InfoHub Logo

ارداقتى جولداستار!

بولىپ وتكەن جالپى رەسەي كەڭەستەرىنىڭ X توبى كەلەشەكتە وقۋ جۇمىسى قاي قالىپتا، قاي رەتتە بارۋى ءتيىس ەكەندىگىن ايتتى.

كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ بەس جىل جاساعان ءومىرىنىڭ ىشىندە وقۋ ماسەلەسى ءبىرىنشى رەت قانا مۇنداي جالپى جيىلىسقا سالىنىپ شەشىلدى. ارينە، بۇل وقۋ جۇمىسىن ۇكىمەت ۇمىتىپ، نە بولماسا كەرەكسىز جۇمىس دەپ جۇرگەندىگى ەمەس: جاۋ جاعاسىنان، يت ەتەگىنەن الىپ، شاماسىنان كەلمەگەندىگى. ەندى ۇكىمەت اۋىر حالدەن شىقتى. جەمىرىلگەن شارۋاشىلىقتى تۇزەتۋمەن پارا-پار وقۋ جۇمىسىن دا اياققا باستىرۋ شاراسىنا كىرىسىپ جاتىر.

X توپ وقۋ مايدانىندا قاراڭعىلىق، ناداندىقپەن كۇرەسۋگە ۇكىمەت قولىنان كەلەر جاردەمىن، كۇشىن اياماس دەگەن ءسوزىن ايتتى.

وقۋ مايدانىندا قاراڭعىلىق، ناداندىقتى جەڭسەك، شارۋاشىلىقتى دا كوتەرۋ قيىن بولمايتىندىعىن ءام شارۋاشىلىقتى كوركەيتۋ ونەر-بىلىم وقۋمەن بايلاۋلى ەكەندىگىن ءبىلىپ، X توپ ورتالىق ۇكىمەتكە ءھام جەرگىلىكتى مەكەمەلەرگە مىقتاپ تاپسىرعان جۇمىسىنىڭ بىرەۋى: وقۋ جۇمىسىن ىلگەرى باستىرۋعا بار كۇشتەرىن، بار بىلىمدەرىن اياماي كىرىسۋى.

مۇنىڭ ۇستىنە «يزۆەستيا» گازەتىندە باسىلىپ شىققان جولداس لەنيننىڭ وقۋ جۇمىسى تۋرالى جازعان ماقالاسىندا قاراڭعىلىق، ناداندىق مايدانىنا ۇكىمەت قاي كوزبەن قاراۋى كەرەك ەكەندىگىن ءھام بۇل جۇمىستى قاي جولمەن اپارۋ تيىستىلىگىن ايتادى.

ەندى گۋبەرنيالىق اتقارۋ كوميتەتتەرى ءھام جەرگىلىكتى وقۋ بولىمدەرى قاراڭعىلىقپەن كۇرەسۋ مايدانىندا X توپتىڭ قاۋلىسى ءھام جولداس لەنيننىڭ ماقالاسىندا كورسەتىلگەن جولمەن قولدانۋلارى كەرەك.

سوڭعى ۋاقىتقا شەيىن جەر-جەرلەردە وقۋ جۇمىسى ءتيىستى قالىپتا شەشىلمەي كەلدى، وقۋ مايدانىندا العا باسقاندىعىمىز شامالى. جولداس لەنين ماقالاسىندا پاتشا زامانىنداعى ءھام ول ۋاقىتتاعى وقىعان ادامداردىڭ سانىن سالىستىرىپ مىنانى كورسەتەدى. روسسيادا، كاۆكازدا (1897 جىلدىڭ ەسەبى بويىنشا) ءبىر مىڭ ادامعا 223 وقىعان ادام كەلەدى ەكەن، ال وسى كۇنى ءبىر مىڭ ادامعا 319 ادام كەلەدى. مىنەكي، بۇدان كورىنىپ وتىر: ءبىز وقۋ مايدانىندا پاتشا ۇكىمەتىنەن ونشا كوپ ۇزاپ كەتە الماپپىز. ىشكى گۋبەرنيالاردا وقۋ جۇمىسىنىڭ ءحالى مۇنداي ناشار بولسا، ءبىزدىڭ قازاقستاندا ودان دا جامان دەۋگە بولادى.

بىزدە ءجۇز كىسىگە 4—5 وقىعان كىسى كەلەدى. جوعارىدا كورسەتىلگەن سانداردان كورىنىپ وتىر، وقۋ مايدانىنداعى جاۋىمىز—قاراڭعىلىق، ناداندىق ءالى كۇشتى ەكەندىگى. اتقارۋ كوميتەتتەرىنىڭ ءھام جەرگىلىكتى وقۋ بولىمدەرىنىڭ زور مىندەتى وسىنى ۇمىتپاستان بار كۇشىن، بار بىلىمدەرىن، بار جىگەرلەرىن وقۋ مايدانىنا اۋدارۋلارى كەرەك.

ارينە، اقشا بولماي، قاراجات بولماي وقۋ جۇمىسى كوگەرمەيدى. جولداس لەنين ايتىپ وتىر: «جاقىن ارادا ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەتى (ءبىر جىلعى ءتۇسىمى ءام شىعىنى) قايتا قارالسا، باسقا راسحودتاردى ازايتىپ، ونىڭ ەسەسىنە وقۋ جۇمىسىنا بەرىلەتىن اقشانى كوبەيتۋ كەرەك»، — دەپ. سونىڭ ءۇشىن، كوپ يسپولكومدار بيۋدجەتتى بولگەندە وقۋ جۇمىسىنا جەتكىلىكتى قىلىپ بەرۋلەرى ءتيىس.

باسقا جۇمىستارعا شىعاتىن شىعىنداردى ازايتىپ، ونىڭ ورنىنا وقۋعا بەرىلەتىن اقشانى — قاراجاتتى كوبەيتۋلەرى كەرەك. ەكىنشى گاپ — يسپولكومدار وقۋ مايدانىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ حالىنە ارتىقشا كوز سالۋلارى ءتيىس.

ءۇشىنشى — دوگوۆورمەن اشىلاتىن شكولداردى كوبەيتۋ شاراسىنا شىنداپ كىرىسۋلەرى كەرەك.

ەندى وقۋ جۇمىسىن ىلگەرى باستىرۋدىڭ جول-جوباسى كورسەتىلەدى، ەندىگى زور مىندەت وقۋ ورىندارىنىڭ مويىندارىندا قالدى. بۇل جۇمىسقا يسپولكومدار شىن كوڭىلىمەن كىرىسسە جاۋىمىز — نادانشىلىقتىڭ ءسوزسىز جەڭىلۋىنە كوز جەتەدى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق كوميسسارلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى: سەيفۋللين.

حالىق اعارتۋ كوميسسارى: زالييەۆ.

31.01.1923 جىل

---