قوش كەلدىڭ ءاز ناۋرىز!
قوش كەلدىڭ ءاز ناۋرىز!
بالالار اسەم بەزەندىرىلگەن زالعا اسەم ءاننىڭ ىرعاعىمەن ساپپەن كىرەدى.
تاربيەشى: ناۋرىز شىعىس كۇنتىزبەسىندە جاڭا جىل باسى دەپ سانالادى. 21 - 22 ناۋرىزدا كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى. ناۋرىز دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى «ناۋ» — جاڭا، «رۋز» — كۋن دەگەن سوزدەردەن الىنىپ، جاڭا جىل دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ادامدار ناۋرىزعا دايىندالادى. ولار ءۇي، ارىق، اۋلا، كوشەنى تازالايدى. اعاش، گۇل ەگەدى. ادامدار ۇيلەرىندە داستارحان جايادى. ءان شىرقاپ، بي بيلەپ، ويىن ۇيىمداستىرادى.
— قۇرمەتتى قوناقتار، بالالار!
ناۋرىز – ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى قۇتتى بولسىن!
اق مول بولسىن!
جاڭا جىل ب ا ق، بەرەكە، مولشىلىق اكەلسىن!
— ناۋرىز — باقىتتىڭ باستاماسى، ۇلىلىقتىڭ ۇيىتقىسى، جاقسىنىڭ جارشىسى، ىنتىماقتىڭ بەلگىسى، ومىرگە نۇر سىيلاعان، سەزىمگە گۇل سىيلاعان حالىق قاستەرلەيتىن كۇن.
— ال، ەندى ءبىزدىڭ كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرىمىز ناۋرىز مەيرامعا دايىنداعان تاقپاقتارىن ۇسىنادى.
ءان: «كوكتەم»
(اجە كىرەدى دە شاشۋ شاشادى)
تاربيەشى: قۇرمەتتى قوناقتار، سىزدەرگە ارنالعان باقشا بۇلدىرشىندەرىنىڭ «التىن ساقا» ەرتەگىسىنەن قىسقاشا كورىنىستى تاماشالاڭىزدار:
شال: شەك، شەكۋ، ەي كەبەنەك! مىنا ەشكىلەر ابدەن مازامدى الدى. «قوي باقتىم قوڭىراۋ تاقتىم، ەشكى باقتىم ەڭىرەپ باقتىم» دەگەن وسى ەكەن عوي. ۋح، ابدەن شارشادىم، دەم الايىنشى - دەپ مالداس قۇرىپ وتىرا قالادى. سول كەزدە ارتىنان مىستان كەمپىر كەلىپ شالدى قىلقىندىرا باستايدى.
مىستان: اح، بالەم قولىما ءتۇستىڭ بە؟
شال: ويباي، ويباي جىبەرشى، قىلقىنىپ بارامىن.
مىستان: سەن ماعان نە بەرەسىڭ؟
شال: ءبىر وتار قوي بەرەمىن.
مىستان: جوق ماعان قوي كەرەك ەمەس، بالاڭدى بەر ايتپەسە جىبەرمەيمىن
شال: جارايدى، جالعىز كەنجەبەك دەگەن ۇلىم بار ەدى، سونى ال.
مىستان: وندا كەلىسەمىن، ونى قالاي بەرەسىڭ؟
شال: بالامنىڭ جاقسى كورەتىن التىن ساقاسى بار، سونى ساعان بەرىپ كەتەيىن، بالام التىن ساقاسىن ىزدەپ كەلگەندە، سەن ونى ۇستاپ الاسىڭ. – مىنە، التىن ساقاسى،- دەپ قالتاسىنان التىن ساقاسىن الىپ بەرەدى دە ءوزى كەتىپ قالادى. مىستان التىن ساقانىڭ جانىندا وتىرادى. (بالا التىن ساقاسىن ىزدەپ جىعادى.)
بالا: اپا، اپا التىن ساقامدى الىپ بەرىڭىزشى.
مىستان: وي، مەن وتىرسام تۇرا المايمىن، تۇرسام وتىرا المايمىن، ءوزىڭ الشى.
(بالا ەڭكەيىپ ساقاسىن الا بەرگەندە مىستان بالانى ۇستاپ الادى.)
بالا: اپا، مەنى جىبەرىڭىزشى، ساقامدى بەرىڭىزشى.
مىستان: ساقاڭ كەرەك بولسا، مەنىڭ شارتىمدى ورىندا. ماعان تاقپاقتار ايتىپ بەرىڭدەر. (بالالار تاقپاقتار ايتادى.)
كاۋسار: اجە دەگەن كوپ شىعار
اجەمدەي جوق شىعار
مەيىرىمدى بۇل كىسى
قانداي عاجاپ كۇلكىسى
نۇراسىل: اينالايىن اناشىم
الپەشتەگەن بالاسىن
ەمىپ وسكەن بوبەكپىز
انامىزدىڭ ماماسىن
ازيزا: كوكتەم كەلدى شۋاقتى
بالالاردى قۋانتتى
الاقاي - اۋ، الاقاي
قۇستار كەلىپ، گۇل اتتى.
اياجان: الپەشتەگەن، ايالاعان
اق ءسۇت بەرگەن اپاتايىم
سالەم جازىپ بۇگىن ساعان
مەرەكەڭمەن قۇتتىقتايمىن!
ەڭلىك: مەن ءۇشىن نە كەرەك، ءبارىن ىزدەپ تاباسىڭ
اينالايىن اناشىم، جۇمىسىڭا باراسىڭ
قايتىپ مەنى كورگەندە
شىن ساعىنىپ قالاسىڭ
ءمولدىر: ارپا، بيداي، تارى بار
قاتىق مالتا تاعى بار
ىشىلەتىن، جەيتىننىڭ
بۇل كوجەدە ءبارى بار.
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جوق، ماعان ەندى بالالار ءوز ونەرلەرىن كورسەتسىن.
(بالالار ناۋرىزعا ارنالعان بيلەرىن بيلەيدى.)
بي: «قاماجاي»
مىستان: تۋۋ، كوڭىلىم ءبىر كوتەرىلىپ قالدى عوي.
تاربيەشى: مىستان اپا، ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جىبەرمەيمىن، قانە ۇلدارىڭنىڭ كۇشتەرىن سىناپ كورەيىنشى دەپ، بەلىندەگى ارقانىن شەشىپ بەرەدى.
ۇلتتىق ويىن: «كۇش سىناسۋ»
مىستان: قانداي كۇشتى بالالار.
تاربيەشى: مىستان اپا كەنجەبەكتى ەندى جىبەرەتىن شىعارسىز.
مىستان: جوق، مەنىڭ ەندى تاعى دا تاقپاقتار تىڭداعىم كەلىپ وتىر
(بالالاردىڭ تاقپاقتارى ايتىلادى.)
نۇرداۋلەت: ناۋرىزبەن قۇتتىقتاپ
الىس - جاقىن قاۋىشتى
كوكتەمدەگى جارقىن ءسات
كوڭىلدەرگە اۋىستى
نازەركە: جايدارىمىز ءبارىمىز
داستارحاندا ءدانىمىز
كوجەسى كوپ، اعى كوپ
قانداي جاقسى ناۋرىز!
كاۋسار: ولەڭ ورلەپ، جىر سامعاي
ۇيلەستى اسەم ءسانىمىز
بولادى ەكەن جىل سونداي
قانداي بولسا ناۋرىز.
بەكنۇر: الاقاي - اۋ، الاقاي
بۇگىن مەيرام بالاقاي
كوڭىلدى توي مەيرام
كەل بالاقاي، بالاقاي.
ساعىنبەك: ناۋرىز تويىن قارسى الىپ
بي بيلەيىك، ءان سالىپ
قۇشاقتارعا گۇل تولىپ
تيتتەي - تيتتەي كۇن بولسىن.
پالينا: ناۋرىز، ناۋرىز،
نۋ - كا درۋجنو ۆەسەليس
حودي ۆ گوستي، پەي كۋمىس
ۆ سلاۆنىي پرازدنيك ناۋرىز.
تاربيەشى: قازاق حالقىنىڭ ەجەلگى سالت - ءداستۇرىنىڭ ءبىرى – باتا - تىلەك ءبىلدىرۋ. «جاڭبىرمەنەن جەر كوگەرەدى، باتامەن ەر كوگەرەدى»، دەپ اق نيەتپەن باتا بەرىپ، تىلەك تىلەۋدى داستۇرگە اينالدىرعان.
كورىنىس: «بوبەككە ارنالعان باتا»
كىشكەنتاي بوبەگىن كوتەرگەن كەلىنشەك، اتادان باتا الۋعا كەلەدى.
كەلىنشەك: اتا، بوبەگىمە باتا بەرىڭىزشى:
اتا: نۇرعا بولەپ جۇرەكتى
كوتەرەيىك بىلەكتى
بوبەككە باتا بەرەيىك
اعىنان ايتىپ تىلەكتى
ءبىر ءۇيدىڭ بالاسى بولما
كوپ ءۇيدىڭ ساناسى بول
ءبىر ءۇيدىڭ اتاسى بولما
كوپ ءۇيدىڭ داناسى بول
اقتى اق دەپ باعالا
قارانى قارا دەپ باعالا
وسى ايتقاننىڭ ءبارى كەپ
اللا بەرسىن مول باقتى
اۋمين!
ءان: «ناۋرىز كەلدى»
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى بالالارىمىزدىڭ تاعى ۇلتتىق ويىنىن تاماشالاڭىز.
ۇلتتىق ويىن: «ورامال تاستاماق»
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جوق. بالالاردىڭ تاقپاعىن تىڭداعىم كەلىپ تۇر.
تاربيەشى: تاقپاقتارعا كەزەك بەرەيىك:
ايگەرىم: كورىكتىسى اي كوكتەمنىڭ
جاسىل بوياۋ توككەن كىم؟
قۇستار قايتىپ كەلىپتى
قويعا قوزى ءورىپتى
ايانا: ناۋرىز كەلدى دالاما
ناۋرىز كەلدى قالاما
قۋانادى اتا - انا
قۋانادى بالا دا
اياۋلىم: اق قاباقتى اناشىم
كۇن ساۋلەلى اناشىم
ايجان: مەنىڭ اجەم جىر اجەم
شۋاعى مول جان اجەم
مىستان: جارايسىڭدار، بالالار سەندەر سونداي اقىلدى، جاقسى بالالار ەكەنسىڭدەر. مەنىڭ بارلىق سىندارىمنان سۇرىنبەي وتتىڭدەر. كەنجەبەكتىڭ ساقاسىن وزىنە قايىرىپ بەرەيىن.
تاربيەشى: ناۋرىز قۇتتى بولسىن!
دەندەرىمىز ساۋ، مىقتى بولسىن!
ناۋرىز تويى جىلدا كەلە بەرسىن!
بارلىق حالىق باقىتتى بولسىن!
قوش ساۋ بولىڭىزدار! كورىسكەنشە كۇن نۇرلى بولسىن!
بارلىقتارىڭىزدى ناۋرىز داستارحانىنا شاقىرامىز! ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار!
جامبىل وبلىسى،
ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى،
"بالبوبەك" بوبەكجايى
جۋماگۋلوۆا گۋلجان بازاربايەۆنا
بالالار اسەم بەزەندىرىلگەن زالعا اسەم ءاننىڭ ىرعاعىمەن ساپپەن كىرەدى.
تاربيەشى: ناۋرىز شىعىس كۇنتىزبەسىندە جاڭا جىل باسى دەپ سانالادى. 21 - 22 ناۋرىزدا كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى. ناۋرىز دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى «ناۋ» — جاڭا، «رۋز» — كۋن دەگەن سوزدەردەن الىنىپ، جاڭا جىل دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ادامدار ناۋرىزعا دايىندالادى. ولار ءۇي، ارىق، اۋلا، كوشەنى تازالايدى. اعاش، گۇل ەگەدى. ادامدار ۇيلەرىندە داستارحان جايادى. ءان شىرقاپ، بي بيلەپ، ويىن ۇيىمداستىرادى.
— قۇرمەتتى قوناقتار، بالالار!
ناۋرىز – ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى قۇتتى بولسىن!
اق مول بولسىن!
جاڭا جىل ب ا ق، بەرەكە، مولشىلىق اكەلسىن!
— ناۋرىز — باقىتتىڭ باستاماسى، ۇلىلىقتىڭ ۇيىتقىسى، جاقسىنىڭ جارشىسى، ىنتىماقتىڭ بەلگىسى، ومىرگە نۇر سىيلاعان، سەزىمگە گۇل سىيلاعان حالىق قاستەرلەيتىن كۇن.
— ال، ەندى ءبىزدىڭ كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرىمىز ناۋرىز مەيرامعا دايىنداعان تاقپاقتارىن ۇسىنادى.
ءان: «كوكتەم»
(اجە كىرەدى دە شاشۋ شاشادى)
تاربيەشى: قۇرمەتتى قوناقتار، سىزدەرگە ارنالعان باقشا بۇلدىرشىندەرىنىڭ «التىن ساقا» ەرتەگىسىنەن قىسقاشا كورىنىستى تاماشالاڭىزدار:
شال: شەك، شەكۋ، ەي كەبەنەك! مىنا ەشكىلەر ابدەن مازامدى الدى. «قوي باقتىم قوڭىراۋ تاقتىم، ەشكى باقتىم ەڭىرەپ باقتىم» دەگەن وسى ەكەن عوي. ۋح، ابدەن شارشادىم، دەم الايىنشى - دەپ مالداس قۇرىپ وتىرا قالادى. سول كەزدە ارتىنان مىستان كەمپىر كەلىپ شالدى قىلقىندىرا باستايدى.
مىستان: اح، بالەم قولىما ءتۇستىڭ بە؟
شال: ويباي، ويباي جىبەرشى، قىلقىنىپ بارامىن.
مىستان: سەن ماعان نە بەرەسىڭ؟
شال: ءبىر وتار قوي بەرەمىن.
مىستان: جوق ماعان قوي كەرەك ەمەس، بالاڭدى بەر ايتپەسە جىبەرمەيمىن
شال: جارايدى، جالعىز كەنجەبەك دەگەن ۇلىم بار ەدى، سونى ال.
مىستان: وندا كەلىسەمىن، ونى قالاي بەرەسىڭ؟
شال: بالامنىڭ جاقسى كورەتىن التىن ساقاسى بار، سونى ساعان بەرىپ كەتەيىن، بالام التىن ساقاسىن ىزدەپ كەلگەندە، سەن ونى ۇستاپ الاسىڭ. – مىنە، التىن ساقاسى،- دەپ قالتاسىنان التىن ساقاسىن الىپ بەرەدى دە ءوزى كەتىپ قالادى. مىستان التىن ساقانىڭ جانىندا وتىرادى. (بالا التىن ساقاسىن ىزدەپ جىعادى.)
بالا: اپا، اپا التىن ساقامدى الىپ بەرىڭىزشى.
مىستان: وي، مەن وتىرسام تۇرا المايمىن، تۇرسام وتىرا المايمىن، ءوزىڭ الشى.
(بالا ەڭكەيىپ ساقاسىن الا بەرگەندە مىستان بالانى ۇستاپ الادى.)
بالا: اپا، مەنى جىبەرىڭىزشى، ساقامدى بەرىڭىزشى.
مىستان: ساقاڭ كەرەك بولسا، مەنىڭ شارتىمدى ورىندا. ماعان تاقپاقتار ايتىپ بەرىڭدەر. (بالالار تاقپاقتار ايتادى.)
كاۋسار: اجە دەگەن كوپ شىعار
اجەمدەي جوق شىعار
مەيىرىمدى بۇل كىسى
قانداي عاجاپ كۇلكىسى
نۇراسىل: اينالايىن اناشىم
الپەشتەگەن بالاسىن
ەمىپ وسكەن بوبەكپىز
انامىزدىڭ ماماسىن
ازيزا: كوكتەم كەلدى شۋاقتى
بالالاردى قۋانتتى
الاقاي - اۋ، الاقاي
قۇستار كەلىپ، گۇل اتتى.
اياجان: الپەشتەگەن، ايالاعان
اق ءسۇت بەرگەن اپاتايىم
سالەم جازىپ بۇگىن ساعان
مەرەكەڭمەن قۇتتىقتايمىن!
ەڭلىك: مەن ءۇشىن نە كەرەك، ءبارىن ىزدەپ تاباسىڭ
اينالايىن اناشىم، جۇمىسىڭا باراسىڭ
قايتىپ مەنى كورگەندە
شىن ساعىنىپ قالاسىڭ
ءمولدىر: ارپا، بيداي، تارى بار
قاتىق مالتا تاعى بار
ىشىلەتىن، جەيتىننىڭ
بۇل كوجەدە ءبارى بار.
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جوق، ماعان ەندى بالالار ءوز ونەرلەرىن كورسەتسىن.
(بالالار ناۋرىزعا ارنالعان بيلەرىن بيلەيدى.)
بي: «قاماجاي»
مىستان: تۋۋ، كوڭىلىم ءبىر كوتەرىلىپ قالدى عوي.
تاربيەشى: مىستان اپا، ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جىبەرمەيمىن، قانە ۇلدارىڭنىڭ كۇشتەرىن سىناپ كورەيىنشى دەپ، بەلىندەگى ارقانىن شەشىپ بەرەدى.
ۇلتتىق ويىن: «كۇش سىناسۋ»
مىستان: قانداي كۇشتى بالالار.
تاربيەشى: مىستان اپا كەنجەبەكتى ەندى جىبەرەتىن شىعارسىز.
مىستان: جوق، مەنىڭ ەندى تاعى دا تاقپاقتار تىڭداعىم كەلىپ وتىر
(بالالاردىڭ تاقپاقتارى ايتىلادى.)
نۇرداۋلەت: ناۋرىزبەن قۇتتىقتاپ
الىس - جاقىن قاۋىشتى
كوكتەمدەگى جارقىن ءسات
كوڭىلدەرگە اۋىستى
نازەركە: جايدارىمىز ءبارىمىز
داستارحاندا ءدانىمىز
كوجەسى كوپ، اعى كوپ
قانداي جاقسى ناۋرىز!
كاۋسار: ولەڭ ورلەپ، جىر سامعاي
ۇيلەستى اسەم ءسانىمىز
بولادى ەكەن جىل سونداي
قانداي بولسا ناۋرىز.
بەكنۇر: الاقاي - اۋ، الاقاي
بۇگىن مەيرام بالاقاي
كوڭىلدى توي مەيرام
كەل بالاقاي، بالاقاي.
ساعىنبەك: ناۋرىز تويىن قارسى الىپ
بي بيلەيىك، ءان سالىپ
قۇشاقتارعا گۇل تولىپ
تيتتەي - تيتتەي كۇن بولسىن.
پالينا: ناۋرىز، ناۋرىز،
نۋ - كا درۋجنو ۆەسەليس
حودي ۆ گوستي، پەي كۋمىس
ۆ سلاۆنىي پرازدنيك ناۋرىز.
تاربيەشى: قازاق حالقىنىڭ ەجەلگى سالت - ءداستۇرىنىڭ ءبىرى – باتا - تىلەك ءبىلدىرۋ. «جاڭبىرمەنەن جەر كوگەرەدى، باتامەن ەر كوگەرەدى»، دەپ اق نيەتپەن باتا بەرىپ، تىلەك تىلەۋدى داستۇرگە اينالدىرعان.
كورىنىس: «بوبەككە ارنالعان باتا»
كىشكەنتاي بوبەگىن كوتەرگەن كەلىنشەك، اتادان باتا الۋعا كەلەدى.
كەلىنشەك: اتا، بوبەگىمە باتا بەرىڭىزشى:
اتا: نۇرعا بولەپ جۇرەكتى
كوتەرەيىك بىلەكتى
بوبەككە باتا بەرەيىك
اعىنان ايتىپ تىلەكتى
ءبىر ءۇيدىڭ بالاسى بولما
كوپ ءۇيدىڭ ساناسى بول
ءبىر ءۇيدىڭ اتاسى بولما
كوپ ءۇيدىڭ داناسى بول
اقتى اق دەپ باعالا
قارانى قارا دەپ باعالا
وسى ايتقاننىڭ ءبارى كەپ
اللا بەرسىن مول باقتى
اۋمين!
ءان: «ناۋرىز كەلدى»
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى بالالارىمىزدىڭ تاعى ۇلتتىق ويىنىن تاماشالاڭىز.
ۇلتتىق ويىن: «ورامال تاستاماق»
تاربيەشى: مىستان اپا ەندى كەنجەبەكتى جىبەرەسىز بە؟
مىستان: جوق. بالالاردىڭ تاقپاعىن تىڭداعىم كەلىپ تۇر.
تاربيەشى: تاقپاقتارعا كەزەك بەرەيىك:
ايگەرىم: كورىكتىسى اي كوكتەمنىڭ
جاسىل بوياۋ توككەن كىم؟
قۇستار قايتىپ كەلىپتى
قويعا قوزى ءورىپتى
ايانا: ناۋرىز كەلدى دالاما
ناۋرىز كەلدى قالاما
قۋانادى اتا - انا
قۋانادى بالا دا
اياۋلىم: اق قاباقتى اناشىم
كۇن ساۋلەلى اناشىم
ايجان: مەنىڭ اجەم جىر اجەم
شۋاعى مول جان اجەم
مىستان: جارايسىڭدار، بالالار سەندەر سونداي اقىلدى، جاقسى بالالار ەكەنسىڭدەر. مەنىڭ بارلىق سىندارىمنان سۇرىنبەي وتتىڭدەر. كەنجەبەكتىڭ ساقاسىن وزىنە قايىرىپ بەرەيىن.
تاربيەشى: ناۋرىز قۇتتى بولسىن!
دەندەرىمىز ساۋ، مىقتى بولسىن!
ناۋرىز تويى جىلدا كەلە بەرسىن!
بارلىق حالىق باقىتتى بولسىن!
قوش ساۋ بولىڭىزدار! كورىسكەنشە كۇن نۇرلى بولسىن!
بارلىقتارىڭىزدى ناۋرىز داستارحانىنا شاقىرامىز! ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار!
جامبىل وبلىسى،
ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى،
"بالبوبەك" بوبەكجايى
جۋماگۋلوۆا گۋلجان بازاربايەۆنا
You Might Also Like
