InfoHub Logo

بۇرىنعى وتكەن زاماندا ءبىر پاتشانىڭ قالاسىنان كۇن سايىن ءار ءتۇرلى قازىنا، ءھام التىن، كۇمىس نارسەلەر ۇرلانا بەرەتىن بولىپتى، سول سەبەپتى پاتشا جارلىق قىلىپتى:

         — جەتى كۇن، جەتى تۇنگە دەيىن ەشكىم ۇيىنەن دالاعا شىقپاسىن، اركىم ءوز ۇيىندە بولسىن، تۇندە ەشكىم وت، ياكي شام جاقپاسىن. كىمدە-كىم ءامىرىمدى ورىنداماسا، باستارىن كەسىپ، مالدارىن قازىناعا الامىن! – دەدى. پاتشانىڭ جارلىعى جۇرتقا ءمالىم بولعان سوڭ، قالاداعى ادامدار ەش جاققا شىقپاستان ۇيلەرىندە بولدى. ەشكىم وت ءھام شام جاقپادى. پاتشانىڭ ءوزى ءار كۇن تۇندە قولىنا بالتا الىپ، ەشكىمگە بىلدىرمەي كوشەدە جۇرەتىن بولدى.

         بىرنەشە كۇننەن كەيىن ءبىر كۇنى تۇندە پاتشا ءبىر بۇرىشتا وتىرىپ كورەدى، ءۇش اتتى ادام قولدارىندا قىلىشتارى بار، تۋرا پاتشانىڭ قازىناسىنا كەلىپ كىرەدى. ولار دا بۇرىشتا وتىرعان مۇنى كورىپ، ءولتىرۋ ءۇشىن قىلىشتارىن سۋىرىپ، قاسىنا كەلەدى. سوندا پاتشا ءوزىن بىلدىرمەي:

         — مەن جۇرتتان اسقان ۇرى ەدىم، وسى پاتشانىڭ قازىناسىنا كىرمەككە تالاپ ەتىپ ەم، ءبىراق جالعىز بولعان سوڭ، كىرە الماي تۇر ەدىم، – دەدى. سوندا ولار:

         — بىزدەر سەنى وزىمىزگە سەرىك قىلىپ الار ەدىك، ءبىراق سەنىڭ نە قاسيەتىڭ بار؟ – دەدى.

         — سەندەردىڭ نە قاسيەتتەرىڭ بار؟ – دەپ پاتشا ولاردىڭ وزىنەن سۇرايدى. سوندا بۇل ءۇش ۇرى:

         — بىزدەردىڭ قاسيەتىمىز ءار ءتۇرلى، بىرەۋىمىز ون سەگىز مىڭ الەمنىڭ ءتىلىن بىلەمىز، بىرەۋىمىز التىن-كۇمىستىڭ قاي جەردە جاتقانىن بىلەمىز،– دەدى. بىرەۋى ايتتى:

         — مەن قاراڭعىدا كورگەنىمدى كۇندىز تانيمىن،– دەپ. سوندا پاتشا:

         — مەنىڭ ءبىر قاسيەتىم بار، – دەدى، – قاپىلىستا پاتشاعا كىمدە-كىم جازىقتى بوپ كەلسە، پاتشا دارعا اسپاققا ءامىر ەتسە، سوندا مەن باسقالارعا بىلدىرمەي، پاتشاعا كوزىمدى قىسىپ قويسام، پاتشا ول ادامدى ولتىرمەي جىبەرەتىن ەدى،– دەدى. ۇرىلار قۋانىپ كەتىپ:

         — ءبىزدىڭ قورقاتىنىمىز جالعىز پاتشا ەدى، وعان سەن ايلا ەتەتىن بولساڭ، بىزگە سەرىك بول، قازىناعا كىرەيىك، – دەدى. سول سوزبەنەن تورتەۋى قازىناعا كىرىپ، پاتشانىڭ التىندارىن الىپ، سول ساعاتتا ءبارى دە دالاعا شىعىپ كەتتى. جولاي ءۇش ۇرى پاتشاعا:

         — سەن بىزگە جاقسى جولداس بولدىڭ، ەندى ءبىزدىڭ مەكەنىمىزدى كورىڭىز، – دەدى. پاتشا:

         —جاقسى، – دەدى. سول سوزبەن ءۇش ۇرىنىڭ مەكەنىنە كەلدى. ءبىر جەردە كوپ مولانىڭ ىشىندە ۇلكەن تاس بار ەكەن، تاستى اۋدارىپ تاستاپ، ءبىر تەگىستەگەن جەرگە كىرىپ جۇرە بەردى. بۇلاردىڭ جەر استىندا مەكەندەرى بار ەكەن، جايلارىن كورسەتىپ ۇرى: «ءقازىر قولىڭا ءبىر مىڭ ءدىلدا ال، ەرتەڭ بازارعا بارىپ ءبىر ات، ءبىر قىلىش ساتىپ الىپ، كەشكە وسى جەرگە كەل، كۇندىز بىزدەر ۇيىقتايمىز»، – دەدى. پاتشا جاقسى دەپ مىڭ ءدىلدانى الىپ، ءوز قالاسىنا كەلەدى. قالاعا كەلسە، پاتشامىز جوعالدى دەپ، ءوزىنىڭ قىرىق ءۋازىرى: «مەن پاتشا بولامىن، مەن پاتشا بولامىن»، – دەپ، ۇرىس شىعارىپ جاتىر ەكەن. پاتشا بۇلاردى كورىپ، ءارقايسىسىن ءار جاققا قۋىپ جىبەرىپ، ءوزى تاققا ءمىنىپ، جيىرما باتىرىنا قارۋ-جاراقتارىن اسىندىرىپ، باياعى ءۇش ۇرىنىڭ جاتقان جەرىن ىزدەتىپ جىبەرەدى. باتىرلار بارىپ ولاردى ۇيىقتاپ جاتقان جەرىندە ۇستاپ، بايلاپ پاتشاعا الىپ كەلەدى. كەلگەن سوڭ، پاتشانى تانىعان ۇرىلاردىڭ ءبىرى:

         — ويباي، تۇندەگى ءبىزدىڭ سەرىگىمىز پاتشانىڭ ءوزى ەكەن عوي، – دەدى. سوندا بىرەۋى:

         — ءاي، تاقسىر، كوزىڭدى قىسار بولساڭ، قىسار جەرىڭىز كەلدى، – دەدى. سونان سوڭ پاتشا ادام جىبەرىپ، ولاردىڭ جاتقان جەرىنەن بارشا قالادان ۇرلاپ العان نارسەلەرىن الدىرىپ، ءارقايسىسىن ءوزىنىڭ يەسىنە قايتارىپتى. ۇرىلاردى دا ولتىرمەي، بۇدان كەيىن ۇرلىق جاسامايمىن دەگەن ۋادەلەرىن الىپ، قول بەرىپتى.

---