InfoHub Logo

مىڭ سەگىز ءجۇز توقسان بەسىنشى جىلداردىڭ مولشەرى. سەمەي وبلىسى، سۋىقبۇلاقتا جالعىز بەكەت ۇيگە كەلىپ تۇستىك. ءبىز جۇرگىنشىمىز، جيىرما شاقتى جۇك تيەلگەن شانامىز بار. قىستىڭ ورتا كەزى ەدى. ات شانالاردى كەڭ قوراعا ەنگىزدىك، اتتاردى جايعاستىرىپ، ۇلكەن ساماۋىر شايدى ءىشىپ، توسەك سالعىزىپ، اس ءىشىپ، بولعان سوڭ جايعاسىپ جاتتىق.

ءتۇن ورتاسى كەزىندە ءبىر ادام كەلدى، بويى ۇزىن، ەكى يىعىنا ەكى كىسى مىنگەندەي. كورپەنىڭ استىنان سىعالاپ كورىپ جاتىرمىز، زارەمىز قالمادى. وتىرىك ۇيىقتاعان بولىپ جاتىرمىز. ايەلى ۇلكەن ساماۋىردى قايناتىپ الىپ كەلدى. ءىشىپ وتىر. ءبىر مەزەتتە ساماۋىر سۋى تاۋسىلدى، ايەلىنە:

— ساماۋىردى ورتا قايناتىپ پا ەدىڭ، قانباي قالدىم عوي.

— جوق، تولى بولاتىن.

سونىمەن جاتتى. تاڭەرتەڭ تۇرساق، جيىرما بەس-وتىز پۇتتان جۇگى بار شانالاردى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن جۇكشە جيناپ قويىپتى. «ويباي-اۋ، مىنانى قالاي تۇسىرەمىز» دەسىپ، ايتۋعا قورقىپ، ءسۇيتىپ تۇرعاندا ءداۋ شىعىپ:

— اۋ، جىگىتتەر، تۇندە مەن جول كەڭ بولسىن دەپ جيعان ەدىم. اتتارىڭدى جەمدەپ، شايلارىڭدى ىشە بەرىڭدەر. مەن جايعاستىرىپ، ورنىنا قويىپ بەرەم، — دەدى.

شاي ءىشىپ وتىرىپ، ول كىسىمەن اڭگىمەلەستىك. جاسى قىرىق-قىرىق بەس شاماسىندا، ال بارلىق مۇشەسى سوم، شىمىر، اۋزىندا ءبىر ءتىس جوق. مۇنىڭ ءمانىسىن سۇرادىق.

— جىگىتتەر، بۇل ءتىستىڭ ءمانىسىن بىلگىلەرىڭىز كەلسە، مەن ايتايىن، تىڭداڭىزدار، — دەپ الىپ ادام سوزگە كىرىستى، — مەن جاسىمدا بويعا سىيماعان كۇشتىڭ جەلىگىمەن، ۇرى دا، بانديت تە بولدىم. كىسى ءولتىردىم، كەرۋەن تونادىم. ءبىر جىلى سەمەيدىڭ بەر جاعىندا ۇلكەن قارا جولدى اڭدىپ جاتتىم. جاياۋ، قولىمدا اق بالتا، تالايدىڭ باسىن شاۋىپ، ات كولىگىن الىپ ادەتتەنگەن باسىم ەشكىمنەن قورقۋدى بىلمەيمىن.

ءبىر مەزگىلدە قالادان پار ات جەككەن كاشوپكامەن جالعىز ادام كەلە جاتىر. مەن جولمەن قارسى ءجۇرىپ، قاسىمنان وتە بەرگەندە، ورتاعا جەگىلگەن اتتىڭ بوجىسىنان ۇستاپ توقتاتتىم. وڭ قولىمدا بالتا.

— جول ۇستىندە ات شىلاۋىنان ۇستاما، جولىڭا كەسەل بولادى، بوسات! — دەپ اقىردى قاسقىر ىشىك كيگەن قازاقتىڭ جاس جىگىتى.

مەن ونىڭ ءسوزىن تىڭداماي، جىگىتكە جاقىنداي بەردىم.

جىگىت قاسقىر ىشىگىن شەشىپ تاستاپ، كاشوپكادان قارعىپ ءتۇستى. مەن بالتامەن شاپپاق بوپ سىلتەگەندە، بالتانى جۇلىپ الىپ، لاقتىرىپ جىبەردى دە، ءوزىمدى جەرگە الىپ ۇرىپ، كەۋدەمە ءمىنىپ الدى دا، ەكى قولىمدى ەكى تىزەسىمەن باسىپ تۇرىپ بوجىنى كاشوپكاعا قاڭتارا بايلادى. كاشوپكانىڭ الدىڭعى جاعىنان بىرنارسە الدى. تىستەۋىك ەكەن. «مەن پىشاقپەن مەنى باۋىزدايدى عوي» دەپ جاتىر ەدىم. ەرىكسىز اۋزىمدى اشىپ، بىر-بىرلەپ وتىز ءتىسىمدى سۋىردى. ءوزىمدى بوساتىپ:

— سەن اركىمنىڭ قانىن ءىشىپ، مالىن جەپ جۇرگەن وسى ءتىسىڭ عوي. ءما! — دەپ قولىما بەردى، — بۇدان بىلاي مۇنداي بوقتى جەمەيسىڭ، — دەپ ءجۇرىپ كەتتى. ە، «وزىڭنەن زور شىقسا، ەكى كوزىڭ سونان شىعار» دەگەن وسى ەكەن. مەن سول جىگىتتىڭ كۇشىنە دە، بەرگەن جازاسىنا دا، ولتىرمەي جىبەرگەن ادامگەرشىلىگىنە دە رازى بولىپ، ايتقان ءسوزىن قابىل الىپ، ودان كەيىن كىسىنىڭ الا ءجىبىن اتتاماي تىن بولدىم، — دەدى الىپ ادام.

سول جىگىت كىم بولدى ەكەن؟

---