InfoHub Logo

بۇرىنعى وتكەن زاماندا ءبىر ۇلكەن باي بولىپتى. بايدىڭ توعىز بالاسى بار ەكەن. باي ءوزىنىڭ قاسيەتتى مىلتىعىن الىپ، اڭعا شىعۋدى جاقسى كورەدى ەكەن. ءبىر كۇنى باي اڭنان ۇيگە كەلە جاتىپ، قارسى الدىنان شىققان بۋاز كيىكتى اتىپتى. كيىكتى كوتەرىپ ۇيىنە كەلە اۋىرادى. ەكى كۇن توسەك تارتىپ جاتىپ، ءۇشىنشى كۇنى بالالارىنا:

— قاراقتارىم، مەن كەشىكپەي ولەمىن، ولگەن سوڭ مىنا مىلتىققا تالاسپاي بىرەۋىڭ الىڭدار، ەگەر تالاسا قالساڭدار مىنا جەردە ءبىر پاتشا بار، سوعان بارىڭدار، ول بىرەۋىڭە اپەرەر. ءسۇيتىپ مەنى جاقسىلاپ كومىڭدەر، — دەپتى. ءۇش كۇننەن سوڭ اكەلەرى ءولىپتى. اكەلەرىن جاقسىلاپ كومىپ، ەندى مىلتىقتى اقىلداسۋعا كىرىسىپتى. ەش قايسىسىنا كەلىسە الماي، ۇرىس شىعىپتى. سوندا ەڭ كىشىسى تۇرىپ:

— اكەم ۇرىسساڭدار، پاتشاعا بارىڭدار دەپ ەدى عوي، سوعان بارالىق، — دەپتى.

— بارساق بارايىق، — دەپ توعىزى پاتشاعا كەلىپتى. پاتشا مىلتىقتى الدىنا قويىپ:

— مىلتىقتى الۋ ءۇشىن سەندەر وزدەرىڭ قانداي ونەر بىلەسىڭدەر، سونى ماعان ايتىڭدار. سوسىن بەرەم، — دەپتى. ەشقايسىسى ۇندەمەپتى.

— سەن ايتشى، — دەپ ەڭ ۇلكەنىنە قاراپتى.

— مەن بىلتىرعى ۇشقان قۇستىڭ جولىن بيىل يىسكەپ بىلەمىن، — دەپتى ۇلكەنى.

— مەن ءبىر توبىلعىنى جۇلىپ الىپ، توقسان باستى ءۇي سوعامىن، — دەپتى ونان كەيىنگىسى.

— مەن قۇبىلاعا قاراپ ناماز وقىپ، اق ءمۇيىزدى اق قوشقار، كوك ءمۇيىزدى كوك قوشقار تۇسىرەمىن، — دەپتى ءۇشىنشىسى.

— مەن ءبىر كۇندىك جەردەن سىققان سىركەنىڭ داۋسىن ەسىتەم، — دەپتى ءتورتىنشىسى.

— مەن ءبىر قۋرايدى بەلىمە قىستىرىپ الىپ، ءبىر كۇننىڭ ىشىندە دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىن اينالىپ شىعامىن، — دەپتى بەسىنشىسى.

— مەن ۇيىقتاپ جاتقان قوياننىڭ ىشەك-قارنىن ۇرلاپ الام، — دەپتى التىنشىسى.

— مەن اسپاندا كوزىم جەتكەن نارسەنى اتىپ تۇسىرەم، — دەپتى، جەتىنشىسى ماساتتانىپ، مىلتىققا قاراپ.

— مەن اسپاننان تۇيە بولماسىن، تۇيمە بولماسىن، نە بولسا سول بولسىن، جالعىز تىرناعىممەن تۇسىرمەي قاعىپ الام، — دەيدى سەگىزىنشىسى.

— مەن جەردىڭ استىن تەسىپ، قالاعان جەرىمنەن قايتىپ شىعامىن، — دەپتى ەڭ كىشىسى.

پاتشا ءتۇرىن سۋىتىپ:

— ءبارىڭ دە ونەرشى ەكەنسىڭ. جاقىندا التىن سارايعا سالىپ باعىپ وتىرعان قىزىم جوعالدى. سونى سەندەردەن باسقا ەشكىم الماپتى، تاۋىپ بەرىڭدەر، — دەپتى.

— ءبىز العانىمىز جوق، تاقسىر، ءبىراق قىزىڭىزدى ىزدەپ كورەلىك، — دەپتى توعىزى.

پاتشا مىلتىقتى ەڭ مەرگەنىنە بەرىپ، بارلىعىن قىزى جوعالعان سارايعا الىپ كەلىپتى. «مەن ءبىلدىم كىم اكەتكەنىن، — دەدى ەڭ ۇلكەنى سارايدىڭ توڭىرەگىن يىسكەلەپ، — ءبىر ماستەن-جالماۋىز الىپ قارا قۇس بولىپ كەلىپ، الىپ كەتىپتى».

پاتشادان جول قاراجات الىپ، تىڭشى قىزدى ىزدەۋگە شىعىپتى. ءبىر نەشە كۇن، بىرنەشە اي جول ءجۇرىپتى. ازىقتارى تاۋسىلىپتى. ءبىر مەزگىلدە قار جاۋىپ، بوران بولىپتى. سوندا بىرەۋ:

— ەي، ءبىر توبىلعىنى توقسان باستى ءۇي قىلاتىن، مىرزا، ءۇيىڭدى جاساسايشى، توڭدىق قوي، — دەپتى.

ءبىر توبىلعىنى جۇلىپ الىپ توقسان باستى ءۇي ىستەپ، ءبارى جىلىنىپتى.

— قارىن اشتى عوي، قوشقار تۇسىرەتىن، مىرزا، — دەپتى بىرەۋى. ءۇشىنشىسى قۇبىلاعا قاراپ ناماز وقىپ، اق ءمۇيىزدى اق قوشقار، كوك ءمۇيىزدى كوك قوشقار ءتۇسىرىپتى. ونى سويىپ، اسىپ جەپ تويىپتى. قالعانىن قورجىندارىنا سالىپتى. تاعى جول ءجۇرىپتى. ءبىر ۇلكەن دارياعا كەزدەسىپ، ارعى جاعىنان ءبىر قارا ۇيگە كوزى ءتۇسىپتى.

— ويباي، توقتاڭدار، ءبىر سىققان سىركەنىڭ داۋسى ەستىلەدى، سول ۇيدەن، — دەپتى ءتورتىنشىسى. «وعان مەن بارىپ كورىپ كەلەيىن»، — دەپ بەسىنشىسى ءبىر قۋرايدى بەلىنە قىستىرىپ الىپ، داريادان ءوتىپ قايتا كەلىپ بىلاي دەپتى: «ءبىر قىز ءبىر كەمپىردىڭ باسىن قاراپ وتىر ەكەن. ءسىرا، قىز پاتشانىكى بولۋ كەرەك». «وندا الگى قوياننىڭ ىشەك-قارنىن ۇرلايتىندى ەرتىپ ال دا، الىپ كەل»، — دەپتى بۇلار.

ۇرلىقشىنى ارقاسىنا سالىپ، الگى ۇيگە اپارىپتى. ۇرلىقشى بارىپ كەمپىردىڭ باسىنا قازاندى توڭكەرە سالىپ، قىزدى ەرتىپ شىعىپتى. ەكەۋى جەر كەزگىشكە ءمىنىپ، داريادان ءوتىپ قالعاندارىنا كەلىپتى. قىز، سۇراستىرا كەلسە، پاتشانىڭ قىزى ەكەن. ەندى جۇرەيىن دەپ تۇرعاندا كەمپىر الىپ قارا قۇس بولىپ ۇشىپ شىعىپ، قىزدىڭ بۇرىمىنان ۇستاپ اسپانعا الىپ ۇشىپ كەتىپتى. تورعايداي بولعاندا مەرگەنشى اتىپ سالىپتى. سوندا قىز امان قالىپ، كەمپىردىڭ كەۋدەسى ءبىر بولەك، بوكسەسى ءبىر بولەك بولىپ كەتىپتى. قىزدى سەگىزىنشىسى قاعىپ الىپ، سۋعا تۇسىرمەپتى. كەمپىر سۋعا ءتۇسىپ، داريا تولقىپ، ارناسىنان اسىپ كەتىپتى. جەردى سۋ قاپتاپ جۇرۋگە مۇمكىنشىلىك بولماي قالىپتى. سوندا ەڭ كىشىسى جەردى تەسىپ، ءبارى جەر استىمەن ءجۇرىپتى.

ءبىر جەرگە كەلگەندە، «پاتشا وسى جەردە شىعار» دەپ جەر ۇستىنە شىعىپتى. پاتشا ناماز وقىپ وتىر ەكەن. جەر استىنان ادام شىققان سوڭ، پاتشا تالىپ قالىپتى. سوندا ءبارى قورقىپ قاشىپ كەتىپتى. ال ەڭ كىشىسى مەن قىز پاتشانىڭ باسىن سۇيەپ، سۋ قۇيىپ ءتىرىلتىپتى. پاتشا ءبارىن شاقىرىپ الىپ مال بەرىپ، ىرزا قىلىپتى. ال كىشىسىنە قىزىن قوسىپتى. ءسويتىپ، توعىزى مۇراتىنا جەتىپتى.

---