InfoHub Logo

ەرتە زاماندا، ەشكى قۇيرىعى كەلتە زاماندا ءبىر بايدا جۇرگەن قويشى بايدان كوپ جىلدار بويى اقى الا الماعان سوڭ جانە بايدىڭ قورلىعىنا شىداي الماي ءبىر تۇندە ەلىنە قاشىپ كەتەدى. باي ىزدەيدى، ءبىراق تابا المايدى.

         قويشى بىرنەشە كۇن جۇرگەن سوڭ، ءبىر اۋىلدىڭ شەتىندەگى ءبىر كىشكەنە ۇيگە قونايىن دەپ كىرەدى. ۇيدە قارت پەن كەمپىر تۇرادى ەكەن، ءۇيى ءارى تار، ءارى كىشكەنتاي كورىنەدى.

         — اتا، وتە الىستان كەلەمىن، قونۋعا بولا ما؟–دەپ قويشى رۇقسات سۇرايدى.

         — ءۇيىمىز تار، ءوزىمىز شاق وتىرمىز. بۇدان باسقا ءبىر كەڭ ءۇيىم بار ەدى، وندا ءقازىر «شايتاندار» بار. قىسى-جازى سودان شىقپايدى، جازدا پىشەنىمدى شاۋىپ بەرەدى، قىزمەتىمدى بىتىرەدى، ال قىستا قارىمدى كۇرەيدى. كۇندە «قىزمەت تاۋىپ بەر» دەپ مازامدى الادى. باسقا ءبىر ۇيگە قون، شىراعىم، – دەيدى، شال كۇرسىنىپ.

         — اتەكە، ول ۇيىڭە مەن جاتايىن، تالاي رەت «شايتانمەن» جولداس بولعانمىن، – دەيدى قويشى. قارت قويشىنى شايتان بار دەگەن ۇيىنە كىرگىزەدى.

قويشى ءۇيدىڭ تورىنە جاتا بەرگەندە، شايتاندار قويشىنى قورشاپ الىپ:

         — قىزمەت بەر، قىزمەت بەر،– دەپ مازا بەرمەيدى. قويشى بارلىعىنا بۇيرىق بەرىپ:

         — تاڭ اتقانشا تەرەزەنىڭ الدىنا ءبىر ۇلكەن ءۇي تۇرعىزىڭدار، ءۇيدىڭ الدى كول بولىپ، جۇزگەن قازدارى، اينالا وسكەن اعاشتارى بولسىن،– دەيدى.

         شايتاندار ءتۇن ورتاسى بولماي-اق قويشىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداپ، تاعى دا مازا بەرمەيدى. قويشى مازاسىن الا بەرگەن سوڭ، بارلىق شايتانداردى جيناپ:

         — كانە، بارلىعىڭ قوي بولىپ مىنا پەشتىڭ ىشىنە كىرىڭدەر دە ۇندەمەي جاتا قالىڭدار،–دەيدى. شايتاندار پەشتىڭ ىشىنە كىرگەن سوڭ پەشتىڭ اۋزىن دا، توبەسىن دە ۇلكەن تاسپەنەن قويشى بىتەپ قويادى. شايتاندار شىعا الماي:

          — تۇرا تۇر بالەم، قوي باققانىڭدا ءبىر كەزدەسەرمىز،–دەپ ۇيقىعا كىرىسەدى.

         تاڭ اتقان سوڭ قويشى شالمەن قوشتاسىپ، جولعا شىعادى.

         قويشى بىرنەشە كۇندەر جول ءجۇرىپ تۋعان ەلىنە كەلەدى. اكەسى-شەشەسى قۋانىپ توي جاسايدى. ءبىراق كەدەيلىكتەن قويشى سول جەردەگى ءبىر بايدىڭ قويىن قىستا دالاعا باعىپ شىعۋعا ەكى قوزىلى قوي، ءبىر قايىس ەتىك، ءبىر شەكپەن كيىمگە جالدانادى.

         كۇندەردە ءبىر كۇنى قويشى قويلاردى قار استىنداعى تەبىندە جايىپ جۇرسە، باياعى بەكىتىپ كەتكەن شايتاندارى كەلىپ، قويشىمەن امانداسا كەتەدى.   قويشى ءبىر قۇشاق قامىستى الىپ ورتەي باستايدى.

         شايتاندار قورقىپ:

         — ويباي، نە ىستەپ جاتىرسىڭ؟–دەيدى.

         قويشى:

         — سەندەردى التىندارىڭدى تاۋىپ بەرمەيدى دەپ، ورتەيىن دەپ جاتىرمىن،–دەيدى. زارەسى كەتكەن شايتاندار «ويباي، ولتىرمە، ءقازىر التىندارىمىزدى اكەلىپ بەرەيىك»، – دەپ جالىنا باستايدى.

         قويشى وتتى سوندىرە قويادى. كوپ كەشىكپەي شايتاندار التىندارىن قويشىعا الىپ كەپ بەرەدى. قويشى التىندى الىپ شايتاندارمەن «قوش» ايتىسادى.

         قويشى التىندى دالاداعى ءبىر يەسىز ۇيگە ساقتاپ، بايعا جۇدىرىقتايىن اكەلىپ كورسەتەدى. ومىرىندە التىن كورمەگەن باي قويشىعا:

         — ماعان التىنىڭدى سات،–دەيدى. قويشى:

         — 400 قويعا ال، – دەيدى. باي قويىن بەرىپ، التىندى الادى. ەكىنشى كۇنى اۋەلگىدەن كوبىرەك التىن اكەلىپ، بايعا تاعى كورسەتەدى. باي ونى دا قويشىمەن كەلىسىپ جالعىز ارعىماعىنا الادى. ءۇشىنشى كۇنى قويشى ءبىر تورسىق التىن اكەلىپ كورسەتەدى. باي بۇل التىندى جالعىز قىزىنا ساتىپ الىپ، قويشىنى ءوز الدىنا وتاۋلاپ شىعارادى.

   كۇندەردە ءبىر كۇنى قىس ءوتىپ، جاز دا شىعادى. قويشى بايدان تيەسىلى قويلارىن، زاتتارىن الىپ، قالعان التىنىن، التىنعا العان قويلارىن الىپ ءوز الدىنا ءۇي-جاي بولىل شارۋاشىلىق قۇرادى. ۇرەيى ۇشقان باي قويشىدان قورقىپ، ىرگەسىن اۋلاقتاي بەرەدى.

---