قاۋىپ-قاتەردى بولجاۋ: ەرتەڭگى كۇنگە قالاي دايىن بولۋعا بولادى؟
كەز كەلگەن ادام ءومىردى بولجاپ بولمايتىندىعىنا كەلىسەدى، ءبىراق وكىنىشكە وراي بارلىعى بىردەي ءوز بولاشاعىنىڭ قامىن ويلامايدى. ال ءومىر كەيدە ءبىزدى نەشە ءتۇرلى سىناقتارمەن قارسى الۋى مۇمكىن. سوندىقتان ۇنەمى قيىن-قىستاۋ كەزەڭدەرگە دايىن بولعانىمىز ابزال.
جۇمىسىنان ايىرىلۋ نەمەسە دەنساۋلىقتىڭ اياق استىنان ناشارلاۋى ادامنىڭ قارجىلىق جاعدايىنا قاتتى اسەر ەتۋى مۇمكىن. وسىنداي جاعدايلاردا تىعىرىقتان شىعۋدىڭ بىردەن-بىر جولى — قارجىلىق ساۋاتتىلىق.
«حوۋم كرەديت بانك» قىزمەتتەرىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى تۇرعىنداردىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ. بانكتىڭ وسى باعىتتا جۇرگىزگەن ءىس-شارالارىنا ءقازىردىڭ وزىندە 365 مىڭنان اسا ادام قاتىستى. ادامداردىڭ قارجىلىق جاعدايعا، دەنساۋلىعىنا، ومىرىنە، ءوزىنىڭ وتباسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگى اقشا جيناقتاۋ، «قاۋىپسىزدىك جاستىعىن» جاساۋ، ءوزىنىڭ ءومىرىن، دەنساۋلىعىن، مۇلكىن ت.ب. ساقتاندىرۋ سياقتى تەتىكتەر ارقىلى كورىنىپ جاتادى.
«جۇمىس جاسايتىن ادام ءۇشىن قانداي دا ءبىر جاعدايمەن جۇمىس ورنىن جوعالتىپ جانە ۋاقىتشا جۇمىسسىز نەمەسە جۇمىس جاساۋعا قابىلەتسىز بولىپ قالعان جاعدايلاردا ءوزى جانە وتباسى قينالىپ قالمايدى دەگەن ۋايىمنان ارىلۋعا «قاۋىپسىزدىك جاستىعى» كومەك بولادى.«قاۋىپسىزدىك جاستىعىنا» جينالعان قاراجات ءۇش ايدان التى ايعا دەيىن قالىپتى ءومىر ءسۇرۋدى قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس. وسى كەزەڭ ىشىندە ادام ءوزىنىڭ دەنساۋلىق جاعدايىن دۇرىستاپ، جاڭا جۇمىس تاۋىپ، كەرەك دەسەڭىز بىلىكتىلىگىن ارتتىرا الۋعا مۇمكىندىگى بولادى»، — دەيدى يرينا شەيكينا، سەرتيفيكاتتالعان كوۋچ، قارجىلىق ساۋاتتىلىق جانە قارجىلىق جوسپارلاۋ جونىندەگى مامان.
بۇگىندە ساقتاندىرۋ —ادام مەن ونىڭ وتباسى مۇشەلەرىن ىقتيمال قاۋىپ-قاتەرلەردەن قورعاۋدىڭ ماڭىزدى قارجىلىق قۇرالدارىنىڭ ءبىرى.
بىزگە ساقتاندىرۋدىڭ ەگجەي-تەگجەيىن تۇسىنۋگە «ەۋروپالىق ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ» باسقارما ءتوراعاسى دميتريي ناديروۆ كومەكتەستى:
— دميتريي، بىزگە ساقتاندىرۋدىڭ ماڭىزدى تۇستارى تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز؟
— ومىردەگى كەزدەيسوق جاعدايلار ايتارلىقتاي قارجىلىق قيىنشىلىقتارعا الىپ كەلۋى مۇمكىن. ماسەلەن، ەڭبەك قابىلەتىن جوعالتۋ وتباسىن تابىستان ايىرادى. الايدا وتباسىنىڭ تولەمدىك مىندەتتەرى توقتاپ قالمايدى. ساقتاندىرۋدىڭ نەگىزگى ءمانى وسىنداي جاعدايلارداردان ادامداردى قورعاۋىندا جاتىر. مىسالى 20 000 تەڭگە عانا تولەپ ادام ءوزىن 1 ملن تەڭگەگە ساقتاندىرۋى مۇمكىن.
— ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ادامدار نەگە ساقتاندىرۋعا ەنجار قارايدى؟ سەبەبى نەدە؟
— قوعامدا ءارتۇرلى پىكىر قالىپتاسقان، تەك ايتارىم، ساقتاندىرۋ وتباسىندا قارجىلىق جوسپارلاۋمەن بىرگە داميدى. ياعني، ادام وتباسىلىق بيۋدجەتىن جوسپارلاعان كەزدە قانداي مىندەتتى شىعىندار بار ەكەندىگىن، قانشا اقشانى ۇنەمدەۋ، ءوزىن كۇتپەيتىن شىعىنداردان ت.ب. قالاي قورعاۋ كەرەكتىگىن ەلەستە الۋى كەرەك.
— شەتەلدە ادامدار ساقتاندىرۋ ماسەلەسىنە قالاي قارايدى؟ قازاقستانمەن سالىستىراتىن كورسەتكىشتەر بار ما؟
— باتىس ەۋروپا ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا قازاقستان ارتتا قالىپ كەلەدى. بۇل جاعداي قارجىلىق جوسپارلاۋ مەن شىعىندار دەڭگەيىمەن بايلانىستى. شىعىندارعا قاتىستى ايتار بولسام، ماسەلەن بۇل ەلدەردە مەديسينالىق قىزمەتتەر ايتارلىقتاي قىمبات. ورتاشا ءومىر سۇرەتىن ازاماتتار قاتتى اۋىرىپ قالعان كەزدە مەديسينالىق شىعىنداردى ءوز بەتىمەن تولەۋگە قابىلەتسىز. سوندىقتان دا ساقتاندىرۋ اتالعان ماسەلەنى شەشۋدىڭ جالعىز ءتاسىلى بولىپ تابىلادى.
— كليەنتتىڭ ساقتاندىرۋ مەرزىمىن ۇزارتپاي قالىپ ساقتاندىرۋ جاعدايى قاجەت بولىپ قالعان جايتتار قانشالىقتى ءجيى ورىن الىپ جاتادى؟
— ءبىزدىڭ ستاتيستيكا بويىنشا، اي سايىن شامامەن 10 شاقتى وسىنداي جاعداي تۋادى. مىسالى بىزگە ومىردەن وتكەن، الايدا ارتىندا جابىلماعان قارىزدارى قالعان بۇرىنعى كليەنتتەرىمىزدىڭ تۋىستارى جۇگىنىپ جاتادى. بۇل رەتتە كليەنتتىڭ كوزى تىرىسىندە ساقتاندىرۋدان باس تارتقاندىعى انىقتالدى. مۇندايجاعدايدا ءبىز كومەكتەسە المايمىز، ويتكەنى كليەنتتىڭ ءوز ىنتاسىمەن ساقتاندىرۋ شارتى توقتاتىلعان.
— كرەديت العان كەزدە ساقتاندىرۋدى راسىمدەۋ ساقتانۋشى ءۇشىن قانشالىقتى ءتيىمدى؟
— الداعى ۋاقىتتا بولۋى مۇمكىن قاۋىپ-قاتەرلەردى بولجاۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان دا ساقتاندىرۋ تۇرىندە قورعانىس تەتىگى ءوزىڭدى سەنىمدى سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قانداي دا ءبىر جازاتايىم جاعدايلارعا تاپ بولىپ قالساڭىز ءسىزدىڭ شىعىندارىڭىز بەن قارىزدارىڭىزدى وتەۋدى ساقتاندىرۋ كومپانياسى ءوز موينىنا الادى.
ارينە، جامانشىلىق تۋرالى ۇنەمى ويلاي بەرۋ دۇرىس ەمەس، ءبىراق ەرتەڭگى كۇندى دە ويلاپ، سوعان قام جاساۋدىڭ ارتىقشىلىعى جوق. ويتكەنى بۇگىن ەرتەڭگى كۇننىڭ كىرپىشىن قالايتىندىعىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك.
مەن وسى جاعدايدى پايدالانىپ، بارلىق قازاقستانداندىقتاردى جاڭا 2018 جىلمەن قۇتتىقتاپ، باقىت پەن تابىس، ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن سەنىمدىلىك تىلەيمىن!
You Might Also Like
-
وڭتۇستىك قازاقستان وبىلىسى شاردارا اۋدانى № 16 كوللەدج ورىنداعان: تۇ-53 توپ ستۋدەنتى ساناباي اسەم امانگەلدى قىزى جەتەكشىسى: ايتەنوۆا نۇرگۋل ىدىرىس قىزى
-
بالالاردىڭ جوعارى اگرەسسيۆتىلىگى دارىگەرلەر، پەداگوگتەر مەن پسيحولوگتار ءۇشىن عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە تۇتاس قوعام ءۇشىن دە نەگىزگى پروبرەمالاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. اگرەسسيۆتىلىك (لات. «شابۋىلدا...
