قاراسى باتتى
بەرەكەڭ اۋىلىندا جيىلىس بولادى دەگەن سوڭ، تاسبەرگەن سوپى، بەلدەنبوق مولدا، يتاياق بي ۇشەۋى باسىن قوسىپ شىعا قالدى. بەرەكەڭ اۋىلى ۇزىنشىرپىدا، وزەنمەن ەكى اراسى 10 شاقتى شاقىرىم جەر. دەكابر ىشىندەگى ىزعىرىق سۋىق، ىسقىرعان بوران بۇرلىكتىرىپ ەرىكسىز ىققا قاراتادى.
— توڭىپ بارعانىمىزعا قاراي ۇلبوسىن بايبىشە ەتكە تويدىرسا جارار ەدى،— دەپ بەلدەنبوق مولدا سۇيەككە كىرىپ العان تۇيە ءجۇن كۇپىسىنىڭ جاعاسىن قۇلاعىنا تامان كوتەرىپ قويدى.
— جەتەسى جارىماعان نەمە عوي، اۋزىن قۋ شوپپەن سۇرتەدى دە وتىرادى. باياعى كۇنىمىز بولسا، وسىنداي يتكە كۇنىمىز تۇسەر مە ەدى... يتاياق سەنىڭ ەسىڭدە بار شىعار، باياعى تالاس ىشتاتتا جاپەكەم ۇيىندە ون كۇن ۇدايىمەن جاتاتىنىمىزدا، كۇنىنە ەكى مەزگىل ەتىن ۇزبەستەن بەرىپ تۇرادى-اۋ! وي، سابازداردىڭ قوناقجايى-اي!.. باقتى ىزدەسە، سونداي ادامدار ىزدەسىن"،—دەپ تاسبەرگەن سوپى وتكەندى قوزعاپ، كۇرسىنىپ قويدى.
ۇشەۋى دە كۇرسىندى. ۇشەۋى دە وتكەن كۇننىڭ "قىزىقتارىن" كوز الدارىنا ەلەستەتتى...
بەرەكەڭ ۇيىندە ونشاقتى ادام سويلەسىپ، داۋرىعىپ وتىر. يتاياق بي ءسوزىن كەستەلەي سويلەپ، "بالەنشەكەم سۇيدەگەن ەكەن" دەپ تاقپاق ماقالىن دا كىرگىزىپ جىبەرەدى.
— سونىمەن، سوزدەرىڭىزدىڭ قورىتىندىسى نە بولدى؟— دەپ ءبىر بۇيىردە وتىرعان مۇرتتى قارا تاسەكەڭە قاراي ەمپەڭدەي ءتۇستى.
— بىزدە ەكى ءسوز بولا ما؟ اۋىلنايلىقتى بەرەكەڭنىڭ بوساعاسىنا بايلادىق،— دەپ تۇنەۋكۇنى-اق ايتقامىز. سول سوزىمىزدەن شىعامىز. ال، "كانديداتىن" ءوزىمىز الامىز، بىزدە دە دامەلى بالالار بار...
— مىنا نەمەلەردى قايتەمىز؟ "كەدەيمىز، ءبىرتالاي ەلمىز، ۇكىمەت بىزدىكى" دەپ ەرتەڭ شۋىلدايدى عوي.
يتاياق بي مىرس ەتىپ كۇلدى. تاباقتان شەگىنىڭكىرەپ وتىرىپ، ساۋساقتان اققان مايىن جالاي ءتۇسىپ:
— ۇكىمەت كەدەيدىكى بولسا، كەدەيىن ءوزى جارىلقاي جاتار. سايلاۋ وزىمىزدىكى عوي. ءبىز قالاعان ادامىمىزدى سايلايمىز،— دەدى...
— ۋا، جىلقىباي، قايدان ءجۇرسىڭ؟
— قالادان كەلەم.
— نە حابار بار؟
— تىنىشتىق.
— سايلاۋدان نە ءبىلدىڭ؟
— سايلاۋ جاقىندا بىلەم، ىبىرايدىڭ بالاسىن كورىپ ەدىم، سول سوعىپ وتىردى: "بيىلعى سايلاۋعا بايلار، بولىستار، مولدالار، تورەلەر قاتىسپايدى. سايلاۋ ەركى كەدەيلەرگە بەرىلەتىن بولدى"،—دەدى.
سوپى، مولدا، بي، ءۇي يەسى بەرەكەڭ — ءبارى دە جىلقىبايعا اڭعارىلا قاراي قالدى.
— بەكەر شىعار...
— جوق، راس، مىنا گازەتىڭدە دە بار،— دەپ بۇكتەۋلى قاعازدى قالتاسىنان سۋىرىپ الدى. گازەتتىڭ ءۇشىنشى بەتىندەگى "كەڭەس دۇشپاندارى" دەگەن ءىرى جازۋ كوزگە شالىندى. جازۋدىڭ استىندا سايلاۋعا ارالاسا المايتىنداردىڭ سۇگىرەتى باسۋلى ەدى.
بۇيىردە وتىرعان مۇرتتى قارا سۇگىرەتتى ارى-بەرى اينالدىرىپ قارادى دا:
— اپىرماي، گازەت باساتىندار دا قۋ-اۋ، بۇلجىتپاي سالۋىن قاراشى. مىنا بىرەۋى ءبىزدىڭ يتەكەڭنەن اينىعان جوق. باياعى بولىس بولعان كەزىڭىزدەگى، گۋبەرناتوردىڭ الدىنان شىققانداعى ءتۇرىڭىز سەكىلدى،— دەپ گازەتتى يتەكەڭە ۇسىندى. يتەكەڭ ۇستامادى، كوزىنىڭ قىرىمەن عانا قاراپ، سالدەلى مولدانى كورگەندە، ىشىنەن: "مىناۋ بەلدەنبوق مولدا سياقتى ەكەن"— دەپ ويلادى.
بەلدەنبوق مولدا، يتاياق بي، تاسبەرگەن سوپى — ۇشەۋى سۇيرەتىلىپ بەرەكەڭ ۇيىنەن شىعىپ بارا جاتقاندا، گازەتتەگى سۇگىرەتكە تۇرلەرى كەلدى دە قويدى. مۇرتتى قارا مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەردى.
— گازەت باساتىندار پالە عوي، وسىلاردى قايدان ءبىلدى ەكەن؟— دەدى. بەرەكەڭنىڭ بايبىشەسى ەركىن دەمىن الىپ:
— اۋىلنايلىعى قۇرىسىن. از عانا مالىمىزدى يەلەندىرىپ قويسا، بىزگە تورەلىگىنىڭ كەرەگى-اق جوق... قاشانعىدان بۇرىن، شۇباپ، ەتىمدى ءبىتىرىپ ەدى، قاراسى باتقىرلاردىڭ قاراسىنىن باتقانى-اق دۇرىس بولعان ەكەن،— دەدى.
You Might Also Like
