ۇلكەن قازاعا ۇشىرادىق
جولداستار! الەۋمەت!
امال نە، ۇلكەن قازاعا ۇشىرادىق. بۇل قازانىڭ اۋىرلىعى سونشا — شىعانداعى قويشىلار، جەر استىنداعى شاحتەرلەر، اسپانداعى ۇشقىشتار — بۇكىل قازاق حالقى قابىرعاسى قايىسا كۇرسىنەدى. قولقاڭدى سۋىرعانداي قينالىپ تۇر جان!
اجال ءبىزدىڭ ورتامىزدان تاعى دا ءبىر اياۋلىمىزدى، ارىسقا سالار ازاماتىمىزدى الىپ كەتتى. ول ازامات بىرىمىزگە دوس، جولداس، بىرىمىزگە اكە، اعا، ەندى بىرىمىزگە ۇستاز 6ولاتىن. ول ازامات ناعىز حالىق ۇلى، ەڭىرەگەن ەر بولاتىن. ەرلىگى جۋان بىلەكتە ەمەس، تەرەڭ بىلىمدە، ىستىق جۇرەكتە، ەلىنىڭ بارىن توپتاپ، جوعىن جاڭادان جاساۋدا ەدى.
جۇزدەگەن جىلدار كەڭ دالادا كيىكشە جوسىعان قازاق، بۇگىن عىلىم ورداسىن، عىلىمدار ارمياسىن جاسادىم دەپ ماقتانادى. ءومىر بويى جەر استىندا جاسىرىن جاتقان مويىماس كەڭ قازىناسىن تاپتىق، يگىلىككە جاراتتىق دەپ ماقتانادى. ماقتانارلىعى تولىپ جاتىر. قازاقستان داڭقى بۇگىن جەر جارادى. سول ماقتان، مارتەبەگە جەتۋ ءۇشىن لەنين پارتياسى باستاعان حالىق جورىعىنىڭ الدىڭعى ساپىندا بارا جاتقان تۇلعالى قازاق كىم ەدى؟! دەۋشىگە، ءبىز ءبىر اۋىزدان قانىش يمانتاي ۇلى ساتبايەۆ دەيمىز. ونىڭ اتىن تاريحىمىزعا التىن ارىپپەن جازىپ تا كەتەمىز. «ەلدى ەل تەڭگەرمەيدى، ەر تەڭگەرەدى» دەگەندى قازاق ءوزىنىڭ قانىش سياقتى ارداگەرىنە قاراپ ايتقان.
ءبارىمىز دە كەتەمىز بۇل دۇنيەدەن. جاڭا قاۋىمدار كەلەدى، جاڭا ەرلەر شىعادى. ءبىزدىڭ بۇگىنگى ماقتان ەتكەنىمىز جاي نارسە بولىپ قالادى. سوندا دا، وتكەن زاماننىڭ ەرلەرىنە جاڭا زاماننىڭ ەرلەرى باس يەدى. قيىن قامالداردى بۇزىپ، كەلەشەككە جول اشقانى، وي اشقانى ءۇشىن يەدى. ولاي بولسا، ءبىزدىڭ قانىش ۇرپاقتارىمىزدىڭ دا ارداقتىسى.
اتاقتى ادامنىڭ قوعامدىق ىسىمەن قاتار جەكە سيپاتتارىن دا بىلۋگە جۇرت قۇمار. قانىش اعا — تەك قازاق كولەمىندە ەمەس، بۇكىل سوۆەت كولەمىندە بەلگىلى جارىق جۇلدىزداردىڭ ءبىرى. كوڭىلى كۇن قۇشقان ايدىن كولدەي، تۇلعاسى ءبىر تۋما نارداي بولا تۇرا وزىنەن جاسى، دارەجەسى تومەنگە دە جوعارىعا دا كىشىپەيىل قالپىن بۇزباستان كەتتى. جاماندىققا، ناداندىققا قاس، ىزگىلىككە، مادەنيەتكە اينىماس دوس، ادامعا ءاردايىم جاقسى تىلەكتە ەدى عوي. ونى دوستارى تۇگىلى دۇشپاندارىنىڭ ىشىندە ەڭ ءبىر قارا پەيىلى بولماسا قارا جەرگە قيا الماس. قانىش اعا ءتىپتى دەمالىس كەزدەرىندە، قىسىر اڭگىمە، ءازىل، ساۋىق ۇستىندە حالقىنىڭ، پارتياسىنىڭ مۇددەسىن ۇمىتا المايتىن. بويىنداعى بارىن ءبىرىن قالدىرماستان سولارعا ارناعان. بەرگەنى كوپ، بەرسەم دەگەنى ودان كوپ ەدى: ادەمى ارمانىن .قاتال تاعدىر سوقتى. ارمان امان قالدى، ءوزى مەرت بولدى.
قوش، قانىش اعا! توپىراعىڭ تورقاعا، ارمانىڭ ىسكە اينالسىن! سۇيكىمدى بەينەڭدى، كورسەتكەن ۇلگىڭدى ەستە ساقتاۋعا قابىرىڭا باس يە تۇرىپ، كوز جاسىمىزبەن سەرت ەتەمىز.
1964
You Might Also Like
-
كۇن نۇرىنا بولەنگەن اق باستى الاتاۋدىڭ بوكتەرىندە، تۇرىكمەن دوستار، سىزدەردى قۋانا قارسى الامىز.
-
كەشە كەشكە، الماتى اەروۆوكزالىندا، جارقىراعان ەلەكتر نۇرىنىڭ استىندا ەكى حالىقتىڭ ۇلكەن توبى تاعى دا ءبىر كۇلىمدەسە، شۇرقىراسا قۇشاقتاستى. ىستىق جۇرەكتەن شىققان ەڭ قىمباتتى سوزدەرىمەن بىر-بىرىنە شاش...
