InfoHub Logo

قازاقستاندا قايىڭنىڭ 15 ءتۇرى وسەدى. سونىڭ ءبىرى — قوتىر قايىڭ. ول — بيىكتىگى 20 مەترگە دەيىن جەتەتىن تەگىس، جىلتىر اق قابىقتى اعاش. قابىعىندا كولدەنەڭ قارا سىزىقتارى بار. بۇتاقتارى جىڭىشكە، مايىسقاق. جاپىراقتارى تىقىر، كەزەكتەسە ورنالاسقان، ءۇش بۇرىشتى نەمەسە رومبى ءتارىزدى، ساعاقتارى ۇزىن. گۇلدەرى — گۇل شوعىنا جينالىپ، سىرعاعا ۇقساپ سالبىراپ تۇرادى. اتالىق گۇلدەرىنىڭ ۇزىندىعى 6 سانتيمەترگە جۋىق، 2-3-تەن بۇتاقتاردىڭ ۇشتارىنا ورنالاسىپ، جەرگە قاراي ءيىلىپ تۇرادى. انالىق گۇلدەرى كىشىلەۋ، جەكە-جەكە ورنالاسقان. مامىر ايىندا گۇلدەپ، تامىز-قىركۇيەك ايىندا تۇقىم بەرەدى.

قوتىر قايىڭنىڭ تۇكتى قايىڭ دەپ اتالاتىن تاعى ءبىر ءتۇرى بار. ونىڭ جاپىراقتارىنىڭ ەكى جاعىندا دا ماقپالداي تۇگى بولادى. بۇتاقتارىندا قوتىر قايىڭنىڭ بۇتاقتارىنداعىداي جەلىم ءتارىزدى سۇيەلدەرى بولمايدى. قازاقستاندا قايىڭنىڭ بۇل ەكى ءتۇرى ورالدان التايعا دەيىن، الماتى وبلىسىنان جوڭعار الاتاۋىنا دەيىنگى ارالىقتارعا كەڭىنەن تارالعان. دارىلىك ماقساتقا قايىڭنىڭ جاپىراعىن، بۇرشىگىن، قابىعىن پايدالانادى. ەرتە كوكتەمدە وپىڭ شىرىنىن دا الادى.

قايىڭنىڭ جاس جاپىراعى مەن بۇرشىگىندە ميكروب ولتىرەتىن زاتتار بار، سونىمەن بىرگە ونىڭ قۇرامىندا ەفير مايلارى دا، سمولا دا، ساپونيندەر دە، ۆيتاميندەر دە از ەمەس. قايىڭنىڭ بۇرشىكتەرىن ەرتە كوكتەمدە جينايدى. ال جاپىراقتارىن مامىر ايىندا اعاش گۇلدەگەن كەزدە جيناپ الىپ، كولەڭكەدە كەپتىرەدى.

قايىڭنىڭ بۇرشىگى مەن جاپىراعى نەسەپ پەن ءوت ايدايتىن ءدارى رەتىندە كولدانىلادى. ونى بۇيرەك پەن نەسەپ جولدارى قابىنعاندا، جۇرەك بۇلشىق ەتتەرىنىڭ قىزمەتى ناشارلاپ، دەنەنى ىسىك شالعاندا پايدالانسا، وتە جاقسى ناتيجە بەرەدى. ول ءۇشىن 1 شاي كاسىق قايىڭ بۇرشىگىن قايناپ تۇرعان جارتى ستاكان سۋعا سالىپ تۇندىرادى دا، ءار ىشكەندە 2 قاسىقتان كۇنىنە 3 رەت ىشەدى. ءبىراق بۇرشىكتىڭ قۇرامىنداعى جەلىمدى زاتتاردىڭ بۇيرەكتى تىتىركەندىرۋى مۇمكىن. سوندىقتان ونى قايناتىپ ىشكەن كەزدە ءالسىن-السىن دارىگەردىڭ باقىلاۋىنان ءوتىپ تۇرعان دۇرىس.

قايىڭ جاپىراعىن نەسەپ ايدايتىن ءدارى رەتىندە قولدانعان جاعدايدا ول بۇيرەكتى تىتىركەندىرمەيدى.

قولدانۋ ءتاسىلى

20 گرامم قايىڭ جاپىراعىن 1 ستاكان قايناپ تۇرعان سۋعا سالىپ تۇندىرادى، سۋىعاننان كەيىن اس سوداسىن پىشاقتىڭ ۇشىنا ءىلىپ الىپ، تۇنباعا قوسادى دا، ارالاستىرىپ، 6 ساعات تاعى دا تۇندىرىپ قويادى. سوندا جاپىراقتىڭ قۇرامىنداعى كەيبىر كەرەكسىز زاتتار ستاكاننىڭ تۇبىنە شوگەدى. ستاكانداعى بار تۇنبانى ءسۇزىپ الىپ، 3 بولىككە بولەدى دە، 1 كۇن ىشىندە 3 رەت ءىشىپ تاۋىسادى.

قۇياڭ جانە ريەۆماتيزم اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن قايىڭ جاپىراعىنان ۆاننا جاساپ پايدالانۋعا دا بولادى. ونىڭ بۇرشىكتەرىنىڭ ءسپيرتتى ەرتىندىسىمەن ەسەكجەمدى، دەنە سىرتىنداعى جارالاردى جانە اسقازاننىڭ ءار ءتۇرلى اۋرۋلارىن ەمدەۋگە دە بولادى. قايىڭنىڭ شىرىنى دەنەدەگى زات الماسۋ پروسەسىن جاقسارتادى، ول — سونىمەن بىرگە ءۆيتامينى كوپ تاماشا سۋسىن. قۇنىنە قايىڭ شىرىنىنىڭ 3-4 ستاكانىن ىشۋگە بولادى.

قايىڭنىڭ قارامايى (دەگوت) ءار ءتۇرلى تەرى اۋرۋلارىن، قىشىما قوتىرلاردى ەمدەۋگە قولدانىلادى، ول «ۆيشنيەۆسكيي» مايىنىڭ قۇرامىندا دا بار. شاش تۇسە باستاعان جاعدايدا قايىڭ جاپىراعىنىڭ تۇنباسىمەن باستى جۋسا، وتە جاقسى ناتيجە بەرەدى. ال ونىمەن كوپ تەرلەيتىن اياقتى دا جۋۋعا بولادى. قايىڭ جاپىراعىن قارا كۇيەگە قارسى قولدانعان دا ءجون.

---