تىڭداپ، تەرەڭىرەك ۇعىنۋ كەرەك. بۇل — ءسۋيسيدتىڭ الدىن الۋ شارالارىنىڭ ءبىرى.

كريميناليستيكادا ءوزىن-وزى ءولتىرۋ ءار ءتۇرلى نەگىزدەر بويىنشا سارانالادى. مىسالى:

1. قورىتىندى ءوزىن-وزى ءولتىرۋ (ءوزىن-وزى ولتىرەر الدىندا ءوز ارەكەتەرىنە ەسەپ بەرەتىن، ءبىراق كىناسىز قيىن جاعدايداعا تۇسكەن، ويلانۋ ناتيجەسىندە بولاشاقتىڭ جوقتىعىنا كوزى جەتكەن ادامداردىڭ ءوزىن-وزى ءولتىرۋى، قارجىنىڭ جوقتىعى، جازىلمايتىن اۋرۋ جانە ت.ب.)؛
2. اشىق قارسىلاسۋ تۇرىندەگى ءوزىن-وزى ءولتىرۋ (باقىتسىز ، اجىراسۋ ت.ب. سەبەپ بولاتىن جان كۇيزەلىس ارەكەت)؛
3. اياق استىنان ءوزىن-وزى ءولتىرۋ (جامان حابار العاننان كەيىن، نە جۇمىستاعى ويدا جوقتا پايدا بولعان قيىنشىلىقتان كەيىن ءوزىن-وزى ولتىرۋگە اياق استىنان بەل بۋۋ)؛
4. اۋىرعان كەزدە ءوزىن-وزى ءولتىرۋ.

وز-وزىنە قول جۇمساۋ - پروبلەمادان ارىلۋدىڭ شەشىمى ەمەس. ءومىر - ۇلكەندى جاۋاپكەرشىلىك. ءارى ودان ءارتۇرلى ەموسيا جەتەگىندە ايىرىلىپ قالۋعا بولمايدى. ءار ادامنىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسى جانك دە ساناسىنىڭ جەتىك جەتىلۋى، پسيحولوگيالىق دەرتكە شالدىقپاۋى، ومىرگە، كۇللى ادامزات قۇبىلىسىنا ءپوزيتيۆتى قاراۋ — وزىنە قول جۇمساۋدان اۋلاق بولۋىنىڭ ءبىرىنشى باسپالداعى.

جاقسىباي نۇراي

---