«رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا ۇلت تاريحىنىڭ مادەنيەتى مەن قۇندىلىقتارىن ءبىلۋ، ءناسيحاتتاۋ ءارى ساقتاۋ
قازىرگى تاڭدا، الەم قارقىندى تۇردە وزگەرىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار، قازاقستاندا قازىرگى تاڭدا ۇلت ناسيحاتىن، ۇلت مادەنيەتىن، قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتاۋ جانە ساقتاۋ ماقساتىندا “رۋحاني جاڭعىرۋ” ۇلتتىق باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى - ۇلتتىق مۇددەمىزدى ءارى قاراي دامىتىپ، بولاشاق ۇرپاققا تاپسىرىپ، جاقسى ۇلگى بولۋ. ەلىمىزدىڭ ەڭ قۇندى بايلىعى – ول ءبىزدىڭ تاريحىمىز، ءسالت-داستۇرىمىز، ءتىلىمىز جانە ءدىنىمىز. وسى باعا جەتپەس قۇندىلىقتاردىڭ ءبارىن دامىتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار، الەمدىك دەڭگەيدە بوي كوتەرۋ ماقساتى قولعا الىنۋدا. وسى باعدارلامانىڭ اياسىندا، كوپتەگەن مەملەكەتتىك ءىس-شارالار قولعا الىنىپ، كەيبىر مەكەمەلەردە رەفورمالار جۇرگىزىلۋدە. وسىنداي وڭ وزگەرىستەر مەن قارقىندى دامۋ پروسەستەرىنىڭ ارقاسىندا، ەلىمىز ودان ءارى كوركەيىپ، رۋحاني قۇندىلىقتارىن دامىتىپ، باعالاندىرا تۇسۋدە. قازىرگى كەزدە، ۇلتتىق ساياساتتىڭ نەگىزگى باسىمدىعى ۇلتتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋى بولىپ تابىلادى. جاڭاشا ءومىر سۇرۋگە دەگەن ۇمتىلىس – بۇل ءبىزدىڭ دامۋىمىزدىڭ باستى قاعيداتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى مەملەكەتتىك يدەولوگيانى انىقتاۋعا جانە جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان قۇجات رەتىندە كەڭىنەن تانىلدى.
رۋحاني جاڭعىرۋ – ادامنىڭ ىشكى الەمىنىڭ جاڭارۋى، سانا-سەزىمى، جاڭا وزگەرىستى قابىلداي ءبىلۋى. ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ بولاشاعى ەڭ الدىمەن وزىنە، رۋحاني قۋات پەن جاسامپاز كۇشكە، ونىڭ ۇلتتىق ساناسىنا بايلانىستى. ءار حالىق، ءار مەملەكەت عاسىرلار بويى جاڭعىرىپ، جاڭارىپ وتىرادى. رۋحاني جاڭارۋلار مەن يننوۆاسيالاردا ءبىلىم بەرۋدىڭ ءرولى زور. ءبىز ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىمىزدى ەسكەرە وتىرىپ، الەمدە بولىپ جاتقان وقيعالاردان حاباردار بولۋىمىز كەرەك.
تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى - جاستاردىڭ ينتەللەكتۋالدى ەرەكشەلىكتەرى تەك ءبىلىم دەڭگەيىمەن عانا ەمەس، ولاردىڭ ۇلتتىق كودىمەن دە تىكەلەي بايلانىستى، ءبىز بولاشاقتى قابىلداۋىمىز كەرەك. ءبىلىم - رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ باستى العىشارتى. يدەيا - ويلاۋ جۇيەسى تەرەڭ، الىس جانە تامىرى تەرەڭ، دەمەك، ادامداردىڭ كەڭ سپەكترى تەك باسەكەگە تۇسە الادى. «سيفرلىق قازاقستان»، «ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ»، «مادەني جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىم» سياقتى باعدارلامالار بارلىق قازاقستاندىقتاردى ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا دايىنداۋدىڭ نەگىزگى ينگرەديەنتتەرى بولىپ تابىلادى. ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ تۋرالى ەلباسى: «ءبىزدىڭ ۇلتتىق سالت-داستۇرلەرىمىز بەن ادەت-عۇرىپتارىمىز، ءتىلىمىز بەن مۋزىكامىز، ادەبيەتىمىز بەن ۇيلەنۋ تويلارى - ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ۇلتتىق رۋح ءبىزدىڭ بويىمىزدا ماڭگى قالۋى كەرەك. ابايدىڭ دانالىعى، اۋەزوۆتىڭ قالامى، قۇرمانعازىنىڭ سيقىرلى ۇندەرى جانە ارۋاحتىڭ ماڭگىلىك ۇندەۋى ءبىزدىڭ رۋحاني مادەنيەتىمىزدىڭ ءبىر بولىگى عانا ».
ۇلتتىق مادەنيەتتى ساقتاماي، ەشقانداي مودەرنيزاسيا بولمايدى. «ءبىزدىڭ تۋعان جەرىمىزگە، ونىڭ مادەنيەتىنە، ادەت-عۇرىپتارى مەن داستۇرلەرىنە دەگەن ەرەكشە كوزقاراس - ءپاتريوتيزمنىڭ ەڭ ماڭىزدى بەلگىسى. بۇل كەز-كەلگەن ۇلتتى ۇلت ەتەتىن جەكە ادامداردىڭ جيىنتىعى ەمەس، مادەني-گەنەتيكالىق كودتىڭ نەگىزى »، - دەيدى نازاربايەۆ. مەملەكەت باسشىسى سونىمەن بىرگە: «نەگىزىنەن مودەرنيزاسيالانعان قوعامداردا دا مادەنيەتتىڭ كودەكستەرى بار، ولاردىڭ شىعۋ تەگى بۇرىنعى كەزەڭدەرگە كەلەدى. مودەرنيزاسيانىڭ جاڭا ءتۇرىنىڭ ءبىرىنشى شارتى - ونىڭ مادەنيەتىن، وزىندىك ۇلتتىق كودىن ساقتاۋ ».
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ادامداردىڭ باقىتتى ءومىر ءسۇرۋى جانە قوعامعا پايدا اكەلۋى ءۇشىن ادامداردىڭ رۋحاني دامۋى ءۇشىن بارلىق جاعدايلار جاسالعان. ەلباسىمىز اتاپ ايتقانداي، «تابىستىڭ كىلتى – بىلىمدە». قاي كەزەڭدە بولسىن، قاي سالادا بولسىن، ءبىز «تابىستى بولۋدىڭ ەڭ ىرگەلى، باستى فاكتورى ءبىلىم ەكەنىن اركىم تەرەڭ ءتۇسىنۋى كەرەك. ءبىزدىڭ ءبىر عانا جولىمىز بار - ول رۋحاني جاڭعىرۋ ارقىلى جارقىن بولاشاققا بارۋ.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 1-كۋرس ماگيسترانتى نۋرماگانبەتوۆا دينارا. جەتەكشىسى:دانات جاناتايەۆ، ف.ع.ك. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ دوسەنتى
You Might Also Like
