InfoHub Logo

عالىمداردىڭ ايتۋىنشا: «وزىڭە دەگەن سەنىمدىلىك، كۇش-قۋاتتىڭ ارتۋى، كۇيزەلىس، باقىت ت.ب» بۇل تەك ءبىزدىڭ ميىمىزدا ورىن العان حيميالىق پروسەستەر بولسا كەرەك. ولارعا «باقىت گورمونى» دەپ اتالاتىن سەروتونين جاۋاپتى.

Bilim-all.kz سەروتونين دەڭگەيىن كوتەرە وتىرىپ، ءوزىڭدى باقىتتى سەزىنۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت ەكەندىگىن بىلايشا سيپاتتايدى.

 

1. كۇندىزگى جارىقتان تىعىلماڭىز

كۇندىزگى جارىق ميعا سەروتونيننىڭ كوپتەپ كەلۋىنە تۇرتكى بولادى. سوندىقتان عالىمدار كۇن سايىن 15-20 مينۋتتىق سەرۋەندەۋدى ادەتكە اينالدىرۋعا كەڭەس بەرەدى.

2. قانتتان مۇلدەم باس تارتپاڭىز

سەروتونيندى سينتەزدەۋگە قاجەتتى گليۋكوزا: ءوز كەزەگىندە سەروتونيننىڭ قالىپتاسۋىن جۇزەگە اسىراتىن ينسۋلين ءبولىنۋىن شاقىرادى. سوندىقتان تاتتىگە تابەتىڭىزدىڭ ارتۋى، اعزاڭىزدا وسى گورموننىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنەن حابار بەرەدى. بال، جيدەك، جەمىس-جيدەكتەر، ورامجاپىراق، ءسابىز جانە جارما قۇرامى گليۋكوزاعا باي.

3. ۆ6 جانە ۆ12 دارۋمەندەرىن قابىلداڭىز

ۆ6 جانە ۆ12 دارۋمەندەرى سەروتونيننىڭ مولشەرىنە اسەر ەتەدى. زەرتتەۋلەرگە سايكەس ولار كۇيزەلىستەن شىعۋعا كومەكتەسەدى.

دارۋمەندەردى بولەك ءىشۋ مىندەتتى ەمەس. ولار جۇمىرتقا، كارتوپ، اپەلسين، استىق، جارما، ەت، قىشقىل ونىمدەر مەن بالىقتاردا كەزدەسەدى. ەرەسەك ادامعا ۆ6 دارۋمەنىنىڭ قالىپتى مولشەرى تاۋلىگىنە – 2 مگ بولسا، ۆ12 – 2،4 مكگ.

4. بەلسەندى، جارقىن بولىڭىز

ءوزىڭىزدى باقىتتىمىن دەپ سەندىرۋ ارقىلى، ءسىز شىن مانىسىندە باقىتتى بولا تۇسەسىز. عالىمداردىڭ بايقاۋىنشا ىشكى تۇيسىكپەن پوزيتيۆكە دايارلاۋ سەروتونين مولشەرىنىڭ ۇلعايۋىنا اكەلەدى.

زەرتتەۋلەرگە سايكەس دوستارىڭمەن ارلاسۋ، تىنىشتاندىراتىن اۋەن تىڭداۋ، جاعىمدى نوستالگياعا بەرىلۋ، العا ۇمتىلدىراتىن كىتاپتار وقۋ جانە ەشقانداي ماسەلەلەر مەن ونىڭ شەشىمىن ويلاماۋ.

5. اقۋىز جونىندە ۇمىتپاڭىز

اقۋىز قۇرامىندا – سەروتونين سينتەزىنە قاتىستى تريپتوفان امين قىشقىلى بار. اقزادا تريپتوفاننىڭ جەتكىلىكسىزدىگى سەروتونيننىڭ جيناقتالۋىنا مۇمكىنشىلىك بەرمەيدى، ال بىزگە – ءوزىمىزدى باقىتتى سەزىنۋگە كەدەرگى كەلتىرەدى. بۇدان قۇتىلۋ ءۇشىن اقۋىزدىڭ كۇندىك نورماسىنا ساي: ەرەسەك ادامدارعا 1 كگ سالماققا 1،5-2،5گ قولدانىڭىز. تريپتوفان جاڭعاق، ىرىمشىك، حالۆا، كۇركە تاۋىق پەن تاۋىقتا كوپتەپ كەزدەسەدى.

6. ماسساج جاساڭىز

ماسساج – سەروتونين سينتەزى بۇعاتتايتىن كورتيزول كۇيزەلىس گورمونىنىنىڭ دەڭگەيىن تومەندەتەدى. كورتيزول قانشالىقتى تومەن بولسا، سەروتونين دە سونشالىقتى كوپ بولادى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي ماسساج كورتيزول دەڭگەيىن ورتاشا 31%-عا تومەندەتەدى.

7. سپورتپەن شۇعىلدانىڭىز

زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، جاتتىعۋ كەزىندە تريپتوفان تۇزىلەدى ەكەن. ونىڭ اعزاداعى دەڭگەيى جاتتىعۋدان كەيىن دە جوعارى كۇيدە قالادى. ءدال سوندىقتان دا ءبىزدىڭ جاتتىعۋدان كەيىن ۇزاق ۋاقىتقا كوڭىل-كۇيىمىز جاقسى كۇيدە قالادى.

8. ءجيى مەديتاسيالاڭىز (جاقسى ويعا بەرىلىڭىز)

كۇيزەلىس كەزىندە اعزانىڭ سەروتونين ءبولىپ شىعارۋعا مۇمكىنشىلىگى جوق. زەرتتەۋلەر ايتقانداي، ءبىز مەديتاسيالاعاندا بوساڭسيمىز جانە كۇيزەلىستەنگەن مي بولىگىن بەلسەندەتە تۇسەمىز. مەديتاسيا – كۇيزەلىستەن ارىلۋدىڭ جاقسى جولى، ءارى اعزامىزعا سەروتونين سينتەزدەۋگە تابيعي تۇردە كومەكتەسەدى.

---