سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ وتىز جىلداعى جەتىستىكتەرى

بيىلعى جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ وتىز جىلدىعى اتالىپ وتەدى. ەلىمىزدىڭ قىسقا عانا ۋاقىتتا جەتكەن جەتىستىكتەرىن ءبىز، جاستار زور ماقتانىشپەن ايتا الامىز. 1991 جىلى ەلىمىز ەگەمەندىگىن الىپ، ەل تاۋەلسىزدىگىن تۇركيا، اقش، جۇڭگو، ۇلىبريتانيا ت.ب. مەملەكەتتەر تانىدى. كەيىننەن مونعوليا، فرانسيا، جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا جانە يران تانىعان بولاتىن. سونداي-اق، تۇركيا مەملەكەتى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ قازاقستاندا ەلشىلىك اشىپ، ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدى مويىنداعان ون جەتىنشى مەملەكەت بولدى. بۇل جونىندە بۇرىنعى سىرتقى ىستەر ۆيسە-مينيسترى، ۇلتتىق سىرتقى ساياسات تۇجىرىمداماسى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى ۆ.گيززاتوۆ ايتقان بولاتىن. قازاقستاننىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى، حالىق قاھارمانى ت.اۋباكىروۆ عارىشقا اتتاندى. 1992 جىلى 2 ناۋرىزدا قازاقستان بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ مۇشەسى بولدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى - ءانۇران، ەلتاڭبا جانە تۋ قابىلداندى.

1992 جىلى 4 ماۋسىمدا تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى تۋرالى»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسى»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنى تۋرالى» زاڭدارعا قول قويدى. 1993 جىلى 28 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ العاشقى كونستيتۋسياسى قابىلداندى. سول جىلى 15 قاراشادا ۇلتتىق ۆاليۋتا تەڭگە اينالىمعا ەندى. 1994 جىلى 16 اقپاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆ «يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ تۋرالى» شارتقا قول قويدى. وسىلايشا، قازاقستان ءوز ەركىمەن قۋاتتى قارۋدان باس تارتادى جانە يادرولىق قارۋدان ازات ەل رەتىندە كۇرەستىڭ العاشقى قادامىن جاسايدى. 1995 جىلى 30 تامىزدا جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋم ناتيجەسىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 9 تاراۋ، 98 باپتان تۇراتىن كونستيتۋسياسى قابىلدانىپ كۇشىنە ەندى. 1996 جىلى قازاقستاننىڭ قاتىسۋىمەن شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى قۇرىلدى. ول كەزدە جۇرتشىلىق بۇل ۇيىمنىڭ قۇرىلۋىنا كۇمانمەن قاراعانىمەن، شىۇ ءوزىنىڭ شىنايىلىعى مەن قاجەتتىلىگىن كورسەتتى. بۇگىنگى تاڭدا بۇل ۇيىمنىڭ الەمدەگى بەدەلى جوعارى.

1997 جىلى 20 قازاندا پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ اقمولا قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسى ەكەنىن رەسمي تۇردە مالىمدەدى. سول جىلى 3 جەلتوقساندا پرەمەر-مينيستردىڭ كەڭسەسى اقمولاعا كوشتى. 1998 جىلى استانا اقمولا استانا بولىپ وزگەرتىلدى. 1999 جىلى «1999 جىلدى ۇرپاقتار بىرلىگى مەن ساباقتاستىعى» جىلى بولىپ جاريالاندى. 2000 جىلى 10 قازاندا استانادا كەدەن وداعىنا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى قول قويعان حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىم رەتىندە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق قوعامداستىق قۇرىلدى. بۇل قوعامداستىقتى قۇرۋ تۋرالى كەلىسىمگە قازاقستان، رەسەي، بەلورۋسسيا، تاجىكستان جانە قىرعىزستان قول قويدى. 2001 جىلى 16 جەلتوقساندا قازاقستاندىقتار تاۋەلسىزدىكتىڭ 10 جىلدىعىن اتاپ ءوتتى. 2002 جىلى تاراز قالاسىنىڭ 2000 جىلدىعى يۋنەسكو دەڭگەيىندە اتالىپ ءوتتى. سونداي-اق، قاسيەتتى تۇركىستاندا الەم قازاقتارىنىڭ ەكىنشى قۇرىلتايى ءوتتى. 2003 جىلى استانا قالاسىندا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ ءبىرىنشى سەزى ءوتتى. 2004 جىلدىڭ 24 جەلتوقسانىندا «اقوردا» رەزيدەنسياسى اشىلىپ، بۇل عيماراتتىڭ جالپى اۋدانى 36720 شارشى مەتردى قۇرايدى. استانا قالاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ مۋزەيى اشىلىپ، 100 مىڭنان استام ەكسپوناتتار قويىلدى.

كونستيتۋسياعا سايكەس 2005 جىلى جەلتوقساندا پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتىپ، ەل ءوزىنىڭ كوشباسشىسىن سايلادى. سايلاۋدا ن.نازاربايەۆ 91% داۋىسپەن ەلدىڭ سەنىمىنە يە بولدى. 2006 جىلى قاڭتاردا جاڭا مەملەكەتتىك ءانۇران قابىلداندى. ءانۇران كومپوزيتور ش.قالداياقوۆتىڭ «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى نەگىزىندە، ج.ناجىمەدەنوۆتىڭ سوزىنە جازىلعان تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ ەنگىزگەن قازىرگى ءانۇران ماتىنىنە ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەردى پارلامەنت قابىلدادى. ەلىمىزدە 2004 جىلى «مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ قابىلدانىپ، ونىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى جۇمىسىن باستادى. 2007 جىلى باعدارلامانىڭ ەكىنشى كەزەڭى باستالدى. باعدارلامانى جۇيەلەۋ، قولداۋ جانە دامىتۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قوماقتى قارجى ءبولىندى. 2008 جىلى زاڭناماعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار نەگىزىندە جاڭا مەرەكە تاريحقا ەندى. سوعان سايكەس، 6 شىلدە - استانا كۇنى بولىپ بەلگىلەندى. قازاقستاندا ۇلتتىق حالىق ساناعى 2009 جىلى وتكىزىلدى. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى ەكىنشى ۇلتتىق ساناعى بويىنشا قازاقستان حالقىنىڭ سانى 16،48 ميلليون ادام بولعانىن كورسەتتى. 2010 جىلى قازاقستان ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا ءتوراعا قىزمەتى باستالدى. وسى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا قازاقستاندا سامميت ءوتتى.

قازاقستاندا العاشقى قىسقى ازيا ويىندارى 2011 جىلى ءوتتى. وندا قازاقستان سپورتشىلارى 70 مەدال: ونىڭ ىشىندە 32 التىن، 21 كۇمىس، 18 قولا جەڭىپ الدى. 2012 جىلى 22 قاراشادا قازاقستان «ەكسپو 2017» دۇنيەجۇزىلىك كورمەنى وتكىزۋ قۇقىعىنا يە بولدى. حالىقارالىق كورمەلەر بيۋروسى مۇشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن استانا 103 داۋىس الدى. كورمە 10 ماۋسىم مەن 10 قىركۇيەك ارالىعىندا استانا قالاسىندا ءوتتى. ونى كورۋ ءۇشىن الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 3 ميلليون ادام كەلدى. كورمەگە 115 مەملەكەت پەن 22 حالىقارالىق ۇيىم قاتىستى. ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى 2013 جىلى «قازاقستان 2050 - قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى جولداۋىن قازاقستان حالقىنا جولدادى. قازاقستان تاريحىندا العاش رەت جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارى باسشىلارىنا سايلاۋ ءوتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى 2015 جىلعى 27 شىلدەدە دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ مۇشەسى بولدى. 2018 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا قازاقستان بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن باسقاردى. 2019 جىلى 19 ماۋسىمدا ق.ك.توقايەۆ قازاقستان پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. بيىلعى 2021 جىلى ەلىمىزدە ءماجىلىس پەن ماسليحات دەپۋتاتتارى سايلاۋى ءوتتى. قازان ايىندا حالىق ساناعى، ءوڭىرارالىق فورۋم وتىلەتىنى جوسپارلانۋدا. ەلىمىزدىڭ بولاشاقتاعى جەتىستىكتەرى مەن ءىس-شارالارى ناتيجەلى بولاتىنىنا سەنىم مول.

دجولدىبايەۆا ۋ.م.-  ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ دوسەنتى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

ناۋانوۆا  ا.ر. - ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما