شايمەردەن تورايعىروۆتىڭ ەستەلىگىنەن
سۇلتانماحمۇتتىڭ اناسى زۇپلەن قاراۋىل ەلىندەگى جادايدىڭ قىزى. مەنىڭ اكەم قوجاحمەت پەن سۇلتانماحمۇتتىڭ اكەسى ابۋباكىر ەلدەن كوشىپ كەتىپ، جەزدەلەرى ءاناپيانى ساعالاپ شابان — شانشار ەلىنە بارعاندا، ءاناپيادان پالەندەي جاقسىلىق كورە الماي، ونىڭ جىلقىسىن باعادى. ءاناپيانىڭ جىلقىسىن باعىپ جۇرگەندە مەڭىرەۋدى قىستايتىن وسپان اۋلى ابۋباكىردىڭ سالىعى بولادى. ول كوبىنەسە جادايدىڭ ۇيىندە جاتىپ، كىر - قونىن سوندا جۋعىزىپ الادى. سونىڭ ارقاسىندا جادايدىڭ ۇلى باكەنمەن تانىسىپ، سول ارقىلى ونىڭ قارىنداسى زۇپلەنمەن كوڭىلدەس بولادى. باكەننىڭ كومەگىمەن ەكى جاق قۇدالىق ىرىمىن ىستەسەدى.
ءاناپيانىڭ ايەلى شىمپىر ابۋباكىر مەن قوجاحمەتتىڭ اپاسى، ءاناپيا ونى ءبىزدىڭ جاقتان 40 كىسىمەن كەلىپ اكەتكەن ەكەن.
زۇپلەندى ابۋباكىر (شوقپىت) جيىرما جاسىندا العان. ءتورت جىلدان كەيىن زۇپلەن ەكى قابات بولىپ، 1892 جىلى قىسقا سالىم مەڭىرەۋدە سۇلتانماحمۇت تۋادى.
سۇلتانماحمۇت جاسىندا ادەمى، تولىق، جىلاۋدى بىلمەيتىن سۇيكىمدى بالا بولادى. جۇرت ونى قولدان-قولعا تۇسىرمەي ەركەلەتىپ، ءوزىن ماقىش دەپ اتايدى. سۇلتانماحمۇت ءوزى دە ەسەيگەنگە شەيىن ءوزىن ماقىشپىن دەپ ءجۇردى. تەك 1911 جىلى عانا، «زارلاندىم» اڭگىمەسىن جازعاندا عانا ءبىرىنشى رەت ول سۇلتانماحمۇت دەگەن تولىق اتتى قويدى.
زۇپلەن سۇلتانماحمۇت تۋعاننان كەيىن ەكى جىلدان سوڭ باشەندى (بايقوڭىر) كوتەرەدى. ول تۋعاننان كەيىن ءتورت ايدان سوڭ، 27 جاسىندا، ەكى قارعاسىنىڭ قىزىعىن كورە الماي، زۇپلەن جاستاي قايتىس بولادى.
بۇدان كەيىن شوقپىت پەن قوجاحمەت قاراۋىلدان ءوز ەلدەرىنە - باياناۋىلداعى سۇيىندىككە كوشەدى. شوقپىت تورايعىر كولىن قىستاپ وتىرعان ءدۇرجاننىڭ قوڭسىسى بولادى. ءدۇرجاننىڭ قوجاحمەتتەن باسقا بالالارى ول كەزدە ۇيلەنبەگەن ەدى سۇلتانماحمۇت ەكى-ۇش ءۇيدىڭ اراسىندا جۇگىرىپ جۇرگەن جالعىز بالا بولاتىن. ول ءدۇرجاندى «اكە»، دارماندى «اجە»، جۇماتايدى (مەنىڭ شەشەم) «اپا»، قوجاحمەتتى (مەنىڭ اكەم)، «قوشاقاي» دەيتىن.
تورايعىر - سۇلتانماحمۇتتىڭ ءتورتىنشى اتاسى. بىزدەردىڭ ءوزىمىزدىڭ رۋ اتى بولعان سۇيىندىكتەن بەرى تاراتقانداعى اتا-تەك شەجىرەمىز تومەندەگىدەي:
ايدابول
قۇلبولدى
سۇيىندىك
جانعوزى
تولەباي
ەدىگە
تورايعىر
ابەت
بوكەت
ابۋباكىر مەن قوجاقمەت
سۇلتانماحمۇت، شايمەردەن.
مەن سۇلتانماحمۇتتىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارىنىڭ جازىلۋ تاريحىن جەكە كىتاپ ەتىل جازدىم. ول اكادەميادا ساقتاۋلى. ونىڭ ءبارىن كەلتىرۋ مۇمكىن ەمەس.
شايمەردەن تورايعىروۆ
1960،15 يۋن.
You Might Also Like
-
جاسىڭدا سۇلتانماحمۇتتىڭ ماڭدايىندا كەكىلى بولدى، بىلمەگەن ادام ونى ايەل بالا دەپ قالۋشى ەدى. بەتىڭدە شەشەكتەن قالعان بۇجىر داتى بار سارعىش بالا ەدى. ءىنىسى باشەن شوقپىتقا تارتقان، سۇلتانماحمۇتى ناعا...
