قازاق ءتىلى – ۇلتتىق مادەني، رۋحاني اسىل مۇرا
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا جىلدىق كۇنتىزبەلىك جوسپار، 8 سىنىپ
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ءتىلى 8 سىنىپ.
تاقىرىپتار:
56. ديكتانت
57. قازاق ءتىلى - ۇلتتىق مادەني، رۋحاني اسىل مۇرا
58. قازاقتىڭ ادەبي ءتىلى.
59. ادەبي ءتىلدىڭ گرامماتيكالىق نورمالارى
60. تەست تاپسىرمالارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق ءتىلى – ۇلتتىق مادەني، رۋحاني اسىل مۇرا
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك – قازاق ءتىلى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
تاربيەلىك – ءتىلدى قۇرمەتتەۋگە، سۇيۋگە، بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىققا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلارعا قازاق ءتىلىن وقىتۋ ارقىلى وي - ءورىسىن، تانىم، قابىلەتىن، ءتول ءسوز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: لەكسيا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپتار، قوسىمشا ماتەريالدار.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ. سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
وتكەن ساباقتار بويىنشا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ءتىلدى جاساۋشى – حالىقتىڭ ءوزى. سوندىقتان ءتىل حالىققا قىزمەت ەتەدى. انا ءتىلىن قادىرلەمەگەن حالىقتىڭ بولاشاعى جوق، سەبەبى انا ءتىلىنسىز ۇلت مادەنيەتى، ۇلت ادەبيەتى جوق. ال ادەبيەتتى مادەنيەت قايماعى دەپ قانا قويۋ جەتكىلىكسىز. ول حالىقتىڭ، ۇلتتىڭ كەسكىن - كەلبەتى دەۋگە بولادى. ويتكەنى شىنايى كوركەم شىعارما حالىقتىڭ تۇتاس تاريحىن، وتكەن - كەتكەن نە قيلى تاعدىرىن سۋرەتتەپ بەرەدى.
قازاق ءتىلى – دامىعان، جەتىلگەن، باي، يكەمدى ءتىلدىڭ ءبىرى. بۇل پىكىرىمىزدىڭ راستىعىن كەزىندە كەمەڭگەر اباي دالەلدەگەن بولاتىن. ول پۋشكين، لەرمونتوۆ، كرىلوۆتاردىڭ شىعارمالارىن اۋدارىپ ءبىر دالەلدەسە، سولارداي ەتىپ، ءسوزدىڭ مايىن تامىزا جازۋ ارقىلى ەكىنشى رەت دالەلدەدى.
ءقازىر قازاق ءتىلى مەيلىنشە دامىپ، بايىپ، جەتىلدى. ناقتى ادەبي ءتىل جاسالدى. ورتا مەكتەپتەر ءۇشىن بارلىق ءپان قازاق تىلىندە جازىلىپ ءجۇر.
دەمەك، ساياسي ەكونوميا سياقتى وتە قيىن عىلىمداردىڭ وزدەرى دە قازاق تىلىندە زەرتتەلەدى، جازىلادى. مىنە، مۇنىڭ ءبارى قازاق ءتىلىنىڭ باي ءتىل ەكەنىن، ول تىلدە نە الۋان عىلىمعا بايلانىستى جاڭا سوزدەر، تەرميندەر، فرازالار پايدا بولعانىن بىلدىرەدى.
قازاق ءتىلىنىڭ بايلىعى – قازاق حالقىنىڭ، قازاق ۇلتىنىڭ بايلىعى. وسى بايلىقتى باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك. سوندا عانا ءبىزدىڭ قازاقستان كەز كەلگەن جۇرتپەن يىق تەڭەستىرە الاتىن ىرگەلى ەل بولا الادى.
جاتتىعۋمەن جۇمىس: 2 - جاتتىعۋ.
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وتكەن تاپسىرما بويىنشا ءتىلدىڭ قازىرگى كەزدە شەشىلمەي جۇرگەن پروبلەمالارى جونىندە ويتولعاۋ ايتادى.
باعالاۋ: ساباققا قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: «ءتىلىم، تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم!» تاقىرىبىنا شىعارما جازىپ كەلۋ.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ءتىلى 8 سىنىپ.
تاقىرىپتار:
56. ديكتانت
57. قازاق ءتىلى - ۇلتتىق مادەني، رۋحاني اسىل مۇرا
58. قازاقتىڭ ادەبي ءتىلى.
59. ادەبي ءتىلدىڭ گرامماتيكالىق نورمالارى
60. تەست تاپسىرمالارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق ءتىلى – ۇلتتىق مادەني، رۋحاني اسىل مۇرا
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك – قازاق ءتىلى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
تاربيەلىك – ءتىلدى قۇرمەتتەۋگە، سۇيۋگە، بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىققا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلارعا قازاق ءتىلىن وقىتۋ ارقىلى وي - ءورىسىن، تانىم، قابىلەتىن، ءتول ءسوز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: لەكسيا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپتار، قوسىمشا ماتەريالدار.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ. سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
وتكەن ساباقتار بويىنشا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ءتىلدى جاساۋشى – حالىقتىڭ ءوزى. سوندىقتان ءتىل حالىققا قىزمەت ەتەدى. انا ءتىلىن قادىرلەمەگەن حالىقتىڭ بولاشاعى جوق، سەبەبى انا ءتىلىنسىز ۇلت مادەنيەتى، ۇلت ادەبيەتى جوق. ال ادەبيەتتى مادەنيەت قايماعى دەپ قانا قويۋ جەتكىلىكسىز. ول حالىقتىڭ، ۇلتتىڭ كەسكىن - كەلبەتى دەۋگە بولادى. ويتكەنى شىنايى كوركەم شىعارما حالىقتىڭ تۇتاس تاريحىن، وتكەن - كەتكەن نە قيلى تاعدىرىن سۋرەتتەپ بەرەدى.
قازاق ءتىلى – دامىعان، جەتىلگەن، باي، يكەمدى ءتىلدىڭ ءبىرى. بۇل پىكىرىمىزدىڭ راستىعىن كەزىندە كەمەڭگەر اباي دالەلدەگەن بولاتىن. ول پۋشكين، لەرمونتوۆ، كرىلوۆتاردىڭ شىعارمالارىن اۋدارىپ ءبىر دالەلدەسە، سولارداي ەتىپ، ءسوزدىڭ مايىن تامىزا جازۋ ارقىلى ەكىنشى رەت دالەلدەدى.
ءقازىر قازاق ءتىلى مەيلىنشە دامىپ، بايىپ، جەتىلدى. ناقتى ادەبي ءتىل جاسالدى. ورتا مەكتەپتەر ءۇشىن بارلىق ءپان قازاق تىلىندە جازىلىپ ءجۇر.
دەمەك، ساياسي ەكونوميا سياقتى وتە قيىن عىلىمداردىڭ وزدەرى دە قازاق تىلىندە زەرتتەلەدى، جازىلادى. مىنە، مۇنىڭ ءبارى قازاق ءتىلىنىڭ باي ءتىل ەكەنىن، ول تىلدە نە الۋان عىلىمعا بايلانىستى جاڭا سوزدەر، تەرميندەر، فرازالار پايدا بولعانىن بىلدىرەدى.
قازاق ءتىلىنىڭ بايلىعى – قازاق حالقىنىڭ، قازاق ۇلتىنىڭ بايلىعى. وسى بايلىقتى باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك. سوندا عانا ءبىزدىڭ قازاقستان كەز كەلگەن جۇرتپەن يىق تەڭەستىرە الاتىن ىرگەلى ەل بولا الادى.
جاتتىعۋمەن جۇمىس: 2 - جاتتىعۋ.
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وتكەن تاپسىرما بويىنشا ءتىلدىڭ قازىرگى كەزدە شەشىلمەي جۇرگەن پروبلەمالارى جونىندە ويتولعاۋ ايتادى.
باعالاۋ: ساباققا قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: «ءتىلىم، تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم!» تاقىرىبىنا شىعارما جازىپ كەلۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
You Might Also Like
-
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا جىلدىق كۇنتىزبەلىك جوسپار، 8 سىنىپ
-
مەكتەپتى وزگەرتۋ ءۇشىن، ماعان نە ىستەۋ كەرەك؟
