قيماستىق
باعانا باسىنا تارتىلعان سىمدا قوناقتاپ وتىرعان قارلىعاشتىڭ قاسىنا سول توڭىرەكتە ءوز بەتىنشە ۇشۋدى مەڭگەرىپ جۇرگەن بالاپانى كەلىپ قوندى. اسپان اشىق بولعانمەن، كۇن سالقىن ەدى. اناسىنا قاراپ ەدى، كوڭىلسىز ەكەن. كۇن سالقىنداي باستاعالى بەرى اناسىنىڭ جابىرقاپ جۇرگەنىن بايقاپ ءجۇر. ول قانداي ۋايىم بولدى ەكەن سوندا؟! ونىڭ بايىبىن تولىق بىلە الماي جۇرگەن بالاپان وسى ءساتتى قۇر جىبەرمەۋگە تىرىسىپ:
— اناشىم، بايقاپ ءجۇرمىن، ءبىرازدان بەرى كوڭىلسىز جۇرەتىن بولدىڭىز. نەگە؟ سونىڭ سىرىن ايتىپ بەرىڭىزشى؟ — دەدى اناسىنا جالىنىشتى تۇرمەن قاراپ. — الدە مەنىڭ ىستەرىمە كوڭىلىڭىز تولماي ما؟
— جوق، ولاي ەمەس. ءبارى دۇرىس. دەگەنمەن، سەن بىلمەيسىڭ عوي… بىلسەڭ، سەن دە جابىرقار ەدىڭ، — دەدى قارلىعاش ءبىر كۇرسىنىپ الىپ.
— جوق، جوق، اناشىم. ءسىز قاسىمدا بولساڭىز، مەن ەشتەڭەگە الاڭدامايمىن، — دەدى بالاپان اناسىن قامىقتىرىپ جۇرگەن ءىستى تەز بىلگىسى كەلىپ.
— ول ءبىر قۇپيا نارسە دە ەمەس. سەن از كۇن بولسا دا بىلمەي، الاڭسىز ءجۇرسىن دەگەنىم عوي. مەن ايتپاعانمەن، ۋاقىتتىڭ ءوزى-اق ايتادى ءالى.
— ول نە، اناشىم؟ ايتتىم عوي، مەن ەشتەڭەدەن قورىقپايمىن، تەك ءسىز قاسىمدا بولساڭىز بولدى.
— جاقسى. وندا ايتايىن، ءبارىبىر، سەن بىلۋگە ءتيىسسىڭ. بايقاعان شىعارسىڭ، كۇن سۋىتىپ كەلەدى.
— ءيا. ەرتەلى-كەش تىم سالقىن…
— بۇل كەزدى ادامدار كۇز دەپ اتايدى. اۋا رايى سالقىندايدى. كوپ قۇستار الىستاعى جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى… ءبىز دە كەتەمىز بۇل جەردەن. ەرتەڭ جولعا شىعامىز.
— نەگە؟.. الىسقا كەتپەي-اق وسىندا قالا بەرسە نە بولادى؟
— جاعداي ونداي جەڭىل ەمەس، بالام. از كۇننەن سوڭ كۇن قاتتى سۋىتادى.
— وندا ۇيگە سالعان ۇيامىزعا كىرىپ المايمىز با؟
— جوق. سەن تۇسىنبەي تۇرسىڭ. كۇن سۋىتقان سوڭ ادامدار دا ەسىك-تەرەزەلەرىن قىمتايدى. قالاي كىرىپ-شىعاسىڭ؟
— باسقا ءبىر قالقا تاۋىپ، سوندا ۇيا سالىپ، كىرىپ المايمىز با؟
— ويتە المايمىز، بالاپانىم! كۇزدىڭ ارتىنان قىس دەگەن ماۋسىم كەلەدى. ول ءتىپتى دە قاتال. اسپاننان قار دەگەن مۇزداي سۋىق اق ۇلپا جاۋادى. دالانى اياز دەيتىن سۋدى قاتىرىپ، جەردى توڭ قىلاتىن سۋىق كەزىپ جۇرەدى. ول كەزدە قۇستار تۇرماق، ادامداردىڭ ءوزى سىرتتا جۇرە المايدى. ال ازىقتى قايدان تاباسىڭ؟ ءبارى قاردىڭ استىندا قالادى… قۇرت-قۇمىرسقا بولمايدى.
— ولار قايدا كەتەدى، اناشىم؟
— ولار جازداي ىندەرىنە ازىق-تۇلىگىن جيىپ، جەردىڭ استىنا ءتۇسىپ كەتەدى.
— وندا نە ىستەيدى.
— جيعاندارىن قورەك ەتەدى، ۇيىقتايدى.
— مۇنىڭ ءبارىن ءسىز قايدان بىلەسىز، اناشىم؟
— ءقازىر ايتام… ءبىز الىستا، جىلى جاقتا جۇرگەندە التى اي قىس ءوتىپ، ارتىنان كوكتەم دەگەن ماۋسىم كەلەدى. كۇن جىلىنا باستايدى. قاردىڭ بارلىعى ەرىپ كەتەدى. جەر كوگەرەدى، اعاشتار ءبۇر جارادى. سول كەزدە ءبىز وسى تۋعان جەرىمىزگە قايتا ورالامىز. اسىعىپ جەتەمىز. مىنە، جاڭاعى سەن سۇراعان سۇراقتىڭ جاۋابى وسى تۇستان تابىلادى. ءبىزدى وسىندا قالعان قۇستار قۋانا قارسى الادى. ءبىز ولاردان ءوزىمىز جوق كەزدە نە بولعانىن سۇرايمىز. ولار مايىن تامىزىپ ايتىپ بەرەدى. سودان بىلەمىز ءبارىن…
— ەندى ءتۇسىندىم، اناشىم. سوندا ءبىز قانشا ۋاقىتتا قايتىپ كەلەمىز؟
— التى-جەتى ايدان سوڭ.
— وندا جاقسى ەكەن. ءسىزدىڭ كەتەمىز دەگەن ءسوزىڭىزدى ەستىپ جابىرقاپ قالسام… بۇل ارا ماعان قاتتى ۇنايدى. كەتكىم كەلمەيدى. ەگەر قايتىپ كەلەتىن بولساق…
— بۇل ارا ماعان دا ۇنايدى. جەرى كوركەم عانا ەمەس، ادامدارى دا مەيىرىمدى. اناممەن بىرگە ءبىرىنشى رەت كەلگەندە ۇيا سالاتىن جەر ىزدەپ، تالاي جەردى شارلاعامىز. سوندا وسى جەردىڭ ادامدارى عوي بىزگە ۇيلەرىنىڭ توبەسىنە ۇيا سالدىرعان. جاز بويى ۇيامىزعا دا، سەندەرگە دە تيگەن جوق. بالالارىنا دا تيگىزبەدى. ءبىز بۇل ەلگە ريزامىز. مۇنى سەن دە ەسىڭدە بەرىك ساقتاۋعا ءتيىسسىڭ.
— جاقسى، اناشىم. مەن مۇنى ەشقاشان ۇمىتپايمىن.
بالاپاننىڭ كوڭىلى جايلانىپ، جىلى جاققا ءدال ءازىر ۇشىپ كەتەتىندەي بالاۋسا قاناتتارىن قاعىپ-قاعىپ قويدى.
You Might Also Like
-
قازىرگى تاڭدا XXI- عاسىردا ستۋدەنتتەردىڭ نە بولماسا، مەكتەپ قابىرعاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ ۇستازدارعا باعىنباي كەتۋى تۋرالى ماسەلە مۇلدە قوزعالماي كەتتى. تەك قورىققان ادامىن سىيلايتىن، تەك سونىڭ ...
-
ءالي بۇگىن ەرتە تۇردى. ونداعى ماقساتى كەشە ءۇيدىڭ ارتىنداعى تامنىڭ تۇبىنەن كەزدەستىرگەن ۇلۋدى قايتا كورۋ بولاتىن. موماقان جاندىككە قاتتى قىزىقتى، ءبىراق، سوڭىنا دەيىن باقىلاي المادى.
