ۇرپاق بەرەر ەسىمىڭىز — اتا-قازاق
قوس پالاتالى پارلامەنتىمىزدىڭ ەلباسى بيىك اتاعىن زاڭداستىرۋعا قۇلشىنىسىن قۋانا قۇپتاعانداردىڭ ءبىرى ەدىم. دەمەك، بۇل اتاۋ حالقىمىزدىڭ ەرتەدەن كوكەيىندە جۇرگەندىگىنىڭ ايعاعى ەدى. ال وسى حالقىڭىزدىڭ شىن كوڭىلىنەن شىققان ىقىلاسى مەن قۇرمەتىن قابىلداۋدان باس تارتقانىڭىز، قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، ءسىزدىڭ قاراپايىمدىلىعىڭىزدىڭ جارقىن كورىنىسى بولسا كەرەك. اۋىل قازاعىنىڭ وتباسىندا تاربيەلەنىپ، ءسالت-داستۇردى بەرىك ۇستاپ وسكەن ۇل عانا وسىلاي ىستەي الادى. ءبىراق ءبىزدىڭ ۇعىمىمىزدا ءسىز ءبارىبىر ۇلت كوشباسشىسى بولىپ قالىپتاسىپ ۇلگەرگەن بولاتىنسىز. ەندى حالقىمىزدىڭ ىستىق ىقىلاسىنا ساي، كونستيتۋسيالىق زاڭدى گازەتتەردەن وقىپ، قۋانا قۇپتاپ وتىرمىن.
قازاق ەلىنىڭ قازىرگى باستان كەشىپ جاتقان ءومىرى اسا كۇردەلى وقيعالارعا تولى. تاۋەلسىزدىككە يە بولعان كەزدىڭ العاشقى جىلدارىنىڭ ىشىندە-اق تاڭقالارلىق تابىستارعا قول جەتكىزىپ الەمدەگى ەڭ جوعارى دامىعان وركەنيەتتى ەلدەردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارا بىلسە، بۇل ارينە، نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، ءسىزدىڭ كورەگەن ساياساتىڭىزدىڭ جەمىسى. قازاقستاننىڭ كوپ ەتنوستى حالقىنىڭ زور سەنىمىنە يە بولىپ دايەكتى رەفورماتور، بولاشاقتى بولجاعىش بيىك بەدەلدى ساياساتكەر ەكەنىڭىزدى كورسەتە ءبىلدىڭىز.
مەن سوناۋ 1991 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىن، قۇرمەتتى نۇر-اعا، ءسىز انت قابىلداعان جوعارعى كەڭەستىڭ سالتاناتتى سەسسياسىنا ماڭعىستاۋ حالقىنىڭ وكىلىنىڭ ءبىرى رەتىندە قاتىسقانىمدى ماقتان ەتەمىن. ول مەنىڭ ومىرىمدەگى ەڭ ۇمىتىلمايتىن تاريحي ساتتەردىڭ بىرەگەيى بولىپ ەسەپتەلەدى.
تاۋەلسىز قازاق ەلىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىن تاققا وتىرعىزۋ ءراسىمى ماعان سارقىلمايتىن شابىت بەردى. ەلدى نىعايتۋعا قارلىعاشتىڭ قاناتىمەن سۋ سەپكەندەي بولسا دا جىرىممەن ءوز ۇلەسىمدى قوسۋىم كەرەك دەپ ءتۇسىندىم. سوندىقتان دا «قازاقستان – 2030» ستراتەگيالىق باعدارلاماسىن حالىققا كەڭىنەن تۇسىندىرەتىن جالىندى پۋبليسيستيكالار مەن كوركەمدىگى جوعارى «بارىس مىنەز حالىقپىز»، كاسپيي قايراڭىن يگەرۋ ينۆەستيسياسى تۋرالى «كاسپييدىڭ ءتۇبى – التىن ءتۇپ» توپتاما ولەڭدەرىن جانە بىرنەشە ناسيحاتتىق ماقالالار جازدىم. «قاراشۇڭگىل – قارا كوزىم تۇڭعيىق» اتتى قازاقستان مۇنايىنىڭ 100 جىلدىعىنا ارنالعان كىتابىما «اتا-قازاق» اتتى ءبولىم ەنگىزدىم.
ءوزىڭىز قايتا قۇرعان ماڭعىستاۋ وبلىسىنا تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى رەتىندە 1994 جىلدىڭ جازىندا كەلگەنىڭىزدە ءبىزدىڭ قۋانىشىمىزدا شەك جوق بولاتىن. سول كەزدەگى قۇشاق جايىپ قارسى العان ماڭعىستاۋلىقتار ىقىلاسىن اينا-قاتەسىز بەرۋگە ۇمتىلعان ەكى ولەڭىمنىڭ ءبىرىن – «اتا قازاق»، ەكىنشىسىن «اقبوز ات مىنگەن ەلباسى» دەپ اتاعان ەدىم. تامشالى اتتى ماڭعىستاۋ تابيعاتىنىڭ كورىكتى جەرىندە اقبوز اتقا مىنگەن بويدا دارحان دالا توسىندە قۇيعىتىپ شابا جونەلگەنىڭىز ءالى كوز الدىمىزدا. ال سول تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى جىلدارىندا جازىلعان «اتا-قازاق» ولەڭىندەگى وي تۇجىرىمدارىمنىڭ ءقازىر ءدال كەلگەنىنە ءارى تاڭدانامىن، ءارى قۋانامىن... سول ولەڭىم مىناۋ ەدى...
ءبىر شىڭىراۋ جانە وندا جالعىز قاۋعا،
قۇتىم بولعان تۇسسە دە سانسىز داۋعا.
ءارقاشاندا قامقور بوپ قول سوزاسىز،
360 اۋليەلى ماڭعىستاۋعا.
ەلىڭىز بار يەسىن كوپتەن كۇتكەن،
توزا جازداپ توزباعان وكتەمدىكتەن.
سىزگە ۇسىنار كيەسى دارىسىن دەپ
اۋليەلەر بويىنا جەردەن بىتكەن.
قايدا دا قوشەمەت مول سۇيىكتى ۇلعا،
الەمدى كوسەمدىكپەن ۇيىتتىڭ دا.
تانىتتىڭىز قازاق اتتى حالىق بارىن،
عاسىردا دارا تۋعان بيىك تۇلعا.
قوعامداعى تالدايسىز ءار ءىزدى ءسىز،
ەل الدىندا ۇعىنىپ پارىزدى ءسىز.
قازاق ۇلتىن توپاننان ساقتاپ قالۋ،
جولىن بىلەر نۇح پايعامبار ءتارىزدىسىز.
قارا تۇندەر كەلمەسكە كەتتى دەيمىز،
باقىت قۇسى بىزگە دە جەتتى دەيمىز.
ەلباسىنىڭ يگى ىستە قادامىنا،
بەكەت-اتا جار بولسىن دەپ تىلەيمىز.
از كورگەن جوق ومىردەن اتام ازاپ،
باستالادى ەندى ءومىر وتە عاجاپ.
جاساي بەرسىن نۇرسۇلتان نازاربايەۆ،
ۇرپاق بەرەر ەسىمى – اتا-قازاق!!!
(«ەگەمەن قازاقستان»، № 245-247، 23.06.2010 ج.)
You Might Also Like
-
تاۋەلسىزدىگىمىزگە 20 جىل، ال «قازاقستان — 2030» ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق دامۋ باعدارلاماسىنىڭ ومىردە ناقتى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىنا دا، مىنەكي، ون ءتورت جىل تولىپ وتىر. بۇل جيىر...
